Þjóðviljinn - 06.02.1955, Blaðsíða 6

$) — ÞJÓÐVILJINN — Sunnudagur 6. febrúar 1955 ———
' »ViV .V r' v: *•’ • ' ‘ .' ’ ■ 'v "•"■ ■■
r fUÓOVILIINN
Útgefandl: Samelnlngarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokkurtnn.
Rltstjórar: Magnús Kjartansson, Sigurður Guðmundsson (4b.)
Préttastjórl: Jón Bjamason.
Blaðamenn: Ásmundur Sigurjónsson, Bjarni Benedlktsson, Gu8-
mundur Vigfússon, Xvar H. Jónsson, Magnús Torfi ólafsson.
Auglýslngastjórl: Jónsteinn Haraldsson.
Ritstjóra, afgrelðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðustíg
18. — Sími 7600 (3 linur).
Áskrlftarverð kr. 20 & mónuði i Reykjavik og nógrennl; kr. 17
-i: , annars staðar á landinu. — Lausasöluverð 1 kr. eintakið.
Prentsmlðja Þjóðviljans h.f.
_____________________________________________________J
1 Ábyrgðarleysi eða skemmdarverk
Af algeru ábyrgðarleysi hefur ríkisstjómin látið viðgangazt
róðrarbannið í Vestmannaeyjum og heldur ekkert aðhafzt sem
verða mætti til að flýta fyrir lausn sjómannaverkfallsins, sem
hófst þar um mánaðamótin. Er þó um það verkfall að segja
að það getur varla kallazt kaupdeila, heldur miða kröfur sjó-
manna að því að þeir fái refjalaust greitt það fiskverð sem þeim
ber fyrir hlut sinn. Það hefur reynzt örðugt að koma útgerðar-
mönnum og ríkisstjómarflokkunum í skilning um jafneinföld
sannindi og þau að sjómenn eigi heimtingu á sannvirði fyrir
sinn hlut af aflanum, og hafa sjómenn orðið að leita réttar síns
fyrir dómstólunum, og það allt upp í hæstarétt. Og þegar rikis-
stjórnarflokkarnir áttu þess kost að greiða flækjuna um hlut-
deild sjómanna í bátagjaldeyrinum á þinginu í fyrra, máttu
þeir ekki heyra það nefnt, fyrst átti að bíða eftir hæstaréttar-
dómi! Þannig þvælast Sjálfstæðisflokkurinn og Framsókn fyrír
hverju hagsbótamáli alþýðu manna, og leggja fram þinglið sitt
til að hafa af verkamönnum sjálfsagðan rétt. Þannig ber ríkio-
stjórnin og flokkar hennar beina ábyrgð á því tjóni, sem alþjóð
bíður vegna framleiðslustöðvunarinnar í Vestmannaeyjum.
Sama ábyrgðarleysið kemur fram í því að láta forríkum
Stórgróðafélögum haldast uppi að stöðva kaupskipaflota lands-
manna vegna kröfu nokkurra tuga manna á skipunum um lag-
færingu á kaupi sínu. Þegar þess er gætt að það eru gróðaklíkur
Sjálfstæðisflokksins og Framsóknar, sem ráða skipafélögunum,
verður augljóst, að einnig þama gæti ríkisstjómin, ef hún hefði
þjóðarhag að markmiði, leyst deiluna tafarlaust.
Eða er þetta stefna ríkisstjómarinnar, að draga úr fram-
leiðslunni, að skeyta engu um þjóðarhag ef takast mætti að
sýna alþýðusamtökunum harðneskju og berjast gegn réttlátum
kröfum þeirra um bætt kjör? Ekki er nema eðlllegt að þær
spurningar séu fram bornar og líklegt að drög að svari fáist úr
atburðum næstu vikna.
