Þjóðviljinn - 15.11.1956, Qupperneq 12

Starfræksla nýju frystihúsanna varðar afkomu
margra bæjarfélaga og f jölda verkafólks
Það verður að skapa útgerðinni bætt starfsskilyrði og leysa hin
fjölmörgu staðbundnu vandamál hennar
Meðal dagskrármála á fundi sameinaðs Alþingis í gær
var þingsályktunartillaga Björns Jónssonar o.fl. um að-
stoð við byggingar frystihúsa og aukna ábyrgöarheimild
ríkisstjórnarinnar til þeirra framkvæmda. Að umræðunni
lokinni var tillagan samþykkt samhljóða til síðari um-
ræðu og fjárveitingarnefndar.
Björn Jónsson hafði fram-
sögu af hálfu flutningsmanna
og rökstuddi tillöguna i ýtar-
■legri ræðu.
Hann lagði áherzlu á að það
væri óumdeilanleg nauðsyn,
bæði einstökum byggðarlögum
og þjóðinni í heild, að skapa
útgerðinni betri starfsskilyrði,
ekki aðeins að því er viðkæmi
hinum almennu erfiðleikum,
eem væru sameiginlegir alli'i
landsbyggðinni, heldur einnig
að því er viðviki hinum mörgu
staðbundnu vandamálum, sem
við væri að etja víðs vegar um
landið, en á því sviði væru
fjölmörg verkefni, sem úrlausn-
ar krefðust.
Minnti hann í þessu sam-
bandi á mismunun í útfærslu
landhelginnar, sliort á drátt-
arbrautum og aðstöðu til
viðgerða, ófullnægjandi
hafnarskilyrði og síðast en
ekki sízt lélega og ófull-
komna aðstöðu til að verka
og vinna þann afla, sem að
landi væri unnt að koma.
Þá ræddi hann um frystihús-
in, sem nú eru í byggingu og
ætlað væri að tryggja útgerð-
ina og bæta úr brýnum at-
vinnuþörfum verkafólks í ýms-
um kaupstöðum. Hann lýsti
fjárhagsvandamálum þessara
framkvæmda og færði rök að
því að viðkomandi útgerðarfé-
Kvenfélag
sosíalista
lögum og bæjarfélögum væri
algerlega um megn að ljúka
þessum þjóðnauðsynlegu fram-
kvæmdum og yrði því að koma
til röggsamleg fyrirgreiðsla Al-
þingis og ríkisstjórnar. Hann
kvað þess vænzt að slík aðstoð
yrði veitt og það án mikilla
tafa.
Hér er um að tefla veiga-
mesta atvinnumál margra
kaupstaða og sjávarþorpa,
sagði Björn. Það er óliætt
að fullyrða að á flestum
þessara staða, ef ekki öllum,
mun atvinnuleysi og jafnvel
fjárhagslegt hrun verða af-
leiðingin, ef undan því verð-
ur vikizt að bregða við tál
hjálpar af stjórnarvöldum
landsins. Fjöldi verka-
fólks á möguleika sína til
góðrar lífsbjargar undir því,
að þessi fyrirtæki taki hið
fyrsta til starfa.
Færeyingi boðin tveggja vetra dvöi
í Handíðaskólanum
Handíða- og myndlistaskólinn hefur ákveðið að bjóða
einum Færeyingi ókeypis skólavist í myndlista- eða list-
iðnaðardeildum skólans í allt að tvo vetur.
tuðmnuiNN
Fimmtudagur 15. nóvember 1956 — 21. árgangur — 261. tölúbl.
Bæta verður úr skorti a
liæfu hjúkrunarliði
Þurft hefur að loka hælum vegna
ónógra starfskrafta
Þingsályktunartillaga Alfreðs Gíslasonar um endur-
skoðun hjúkrunarkvennalaga í þeim tilgangi að ráða bót
á skorti á starfandi hjúkrunarkonum, var til umræðu
í sameinuöu Alþingi í gær. Var umræðunni frestað að
lokinni framsöguræðu Alfreðs og tillögunni vísað til alls-
herjarnefndar.
heldur félagsfund fimmtudag-
inn 15. þ.m. kl. 8.30 síðdegis í
Tjarnargötu 20.
Dagskrá:
1. Karl Guðjónsson alþm. flyt-
ur erindi.
2. Fréttir af aðalfundi banda-
lags kvenna í Reykjavík.
3. Kaffi.
Mætið vel og stundvíslega.
Stjórnin. árum.
Ennfremur býður skólinn ein-
um færeyskum barnakennara ó-
keypis námsvist í teiknikenn-
aradeildinni um jafnlangan
tíma.
Auk þessa veitir skólinn úr
nemendasjóði námsmönnum
þessum styrk að upphæð alls
kr. 2360.00 hvort árið.
