Þjóðviljinn - 18.02.1956, Síða 6

g) 'l— WÖÐVIUINN—Laugardagur 18. febrúar 1956
v---------
IMÓOVIUINN
Otgefandi:
Sameinmgarflokkur alþýdu
— SAsíalistaflokkurinn —
Hækjan
R.íkisstjómin hefur lagt á al-
jnenning nýja skatta sem nema
230—240 milljónum króna á
þessu ári. Þetta eru hæstu
skattar sera nokkru sinni hafa
verið lagðir á landsiýðinn og
jafnframt þeir svívirðilerrustu
— því þeir ráða ekki bót á
neinu, leysa ekkert vandamál,
heldur ýta. þióðinni lenara út. í
ófæruna. Isleuzkur almenningur
hefur oft sýnt furðu mikið lang-
lundargeð gagnvart sköttura, og
þnð einrtig ranarlátiun sköttum,
ef sýnt var að heir gætu á ein-
hvern hátt. orðið til bóta, en
hinum nýiu sköttum sera nú
hafa verið á, lagðir raælir eng-
inn bót, ekki einu sinni menn
sem áratugum saman hafa ver-
ið eindregnustu stuðuingsmenn
íhalds og Framsóknar.
Ráðamenn íhalds og Fram-
sóknar °tanda því unpi mnir
trausti almennings og hvaðau-
æva að herast fregnir um hað
að fylgið sé að hrynja af þeim.
En í hörmum sínum geta heir
þó hu ggað sig við eitt; heir
eiga eftir eina óbrigðula hækju:
hægri klíkuna í Alþýðuflokkn-
ura.
Nokkvnni dögum eftir að
sknttarmr miklu voni sam-
þvkktir fór fra.m kosning í einu
öf’ugasta verklýðsfélagi lands-
5ns, Félagi iámiðnaðarmanna í
Reykjavík. íhaldið hefur lagt
sig mjög í framkróka til að
hafa áhrif í bví félagi, en nú
var svo komið að það uggði
miög um sinn hag og iagði
ekki í að bióða fram hinn
venjulega fulltrúa sinn, Sigur-
jón Jónsson. Var þá grimð til
hækjunnar eins og oft fvrr og
fenginn Alþýðuflokksmaður til
að vera í fararbroddi á íhalds-
listanum. En allt kom fvrir
ekki, afturhaldið stórtapaði
fyigi thótt ekki hafi enn birzt
nein frétt um það í Morgunblað-
inu, Alhýðubiaðinu eða Tim-
anum) r hækjan brotnaði undan
íhaidsþunganum.
I fyrradag var kosið á AI-
þingi í Landsbankanefnd. Al-
þýðuflokkurinn hefur frá upp-
hafi átt kost á því að vinna
með öðrum stjórnarandstæðing-
um á þingi, en hann hefur ekki
viljað það, heldur hlaupið til
skiptis milli faðmlaga ihalds og
Framsóknar, og eins fór nú. Al-
þýðuflokksmennimir kusu lista
þar sem Eysteinn Jónsson,
annar aðalhöfundur nýju skatt-
anna, var efstur á blaði — það
stóð ekki á því að votta honum
traust. Og fyrir viðvikið fengu
Alþýðuflokksmennimir að hafa
í neðsta sæti á listanum — von-
iausu sæti — hægrimanninn
Gtiðmund R. Oddsson. Náði
ha.nn auðvitað ekki kosningu,
og í gær kennir svo Alþýðublað-
ið sósíalistum og Þjóðvarnar-
mönnum um allt saman!
Þetta eru aðeins tvö dæmi um
raunaferil hægri mannanna í Al-
þýðuflokknum. Þeir eru enn fal-
ir íhaldi og Framsókn, en lenda
í staðinn utangátta jafnt í verk-
jjKýðsmáluni sem landsmálum.