! Íhaldið krefst aögerða
Ekki verður önnur ályktun dregin af skrifum Alþýðublaðsins
'i gær og fyrradag um kosningarnar í bæjarstjóm Reykjavík-
«r en að hægri klíkan í Alþýðuflokknum sé að tygja sig til
meiriháttar herferðar á hendur þeim Alþýðuflokksmönnum sem
ekki telja skyldu sína að þjóna undir íhaldið. Reynir Alþýðu-
blaðið á mjög áberandi hátt að koma sökinni á ófamaði hægri
manna i kosningunum á annan bæjarfulltrúa Alþýðuflokksins,
Alfreð Gíslason, þrátt fyrir það þótt hann greiddi Magnúsi
'Ástmarssyni atkvæði sem bæjarráðsmanni eftir að Magnús og
klíkubræður hans höfðu hafnað heiidarsamstarfi íhaldsandstæð-
inga.
Alþýðublaðið ætti að gera sér það ljóst, áður en það gengur
lengra á þeirri braut að sakfella þá menn, sem reyndu í lengstu
lög að koma viti fyrir Magnús og hægri klíkuna, að orsök ófam-
aðarins er að rekja til ofstækis og heimsku hægri mannanna
sjálfra. Það vom þeir sem hindmðu það eina samstarf sem gat
fært Alþýðuflokknum öruggt sæti í bæjarráði og sæmilega að-
stöðu að öðru leyti. Alfreð Gíslason reyndi hinsvegar að bjarga
því sem bjargað varð eins og málum var komið og fyrir það
ætti hann fremur skilið þakkir og viðurkenningu Alþýðuflokks-
fomstunnar en endurteknar ásakanir og dulbúnar hótanir um
refsiaðgerðir.
Þetta ætti Alþýðublaðið að athuga í tíma, nema beinlínis sé
að því stefnt að hrekja hvem heiðarlegan vinstri mann og ein-
lægan verkalýðssinna úr röðum Alþýðuflokksins. En þá kröfu
virðist nú íhaldið gera af fyllstu aJvöm til bandamanna sinna
I Alþýðuflokknum. Morgunblaðið telur frammistöðu hægrí
mannanna til mikillar fyrirmyndar en vandar ekki Alfreð Gísla- j
syni kveðjurnar. Og heildsalablaðið Vísir ásakar í gær hægri;
mennina um „hugleysi“ og segir orðrétt: ,,Enginn getur tekið
upp samvinnu við hann, því enginn veit. hversu einhuga hann
gengur til samstarfs“. Hvetur Vísir eindregið til aðgerða gegn
vinstri mönnum og segir að að það gæti að vísu „kostað hann
töluvert atkvæðamagn en það sem eftir yrði, ætti þá að vera
heilsteyptari flokkur, þótt hann yrði minni.“ Sér íhaldið greini-
íega hilla undir þá von sína að eignast í hægri klíkunni það
varalið sem aldrei brygðist á úrslitastund, hafi hún aðeins
kjark til að hreinsa ærlega til í flokknum!
Undirbúningur
Alþýðustéttirnar ætla að
rétta hlut sinn. Þær eru þegar
farnar að búa sig undir átök
við auðmannastéttina og
framkvæmdavald hennar, rik-
isstjórnina. Og það er ekki í
fyrsta sinn að alþýðustéttimar
reyna að rétta hlut sinn fyrir
auðmannastéttinni.
Alþýðustéttirnar búa nú yf-
ir meiri þekkingu á lögméium
þjóðfélagsins en nokkru sinni
áður. Þess vegna ve*.cja góðir
verkalýðsleiðtogar meiri aðdá-
un meðal fólksins en konung-
ar áður fyrr.
Lögmál þekkingar-
innar og áhrif
Til eru þeir blaðamenn, sem
telja dr. Róbert Oppenheimer
höfund kjamorkusprengjunn-
má fjalla um eða. . segja álit
sitt á, hvað þá heldur að taka
ákveðna afstöðu til, nema þeir
hagfræðingar, sem auðmanna-
stéttin getur fyllilega treyst.
Og það var hin daglega
reynsla, sem opnaði augu Opp-
enheimers fyrir dýpra eðli og
samhengi hlutanna, lögmálum
þekkingarinnar.
Athugum annan vísindamann
gagnstæðan Opþenheimer eins
og hann var ‘fyrir 1930. Til
dæmis brezka vísindamanninn
J. B. S. Haldáne. Haldane seg-
ir eitthvað á þessa léið: Eg er
lífeðlisfræðingur og ver mestu
af lífs- og sálarkröftum mínum
við starf mitt, lífeðlisfræðina.
