Þjóðviljinn - 18.02.1956, Blaðsíða 10

2
Orðsendingar
L.jós»iviyiidasaitike|>piii
Lagt. upp í sinalaferð.
Óskastundinni barst ný-
lega saga með ofan-
grejndri fyrirsögn, en
höf. hefur láðst að setja
nafn sitt undir. Dulnefni
fylgir ekki heldur. En
póststimpillinn á bréfinu
segir til þess, að bréfið
sé úr Vestmannaeyjum.
Nú eru það vinsamleg
tilmæli til höfundarins að
að hann sendi okkur
nafn sitt. Vilji hann ekki
birta söguna undir eigin
Það er gaman að
saína
Óskastundin hefur oft
sagt frá ýmsum söfnun-
um. bæði lesenda sinna
og annarra. Þyrnirós,
sem er 13 ára að aldri,
segir okkur frá sinni
söfnun á þessa lund:
„Einu sinni var ég að
safna myndum, sem ég
klippti úr dagblöðum og
límdi ég þær í gamlar
stílabækur og einn ónýt-
an „reyfara“. Er ég hætti,
var ég þá búin að safna
í 2—3 ár. Núna er ég að
safna danslagatextum, og
á alls 68 texta. Ég byrj-
aði á þessu í fyrra, og er
búin að safna í tæpt ár.“
DÓMARINN
Framh. af 4. siðu.
svara áður en að þér
er komið, segir dómarinn
með þjósti.
— Nú, ég hef ekki sagt
aukatekið orð, sagði sá
þriðji, en ekki þar fyrir,
ég er saklaus !íka.
nafni getur orðið sam-
komulag um dulnefni.
Þannig er um margt, sem
birzt hefur í blaðinu okk-
ar.
Úrlausnir
1. Höfundur er Einar
Benediktsson.
2. Sólskríkjan mín situr
þarna á sama steini
og hlær við sínum
hjartans vini, honum
Páli Ólafssyni.
3 Ljóðið er Land míns
föður, hátíðarljóð Jó-
hannesar úr Kötlum
við stofnun lýðveldis-
ins 1944.
Gefstu ekki upp!
Hugleiðið orð íslenzku
húsfreyjunnar í Færeyj-
um, sem sagt er frá á
öðrum stað í blaðinu.
Höfum við ekki ástæðu
(Framhald)
Árið 1909 flaug Louis
Blériot, Frakklandi yfir
Ermarsund.
Árið 1910 flaug Alfreð
Nevö, Danmörk, í fyrsta
sinn yfir Kaupmanna-
höfn, 3. júní. Þann 17.
júní sama ár flaug einn-
ig danskur maður, Ro-
bert Svendsen yfir Erm-
arsund.
Árið 1918 var danska
flugféiagið stofnað. Það
er elzta flugfélag í Evr-
ópu.
Árið 1919, árið eftir að
tSl þess að hvetja hvert
annað þvílíkum orðum,
þegar við hugleiðum bar-
áttu islenzku þjóðarinnar
gegn erlendri ásælni og
erlendu herveldi.
Þegar hlíðar þek-
ur snjór
Stundum höfum við
sett fram vísuhelming og
beðið ykkur að botna.
En það hefur gengið mis-
jafnlega að koma saman
vel frambærilegum botn-
um. Nú reynum við enn
og setjum hér tvær ljóð-
línur um skíðagarpana.
Og botnið þið nú!
Þegar hlíðar þekur snjór,
þeysa skíðagarpar.
fyrri heimsstyrjöldinni
lauk, gerðist margt sem
í frásögur er færandi á
þessu sviði. Þ. 16.—31.
maí flaug Bandaríkja-
maðurinn Read yíir
Norður-Atlantshaf (Ný-
fundnaland — Azoreyjar
— Lissabon). beint til
íslands 14.—15. júní.
Loftskipið R 34 (Engl.)
flaug leiðina England —
New York og til baka
2.—13. júlí. — Og 1. sept.
var fyrsta reglulega flug-
leiðin opnuð (London —
París).
