Þjóðviljinn - 14.02.1958, Blaðsíða 6

6)
ÞJÓÐVILJINN —■ Föstudagur 14, febrúar 1958
'N
ÐVILJ
Útgefandl: Samelningarflokkur alþýSu — SdslaliBtaflokkurlnn. — Rltstjórar
Magnús Kjartansson (áb.), Slgurður Guðmundsson. — Préttaritstjórl: Jón
Bjarnason. — Blaðamenn: Ásmunúur Slgurjónsson, Guðmundur Vigfússon,
fvar H Jónsson. Magnús Torfi Ólaísson, Sigurjón Jóhannsson. — Auglýs-
InBastJóri: Guðgelr Magnússon. — Ritstjórn, aígreiðsla, auglýsingar, prent-
amiOJa: Skólavörðustíg 19. — Sírni: 17-500 (5 línur). — Áskriftarverö kr. 25 á
aaan. 1 Reykjavík og nágrennl; kr. 22 annarsst. - Lausasöluverö kr. 1.50.
Prentsmlöja ÞJÓÖviUans.
Siaðreyndir
lþýðublaðið hefur að undan-
förnu ástundað mjög ein-
kennilegan málflutning. Það
segir að ,,kommúnistar“ séu
„óskafjendur íhaldsins“ og seg-
ir að síðan þeir komu til sög-
unnar hafi ekkert lát orðið á
sigrum Sjálfstæðisflokksins,
fylgi hans „hafi tvöfaldazt síð-
an kommúnistar urðu sterk-
■ ustu andstæðingar þeirra í
bæjarstjórn Reykjavíkur“
. Allt er þetta bo'tniaus upp-
spuni. Sjálfstæðisflokkurinn
■t hefur haldið velli í Reykjavík
1 undanfarna áratugi, það hafa
oröið' ‘•"■’eiflur á fylgi hans, en
það heíur haldizt kringum
he'ming kjósenda í flestum
kosningum. f þingkosningun-
unj 1937 fé.kk Sjálfstæðisflokk-
urinn þannig 56.1% atkvæða í
Reykjavík, nú tveimur ára-
tugum síðar fser hann 57,7%.
En Alþýðublaðið segir að fylg-
ið hafi aukizt um helming;
það er nokkuð mikil rausn —
ofan á Magnús Ástmarsson.
Og hver er dómur kjósenda
um það hverjum þeir
treysti bezt til baráttu við í-
haldið? í meira en aldarfjórð-
ung hafa tveir verkalýðsflokk-
ar með sósíalistíska stefnuskrá
tekizt á um fylgi reykvískra
kjósenda. Sameiginlegt fylgi
þeirra hefur skipzt^ þannig
innbyrðis milli þeirra í nokkr-
um kosningum á þessu tíma-
bili:
Albingiskosningar:
1934: Alþýðuflokkur 83,2%
Konimúnistafl. 16.8%
1337: Alþýðuflokkur 60,1%
Kommúnislafl. 39,9%
1942: (fyrri) Alþýðufl. 38,3%
Sósíalistaflokkur 61.7%
1942: (síðari) Alþýðufl. 35,6%
Sósíalistaflokkur 64,4%
1946: Alþýðuflokkur 39,5%
Sósíalistaflokkur 60.5%
1949: Alþýðuflokkur 37,8%
Sósíalistaflokkur 62,2%
1953: Alþýðuflokkur 42,4%
Sósíalistaflokkur 57,6%
Bæ.jarst jórnarkosningar:
1958: Alþýðuflokkur 29,8%
Alþýðubandalag 70,2%
Þannig er dómur kjósenda í
þeirri innbyrðis baráttu sem
verkaiýðsflokkarnir hafa háð,
og ætti Alþýðublaðið að spara
sér allt tal um „óskafjendur
íhaldsins" í því sambandi.
Hverjir andstæðingar skyldu
vera Sjálfstæðisflokknum æski-
legri en þeir sem hafa hrapað
úr 34,1% atkv. 1934 niður í 8,2%
atkvæða nú, sem hafa hrapað
úr sex bæjarfulltrúum niður
í einn (sem þar að auki hefur
gerzt próventukarl íhaldsins)?
jóðviljinn rifjar ekki upp
þesear staðreyndir til þess
ð hælast um, því það er ekki
fir nægu að hælast fyrir þá
xm efla vilja fylgi sósíalist-
ikra hugsjóna í Reykjavík.