JÍins vegar kynni ég mér ýmsar
aðrar vísindagreinar, sem geta
komið vísindagrein minni að
gagni. Eg les m. a. hagfræði og
æfi mig í að nota hugtök hag-
DAGSBRÚNARVERKAMAÐUR SKRIFAR
OPIÐ BREF
til dr. Benjamíns Eiríkssonar
ar. Hann er sagður vita allt,
sem vitað er um kjameðlis-
fræði. Þessi heimsfrægi vís-
indamaður var sviptur stöðu
sinni, sem fremsti kjameðlis-
fræðingur Bandaríkjanna. Or-
sök sviptingarinnar var bráð-
smitandi pólitísk geðveiki, sem
enn herjar öll Bandaríki Norð-
ur-Ameríku og Vestur-Evrópu-
þjóðirnar. Þessi svipting er
mjög lærdómsrík m. a. fyrir
þá, sem yndi hafa af alhliða
þekkingu og vilja gera sér
nokkra grein fyrir eðli og lög-
málum þekkingarinnar og á-
hrifum.
Oppenheimer skýrði frá því,
að hann hafi alls ekki skilið
hvað var að gerast, þegar efni-
legir nemendur hans í eðlis-
fræði urðu að hætta námi
vegna atvinnuleysis, sem gekk
yfir Bandaríkin 1929. Og þessi
mikli eðlisfræðingur og kenn-
ari var eins og ómálga bam í
ýmsum hlutum, sem gerðust
með þjóð hans utan hans eig-
ins verkahrings. En Oppen-
heimer er sannur vísindamað-
ur. Hann vildi rannsaka þetta
undarlega fyrirbrigði, sem
kallað var atvinnuleysi og hag-
fræðingar kölluðu kreppu-
ástand. Og Oppenheimer tók
sér fyrir hendur að kynna sér
hagfræði og þjóðfélagsfræði.
Eftir það vissi hann um orsök
og afleiðingar kreppunnar. En
þessi hnýsni hans í hagfræðí
og þjóðfélagsmál, eftir krepp-
una miklu 1929, leiddi til þess,
að hann var sviptur stöðu sinni
á árinu 1954. Skoðanir, sem
svöruðu til staðreynda liðins
tíma, skoðanir um hagfræði og
þjóðfélagsmál urðu til þess, að
svipta einn af mestu snilling-
um heimsins í eðlisfræði at-
vinnu sinni.
Hagfræði og þjóðfélagsfræði
eru nefnilega feimnismál auð-
mannastéttarinnar, sem enginn
fræðinnar á réttan hátt til
þess að geta skilið vöxt og við-
gang þjóðar minnar og raunar
alls mannlegs lífs á jörðinni.
Lögmál þekkingar-
innar og þér
í Morgunbl. 7. og 8. jan.
eigið þér greinar, sem þér
nefnið Kaupgjaldsmálin og
þjóðin. í þessum greinarflokki
rökstyðjið þér yðar eigið mat
á meginhluta þjóðarinnar, al-
þýðustéttunum, en hlífið vissu-
lega auðmannastéttinni, sem er
Fyrsti hluti
sáralítill hluti þjóðarinnar. Þó
vitið þér að auðmannastéttin og
framkváemdavald hennar, rik-
isstjórnin, bera alla ábyrgð á
efnahagsmálum þjóðarinnar.