Nokkrum sinnum hafa
komið frani', uppástung-
ur um að Óskastundin
efndí til ijósmyndasam-
keppni og veitti lesend-
um sínum tækifæri til
að senda myndir til sam-
anburðar við myndir frá
öðrum áhugaljósmyndur-
um. Á þetta var minnzt
í síðasta blaði. Nú er
ákveðið að hefja slíka
keppni og verður henni
hagað sem hér segir:
Frestur til að senda
m.vndir í ■ samkeppnina er
til sumardagsins fyrsta,
en hann er 19. apríl. Ekki
er nauðsynlegt að mynd-
irnar séu teknar á þessu
tímabili. Senda má
myndir. sem eldri eru,
t. d. teknar á undan-
förnum árum, gildir einu,
hvort myndimar eru
teknar úti eða inni.
Myndirnar mega vera af
hverju sem vera skal:
landslagsmyndir, myndir
af dýrum, mönnum, ein-
stökum atvikum eða at-
burðum, úr iþróttaiífinu,
skólum, frá heimilum, úr
félagsstarfsemi, hóp-
myndir úr ferðalögum
eða f jölskyldumyndir eða
öðru því, sem Ijósmynd-
arinn hefur viljað taka
á filmuna. Þessari keppni
er því ekki þröngur
stakkur skorinn.
Myndunum verður
skipt í tvo flokka. í öðr-
um flokknum myndir frá
14—17 ára 'ulnglingum,
í hinum frá 13 ára og
yngri. Þessvegna þarf að
geta um aldur þess sem
myndina tók og skýringu
á myndinni. Heimilt er
hverjum þátttakanda að
svo margar myndir, sem
hann vill. Verða mynd-
irnar endursendar, ef
óskað er. Ekkert ákveð-
ið er um stærð mynd-
anna, þær mega því vera
börn sögðu, þegar þau
voru þyrst eða svöng:
mig iangar í mjólk, mig
Mig langar í mjólk
og íeðurveski,
brauð og plast-
greiðu
langar í brauð. Og þau
segja það vitanlega enn,
þegar svo stendur á.
Þannig talaði þjóðin.
Þetta er málvenja um
mat: einhvern langar í
matarbita eða kaffisopa.
— En nú hefur svo
brugðið við á seinustu
tímum, að unga fólkið
er ekki einungis farið
að langa í mat og drykk,
það er farið að langa í
veski, plastgreiður, borð-
dúka og postulínsbolla, og
börnin er farið að langa í
skopparakringlur, þríhjól,
periufestar og gúmmí-
hunda. Við skulum ekki
gera ráð fyrir, að þessa
kunningja okkar langi í
greiðurnar og gúmmí-
3.
stórar eða litlar eftir at-
vikum. Þrenn verðlaun
verða veitt í hvorum
flokki, Tveir kunnir ljós-
myndarar i Reykjavík
munu dæma í þessari
keppni: Guðmundur
Hannesson og Sigurður
Guðmundsson. — Mynd-
irnar sendist ritstjóra
Óskastundarinnar. Póst-
hólf 1063.
borða þetta eins og mat-
inn, sem það langar í.
Hvað segið þið um það
að málvenjan breytist í
þessa átt: — Mig langar
svo agalega mikið í þessa
perlufesti, er hún ekki
sæt? — Mig langar svo í
þessa skopparakringlu,
mamma.
Hafið þið, lesendur
góðir, kannski nokkuð á
móti því að taka upp
þessa málvenju. Eigum
við að hugleiða þetta til
næsta blaðs?
Skoðanakönnun
SkoðanakÖnnun. Ýmsir
hafa minnzt á það, að
gaman væri að efna til
skoðanakönnunar um ein-
hver málefni á svipaðan
hátt og við gerðum í
baust. Nú er hafin ein
slík skoðanakönnun 1
blaðinu í dag. Það er
um íslenzk mannanöfn.
Veitið þessu athygli.
„Útásetjari“. Bréfkaflinn
þinn verður sennilega
birtur í næsta þlaði. Þú
hefur mikið til þíns máls
í gagnrýninni um málfar-
ið.
