Þjóðviljinn - 22.09.1954, Blaðsíða 8

8) — ÞJÓÐVILJINN — Miðvikudagur 22. septeniI)ier:195'É'-
Skip rannsakað á hafsbotni
Framhald aí 7. síðu.
gróf þar upp fornar heimildir
og datt þar niður á frásagnir
um volduga rómverska höfð-
ingjaætt sem uppi var á 3. og
2. öld fyrir Krist, og nefndist
Sestíus. Einn höfðingjanna af
ætt þessari var Marcus Sestíus,
ríkur kaupmaður og skipaeig-
andi, uppi á 3. öld. í annál-
um Lívíusar er hans víða get-
ið. Meðal annars er þar skýrt
frá því að hann fluttist frá
Róm og setti upp útgerðar-
stöð á grísku eyjunni Delos.
Lívíus segir að Marcus Ses-
tíus hafi reist sér fagra höll í
kaupmannahverfi Delos-eyjar.
Benoit fór til Delos og fann
þar áletrun sem ráða má af
að Marcus Sestíus hafi hlotið
heiðursborgararétt á Delos ár-
ið 240 f. Kr. Á þessum for-
sendum ályktaði Benoit að
galeiða hans hafi íagt upp í
síðustu för sína um 10 árum
síðar, eða um 230 f. Kr.
í fornum sögum segir að
Seifur, konungur guðanna, hafi
fundið Delos, og þar hafi son-
ur hans Appolló fæðst. Eftir
þann merkisatburð mátti eng-
inn annar fæðast eða deyja á
eyjunni. Verðandi mæður og
deyjandi fólk var flutt til eyj-
ar .sem lá þar nálægt og nefnd
var Rinía. Delos var mikil
verzlunarmiðstöð og höfuðborg
hennar ein auðugasta borg
síns tíma.
Leiðangursmenn af Calypso
komu þangað einn sólbjartan
sumarmorgun og köstuðu akk-
erum á hinni fornu höfn Del-
os. Fátt minnir þar nú á forna
frægð, borgin öll í rústum og
umhverfið gróðurlaust.
Þeir hófu þar leit að hinni
fornu höll Markúsar kaup-
j manns Sestíusar, og leiðbeindi
þeim Jean Marcadé, umsjón-
armaður fornléifaránnsókna á
eyjunni.
Þeir komu á fornleifasafn er
byggt hefur verið þar, rann-
sökuðu leirker sem merkt voru
hinum margvíslegustu fanga-
mörkum, en SES stóð á engu
þeirra. Þeir skoðuðu hallirnar
í aúðmannahverfi borgarinnar,
og meðal þeirra súlnaskrýdda
höll, er hefði getað verið bú-
staður Sestíusar kaupmanns,
samkvæmt lýsingum Lívíusar.
í fordyrið var fagurlega sett
tíglagólf, og þar fundu leið-
angursmenn fangamark Sestí-
usar kaupmanns. í horni fer-
anna. Á öðrum stað á gólfinu
var mynd af akkeri, alveg eins
í laginu og akkerismyndin á
leirkerunum frá Grand Con-
gloué. Á gólfinu fundust og
smásteinar úr hraungrýti, en
samskonar steinar höfðu komið
upp með dælunni við Con-
gloué, þeir voru úr bergteg-
und sem er óþekkt í Suður-
Frakklandi.
Hinzta för galeiðu Sestíusar
Samkvæmt þeim forsendum
sem þegar hefur tekizt að
safna má gera sér allnákvæma
hugmynd um flutningagaleiðu
Sestíusar kaupmanns og síð-
ustu för hennar.
Skipið var stórt, slegið blý-
piötum. Það var miklu stærra
en svo að hægt væri að róa
því, heldur mun því hafa ver-
ið siglt. Það hafði eitt siglu-
tré, og segl úr nautshúðum.
Það hefur farið frá Delos létt-
hlaðið leirkerum, fylltum vini,
en ætlazt til að það fullhlæði
sig á vesturleiðinni. Siglingin
yfir Jóníska hafið tók tuttugu
daga, en færri ef Póseidon gaf
góðan byr. í höfn nokkurri
nálægt Napóli tók skipið leir-
diskafarm, sem grískir leir-
kerasmiðir framleiddu í fjölda-
framleiðslu í nýlendum sínum
á Ítalíu. Þessi farmur var
settur í neðstu lestina ásamt
gríska víninu. Á miðþilfar var
síðan hlaðið kerum með
ítölsku víni, sem fjölskylda
Lúkíusar Títíusar hefur að öll-
um líkindum ræktað á Sabína-
hæðum, nálægt Róm.
