Þjóðviljinn - 18.10.1956, Blaðsíða 4

4) — ÞJÓÐVILJINN — Fimmtudagur 18. október 1956
Sjötugur í dag
Guðjón Einarsson
liskmaismaður í Vesimannaeyjum
Guðjón í Breiðholti, eins og
hann hefur lengst af verið
kallaður, er sjötugur í dag.
Landeyingur er hann í báð-
ar ættir, sonur Einars bónda
Sigurðssonar og Þuríðar Ól-
afsdóttur, en þau bjuggu í
Hallgeirsey.
Á þeim tíma sem Guðjón
sleit barnsskónum, á árunum
fyrir síðustu aldamót, voru
lífskjör alþýðunnar á íslandi
yfirleitt mjög kröpp og þurfti
því að vinna hörðum höndum
til að geta fleytt fram lífinu.
1 barnmörgum fjölskyldum
var æði snemma farið að láta
börnin hjálpa til við þau erf-
iðu störf sem voru undirstaða
lífsframfærisins. Sú hjálp
varð brátt meira en hjálp,
vinna barna og unglinga varð
fljótlega brauðstrit þeirra
sjálfra á eigin spýtur.
.Systkinahópui’inn var mjög
stór, og barn að aldri fór Guð-
jón að heiman, og var hann
unglingsárin mest í Landeyj-
unum og síðar í Fljótshlíð-
inni, í Hlíðarendakoti og
Teigi.
Hann reri í Þorlákshöfn,
suður með sjó og: á skútum
frá Reykjavík, gekk í verið,
og hafi hann komið úr ver-
inu með rýran hlut, varð hon-
um svo sannarlega ekki um
kennt.
Guðjón hefur alltaf verið
orðlagður fyrir sérstakan
dugnað, samviakusemi og ó-
sérplægni í starfi.
Árið 1915 fluttist Guðjón
alfarinn til Vestmannaeyja, en
hafði áður verið þar vermað-
ur.
I þeirri stóru verstöð hef-
ur hann. alla tíð síðan unnið
við öflun eða verkun aflans
og þaðan hefur ævistarf hans,
Lögreglan í París hefur teldð upp nýja aðferð við umferðar-
stjórn. Þegar umferðin er hvað mest sendir hún þyriivængjur
yfir þá staði í borginni þer sem umferðin er mest, eins og t.d.
Concordetorgið sem sést liér á myndinni. Lögreglumenn í þyr-
iivængjunum geta fylgzt með hve vel umferðarstjórnin tekst
og gefið lögfeglumönnunum á jörðu niðri fyrirmæli gegnum
útvarp.
sem svo fjölmargra Vest-
mannaeyinga, verið flutt út
fyrir dýrmætan gjaldeyri til
blessunar fyrir landsfólkið
allt, og svo mun enn verða
meðan honum endast starfs-
kraftar, þótt hann nú leggi
niður fiskmatsstörfin.
Á miðjum aldri átti Guðjón
Við allmikla vanheilsu að
stríða og voru þau veikindi
mikil kyfti í'yvir ,hann. ekki
éinasta sem slík, heldur sem
tími aðgerðarleysis, en þær
stundir hafa lionum jafnan
verið þungbærastar er hann
hefur ekki getað verið að
starfi. Úr þessum veikindum
Guðjóns rættist þó blessunar-
lega þegar læknirinn Árni
Vilhjálmsson á Vopnafirði, þá
kornungur, en áræðinn og ör-
uggur, skar hann mikinn hol-
skurð á stofuborði í Breið-
holti, heimili Guðjóns.
Þótt Guðjón hafi svo sem
margur alþýðumaður á Islandi
þreytt fangbrögð við veikindi
og ýmsa erfiðleika, hefur
hann aldrei glatað lífsgleði
sinni.
Framh. á 9. siðu
Bókaflokkur Máls og menningar — Bækur um ýmis
efni — M.M. og ungir höfundar — Kvæðasafn
Guðmundar Böðvarsson
NÚ ER fimmti bókaflokkur
Máls og menningar kominn
út, en fyrsta ; bókin í þeim
flokki var Sjór og menn, eftir
Jónas Ámason, og kom hún
út sl. vor. Margar eigulegar
bækur eru í þessum fokki,
eins og fyrri bókaflokkum M.