Úr sögu fluglistarinnar
Sú var tíðin, að íslenzk 1 hundana til þess að
10) — ÞJÓÐVTLJINN — Laugardagur 18. febrúar 1956
Stjórnarsiðgæði og lýðræði
Framhaíd af 7. siðu.
ekki tekizt beint samstarf
með bændum og öðrum vinn-
andi stéttum landsins um hið
ráðgefandi afl í hagsmuna-
málum þeirra, hefur Alþýðu-
samband íslands átt frum-
kvæði að því að marka og
leggja fram málefnagrundvöll
að vinstri stjómarstefnu í
þjóðmálunum. En svo undar-
lega bregður við, að ýmsir
stjórnmálamenn, sem kenna
sig við alþýðu landsins og
jafnvel sósíalisma, telja það
fjarstæðu eina að alþýðan
gerist ráðgefandi afl í stjórn-
málunum, og viðurkenna þó,
að einræðisvald hægri aflanna
á Alþingi hafi slegið gmnn-
inn undan hinni faglegu bar-
áttu verklýðssamtakanna með
hinni skipulögðu verðbólgu-
stefnu. Hverjum eru þessir
„alþýðuleiðtogar“ að þjóna
með framkomu sinni? Það
sjáum við fljótt af eftirfar-
andi sem ég las í ísafold og
Verði 1. nóv. sl.:
„Vinstristjórnarbrölt komm-
únista undir fomstu Alþýðu-
sambandsstjórnar og ólukku-
fugls Alþýðuflokksins (þ. e.
Hannibals Valdimarssonar)
virðist nú að mestu runnið út
í sandinn. Meðal almennings
eru þau ummæli Haralds Guð-
mundssonar, að fráleitt sé að
launþegasamtök fólks úr öll-
um stjórnmálaflokkum beiti
sér fyrir myndun ríkisstjórn-
ar ákveðinna flokka í landinu,
yfirleitt talin hitta naglann
á höfuðið". Og enn í sama
blaði feitletrað hjá íhaldinu:
„En slík stjórn er fyrirfram
dauðadæmd. Hún ætti engin
úrræði. Auk þess vill eng-
inn heiðarlegur lýðræðissinni
vinna með kommúnistum.
hefur það greinilegast komið
fram í yfirlýsingum formanns
Alþýðufiokksins. —■ „Vinstri-
stjórnar“ hjalið er því blekk-
ing ein og leiksýning, sem al-
menningur í landinu fyrirlít-
ur’’.
Sem sagt: Flokkur auðvalds-
ins á Islandi sem kallar sig
„Sjálfstæðisflokk” þakkar
Haraldi Guðmundssyni og
öðrum álíka „alþýðuforingj-
um“ það að ekki verði mynd-
uð á íslandi ríkisstjórn er
þjóni hagsmunum vinnandi
fólks á lýðræðislegum grund-
velli. Hvað segið þið svo um
það alþýðumenn og konur, að
styðja þá menn og flokka
áfram, sem leggja flokki auð-
stéttarinnar þannig vopnin í
hendur til að vega með að
heiðarlegri lífsbjargarviðleitni
ykkar sjálfra?
★ ★
Þegar Þjóðvamarmenn
stofnuðu flokk sinn sögðust
þeir meðal annars vera að
endumýja siðgæðið í stjóm-
málabaráttu íslendinga. Ekki
reyndist þeim þó, þegar til
kom, ótamara orðtakið
„Moskvukommúnisti" en sjálfu
íhaldinu og fylgdarliði þess í
Framsóknar- og Alþýðu-
flokkniun, og þeir gáfu fólk-
inu í Sósialistaflokknum það
hollráð að losa sig við
„Moskvukommúnistana“ Ein-
ar Olgeirsson og Brynjólf
Bjarnason og „Moskvukomm-
únistana“ í flokksstjórninni.