Skipið var nú ofhlaðið, auk
diskanna mun farmurinn hafa
verið um 10.000 leirker sem
hvert vó um 50 kíló. En farm-
urinn var' dýrmætur, Grikkirn-
ir í Massalíu greiddu hátþ verð
fyrir - leirmuöi og heimábrugg-
að vín. Hægt var að fá einn
þræl fyrir eitt ker af víni.
Markús Sestíus hefur ætlað
að gera góða verzlun.
Skipið lagði síðan í haf
frá Italíu, en er ákvörðunar-
staðurinn, Massalía, var komin
þvínær í augsýn, skeður það
að skipverjar missa stjórn á
skipinu. það hrekst upp að hin-
um bröttu og ógnþrungnu
klettum Grand Congloué-eyjar.
Stormurinn gnýr, og galeiða
Markúsar Sestíusar, kaup-
manns og höfðingja, hverfur í
djúpið.
Sjórinn hefur síðan smám
saman molað úr klettunum og
ÍÞRÓTTIR
RITSTJÓRl FRtMANN HELGASON
Fréttabréf frá Frimanni Helgasyni
Valsmemi töpnðn fyrir nrvalsliði í C
Barsinghausen 15. sept. ’54
I dag komum við aftur til
Celle, sem er mjög viðkunnan-
legur bær, það fundum við í
gær og nú höfðu vinir okkar
frá deginum áður ekki látið á
sér standa en nú vorum við
komnir í alvöru. Enda bættust
nú í hópinn fulltrúi borgar-
stjórans í Celle og ennfrem-
ur fulltrúi úr herráðsstjórn
Celle og umhverfis. Var setin
veizla mikil með herrum þess-
um á bezta hóteli borgarinnar.
Elzta leikhús Þýzkalands
skoðað.
Áður hafði verið tekið á
móti flokknum við kastalann í
Celle, sem hefur að geyma mörg
fræg og fögur listaverk og
sérkennilegan húsbúnað, en þvi
miður veittist ekki timi til að
skoða þetfa sem skyldi.
Kastali þessi er byggður 1480
í honum eru mörg faguriega
gerð herbergi og salir sem not-
aðir eru við móttöku gesta
sem koma í opinbera heirasókn
til borgarinnar. Sem leiðsögu-
mann um byggingu þessa höfð-
um við konu sem talaði allvel
íslenzku og virtist margfróð
um alla þessa hluti. Er hun bú-
andi á íslandi en hefur dvalizt
í Þýzkalandi um skeið (síðan í
maí) og undirbúið og flutt er-
indi um ísléhzk máléfrii í út-
varp, — og ])á fyrst og
fremst þrjú erindi um tónlist,
Eimskipafélag íslands og eitt
erindi um íslenzku konuna. En
kona þessi er Irma Weile Jóns-
son. Kunni hún á öllu þessu
skil og rakti sögu listaverk-
anna og einstakra lierbergja
með skemmtilegri frásögn.
M.a. er í húsi þessu elzta leik-
hús í Þýzkalandi en það er not-
að enn þann dag í dag og tek-
ur 250 gesti í sæti. Er það allt
gert á svo listrænan hátt að
aðdáun vakti. Celle var um
langt skeið nokkurskonar mið-
stöð þýzkrar menningar og list-
ar, og kóngar, greifar hertogar
og drottningar hafa komið þar
hyrnings á gólfinu var mynd af þríálma forki sem myndaði síafinn E, en tvö S á milli álm— hulið skipið fíngerðum leir. í tuttugu og tvær aldir lá það undir því fargi á mararbotni. Weile-Jónsson góð skil á þeim sögulegu staðreyndum, enda til þess fengin að segja ferðamönn- um frá þessum minjum. Sem
ísrae: I 2Vz Is-lafli’d lB/2 sagt: Dvölin í húsi þessu var of stutt. Maður þurfti ekki lengi að
Framhald af 6. síðu. Og hér hefði Ke4 sennilega ganga um rniðbik Celle til að sjá að húsin voru gömul; 1542
Eina leiðin til að forðast peðs- nægt til jafnteflis. stóð á einu þeirra, 1638 á öðru
tap þegar í stac 3. 38. Hc8-c4! _o.s.frv. Þegar ég geklt hér um
31. Dd3xd5 39. h2-h4 b6-b5 í gær var ég að hugsa urn að
32. c4xd5 Hf8-í5 49. Kf3-e3 a7-a5 gaman væri að sjá þessi gömlu
33. Ilel-dl 41. h4-h5 b5-b4 hús að innan. En Irma Weile
Hér átti hvítur senniiega kost Hér fór skákin í bið. Jónsson kom óvænt til hjálpar.