Væntanlegum umsækjendum
er í sjálfsvald sett, hvort þeir
hefja námið hér nú á þessum
vetri eða síðar.
Tilboð þetta afhenti skólinn
stjórn Færeyingafélagsins í
Grótta leyst upp
Á fundi fulltrúaráðs sjó-
mannadagsins sl. sunnudag var
skýrt frá því að skipstjóra- og
stýrimannafélagið Grótta liefði
verið leyst upp.
I félaginu voru svokallaðir
minnaprófsmenn og ástæðan
fyrir því að félagið hefur nú
verið leyst upp er sú að eftir
breytingu á siglingalögunum er
horfinn starfsgrundvöllur fé-
lagsins og félagsmenn Gróttu
því flestir gengnir í félög ann-
arra skipstjórnarmanna. Fund-
armenn þökkuðu fulltrúum
Gróttu gott starf í þágu sjó-
mannadagsins á undanförnum
Nefíid ræði við utgerðarmenn um
aukua þátttöku sjómanna
Fundur í fulltrúai'áði sjómannadagsins, sem haldinn
var s.l. sunnudag, kaus þriggja manna nefnd til að ræða
við útgerðarmenn um aö sem flestir sjómenn geti veriö
heima á sjómannadaginn.
Undanfarna sjómannadaga ] tíðahöldum stendur“.— I nefnd
hefur reyndin orðið sú að meg-, þessa voru kosnir Þorvarður
inhluti sjómannastéttarinnar
hefur verið víðs fjarri, svo 'há-
tíðahöld þau er fram hafa farið
í nafni sjómanna hafa af þeim
sökum ekki orðið nema svipur
hjá sjón. Fulltrúafundur sjó-
mannadagsins hefur nú tekið
rögg á sig til þess að fá út-
gerðarmenn til að hafa sem
flest skip sín í heimahöfn á
sjómannadaginn og „að þau
láti ekki úr höfn meðan á há-
Björnsson, Steindór Árnason
og Magnús Guðmundsson.
Fundurinn ræddi ennfremur
að efla sem mest samhug sjó-
manna um hátíðahöld sín með
því að velja^ þriggja manna
trúnaðarráð um borð í hverju
skipi og skipuleggja sem nán-
ast samstarf bæði innan hverr-
ar skipshafnar og milli skips-
hafna.
Reykjavík. Formaður félagsins,
frú Signhild Konráðsson, Víf-
ilsstöðum og Peter Wigelund,
skipasmiður, sem um langt ára-
bil hefur verið einn helzti for-
ystumaður Færeyinga hér á
landi, hafa tjáð skólanum
þakkir félagsins fyrir boð þetta
,,er sé framrétt hendi íslend-
inga, er mætti verða til efling-
ar samstarfi með íslendingum
og Færeyingum á fleiri svið-
um“.
Stjóru Færeyingafélagsins
hefur sent þetta tilboð Hand-
íða- og myndlistaskólans til
Richard Long landstyresmand,
Thorshavn til frekari fyrir-
greiðslu.
Aukinn sjúkrahúsakostur
krefst aukins starfsliðs
I mjög greinagóðri ræðu rök-
studdi flutningsmaður tillögu
sina og lýsti viðhorfum og
vanda í þessum málum. Hann
kvað vandkvæðin á að fá lærð-
ar hjúkrunarkonur aukast með
hverju ári. Ný sjúkrahús hefðu
verið reist og væri verið að
reisa, m.a. á Akureyri, Kefla-
vík, Neskaupstað og á Blöndu-
ósi. Nýr spítaíi væri tekinn til
starfa í húsakynnum heilsu-
verndarstöðvar Reykjavikur.
Hjúkrunarspítali í Hafnarfirði
hefði tekið til starfa fyrir fáum
árum og elliheimilið Grund
hefði stækkað mjög hjúkrunar-
deild sína. Þá hefðu tvö fávita-
hæli tekið til starfa fyrir eigi
alllöngu.
Verða að vera án hæfs
hjúkrunarliðs
Það er augljóst mál, sagði
Alfreð, að slík aukning á
sjúkrahúsrými hlýtur að krefj-
ast aukins hjúkrunarliðs, ef vel
á að fara. Þetta hefur ekki
fylgzt að. Skortur á faglærðu
hjúkrunarliði var fyrir, en hann
Nasser sagður biðja um
sovézka sjálfboðaliða
Eisenhower hótar aðgerðum komi þeir
á vettvang
Erlendir fréttamenn í Moskva héldu því fram í gær
að egypzka stjórnin hefði falið sendiherra sínum í Sovét-
ríkjunum að fara þess á leit við Sovétstjórnina að hún
leyfi sovézkum borgurum að gerast sjálfboðaliðar í Eg-
yptalandi.