/ einni myndasögu sinni í koparstungum „Lífsferill lata lœrlingsins“, sýnir William Hogarth, einhver snjall-
asti myndlistarmaður sem England hefur alið, hvernig aftökur á 18. öld voru fjölsóttar skemmtanir hrotta-
fengins lýðs. Vagninn með hinn dauðadœmda og prestinn innariborðs keriist varla áfram gegnum manngru-
ann til vinstri. Konur bera börn sín á aftökustaðinn, sölukerlingar bjóða veitingar og ginið rennur í stríðum
straumum. Árið 1807 voru 40.000 áhorfendur að aftöku tveggja manna í London. Á tíunda tug manna slas- ■
aðist vegna þrengsla og í handalögmálum
Gálgi og snara kvödd
Seint í fyrrakvöld kváðu við
hávær fagnaðaróp í sal
neðri deildar brezka þingsins.
Nær allir Verkamannaflokks-
þingmenn og nokkrir tugir í-
haldsþingmanna tóku þátt í
gleðilátunum. Þingmenn
fleygðu skjalapappír upp í loft-
ið af hrifnmgu og af áheyr-
endapöllum kvað við dynjandi
lófatak. Elztu menn muna ekki
eftir öðrum eins atburði í hinu
formfasta og settlega brezka
þingi. Það sem olli uppnáminu
var, að forseti tilkynnti að til-
laga um að nema dauðarefs-
ingu fyrir morð úr lögum hefði
verið samþykkt með 293 at-
kvæðum gegn 262. Hetja dags-
ins var Sidney Silverman, smá-
vaxinn og silfurhærður Verka-
mannaflokksþingmaður. Það
var þrautseigja hans og snjall
málflutningur sem kom því til
leiðar að þingið samþykkti. fyrr
í vetur að taka tillögu um af-
nám dauðarefsingar a . dagskra.
í brezka þinginu kómast f á
frumvörp óbreyttra þingmanna
á dagskrá, og það ber ekki
nema örsjaldan við að þau séu
samþykkt. Úrslit atkvæða-
greiðslunnar í fyrrakvöld hafa
tryggt Siiverman öruggt sæti
í sögu brezka þingsins.
¥ðyrir ábta árum gerði neðri
*■ deild brézka þingsins eir.n-
ið samþykkt um afnám
dauðarefsingar fyrir morð, en
lávarðadeildin og ríkisstjóm
Verkarriannaflökksins sern þá
sat ónýttu hana í sáméiningu.
Nú^ru allar líkur taldar á að
vilji neðri deildarinnar fái að
ráða. ’ Helztð ástæðan er áð al-
menningsálitið í Bretlándi hef-
ur gerzt æ rriótsnúnara dauðá-
refsingu síðustu árin. Einkum
hefur framkvæmd nokkurra
dauðadóma orðið fil að opna
augu manna fyrir því, hvílík
villimennska dauðarefsing er.
Árið 1947 var til dæmis hengd-
ur Walthér ‘nokkur Rowland.
Hann þveméitáði að hafa ban-
að vændiskonu, én var dærnd-
ur éftir líkum. Annar maður,
David Ware, gaf sig fram við
yfirvöldin meðan réttarhöldin
stóðu yfir og játaði á sig morð-
ið. Honum var ekki trúað, en
fjórum árum síðar kom hann
inní lögreglustöð í Bristol og
kvaðst hafa orðið konu að
bana. Sú lifði af, en Ware var
úrskurðaður hættulega geðveik-
ur. Enginn vafi er nú talinn á
að hann hafi framið morðið
sem Rowland var líflátinn fyr-;
ir.
Um svipað leyti var maður
að nafni Evans hengdur
fyrir að myrða konu sína og
dóttur. Helzta vitnið gegn hon-
um var húsráðandi hans,
Christie nokkur. Fáum árum
síðar fundust í híbýlum
Christie lík sex kvenna sem
hann hafði myrt, og nú játaði
hann að hafa ráðið konu Evans
af dögum. Þetta mál varð til
þess að Chuter Ede, sem var
innanríkisráðherra þegar stjóm
Verkamannaflokksins lagðist
gegn afnámi dauðarefsingar, og
hafnaði náðunarbeiðni Evans,
skipti algerlega um skoðun og
gekk í flokk afnámsmanna.
Fyrir fjórum árum lagði brezki
/T”------------------------\ .
Erlend
tf ðlndi
böðullinn snöruna um háls' tví-
tugs fávita að nafni Bentley.