á jafntefli rneð He8f og Ha8, 41. a3xb4 a5xb4 Að lokinni heimsókn í kastal-
en hann var kominn í tíma* 42. g4-g5 h6xga ann óskaði hún eftir að við lit-
hrak. 43. f4xg5 Hc4-h4 um inní hús sem forfeður henn-
33. Kg8-f7 44. Hd3-d4 Hh4xh5 ar höfðu átt og búið í. Það var
34. íldl-d4 Kf7-e7 45. Hd4xb4 Hh5xg5 þá eitt þessara gömlu húsa, sem
35. g2*g4 Hf5-f8 48. Hb4-b6t KdS-c5 ég daginn áður hafði verið að
3S. f3-f4 Ke7*d8 47. IIb6-a6 Hg5-e5f skoða.
37. Kf2-f3 Hf8-c8 48. Ke3-f4 d7-dS Eg varð mjög undrandi. Hafði
33; Hc8-c4! og hvítur gafst upp. gert ráð fyrir litlum kytruleg-
um herbergjum og þrengslum,
en það var nú öðru nær. Rúm-
góðir gangar og stofur með
vönduðum, fornum húsgögnum
af öllum mögulegum gerðum.
Er við komum að húsinu gat
að líta stóra minningartöflu sem
á var letrað nafnið: Daníel Al-
brecth, en það var sá sem er
liöfundur búvísinda og ræktun-
ar á vísindalegan hátt, en hann
bjó lengi i húsi þessu. Á fögrum
gróðursælum stað í fegursta
skrúðgarði borgarinnar stendur
svo einnig fagurt minnismerki
um þennan fræga vísindamann.
Irma Weile-Jónsson kvaðst
hafa nokkurn áhuga fyrir að
menningarsamband milli íslands
og Celle yrði sem sterkast Og
það gleddi sig ósegjanlega að
þessir æskumenn frá Val hefðu
orðið til þess að íslenzki fáninn
blakti í fyrsta sinn við hún á
þessum stað. Hún sagðist enn-
fremur vinna að því að drengja
kór sem þar starfaði, og farið
hefur um Italíu, Austurríki og
víðar við fádæma hrifningu á-
heyrenda, kæmi til íslands.
Því miður hefur venð farið
fljótt yfir sögu hér en tíminn
líður hratt og við erum að
flýta okkur út á völl.
Aðeins 2:1 tap.
Áður en leikurinn hófst, var
þess óskað að allir íslending-
arnir kæmu útá ypllinn, þar
væru blaðaljósmyndarar og
svo var líka kominn þar vara-
borgarstjórinn sem ávarpaði
hópinn með mjög vinsamlegri
ræðu. Völlurinn var slæmur,
ýmist laus sandur eða fremur
óslétt gras, og hafði hann far-
ið svona í rigningum í sumar.
Aldrei þessu vant gerði suð-
vestan stormkviðu er leikur
hófst og fylgdi regnskúr og
auðvitað þurfti Valur að tapa
hlutkestinu og leika á móti
veðrinu en það stóð sem næst
30 mín. en hálfleikir eru hér
40 mín. í II. fl. Það lá því oft
á Val en vörnin var sterk, sér-
staklega Árni Njálsson og
Ililmar Mágnússon. Valsmenn
gerðu þó við og við áhlaup og
munaði þá mjög litlu í tvö
skipti að mark yrði. Þjóðverjar
áttu fleiri tækifæri en skot
þeirra voru yfirleitt of há.
