Þjóðviljinn - 07.04.1955, Síða 5

Fimmtudagur 7. apríl 1955 — ÞJÓÐVILJINN — (5
137 m hátt graf-
; •
Byrjað er að byggja stórkost-
legasta grafhýsi í heimi (að
pýramídunum einum undantekn-
um) í Buenos Aires, höfuðborg
Argentínu. Bygging þessi verður
reist yfir jarðneskar leifar Evitu
Peron, hinnar látnu konu ein-
ræðisherrans.
Grafhýsið á að verða 137
metra hátt og kostnaðurinn við
bygginguna er áætlaður 19 mill-
jón pesos. í>að verður úr járn-
bentri steinsteypu. Stallur og
hátíðasalur hýsisins verða úr
marmara og skreyttir með högg-
myndum sem eiga að vera tákn
þess tímabils sem Peron hefur
setið að völdum. Jarðneskar leif-
ar Evitu verða geyrhdar í silf-
urkistu sem komið verður fyrir
í grafhvelfingu í miðjum saln-
um.
Almenningi verður leyfður að-
gangur að efra palli hýsisins,
þar sem á að rísa 60 metra há
stytta af manni í klæðum verka-
manns og á sú stytta að bera
andlitssvip Perons.
jHandtökur
á Kýpnr
Lloyd lávarður, aðstoðar ný-
lendumálaráðherra, skýrði lá-
varðadeild brezka þingsins frá
því í gær að 21 maður hefði
verið handtekinn vegna
skemmdarverka á Kýpur und-
anfarnar nætur. Sagði hann að
foringjar Tyrkja og kommún-
ista á eynni hefðu fordæmt of-
beldisverkin og brezka stjórnin
vonaðist til að Makarios erki-
biskup og aðrir foringjar hinna
íhaldssamari Grikkja færu að
dæmi þeirra.
Komandi kynslóðum allra þjóða er
búin hætta af vetnissprengingum
75 vetnissprengingar á 30 árum myndu fvöfalda geisla■
verkunina sem fyrir er i andrúmsloffmu
Kunnur brezkur kj amorkufræðingur, Joseph Rotblat,
hefur ritað' grein í tímarit brezkra kjameðlisfræðinga,
Atomic Scientist’s Journal, þar sem hann varar eindregið
viö þeirri hættu, sem mannkyni öllu stafar af frekari til-
raunum með vetnissprengjur.
Rotblat segist hafa reiknað út,
að 75 vetnissprengjur sem
sprengdar yrðu á 30 ára tímabili
myndu tvöfalda geislaverkunina,
sem fyrir er á jörðinni.
„Enda þótt útreikningur þessi
sé ekki fyllilega traustur, sýnir
hann samt að meiri hætta er á
ferðum en flest okkar héldu“,
segir hann.
„Það virðast vera meiri líkur á
því, að ef til algerðrar kjarn-
orkustyrjaldar kemur — þegar
notaðar verða miklar birgðir af
stórvirkari vetnisvopnum en nú
eru framleidd — muni það hafa
geigvænleg áhrif á erfðir mann-
kynsins — stríðsaðilja sem hlut-
lausra —, svo ekki sé talað um
aðrar verkanir“.
Lítil huggun
Hann heldur áfram: „Jafnvel
þótt ekki komi til stríðs, eru lík-
ur á því að stefnt sé i voða ef
tilraunum með þessi vopn verður
haldið áfram.“
Prófessor Rotblat var einn
nánasti samstarfsmaður brezka
kjarneðlisfræðingsins dr. Penney
við smíði kjarnorkusprengj-
unnar og hefur starfað í kjarn-
orkustöð Bandaríkjanna í Los
Alamos. Hann er nú prófessor í
eðlisfræði við Lundúnaháskóla.
Nýir kreppuboðar í Bandaríkjunum
Walter Reuther, formaður bandaríska verkalýðssam-
bandsins CIO, sagði á ársþingi sambandsins í Cleveland
fyrir nokkrum dögum að sér virtist mikil hætta á þvl
að ný kreppa væri á leiðinni í Bandaríkjunum.
Reuther röktuddi þetta m.a. með því að undanfarið
hefði þróunin verið sú að þeir sem bæru of lítið úr být-
tun hefðu fengið stöðugt minna, en hinir sem hefðu of
mikið fengju stöðugt meira. Hann sagði að frá 1953 til
1954 hefði framleiðslan, atvinnan, launin og tekjur
bænda minnkað, en þrátt fyrir það hefði greiddur arð-
ur aif hlutabréfum hækkað um 25%. Sama hefði verið
upp á teningnum áður en kreppan mikla skall á árið
1929, bætti hann við.
í grein þessari gagnrýnir Rot-
blat skýrslu brezku stjórnarinn-
ar un» þá ákvörðun að hefja
framleiðslu vetnissprengna og
segir að það sé ranghermt sem
segir í henni, að geislaverkunin
í Bandaríkjunum hafi aukizt um
einn þriðja vegna kjarnorku-
sprenginganna þar í landi; hún
hafi þegar að minnsta kosti tvö-
faldazt þar „og að líkindum einn-
ig annarsstaðar í heiminum“, seg-
ir hann.