Var hann dæmdur til dauða og
hengdur fyrir morð sem félagi
hans í innbroti hafði framið,
en sá var innan við 18 ára ald-
ur og varð því ekki dæmdur
til dauða. Loks vakti mál ungr-
ar stúlku, Ruth Ellis, óhemju
athygli. • Hún réði fyrrverandi
elskhuga sínum bana í afbrýð-
iskasti og var leidd í gálgann
þrátt fyrir áskoranir tuga þús-
unda manna á innanríkisráð-
herrann að náða hana.
Ifyrra beitti svo fjöldi kunnra
manna í Bretlandi sér fyr-
ir stofnun hreyfingar til að
berjast fyrir afnámi dauðarefs-
ingar. Hreyfingin hefur haldið
Sidney Silverman
fundi víða um landið og hvar-
vetna hefur málflutningi henn-
ar verið vel tekið. Það er ekki
sízt starfi hreyfingarinnar að
þakka, að mun fleiri íhalds-
þingmenn en búizt var við
greiddu atkvæði með tillögunni
um afnám dauðarefsingar. For-
ingi þessara samtaka er bóka-
útgefandinn Vietor Gollancz.
Hann og Silverman eru verð-
ugir arftakar þeirra mannvina,
sem fyrir hálfri annarri öld
hófu baráttuna fyrir mannúð-
legri refsilöggjöf í Bretlandi.
Hún var þá ein hin harðýðgis-
legasta í heimi. Ura. aldamótin
1800 lá dauðarefsing við 230
afbrotum í Bretlandi. Mehn
voru hengdir fytir að stela
rófu úr garði nágrannans, fyr-
ir að úmgangast sígauna, fyrir
að höggva annars manns tré,
fyrir vasaþjófnað o. s. frv.
Gálgar og steglur með rotnandi
’líkum vörðuðu þjóðvegina næst
öllum stærri borgum. Lág-
marksaldur til dauðarefsingar
almannafæri 1 fyrir að stela
skeið. Árið 1833 ' vár níu ára
enskur drengur herigdur fyrir
að reka prik í gegnum brotna.
búðarrúðu og krækja í litaða
sykurstöng, sem var tveggja
pensa virði. Þetta gerðist i
Englandi um svipað leyti og
síðasta aítakan átti sér stafí
hér á íslandi.
að kostaði harða og langa
báráttu að milda þetta
hrottalega réttarfar,, sem fylgdi
iðnbyltingunni í Brctlandi. Sex
sinnum á tíu árum felldi ná-
varðadeildin tillögu Samuels
Romilly um að afnema dauða-
refsingu fyrir stuld úr búð á
meira en fimm shillinga verð-
mæti. Loks réð Romilly sig af
dögum í örvæntingu. En þótt
tregt gengi tókst honum og
hans líkum á þrem áratugum
að fá höfuðsökum fækkað úr
230 í 15.
Engin breyting fékkst þó á
refsirtgunni fyrir mörð iytv
en nú. í hvert skipti sem brezk-
ur kviðdómur hefur flundið
raann sekan um niorð, hefur
dómarinn dregið svarta hettu
á höfuð sér og þúiið *hin lög-
boðnu dómsorð: „Þú ert daemd-
ur til að hengjast upp á háls-
inum, þangað til þú ert daúð-
ur ... Megi gúð vera sái
þinni líknsafnur“. Dómarar,
lögreglustjórar, núvterándi bisk-
up af Kantaraborg,' láVárðár og
aðrir íhaldssamir aðílar Háfá
lagt sig alla frám til ' afí
hindra að hróflað væri við
dauðarefsingu fyrir morð, en
röksemdir þeirra hafa failið
hver af annarri. Því er haldið
fram að vitneskjan um að eiga
líflát í vændum hræði menn
frá að vega náungann, eh
reynslan hnekkir þteirri skoðun;
Fangelsisprestur í Bristol, sem
orðið hafði að fylgja 167 morð-
ingjum til gálgans, kornst að
raun um að 164 þeirra höfðu
horft á aftökur. Þetta" var á
síðustu öld, þegar aftökur voru
enn opinberar. Stjómskipuð'
nefnd, sem falið var að gera
tillögur um breytingu á iöggjöf-
sýndi fram á það í skýrslu
sinni, að morð eru fátíðust hjá
þeim þjóðum sem numið haf*
Framhald A 11. eiðik
vár sjö ár. Árið 1801 var inni um refsingar fýrir morð,
þrettán ára piltur hengdur á