ær tölur sem hér hafa verið
efndar segja aðeins hálfa
>gu. Fylgi verkalýðsflokkanna
mianíagt hefur á þessu tíma-
ili verið sem hér segir: AI-
ingiskosningarnar 1934: 41%;
bingiskosr.ingarnar 1937:
5,1%; alþingiskosningarnar
’rri 1942: 45,4%; alþingis-
Dsningarnar seinni 1942:
5,9%; afþingiskos(nin gamar
1946: 47,1%; alþingiskosning-
arnar 1949: 44%; alþingiskosn-
ingarnar 1953: 37,3%; bæjar-
stjórnarkosningarnar 1958:
27,5%. Þróunin hefur þannig
verið mjög neikvæð siðustu 10
árin, og það eins þótt reiknað
væri með fylgi Þjóðvarnar-
flokksins sem stundum hefur
talið sig boða sósíalistísk
stefnumið.
Skyldi þessi íhugun á þess-
ari þróun ekki vera frjórri
en endalaus metingur um það
hvorum verkalýðsfloktoum
hafi veitt betur í innbyrðisá-
tökum þeirra (auk þess sem
Alþýðublaðið ætti sérstaklega
að forðast slíkan meting af á-
stæðum sem fyrr eru greindar).
Ein meginskýringín á þessu
fylgistapi er án efa einmitt
hinar endalausu deilur fiokk-
anna; enda þótt þær hafi
breytt innbyrðis hlutföllum
þeirra hafa þær hrundið fjöi-
mörgum mönnum frá, skapað
vantrú og tortryggni á getu
hinnar sósíalistísku hreyfing-
ar. Alþýðublaðið hefur sjálft
sagt frá því að fjölmargir Al-
þýðuflokkskjósendur hafi kos-
ið íhaldið að þessu sinni af ótta
við að hinn sósíalistiski flokk-
urinn myndi fá of mikíl völd!
Þegar baráttan er komin á slíkt
stig er vissulega ástæða til að
horfast í augu við staðreyndir
og spara sér pex og meting.
^essar ofsalegu deilur eru
þeim mun fáránlegri sem
engir tveir flokkar í íslenzkri
póliíík ættu að eiga auðveld-
ara með að vinna saman. Það
þarf ekki annað en líta á
stefnuskrá flokkanna og sam-
eiginleg viðhorf þeirra til ým-
issa brýnna vandamála. Þeim
mun fáránlegra er það að í
þeim tveim ríkisstjórnum sem
flokkarnir hafa tekið þátt í
saman skuli sambúð þeirra
hafa verið slík að þriðji flokk-
urinn — langt til hægri — hef-
ur einatt orðið að vera sátta-
semjari þeirra á milli! Alþýðu-
blaðið og Þjóðviljinn hafa að
sjálfsögðu skiptar skoðanir um
það hverjum slík átök hafi
verið að kenna, og stoðar lítið
að deila um það, ef samkomu-
lag fengist um hitt að slikum
vinnubrögðum verður að breyta.
Sósíalistaflokkurinn var stofn-
aður til þess að sameina
alla íslenzka sósíalista, Alþýðu-
bandalagið var nýtt spor í þá
áttina, en verkinu er engan
veginn lokið enn og það hefúr
aldrei verið brýnna en nú. í
ijósi þeirrar þróunar sem orðið
hefur í Reykjavík síðasta ára-
tuginn hlýtur þetta verkefni að
skirskota sérstaklega til hvers
þess manns sem trúir á hug-
sjónir sósíalismans. Og eins og
jafnan fyrr er viljinn eina
vandamálið, ef hann er nægur
verða fox-m og fyrirkomulag
ekkert vandamál. Reynslan frá
fjölmöi'gum stöðum utan
Reykjavíkur hefur sannað að
íslenzkir sósíalistar eru þess
megnugir að Viiina saman af
drengskap og heilindum þótt þá
kunni að greina á um ýmisiegt
utan lands og innan.
Innbrot unglinga — Fer afbrotahneigð unglinga
vazandi?