M. Þrjú smásagnasöfn eftir
innlenda höfunda eru þar,
sagnfræðilegt verk úr Islands-
sögu eftir Bjöm Þorsteins-
son, leikrit eftir William
Shakespeare í þýðingu Helga
Hálfdanarsonar, svo og tvær
þýddar bækur aðrar sem mér
þykir ekki ólíklegt að ýmsum
þyki girnilegar til skemmti-
legs fróðleiks, en þær bækur
eru: Líf í listum og Náttúr-
legir hlutir. Það var strax
vinsælt, þegar Mál og menn-
ing hóf bókaflokkaútgáfuna,
enda gefst fólki þannig kost-
ur á að fá bækur á miklu
lægra verði heldur en ef þær
eru keyptar hver fyrir sig í
einhverri og einhverri búð. í
öðru lagi hefur Mál og menn-
ing komið á framfæri í bóka-
flokkum ýmsum verkum
ungra höfunda, sem annars
liefðu e. t. v. orðið að gefa
þau út á eigin kostnað, eða
ekki komið þeim út fyrr en
seint og siðar meir. Þetta tel
ég mjög vel farið, enda hefur
Mál og menning frá upphafi -
leitazt. við að hlúa að öllum
efnilegum nýgræðingi í bók-
menntunum. Þegar Póst-
urinn leit inn ,í bókabúð Máls
og menningar fyrir helgina,
var þar margt af fólki að
skoða nýju bækurnar, og á-
reiðanlega verður gestkvæmt
þar næstu daga og vikur,
enda er fólki óhætt að koma
þar og leita sér upplýsinga
um nýjar bækur, afgreiðslu-
fólkið greiðir úr spurningum
manna með stakri alúð og vin-
samlegheitum, og er ósínkt á
upplýsingar og leiðbeiningar
um bækur og bókaval. Og þá
get ég ekki látið hjá líða að
minna á nýja bók, sem komin
er út hjá Heimskringlu; en
það eru Ijóð Guðmundar Böðv-
arssonar, allar fimm Ijóða-
bækur hans í einu bindi. Allt
frá því ég náði í fyrstu bók
Guðmundar, Kyssti mig sól,
þá unglingur um fermingu,
hef ég háft mikið dálæti á
ljóðum hans, og svo hygg ég
að sé um fjölmarga. (Það var
nú raunar Máli og menningh
að þakka, að ég, unglingur
norður á hjara veraldar, frétti
um fyrstu Ijóðabók Guðmund-
ar Böðvarssonar. Og mikið
langaði mig til að verða eins
gott skáld og þessi borgfirzki
bóndi, en það er önnur saga.)
En sem sagt: Lítið inn hjá
Máli og menningu, þegar þið
eigið leið um Skólavörðustíg-
inn, og kynnið ykkur nýja
bókaflokkinn.
ÚtbreiSiS
ÞjóSvH'iann
m er kominii tími til að gæta
að því að Ijósin séu í lagi
Það dimmir nú óðum og dag-
arnir styttast. Myrkrið gerir
aðrar og meiri kröfur til þeirra
sem bílum stjórna en dagsbirt-
an, en um leið verður að viður-
kenna að sjaldan kemur kost-
urinn við að eiga góðan bíl
jafn vel í ijós og á veturna, í
slæmu veðri, í myrkri, regni og
snjó.
En það er. ekki aðeins hreyf-
illinn og vélaútbúnaður, sem
átt er við, þegar talað er um
vel búinn bíl. Hér er fyrst
og fremst ástæða til að minn-
ast á nauðsyn þess, að Ijós
bílsins séu í fullkomnu lagi og
þá fyrst og fremst að, fram-
Ijósin séu rétt stílt.
Venjulega má telja víst, að
framljóskerin séu í góðu lagi
og óaðfinnanleg, þegar bíllinn
er nýr, en ljósmagn þeirra
dofnar með tímanum. Yfirborð
speglanna verða hrjúf vegna
sýringar, einkum ef illa er
gengið frá samskeytum spegils
og glers, ljósmagn glóðarlamp-
anna minnkar eftir því sem þeir
eru notaðir lengur og sýring
getur einnig . skemmt leiðslur
milli lampanna og rafhlöðunn-
ar.