Tókst þeim að skora tvö mörk
í hálfleiknum. 1 síðari hálfleik
var komið gott veður og varð
leikurinn þá jafnari og skoraði
þá Hreinn Hjartarson fyrir
Val en Þjóðverjar gerðu ekk-
ert mark.
Þetta þýzka lið var nokkuð
sterkara en liðið í Blankenese
enda var það úrval úr sjö fé-
lögum í Celle og úthverfi. Vals-
menn náðu ekki eins góðum
leik og í fyrri leiknum, voru
ekki eins hreyfanlegir, og leik-
urinn varð því of einhæfur inná
vellinum en útherjarnir fengu
ekki að vera nóg með í leikn-
um. Þessvegna lokaðist mark
Þjóðverja meira en nauðsyn-
legt var.
Piltarnir börðust allan tím-
ann og virtust hafa úthald á
við Þjóðverjana, og við getum
verið ánægðir með úrslitin.
I vissum atriðum voru Þjóð-
verjarnir betri og áttu að
vinna þennan leik eftir gangi
hans og hæfni beggja liða.
Áhorfendur voru nokkuð
margir og var íslenzka liðinu
Vel tekið.
Á eftir var veizla í húsi fé-
lagsins Turnen und Sport Celle,
og voru ræður fluttar, þakkir
og óskir. Skipzt var á gjöf-
Framhald á 11. síðu.
Enska deildakeppniit
Manch. Utd 9 6 2 1 20-11 14
W.B.A. 9 6 1 2 20-15 13
Wolves 9 5 2 2 17-10 12
Everton 9 5 2 2 17-11 12
Sunderland 9 4 4 1 13- 8 12
Manch. City 9 5 2 2 15-14 12
Preston 9 5 1 3 25-12 11
Newcastle 9 5 1 3 23-18 11
Bolton 9 5 1 3 17-13 11
Chelsea 9 3 4 2 10-10 10
Portsmouth 9 3 3 3 13-12 9
Cardiff 9 3 3 3 14-18 9
Huddersfield 9 3 2 4 14-16 8
Charlton 8 3 1 4 14-17 •7
Burnley 9 2 3 4 8-11 7
Leieester 9 2 3 4 12-16 7
Arsenal 9 3 0 6 14-15 6
Tottenham - 9 2 -2 5 13-17 6
Áston Villa 9 2 2 5 14-21 6
Sheff. Wedn 9 2 i 6 16-22 5.
Sheff. Udn 9 2 1 6 10-23 5'
Blackpool 8 1 1 6 10-18 3
II. deiíd:
Luton 9 7 0 2 18-10 14
Fulham 9 6 1 2 25-14 13
Rotherham 8 6 0 2 22-13 12
Hull City 9 5 2 2 Í2-6 12
Blackburn 9 6 0 3 29-20 12
Birmingham 9 4 3 2 14-8 11
Stoke City 9 5 1 3 12-8 11
Notts Co 9 4 2 3 15-14 10
West Ham 9 4 2 3 19-20 10
Doncaster 8 4 1 3 17-17 9
Port Vale 8 3 3 2 8-10 9
Lincoln 9 4 1 4 16-16 9
Bristol Rov. 9 4 1 4 19-20 9
Bury 8 4 0 4 19-20 8
Swansea 9 3 1 5 22-19 7
Liverpool 9 3 i 5 21-22 7
Leeds 9 3 1 5 16-19 7
Ipswich 9 3 0 6 17-19 6
Plymouth 9 1 4 4 11-16 6
Nottm Forest 9 2 1 6 12-18 5
Derby Co 9 2 1 6 14-25 5
Middiesbro 9 0 1 8 7-26 1
•S*a
29. leikvika *■ LeiMr 25. sept.
Arsenal-'Burnley 1
Blackpool-Tottenham 1 2
Bolton-Aston Villa 1 2
Charlton-Sunderland 2
Everton-Cardiff 1
Huddersfield-Wolves x
Manch. City-Manch. Utd x 2
Newcastle-Chelgea 1
Portsmouth-Sheff, Wedn 1 x
Sheff. Utd-Preston 2
W.B.A.-Leicester 1
Nottm Forest-Notts Co x 2
Kerfi 32 raðir.