Þjóðviljinn - 17.05.1956, Blaðsíða 5

Fimmtudagur. 17. maí 1956 r- ÞJÖÐYILJIN.N — (5
í|'«9 W
Íl&Jl
a
Hvar cru norðurljósin?
Rannaéknir á rorðnrljósun-
'ffi". eigipan.a. að fcera mönnum
vitneskju rnn hvar 1 gufuhvolf-
inu þan eru. Það er vitað að
þau eru n.ldrei r t iörr nn?rri jörðu
og' einnig að þa.u ná aldrei
len-qra en 100 ’ m rá vfirborði
jarðar. M -er p.ínnig æthinin að
komafit að því hvemig þau
ireifast umhverfis iörð'na, bera
’tau saman nnð ■ geislaverkun
sélar’.nnar, regulstorma og önn-
ur fyrirbæri.-
AlþjóSareglur um
geimsiglingar
Flugmálastofnun SÞ tekui
málið á dagskrá
Mönnum er nú orðið ljóst,
að það er orðið tímabært að
fara að undirbúa alþjóðalöggjöf
og reglur um siglingu geimskipa.
Þess vegna hefur Alþjóðaflug-
málastofnunin (ICAO), sem er
sérstoínun innan Sameinuðu
bjóðanna, ákveðið að taka mál-
ig á dagskrá á þingi, sem haldið
verður innan skamms í Caracas
1 Venezuela.
í skýrslu um. málið, sem lögð
verður fyrir þingið, er þess get-
ið, að núgildandi alþjóðaregl-
ur veiti þjóðunum ákvörðunar-
rétt yfir geimnum yfir' landi
sínu. En hjnsvegar séu engar
umferðareglur í hinum „ytra“
geimi.
eðli norðurliósa
Mikii! undiiðúmrigui kandarxskia vísinda-
maiana andii iaiSeðlisfræSiáriS
Bandarískir vísindamenn munu nota ratsjár til aö
kanna eiginleika noröurljósanna í sambandi við rann-
sóknir alþjóðlega jaröeðlisfræöiársins 1957-’58.
í skeyti tll sænska blaðsins að nóttu til. Með ratsjánni xná
Morgon-Tidningen frá Fair-1 því fylgjast með geislunum
banks í Álaska er skýrt fráteinnig að degi ti! og-það jafn-
þessn og ura leið sagt, að j vel þó allský.jað, sé, segir dr.
hingað til hafi norðurljós nærí C. T. Elvev, forstjóri jnrðeðlis-
eingöngu verið könnuð með fræðideildar Aiaskaháskóla,
litrofsglerum og ljósmynda-
vélum. Þær rannsóknir hafa
ekki gefið nógu góða raun, m.
a. sökum þess að norðurljósin
breytast í sifellu og hverfa oft
áður en tekizt hefur að festa
mynd af þeim á Ijósmynda-
plötu eða kanna litrof þeirra.
Rannsókiiir í Alaska
Vísindamenn háskólans í Al-
aska munu koma upp nokkrum
ratsjárstöðvum þar vestra í
þessu skyni. Þær verða sex
talsins ýíir 2>560 km leið frá
Norður-íshafi til Aleúteyja.
Tvær aðrar stöðvar verða reist-
ar milli Nome í vesturhluta Al-
aska og landamæra Alaska og
Kanada í suðaustri.
Rateindir
Norðurljósin — ogsuðurljós-
in á suðurhvelinu — stafa af
rafhlöðnum öreindum sem
streyma frá sólinni til jarðar.
Segulsvið jarðar dregur þær
að sér og breytir stefnu þeirra
þannig að þær streyma að seg-
ulskautunum í norðri og suðri.
Útvarps- og ratsjárbylgjur
endurkastast þegar þær rekast
á þessa rafeindageisla, sem að-
eins sjást með berum augum
SamM á ntf um
Singapwe?
Marshall, forsætisráðherra
Singapore^sk^* fra þvi^ i^md-1 nQjfaru fundust leynigöng í Berlín ogilágu pau undir mörkin milli Austur-Berlín-
að leggja til að viðræður við ar °9 hernámssvœðis Bandaríkjanna í Vestur-Berlín. Göngin voru um 400 metra löng,
brezku stjómina um sjálfstjórn j tæpir 2 metrar á breidd og mannhœðarhá. Austanmegin var komið fyrir í þeim mikl-
argöng
Þúsund náfntimenfi í Wal-
es hrakfllr if á
lámurnar iagoar niðui til að leísa þeim
fyrír að berjasf fyrir bætlum kjömm
Stjórn brezku kolanámanna sem eru í rlkiseign hefui'
ákveðið aö leggja niöur kolanámu í Swanseadalnum. í
Wales til aö hegna námumönnum fyrir langvarandi vinnu-
deilur.
Þessi ákvörðun stjórnarinnar; hraði hafi verið lítill, verka-
mun koma hart niður á 1.060 ■ menn hafi skort samstarfsvilja
námumönnum í bænum Gwaun-j og það hafi orsakað minni fram-
Cae-Gurwen í Swanseadalnum; leiðslu, en efni stóðu til og
og fjölskyldum þeirra og erjvaldið alvarlegum reksturs-
ekki annað sýnna. en þeir fari
állir á vonarvöl. Námumönnun-
um befur verið sagt upp með
tveggja vikna fyrirvara og all-
ur vinnsluútbúnaður í námun-
um þar í grennd verður fluttur
á brott. Bærinn mun án efa
bráðlega leggjast í eyði.