Að hætti vísindamánna varast’
prófessor Rotblat að taka of
djúpt í árinni, en segir samt að
„það sé eitthvað sérstaklega ugg-
vænlegt við sprengju sem sé
þannig smiðuð að hún geti eitrað
allt andrúmsloftið með geisla-
verkunum. Það hefur mikið ver-
ið talað um kóbaltsprengjuna, en
við höfum ekki trúað því að
henni yrði nokkurn tíma beitt.
Nú virðist mega ætla að vetnis-
úraníumsprengjan sé eins konar
kóbaltsprengja: og það sem
meira er, að hún sé að sumu
leyti öllu verri.“
AUar komandi kynslóðir
í hættu
Enn segir í greininni: „Hér er
ekki lengur um að ræða tvær
þjóðir eða þjóðablakkir sem eig-
ast við, heldur er stefnt í voða
öllum komandi kynslóðum allra
þjóða, sem munu borga fyrir
glapræði okkar með sjúkdómum,
vanskapningum og fáráðlingum".
Hann heldur því fram að öll
Frá Port Arthur
Fyrir skömmu var haldlnn í
Port Arthur f jöldafundur, þar
sem töluðu fulltrúar rauða hersins
og kínverska alþýðuhersins. Til-
efnið var það, að daglnn eftir
hóf rauði herinn brottflutning úr
borginni, sem hann hefur ráðið
yfir frá striðslokum, og hafa Kín-
verjar nú tekið við vömum henn-
ar.
Á myndiimi sést formaður kín-
versku nefndarimiar, Peng Tehvaj,
varalandvarnaráðherra og forsæfc-
isráðlierra, í ræðustólnum.
þau ráð sem gefin séu í skýrslu
brezku stjórnarinnar um varnir
gegn verkunum vetnissprengj-
unnar séu harla haldlítil gegn
erfðaverkunum hennar „sem eng-
in leið er að komast undan“.
Rotblat lýkur greininni á þeim
oi'ðum, að þessar verkanir séu
„þeim mun geigvænlegri sem það
sé vitað að eftir þeim muni e.
t. v. ekki tekið þegar í stað, þótt
þær muni hafa í för með sér
tortímingu alls mannkyns mörg
hundruð árum síðar.“
Flokksbræðurnir knuðu i
Churchill fll að fara frá f
Helur ekki látið sjá sig í brezka
þinginu síðustu daga
Nánir vinir Winston Churchills hafa skýrt fréttaritur-
um brezku Reuterfréttastofunnar frá því að honum hafi
verið þvernauðugt að láta af embætti forsætisráðherra.
Þegar kona Churchills, lækn-
ar hans og félagar hans í for-
ystu íhaldsflokksins lögðust á
eitt varð liann þó að láta und-
an. Foringjar íhaldsmanna töldu
sig ekki geta gengið til kosn-
inga undir forystu manns sem
kominn er á níræðisaldur. Að
vísu er rúmt ár eftir af kjör-
tímabilinu en íhaldsmenn vilja
rjúfa þing og láta kjósa sem
fyrst þar eð þeir telja sig muni
græða á deilunum sem urðu I
Verkamannaflokknum út af til-
rauninni til að gera Bevan'
flokksrækan.
Churchill lét ekki sjá sig á
þingi í fyrradag þegar hann
bast lausnar né í gær þegar
eftirmanni hans var óskað til
hamingju. Er það talið merki
þess, hversu nærri hann taki
sér að láta af embætti.
Kyssfi liönd Elísabetar
Anthony Eden var í gær kall-
aður til Buckinghamhallar í á-
heyrn hjá Elísabetu drottningu.
Um leið og hann fór eftir 40
mínútna viðstöðu var gefin út í
höllinni tilkynning þar sem seg-
ir, að drottning hafi boðið Eden
að verða forsætisráðherra. Hafi
hann þegið boðið og féngið að
kyssa hönd drottningar.
Þegar Eden gekk í þingsal-
inn eftir áheyrnina fögnuðu
flokksbræður hans honum ákaf-
lega. Hélt hann siðan lofræðu
um fyrirrennara sinn. Ekkert
er vitað um, hvenær Eden legg-
ur fram ráðherralista.
Skjólstæðingur Churchills
Eden er 57 ára gamall og
hefur verið þingmaður síðan
1923. Hann varð utanríkisráð-
herra 1935 en lét af embætti
1938 vegna ágreinings við
Chamberlain, þáverandi forsæt-
isráðherra. Hann varð aftur ut-
anríkisráðherra í öndverðri
heimstyrjöldinni síðari, lét af
embætti 1945 en tók við því
aftur 1951. Eden hefur aldrei
komið nærri stjórn innanlands-
mála og á forsætisráðherradóm
sinn fyrst og fremst að þakka
stuðningi Churchills. Richard
Butler fjármálaráðherra hefur
miklu sterkari aðstöðu en Eden
í flokksvél íhaldsflokksins og
spá margir því að Butler muni
brátt bola honum til hliðar.
Luxemburg og
Belgía fullgilda '
Þingin í Belgíu og Luxem-
burg fullgiltu í gær endanlega
samningana um hervæðingu
Vestur-Þýzkalands og inngöngu
þess í A-bandalagið. Hafa þá
þing allra aðildarríkja nema
Hollands afgreitt samningana.
L