Þér álítið þjóðina skorta sið-
gæðistilfinningu rétt eins og
slíkt sé hægt að mæla og vega
líkt og verzlunarvöru. Þér álít-
ið einnig að þekking þjóðarinn-
ar og vitsmunastig sé mjög
lágt og bágborið. Auk þess sé
þekking hennar á samhengi
hlutanna svo lítil, að varla
muni hjá líða, að hinar ýmsu
stéttir ráðist hvór á aðra eins
og skynlausar skepnur, ef ekk-
ert verður að gert. Annan
skilning er ekki hægt að leggja
í málflutning yðar um alþýðu-
stéttirnar. Þér segið að boðorð-
ið sé ekki lengur að elska ná-
ungann eins og sjálfan sig, því
að það þýðr að taka jafn mik-
ið tillit til hans og hans hags-
muna og eigin; að skoðanir
talsmanna verKalýðssamtak-
anna svari til staðreynda liðins
tíma; að forystumenn verka-
lýðssamtakanná séu hættulegir
og hafi sennilega ekki meira
vit á hagfræði og þjóðfélags-
fræði en Oppenþeimer. Þér
: gefið í skyn, að Verkamanaa-
félagið Dagsbrún sé viðsjár-
verður félagsskapur, sem beri
fram háar kaupkröfur, en slíkt
leiði til þess, að aðrar stéttir
þjóðfélagsins fái einnig sitt
kaup hækkað, til dæmis starfs-
menn ríkis og bæja. Og kaup-
gjaldsbaráttan sé ágætt dæmi
um það, að dagleg reynsla ein-
staklingsins sé oft lélegur leið-
arvísir fyrir • hann um - það
hverjir séu hagsmunir hans,
Nú vil ég spyrja yður: Eftir
hvaða leiðarvísi farið þér. í
dómum yðar á alþýðustéttun-
um? Er sá leiðarvísir vísinda-
legur? Hafa visindamenn fram-
kvæmt hlutlæga rannsókn á
hinum ýmsu vinnandi stéttum
þessa lands? Eru til visindaleg-
ar niðurstöður um greindar-
próf á íslenzkum stéttum? Hve-
nær hefur slíkt próf farið fram
og hvar er hægt að les“a skýrsl-
ur um það? Ef slík próf eru
ekki til, hvers vegna eruð þér,
sem ,,vísindamaður“ að bera á
borð slíkar fullyrðingar um at-
vinnustéttir landsins?
Það er lítið ‘mannvit i svona
fullyrðingum. Til þess að gera
sér grein fyrir lögmálum þekk-
ingarinnar er ekki nóg að vrera
„sérfræðingur“ í hagfræði. Yð-
ur virðist til dæmis skorta alla
sálfræðilega þekkingu til þess
að geta lagt rétt mat á vits-
muni og siðferði atvinnustétt-
anna. Nú á tímum þekkingar
og vitsmuna, erú svona skrif
heimskuleg.
Dagsbrúnarmenn og
lögmál þekkingar-
innar
Ef fram ætti að fara greind-
ar- og þekkingarpróf á hinurn
ýmsu stéttum, bæði verkalýðs-
félögum og menntamannastétt-
unum og prófin væru aðallega
fólgin í úrlausnum á hagfræði-
legum og þjóðfélagslegum verk-
efnum, til dæmis atvinnumál-
um, mættu sjálfir hagfræðing-
arnir vara sig á félagsbundn-
um verkamönnum. Og ósköp er
ég hræddur um, að auðmanria-
stéttin og heildsalamir fengju
lítið hærri greindartölu en þeir
fávitar, sem ættu helzt að vera
á fávitahælum.
Kjarninn af félagsbundnum
verkamönnum gerir sér svip-
aða grein fyrir lögmálum þekk-
ingarinnar og J. B. S. Haldane.
Og því má einnig bæta við, að
Oppenheimer kynnti|ít verka-
lýðshreyfingu Bandaríkjanna
vegna áhuga síns á hagfræði
og þjóðfélagsfræði. En hann
kynntist ekki verkalýðshreyf-
ingunni af vorkunnsemi við
hina atvinnulausu verkamenn,
heldur vegna þess,' að verka-
lýðshreyfingin átti beztan
bókakost um þessi mál. Verka-
lýðsfélögin um allan lieim hafa
haft snillinga fyrir kennara.
Einn af fyrstu kennurum Dags-
brýnar var Þorsteinn ErUngs-
son skáld. Hann vildi að verka-
menn fræddust um hagfræði
°£ þjóðfélagsmál. Þorsteinn
hélt fyrirlestra fyrir verkamenn
og skrifaði í blöð þeirra. Og
þeir eru ekki fáir Dagsbrúnar-
verkamenpirnir í dag, sem
lesa hagfræði og þjóðfélags-
fræði.
Eg ætla að vitna héma í for-
mála eftir Friedrich Engels að
lítlu kveri eftir Karl Marx,
Framhald á 8. síðu.