Þjóðviljinn - 30.01.1958, Blaðsíða 6

6) — ÞJÓÐVILJINN — Fimmtudagnr 30. janúar 1958
VILIINN
ngeíandt- SamelnlngarfloKlcur alÞyöu - BósianstaíioKicunm. Rltstjórai
Líasjnús Kjartansson (áb.), Sigurður Guðmundsson - Fréttaritstjóri: Jód
Biarnason. - Blaðamenn: Ásmunóur Sigurjónsson, Guðmundur Vigfússon
tvar H. Jónsson, Magnús Torfi Ólafsson, Sigurjón Jóhannsson. - Auglýs-
tngastjóri: Guðgeir Magnússon. — Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prent
uniðja: Skóiavórðustíg 19. — Síml: 17-500 (5 línur) - Áskriftarverð kr. 25 é
«>&d í Reykjavík ov nágrenni; kr. 22 annarsst Lausasöluverð kr 1.50
Prentsmiðja ÞJóðviljans
Er ekki nóg komið?
Tffafi menn nokkx-u sinni ver-
ið í vafa um að það réði
úrsUtum í átökum við íhald
og afturháld landsins hvort
vinstri menn stæðu saman í ó-
rofa fylkingu eða gengju
sundraðir til orustu þá hafa
hínar nýafstöðnu bæjai'stjórn-
•arkosningar endanlega skorið
úr. í þeim kaupstöðum þar
sem vinstri flokkar stóðu sam-
an að framboðum eða víðtæk
. vinstri eining tókst gengu þeir
•með sigur af hólmi yfir íhald-
inu. En þar sem sundrungin
•ríkti, þar sém vinstri kjósend-
ur gengu fram i mörgum fylk-
ingum gegn öf'ugum andstæð-
:ngi, bar íhaldið af þeim sigur-
orð.
/Árlagaríkastan ósigur biðu
” vinstri flokknrnir í Reykja-
vík þar sem íhaldsflokki auð-
braskai'anna og spillingarafl-
anna í bæjarmálunum tókst
að safna um sig yfir tuttugu
þúsund atkvæðum og fá tíu
fulhrúa kjöi'na af fimmtán.
Fui’trúatialan glefur þó ekki
a'étta mynd af styrkleikahlut-
föllunum, Vegna margskipting-
arinnar fellur svo mikið at-
kvæðamagn dautt hjá andstæð-
ingum íhaldsins að þúsundir
atkvæða koma ekki til greina
við úthlutun fuiltrúa.
^etta þarf að verða öllum
einlægum og sönnum
vinstri mönnum til mikillar
viðvörunar í framtíðinni. Þeim
er ekki sigurs von í mörgum
og sundurleitum flokkum sem
deila innbyrðis og takast
sundraðir á við íhaldið. íhald-
ið ræður yfir slíkum áróðurs-
mæíti og svo ótakmörkuðu
fjármagni að á allt öðrum
vinnubrögðum þarf að halda
eigi baráttan gegn því að bera
árangur. Fyrir þessu eru líka
dæmin utan af landsbyggðinni
bar sem önnur vinnubrögð
voru viðhöfð. íhaldsandstæð-
ingar sigra glæsilega á Akra-
nesí, ísafirði, Selfossi, Hellis-
sandi og víðar, þar sem þeir
:næta íhaldinu öflugir og sam-
einaðir. Óháðir vinstri menn,
.indir forustu Fínnboga Rúts
Vaidimiarssonar, vinna nýjan
stórsigur í Kópavogi, af því
fólkið sjálft lét ekki aftur-
haldsklíkur flokkanna sundra
sér. Sama gerist í Neskaup-
stað þar sem aðalforustumenn
Alþýðuflokksins ganga til
samvinnu við Alþýðubandalag-
íð og listi þess fær hreinan
meirihluta í bæjarstjórn. Hins-
vegar fær íhaldið hreinan
meirihluta fulltrúa í Vest-
mannaeyjum, Keflavík og
Sauðárkróki þar sem það gat
fengizt við andstæðingana í
mörgum fylkingum, að ó-
gléymdri Reykjavík, þar sem
íhaldið bætir við sig tveimur
bæjarfulltrúum af þeirri orsök
einni að það fékkst við sundr-
aða andstæðinga.
¥*að er nú áríðandi að öll al-
*• þýða og vinstri menn dragi
réttar ályktanír af úrslitum
kosninganna. Hér dugir ekki
lengur að láta gamla og úrelta
fordóma skipta liði alþýðumál-
staðarins og hlaða undir íhald-
ið, áhrif þess og valdaaðstöðu.