Þessi dofnun ljósanna gerist
svo smám saman, að menn
veita henni ekki alltaf athygli,
en þau fullkomnu tæki til mæl-
ingar á styrkleika ljóskerjanna,
sem hvert bifreiðaverkstspði
ætti að hgfa, koma þegar upp
um þessa galla og einnig um
ranga stillingu Ijóskerjanna.
Varkár fágun speglanna eða
ef það nsegir • ekki. , útvegun
nýrra, nýjar perui og viðgerð,
ef með þarf, á leiðslum og
.tengslum. ættu að gera ljósa-
búnaðinn sem nýjan aftur. Að
sjálfsögðu skal þá um leið at-
hugað hvort stilling ljósanna
er rétt, en það er frumskilyrði
þess að lýsingin sé í lagi.
Það má heldur ekki láta hjá
líða að fylgjast með að önnur
ljós bílsins séu í fullu lagi,
biðljós, aftur- og hemlaljósker.
Algengur galli á stillingu
ljóskerja er sá að þau valda
glýju, þ. e. að þeir sem koma
á móti bílnum fá ofbirtu í aug-
un. í rauninni hefur ekki tek-
izt að ráða fullkomna bót á
þessum galla, en mikið gagn
má þó hafa af því að búa bíl-
inn sérstökum ljósum sem not-
uð eru þegar bílar mætast, ljós-
kerjum, sem beina Jjósinu í á-
kveðna átt, burt frá augura
þess sem á móti kemur. Með
því að koma þessum ljóskerj-
um fyrir lágt og langt til hægri
framan á bílnum og beina ljós-
inu að vinstri vegarbrún fæsti
mikilvæg viðbót við ljósmagn-
ið sem fæst þegar dregið er
niður í aðalljósum í því skvnl
að forðast að valda glýju.
Stefna ljóssins gerir að sá sera
á móti kemur fær ekki of~
birtu í augun, nema e, t. v.
þegar svo stendur á að bílarnir
mætast í vinstribeygju. í slíku
tilfelli verður að vera hægfc
að slökkva þessi sérstöku ljós
án þess að slökkva hálfljósin,
enda þótt þau séu að jafnaði
tengd saman.

Þessi Ijós erskylt
aS hafa
Bílar sem .skrásettir eru hér á
landi verða að hafa Ijós sem hér
segir:
a) Tvö framljósker með. tveim
mismunandi háum geisium.
Hærri geislann til að lýsa, þegar
ekið er á vegum úti og skal
hann gefa-nægilega mikið Ijós tii
að gefa góða yfirsýn yfir veginn
framundan. Lægri geislinn skal
notaður, þegar ekið er um þétt-
býli eða í bæj um, svo og við að
xnæta öðrum vegfarendum. Lægri
geislinn skal vísa 2% gráðu til
vinstri og má ekki lýsa lengra
en 18 m fram á veginn. Bæði
framijós skulu hafa sama Ijós-
magn og lýsa með hvítu eða
Ijósgulu ijósi.
b) Minnst eitt afturijósker, ssm
sýnir rautt ljós beint aftur, en
iýsir jafnframt aftara skrásetn-
ingarmerki bílsins nægilega með
hvitu Ijósi.
c) Biðljós, sem loga skai á, þeg-
ar bifreiðin er stöðvuð á óupp-
lýstri akbraut í myrkri. Biðljósin
eru venjulega tvö að framan í
nánd við aðalljóskerin. Eiga þau
aðeins að bera daufa birtu og
kvikna skal á afturljóskeri um
ieið og kveikt er á þeim.
d) Dragi. bíli. vggn,. skal aftur-
Ijósker vera á vagninum, sem
dreginn er. Skal það lýsa
með rauðu Ijósi beint aftur, en
með hvítu ljósi á skrásetningar-
merki vagnsins, er skai. vera hið
sama , og bjlsins, sem dregur
hann.
e) Á öllum hílum, sem eru að
breidd 2,30 m eða þar yfir, skulu
vera tvö rauð ljós að aftan og
tvö rauð iað framan, sitt til
hvorrar hliðav og í sömu hæð á
yfirbyggingu bílsins, er sýni
breidd hans, og séu Ijósin ekki
fjær yztu hliðarbrún yfirbygging-
arinnar en 0,15 m, miðað við
miðju ljóskersins.
(Úr Bólcinni um bílinn)
Eiiui af lögulegustu Ibíluin Breta er Vanguardvagn Standard-
verksmiújaima, sem sést liér á myndinni.