1 síðustu viku hafði sovézka
fréttastofan Tass eftir forustu-
mönnum Sovétríkjanna, að sov-
étstjórnin myndi ekki meina sov-
étborgurum .að gerast sjálfboða-
liðar í Egyptalandi ef Bretland,
Frakkland og ísrael svikjust um
að kalla innrásaheri sína heim
og vopnaviðskipti hæfust á ný.
Egypzka sendiráðið í Moskva
hefur skýrt frá því að um 50.000
sovétborgarar hafi boðið sig
fram til að berjast með Egypt-
um.
Eisenhower Bandaríkjaforseti
sagði fréttamönnum í gær, að
Bandaríkjastjórn myndi krefjast
þess að SÞ létu það til sin taka
ef sovézkir sjálfboðaliðar færu
til Egyptaiands. Ekki væri vist
að við það yrði látið sitja að
samþykkja ályktanir.
Ágreining-ur um lið SI*
Lið SÞ sem fara á til Egypta-
lands er ekki lagt af stað enn.
Framkvæmdastjórn SÞ segir að
því standi að flugvellir á Súez-
svæðinu verði lendingarhæfir
fyrir stórar flutningaflugvélar.
Fréttaritari Reuters í aðal-
stöðvum SÞ heldur því fram að
drátturinn á för liðsins stafi af
því að stjórnir Bretlands, Frakk-
lands og ísraels séu mótfallnar
skilyrðunum sem egypzka stjórn-
in setur fyrir því að taka við
liðinu. Að sögn fréttaritarans
krefjast þessar þrjár ríkisstjórn-
ir þess að þeim sé veitt trygg-
ing fyrir að liðið verði um kyrr.t
við Súezskurð þangað til þúið sé
að taka ákvörðun um framtíðar-
stjórn á siglingum um skurðinn,
ella muni þær rifta lot'orðum
sínum um að verða á brott með
her sinn úr Egyptalandi.
Dag Hammarskjöld, fram
kvæmdastjóri SÞ, “aetlar að
leggja af stað til Egyptalands í
dag að hitta Nassaer forseta.
hefur þó aukizt um allan helm-
ing síðustu árin.
Forráðainenu sjúkraliúsa
og hæla eiga í stöðugu stríði
vegna skorts á hæfu hjúkr-
unarliði. Títt verða þeir að
bjargast við ófaglært hjálp-
arlið að einhverju leyti og
þykir hátíð Jiegar tekst að
fá erlendar hjúkmnarkonur,
ókunnugar öllu hér og mál-
lausar.
Á einu sjúkrahúsi er nú
sem stendur þriðjungur
hjúkrunarliðsius útlendur,
annar þriðjungur ófaglærður
og þriðji hlutinn fullnuma
íslenzkar lijúkrimarkonur.
Fleiri dæmi tók ræðumaður,
sem varpa ljósi á þennan
vanda. M.a. kvað hann þesa
dæmi að loka hefði orðið hæl-
um vegna vöntunar á lijúkrun-
arliði.
Þörf skjótra úrræða
Alfreð taldi erfiðleika þessa
mundu enn fara vaxandi, nema
gripið yrði til skjótra ráða.
Verið væri að stækka Lands-
spítalann, hafin væri bygging
mikils og veglegs Bæjai’spítala
í Reykjavík, elliheimili sjó-
manna væri senn fullgert og
stækkun ýmsra hæla væri að-
kallandi. Vaxandi starfsemi
heilsuverndar mundi og krefj-
ast drjúgs starfsliðs.
Reynsla annarra þjóða
Þá benti Alfreð á að stækk-
un 'hjúkrunarkvennaskólans
hefði verið mikilsvert spor í
rétta átt, en því færi fjarri að
hún leysti allan vanda. Fleira
þyrfti að gera og væri rétt í
því efni að leita til reynslu
annarra þjóða, sem við hlið-
stæða erfiðleika hefðu átt að
stríða.
Ein þeirra leiða sem farnar
hafa verið erlendis, sagði Al-
freð, er sú að kenna konum
frumatriði hjúkrunar og gera
þær einskonar aðstoðar-hjúkr-
unarkonur. Önnur hugsanleg
leið væri og að skipta hjúkrun-
arnáminu í tvo hluta, fyrri og
síðari og 'hlytu þær sem aðeins
lykju fyrrihlutanámi takmörk-
uð réttindi til að starfa undir
eftirliti fullnuma hjúkrunar-
kvenna, en gætu síðar, ef þær
staðnæmdust í starfi, átt þess
kost að ljúka námi.
Giftum konum verði gert
mögulegt að starfa
Á það má minna, sagði
Alfreð, að meginorsökin til
hjúkrunarkvennaskortsins er
sú, að margar þeirra giftast
og hverfa frá starfi að ný-
loknu löngu og ströngu
Framh. á 3. síðu