Um Einar og Brynjólf er
það að segja, sem alþjóð
raunar veit, að þeir hafa ára-
tugum saman staðið þar sem
baráttan liefur verið hörðust
fyrir málstað smælingjanna í
þjóðfélaginu og varið þjóð-
félagsgarðinn þar sem hann
hefur veríð lægstur, stýrt
sókn verkalýðsins til betri
lífskjara og aldrei brugðizt
málstað alþýðunnar. Við sósí-
alistar efumst því um að holl-
ráð Þjóðvarnarmanna til okk-
ar í þessu efni séu mnnin
úr lind siðgæðisins.
Og það er ekki úr vegi að
taka orðtakið „Moskvukomm-
únisti“ ofurlítið til athugunar.
Það þýðir í raun Iandráða-
maður, en hljómar óheppileg-
ar þannig í áróðurslygalierf-
inu. „Moskvukommúnisti" er
maður, sem aðhefst ekkert á
stjórnmálasviðinu án skipana
frá Rússum og þiggur fé af
þeim til stjómmálastarfsemi
sinnar, berst gegn bandarísk-
um her á íslandi til þess að
Rússar geti hemumið landið
osfrv. „Moskvukommúnistum"
þykir sera sé miklu æskilegra,
ef til styrjaldar kemur, að
vera drepnir af amerískri
vetnissprengju í grennd við
rússneska herstöð í landinu!
Það hefur verið skorað á
Þjóðvamarmenn, og fleiri af
því tagi að sanna landráða-
aðdróttanir sínar á hendur
sósíalistum, en þá hafa þeir
bara lagt kollhúfur eins og
geðillt hross og hvergi orðið
þokað.
En Moskvukommúnistaörð-
tækið sýnir þó að þá klígjar
við sínum eigin málflutningi.
Þeir treysta sér sem sé ekki
tíl að staglast sífellt á orð-
inu landráðamenn vitandi í
hvert sinn að þeir séu að
ijúga.
Ef ég nú segi að Rússar
hafi gefið Finnum eftir her-
stöðina á Porkkala, fækkað
mönnum í her sínum og boð-
izt til að ganga lengra á þess-
ari braut ef auðvaldsrikin
gerðu hið sama, og ég segði
ennfremur að þeir hefðu gef-
ið hér fordæmi sem leitt gæti
til vopnlauss friðar og far-
sældar mannkynsins, þá er ég^
„Moskvukommúnisti“ == land-
ráðamaður. Og segi ég enn
að Rússar hafi boðið Banda-
ríkjamönnum vmáttusamning
og friðsamlegt samstarf í
stað vígbúnaðarkapphlaups,
og sé þetta vel gert og í anda
friðarins, þá er ég „Moskvu-
kommúnisti" = landráðamað-
ur.
★ ★
Stjórnmálin snerta hveni
einasta þegn þjóðfélagsins og
er mikilsvert að fólk almennt
geri sér glögga grein fyrir
eðli þeirra og framgangi. En
borgaraflokkunum, andstæð-
ingum sósíalista, hefur tekizt
að gera stjórnmálasviðið að
þvílíku svaði svívirðinga og
siðleysis, að fjöldi fólks hef-
ur fráfælzt stjómmálin eins
og óþolandi pest. Þetta er
grátbroslegt ástand þegar vit-
að er að stjómmálin eiga að
vera lyftistöng fólksins í lífs-
baráttu þess.
En fyrir atbeina Alþýðu-
sambands |slands og áhrif
Sósíalistaflokksins fer nú
hreinn og hressandi blær um
þjóðina, enda ætlar nú flokk-
ur auðmangaranna að ærast.
Vinnandi fólk, sem undanfar-
ið hefur barizt við versnandi
hag, má nú vænta betri tíma
ef tekst að mynda vinstri
ríkisstjórn er þjóni hagsmun-
um þess. Og verði ekki búið
að mynda slíka stjóm fyrir
næstu kosningar er aðeins tii
eitt öruggt ráð til að knýja
hana fram, og það er aukið
fylgi og efling Sósialista-
flokksins við þær kosningar.
Barnaúlpur, kr. 217,00 j
Bamagallar, kr. 210,00 jj
Snjóföt, kr. 265,00.
T0LED0
Fischersundi.

Laugaveg 30 — Sími 82209
Fjölbreytt úrval af
steinhringum
— Póstsendum —