„Lítill vinnuhraði“
Kolanámustjórnin segir að á-
stæður til þessarar ákvörðunar,
sem hún segist hafa neyðzt til
að taka, séu þær „að vinnu-
Singapore yrðu hafnar á nýjum
grundvelli. Áður hafði ♦erið til-
kynnt, að viðræðumar væru
famar út urn þúfur. Kröfðust
Bretar úrslitavalds yfir lögregl-
unni í Singapore.
>,m útbúnaði til símahlerana og var hann tengdur við aðalsímaæðar Austur-Berlínar,
i.a. síma, austurþýzku póstþjónustumiar og sovéthersins í Austur-Þýzkalandi. Banda-
r ísku yfirvöldin í Vestur-Berlín hafa ékki svarað mótmælum austurþýzku stjórnarinnar
og sovézku herstjórnarinnar gegn þessu freklega broti á öllum umgengnisvenjum ríkja
ó milli og er skiljardegt að þeim sé svara fátt. — Myndin er tekin í göngunum í áttina
til Schönefelder-Chausse i Austur-Berlín.
Losid itumið á tungli
imtan tveggja alda?
Spádómar þýzks eldflaugafiæðings um
landnám manna á tungli og reikistjömum
Telja má líklegt aö áöur en tvær aldir líöa. hafi menn
numiö land á tunglinu og þeim reikistjörnum sem næstar
eru jöröinni.
i Hlerunarstöðin með hinum bandaríska útbúnaði.
Þetta sagði þýzki eldflauga-
sérfræðingurinn dr. Kraft Ehr-
icke í ræðu í San Franeisco í
síðustu wku.
Sennilegt er að ekki líði
nema nokkrir áratugir þangað
til fyrstu mennirnir koma til
tunglsins, og að því mun koma,
að byggð verða skýli á tunglinu
þar sem menn geta dvalizt lang-
dvölum. Þessi skýli verða senni-
I lega gerð úr plasti, þau verða
I varla hærri en 20 metrar, ,en
efnið í þeim verður að hafa
þann eiginleika að veita vörn
gegn hinum hættulegu geim-
geislum á sama hátt og.gufu-
hvolf jarðarinnar ver allt líf
á henni gegn þeim.
Þegar menn hafa komið sér
upp slíkum skýlum á tunglinu,
munu þeir geta hafið undir-
búning að lengri geimferðum
þaðan og þá fyrst til þeirra
reikistjama sem næstar eru
jörðinni.
halla.“
Tíu ára barátta
Námumennimir hafa í tíu ár
háð því nær sleitulausa bar-
áttu gqgn stjórn kolanámanna
og margsinnis lagt niður vinnu
til að knýja fram kröfur sínar
um bætt kjör og vinnuskilyrði.
Síðasta verkfallinu lauk á.
fimmtud. í síöustu viku. Þaö
hófst 24. apxíl í mótmælaskyni
við uppsöga. tveggja verka-
manna, sem. sakaðir voru um
að hafa slæpzt í vinnutíman-
um.
Árið 1954 risu hvorki meira
ué minna en 47 deilur
milli kolanámustjórnarinnar og
verkamanna, og árið 1948 var
námunum lokað um tíma, og
nokkru síðar var hluta þeirra
lokað í hálft annað ár til að
knýja verkamenn til hlýðni. Og
uú verður þeim lokað fyrir fullt
og allt.
Tékkóslóvakía
flytiir ut strata
Það er alkunna, að útflutn«
ingsframleiðsla Tékkóslóvakíu
er mjög fjölbreytt, en fáum
mun kunnugt, að þaðan eru
fluttir út strútar. Svo er mál
með vexti, að ástralski strútur-
inn emú kann orðið svo veí
við sig í strútagarði í Lesná, að
tekizt hefur að fá hann til að
unga þar út eggjum sínum.
Emúar frá Lesná enx mjög cft-
irsóttir og hafa verið seldir í
dýragarða víða um lönd. Það
kostaði strútaræktai’mennina 'i
Lesná næstum þriggja áratuga
starf að fá fuglana til að liggja
á. í fyrstu eru þeir vandii- á.
að liggja á gervieggjum fullum
af sandi. Þegar útungunari ím-
anxim er að Ijúka verður að
vaka yfir fuglunum dag og'
nótt, því að kvenfuglinn er svo
grimmur, að hann drepur u.ig-
ann jafnskjótt og hann kemur
úr egginu, ef hans er ekki þvi
betur gætt.
Ól-gestir fá ekki
aS drekka
frameftir
Gestir á ólympiuleikjunum ?
Melbourne næsta ár fá ekki tr ki-
færi til að stunda drykkju
frameftir kvöldum. Lög í fylk-
inu Victoria, þar sem Melbourne
er, mæla svo fyrir að vínstofuxo
skuli lokað klukkan 18.
Þjóðaratkvæði var lútið
ganga um það, hvort leyít skyldí
að hafa vínstofur opnar til
klukkan 22 vegna olympíulcik-
ana. Það vas- fellt með 75^-000
atkvæðum gegn 485.000.