Þjóðviljinn - 28.04.1957, Qupperneq 5

- Sunnudagur 28. apríl 1957 — ÞJÓÐVILJINN — (5
Þessi
byffffiiiíí
hýsir
lvjarna-
kljúfinu
nýja í
Dubna.
Hulinna lögmála öreindanna
leitað með hjálp risatækis
Sfærsfi frumeindakljúfur veraldar hefur
veriS fekinn í nofkun i Sovétrikjunum
Fyrir skömmu var stærsti fnimeindakljúfur sem smíð- milljarða elektrónvolta orku,
aður hefur verið tekinn i notkun í bænum Dubna' segir I. T. Skídanenkó, rafiðn-
skammt frá Moskva. J aðarmálaráðherra Sovétríkj-
Vísindamenn nefna tæki þettaj Þvi má ekki gleyma, að þrátt anna-
prótónu-synkrótrón. Það er 60 fyrir örar framfarir í eðlis-

Þrítugur risi
enn i vexti
Þrítugur, pólskur bóndi,
Czeslaw Smutniak að nafni,
virðist ekki geta hætt að vaxa.
Hann er nú orðinn 219 senti-
metra hár og bætir sífellt við
hæð sína. Læknar hafa mann-
inn nú til athugunar. Hann
kemst ekki fyrir í venjulegu
sjúkrarúmi og fær hvergi. föt
né skó, sem eru honum nógu
stór.
■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■
ALLT Á BMMID
Á EIMUM STAÐ
Daglega
eitthvaö nýtt
metrar í þvermál og vegur 36
þús. tonn.
Þegar sovézkir kjarneðlis-
fræðingar sýndu bandarískum
starfsbróður sínum risatækið í
fyrra, sögðu þeir honum að
stáls í það hefði verið aflað
með því að setja járntjaldið í
bræðslu.
8,3 nrnlljarðar elektrónvolta
Vísindamennirnir sem starfa
við nýja frumeindakljúfinn
skýrðu frá því fyrir hálfum
mánuði, að í honum hefði tek-
izt að láta prótónur ná 8,3 mill-
jarða elektrónvolta orku. Með
aukmni leikni í meðferð tækis-
ins telja þeir víst að skjótt tak-
ist að koma prótónum á slíkan
hraða, að þær nái 10 milljarða
elektrónvolta orku, eins og tæk-
ið er gert fyrir.
Hingað til hefur stærsti
kjarnakljúfur í heimi verið bev-
atrón svonefndur í Berkeley í
Kalifomíu, þar sem gerðar liafa
verið flestar helztu uppgötvan-
ir síðustu ára í kjarneðlisfræði.
Hann framleiðir prótónur með
allt að sex milljarða. elektrón-
volta orku.
Heitdarmynd skortir enn
Sovézkir' vísindamenn hafa
ritað mikið um nýja tækið í
blöðin í Moskva. Telja þeir
smíði kjarnakljúfsins mikinn
atburð í kjarneðlisfræði. Með
tilkomu hans þafi mönnum
skapazt möguleikar til nýrra
lanuvinninga í kjameðlisfræði.
Þessi mynd var tekln þegar
búiíi var að koma fyrir liin-
um mibla segli, sem er þýð-
ingarmiesti hlutl kjarnakljúfs-
ins í Duhna. SeguUiun er 60
metrair í þvermál og- vegur
30.000 ton.
fræði á síðustu ámm, hefur
mönnum ekki enn tekizt að
draga upp neina heildarmynd af
eðli kjamorkunnar, segir hinn
frægi, sovézki kjarneðlisfræð-
ingur V. I. Veksler. Til dæmis
er mönnum enn hulið, hvert
samband er milli hinna ýmsu
mesóna og hvemig mesónurnar
eru tengdar núkleónunum. Við
erum alls ófróðir um lögmálin, Yngsti ráðherrann í sænsku stjórninni, Sture Henriks-
sem gagnkvæmar myndbreyt- son samgöngumálaráðherra, iramdi sjálfsmorö á páska-
ingar þeirra lúta. Kjamakljúf- daginn.
urinn nýi ætti að geta veitt
Sænskur ráðherra
réð sig af dögum
mánnði eftir að hann tók sæti í
ríkisstjórninni
Barnagallar
Stærðir: 1—9 ára
Litir:
rauðir, grænir, bláir,
gulir, brúnir, drapp.