Eigi íslenzkri alþýðu að verða
sigurs auðið í átökunum við í-
haldið verður hún að standa
saman í órofa hejld bæði í
stéttarfélögum sínum og á
sviði stjórnmálaátakanna. Og
hún verður með sameiginlegu
aflí að tiTggja þá pólitik í
framkvæmd sem er í samræmi
við hagsmuni og hugsjóhir
hins vinnandi fólks, en hafna
hálfvelgju og' hiki sem ekki
leiðir til annars en leggja í-
haldinu í hendur áróðursvopn-
in og aðstöðu til að evðileggja
allt traust á vinstri stjórnar-
stefnu um lengri eða skemmri
tíma. Þetta eru lærdómar
kosninganna á sunnudaginn og
þeír sem ekki vilja skilja þá
hafa einhver önnur og annar-
legri sjónarmið en að þjóna
málstað og hagsmunum ís-
lenzkrar alþýðu og vinstri
stjómarstefnu.
jig umfram allt verða heiðai-
legir Alþýðuflokksmenn að
taka fram fyiúr hendur þeirra
skemdarverkamanna sem hafa
verið að vega að vinstrí mönn-
um -í verkalýðsfélögunum með
því að afhenda íhaldinu stjórn-
ir og forustuaðstöðu í samtök-
un.um. Þau vinnubrögð verður
að stöðva án tafar og skilyrð-
islaust. Alþýðuf’okkui'inn hef-
ur nú sjálfur uppskorið ávöxt
þeirrar iðju Áka Jakobssonar
•og samstarfsmanna hans. Með
henni er ekki aðeins vegið að
grundvd’li varkalýðsfélagjanna
og undirstöðu stjórnarsam-
starfsins, heldur einnig verið
•að venja fylgjendur Alþýðu-
flokksins á að líta á íhaldið
setn æskilegan samstarfsaðila,
Og úfkoman verður sú, að
kjósendur Alþýðuflokksins
hætta að gera greinarmun á í-
haldinu og Alþýðuflokknum og
íhaldið hefur að lokurn betur
með yfirburðum sínum í á-
róðri. Það er þe*ta sem veldur
fv’gbhrrni Alþýðuflokksins.
Óheilindi’i og tvískinnungur-
inn hefnir sín á grimmilegan
hátt, Erj er nú ekki nóg kom-
ið t:l þess að vitibomir menn í
flokktnjm, einlægir verklýðs-
sinnar og raunverulegír vinsti'i
menn taki ráðin af óheillaöfl-
unum, útsendurum ihaldsins?
Undi’- viðbrögðum þeirra er
það nú e. t. v. fyrst og fremst
komið hvort kosningaúrslitin á
sunnuds’únn vei-ða jákvæð eða
neikvæð fyrir þróun íslenzkra
stjórnmála og baráttuaðstöðu
alþýðunnar í landiínu þegar
allt kemur til alls og stundir
líða.
Reíði kúgaðrar þjóðar yfirsterkari
dollurum og
Sk'jólsfœSingar Dullesar hrökiast frá
völdum i Venezuela viÖ litinn orÖsfir
lyegar Simon Bolivar, frelsis-
hetja Suður-Ameriku, hafði
tekizt að heimta frelsi föður-
lands síns, Venezuela, úr hönd-
um spanskra nýlenduherra,
spáði hann fyrir þrem af ríkj-
unum, sem hann hafði átt þátt
í að stofna. Bolivar kvaðst á-
líta, að Ecuador myndi verða
klaustur Suður-Ameriku, Kol-
umbía háskólinn en Venezuela
hermannaskálinn. Flestum Ven-
ezuelabúum finnst að spádóm-
urinn um framtíð lands þeirra
hafi rætzt alltof vel. Hugsjón
Bolivars um þjóðfrelsi og lýð-
ræði hefur löngum átt erfitt
uppdráttar í ríkjunum sem
þakka honum sjálfstæði sitt,
Romulo Gallegos
en hvergi hafa þær verið
harkalegar troðnar undir hæl-
um hermannastígvéla en í ætt-
landi frelsishetjunnar. Alla
nítjándu öld tók hver hernað-
areinræðisherrann við af öðr-
um í höfuðborginni Caracas.
Lýðræðislegir stjórnarhættir
náðu 'aldrei að festa rætur.
Evrópsk auðfélög tóku að
nytja náttúruauðæfi Venezuela.
Þegar reynt var að stemma
stigu við yfirgangi þeirra sendu
Bretland, Þýzkaland og Italía
flotadeildir á vettvang og létu
þær halda uppi hafnbanni á
landið veturinn 1902 til 1903,
Evrópsku auðhringirnir urðu
brátt að láta undan síga fyrir
band'arískum, sem áratugum
saman hafa ráðið yfir atvinnu-
lífi Venezuela. Þeir fengu lipr-
an samverkamann þar sem var
herforinginn Juan Vicente
Gomez. Hann stjórnaði Ven-
ezuela óslitið frá 1908 til 1935
af einstakri grimmd og harð-
ýðgi en við mikla velþókn-
un Bandaríkjastjórnar og
bandarísku olíufélaganna, sem
lagt hafa undir sig mest all-
an olíuauð landsins.