Ekki var liðinn nema mánuð-
ur síðan Henriksson tók við
ráðherráembættinu.
Hiim látni þótti einn hinn
efnilegasti í hópi yngri forustu-
manna sænska sósíaldemókrata-
Talið er í Moskva, að kjama- fjokksins.
okkur svar við þessum spum-
ingum, segir Veksler ennfrem-
ur.
Afhentur stofnun 12 ríkja
kljúfurinn nýi verði áður en
langt um líður aflientur Sam-
einuðu kjamorkurannsókna-
stofnuninni, sem starfar í Sov-
étríkjunum og tólf ríki standa
að. Aðalforstjóri stofnunarinn-
ar er sovézki kjarneðlisfræð-
ingurinn Blokkintéff og stað-
genglar hans em prófessoram-
ir Votruba frá Tékkóslóvakíu
og Danysz frá Póllandi.
Tífalt öflugra tæki í vændum
Kjarnakljúfurinn í Dubna
verður sá mesti í heimi fram
um 1960, en þá á að verða
fullsmíðað í Brookhaven í
New York fylki í Bandaríkjun-
um tæki, sem gert er ráð fyrir
að geti látið prótónur ná 25
milljarða elektrónvolta orku.
í Sovétríkjunum verður ekki'
heldur látið staðar numið.
Reynslan við smíði kjarna-
kljúfsins í Dubna gerir fært að
ráðast í enn vandasamari smíði
tækis, sem reiknað hefur verið
út að geti komið prótónum á
slíkan hraða að þær nái 50
Sture Henriksson var sonur
bónda á Skáni. Hann hlaut
enga framhaldsmenntun en afl-
aði sér fræðslu í bréfaskólum
jafnframt starfi sínu í flugvéla-
verksmiðjum hersins. Hann
gerðist starfsmaður verkalýðs-
félags síns og síðar Alþýðu-
sambands Svíþjóðar. Árið 1949
Varð ti! lífs að
á símavír
Kona nokkur ók bíl sínum
á miklum hraða út af vegi
nálægt Ottawa í Kanada á
dögunum. Bíllinn stóð sam-
stundis í björtu báli og veg-
farendur, sem skunduðu til
bjargar, bjuggust við hinu
versta. Ótti þeirra reyndist
þó ástæðulaus, Konan fannst
nrestum ómeidd á dúandi
: ímavírum í sex metra hæð
y-fir ræfrildinu af bíl sínum.
var hann kjörinn á þing í
fyrsta skipti. Henriksson lætur
eftir sig konu og tvö ung börn.
Hann var nýlega orðinn fertug-
ur.
Ekki hefur verið látið uppi,
hvort það var af persónulegum
eða pólitískum ástæðum sem
ráðherrann réði sig af dögum.
Islenzknpréíessor
við Arósaháskóla
Danski fræðimaðurinn Christ-
ian Westergárd-Nielsen hefur
verið skipaður prófessor í vest-
ur-norrænum málum við há-
skólann í Árósum. Westergárd-
Nielsen hefur verið lektor í
forníslenzku við Kaupmanna-
hafnarháskóla og unnið mikið
að íslenzkum fræðum.
Sagan á hatavegi
Unga, franska skáldkonan
Franeoise Sagan, sem stórslas-
aðist nýlega í bílslysi, er nú á
batavegi. Um miðja síðustu
viku var hægt að flytja hana
úr sjúkrahúsinu í hressingar-
hæli.
Ib®r
Austurstræti 12
Viscount-véknar
væntanl. L maí
Hinar nýju Viscount-vélar
Flugfélags íslands eru væntan-
legar hingað til lands 1. maí,
og verður móttökuathöfn á
flugvellinum kl. 4 síðdegis þann
dag.
Suezskmður
Framhald af 1 síðu
Fulltrúar annarra ríkja lýstu yf-
ir fylgi sínu við tillögurnar, þ. á
m. Soboleff, fulltrúi Sovétríkj-
anna, sem sagði þær sanngjarn-
ar og taka til greina réttmætar
kröfur notenda skurðarins.