TTernaðareinræði hélzt þótt
Gomez væri allur tram til
ársins 1945. Þá tóku nokkrir
ungir liðsforíngjar höndum
saman við lýðræðissinnaða
sjórnmálamenn, veltu einræð-
isstjórninni úr völdurn og
efndu tíl einu, frjálsu forseta-
- kosninganna, sem fram hafa
farið í sögu Venezuela. Rorn-
ulo Gallegos, frægt skáld og
frambjóðandi Accion Ðemo-
cratica, flokks með sósíal-
demókratiska stefnuskrá, var
kjörinn forseti með miklum
meirihluta. Stjórn hans :sat
að völdum til 1948. Þá þóttu
horfur á að hún myndi verða
við háværum kröfum verka-
lýðshreyfingarinnar um að
Erlend
tíðindi
þjóðnýta að minnsta kosti eitt-
hvað af hinum erlenda olíu-
iðnaði. Var þá ekki að sökum
að spyrja, herforingjaklíka hóf
uppreisn undir forustu Pérez
Jiménez, forseta herráðsins.
Hin þjóðkjöma stjórn hrökkl-
aðist frá völdum og Gallegos
forseti flýði land. í útlegðmni
birti hann beizkyrta greinar-
gerð, þar sem hann sakar
starfsmenn bandaríska sendi-
ráðsins í Caracas, utanríkis-
ráðuneytið í Washington og
stjómendur bandarísku olíufé-
laganna um að hafa hjálpað
Jiménez að myrða lýðræði og
frelsi í Venezuela, til að varð-
veita gróðaaðstöðu bandarísku
auðfélaganna óskerta.
Jiménez hafði stutt lýðræðis-
byltinguna 1945, en nú
vann hann markvisst að því
að afla sér einræðisvalds. í
fyrstu var hann landvai'naráð-
hrundu niður vegna illrar að-
búðar. Ótaldir eru þeir, sem
létu lífið eða hlutu örkuml í
pyndingarklefum leynilögregl-
unnar í aðalstöðvum hennar í
Obispo fangelsinu í Caracas.
Stúdentauppreisnir og verkföll,
sem barin voru niður með
harðri hendi, báru vithi um ó-
vinsældir einræðisstjófnarinn-
ar, en hún hafði öflúgah bak-
hjarl, Bandaríkjastjórn ’og
bandaríska ajiðhringa. Her Og
lögregla Venezuela ferigu
bandarísk vopn eftir þörfum,
Eisenhower sæmdi Jiménez
bandaríska heiðursmerkinu
Legion of Merit (Verðleika-
fylkingin) fyrir að stjóm hans
starfaði „í anda vináttu og
samstarfs við Bandaríkin“ og
Duiles utanríkisráðherra lýsti
yfir að stjóm Jiménez væri
„ríkisstjóm af þeirri gerð, er
Bandaríkjunum fellur bezt“.
/Tlíuþef leggur af velþóknun
” bandarískra stjómarvalda
á blóðveldinu í Venezuela.
Landið flytur út meii-i olíu en
nokkurt annað ríki og fram-
leiðslumagnið skipar þyí í ann-
að sæti í röð olíuframleiðslu-
xík'ja. Erlent fjárm^gn sem
nemur fimm mi’ljörðum doll-
ara hefur verið fest í oliuiðn-
•aði Venezuela. Af þeirri upp-
hæð eru þrír milljarðar . frá
Bandaríkjunum en afgangur-
inn mestallur brezkt fjármagn.
Olíuframleiðslan í Venezuela
nemur nú um 2.500.000 olíuföt-
Á miðri myndinni sést Marcos Pérez Jiménez, hinn fallni ein-
ræðisherra Veneznela, á velmektardögum sínum. Hann er þarna
að ræða við verndara sinn og aðdáanda John Foster Dulies, ut-
anrikisráðherra Bandaríkjanna (til hægri).
herra í herforingjaklíku, sem
stjórnaði Venezuela, en 1952
hrifsaði hann forsetaembættið
með því að láta falsa úrslit
forsetakosninga. Hann lét
banna starfsemi stjórnmáia-
flokka og leynílögreglan hund-
elti öll samtök, sem talin voru
andvíg stjórninni. Stjórnarand-
stæðingar voru hundruðum og
þúsundum saman hnepptir í
fangabúð'ir á eyjum í mynni
Oronieofljótsins, þar sem þeir
um á dag og koma 40% a
henni í hlut bandaríska1 félags
ins Creole Petroleum Comp
any, eins af dótturfélögun
Standard Oil of New Jersey
auðsuppsprettu Rockefellerætt
arinnar, Afgjöld olíufélagann.
nema 70% af ríkistekjun
Venezuela. Sá hluti af olíuauð
Venezuela, sem staðnæmzt h.ef
ur í landinu, hefur að mesti
leyti runnið í vasa fámennra
Framhald á II. síðu.