Fyrir nokkrum dögum sögðu
blöðin frá því, að uppvíst
væri orðið um allmörg innbrot
er unglingspiltar eða drengir
um og innan við ferraingu
hefðu framið. Vissulega er þar
um alvarlegt mál að ræða; og
ef það er rétt, sem margir
halda fram, að afbrotahneigð
unglinga fari mjög í vöxt, þá
veitti ekki af að gerð væri
rækileg gangskör að því að
athuga hvort slíkt á sér ekki
einhverjar viðráðanlegar or-
sakir. Hverskonar dægrastytt-
ingar er unglingum hér boð-
ið upp á? Hverskonar kvik-
myndir er þeim boðið upp á?
Hverskonar lesefni ? Hvers-
konar danssamkomur? Það er
auðvitað hægur vandi að
segja sem svo, að æskulýð-
urinn í dag sé nákvæmlega
eins og æskulýðurinn hefur
alltaf verið, án þess að rök-
styðja þá fuilyrðingu nánar.
Því verður tæplega neitað, að
unga fólkið nú býr við
betri kjör og betri aðstæður
að flestu leyti en nokkru
sinni fyrr, enda er það yfir-
leitt áhyggjulaust og sællegt
fólk. Og oft er talað um heil-
brigðan æskuþrótt, lífsgleði
unga fólksins, o. þ. h. Satt
er það, æskan í dag er þrótt-
mikil, enda ekki beygð af erf-
iðum kjörum, mótlæti ýmis-
konar, vosbúð og vondu at-
læti í uppvextinum. En þrátt
fyrir þetta fiimst manni oft,
að það sé fyrst og fremst heil-
brigði, sem skortir í þrótt
hinnar gjörvulegu æsku nú-
tímans, og eiginleg lífsgleði
finnst mér síður en svo rik-
ari þáttur í fari ungling-
anna núna en t. d. á uppvaxt-
arárum mínum. Ef maður
virðir fyrir sér framferði ung-
linga á t.d. skemmtisamkom-
um, þá fer varla hjá því að
manni finnist það miklu frem-
ur einkennast af lífsleiða en
gleði. Sjálfsagt finnst ýmsum
að þessar hugleiðingar eigi
lítið skylt við afbrot unglinga,
en ég held einmitt, að eirðax--
leysið, rótleysið, sem svo mik-
ið ber á í þjóðfélaginu, eigi
drjúgan þátt í afbrotum ung-
linganna. Vegna þessa rót-
leysis eru þeir veikari fyrir
áhrifum frá kvikmyndunum
og tímáritunum, sem beinlínis
virðast við það miðuð að
vekja afbrotahneigð áhrifa-
gjarnra unglinga, tímarit sem
ganga undir nöfnum eins og
Afbrot, Sök, Lögreglumál,
o. fl. ,,Það er fallegt og nauð-
synlegt að vinna, því þaÍJ
gefur hjartanu rósenad og ’.á-
nægju .... “ lætur Halldór Kilj-
an lífsreyndan öldung segja
í einu skáldverixi sínu. Þetta
eru tvímælalaus saiínindi, én
einmitt þetta viðhorf til vinn-
unnar held ég að hafi setið
ískyggilega á hakanum í
nauðsynlegri, en því miður
alltof einhæfri kjarabarát,tu
síðustu áratuga. Vinnugleði
var notað sem skammaryrði
í setuliðsvinnunni á hernáms-
árunum; og sá hugsunar-
háttur, sem að baki liggur k
orðið rík ítök hjá allt of mörg-
»m, einkum yngra fólkími.
Vinnugleðin, gleðin við að exn-
beita sér að ákveðnu verk-
efni og ná árangri, Iýtur í
mörgum tilfellum í lægra
haldi fyrir einhverri eirðar-
leysiskennd eða einskæra
kæruleysi. Því ber vitanlega.
að fagna, að þess munu fá
dæmi nxx orðið, að unglingum
sé ofboðið svo með erfiði og
harðræði í uppvextinum, að
þeir bíði þess vart bætur, en
illa er það farið ef vinnu-
leiði, eða jafnvel fyrirlitning á
vinnu kemur í staðinn. EÆ1
sú er raunin, að afbrotahneigð
unglinga fari mjög vaxandi,
þá tel ég, að það eigi ekki
sízt rót sína að rekja til þess
að ekki hefxir verið séð um,
að unglingarnir hefðu jafnan
nóg holl verkefni fyrir stafni,
heldur er þeirra miskunnai’-
laust freistað með miðlungi
hollum dægrastyttingum, sem
þeir reyna að drepa tímann
við á eirðarleysisflökkti sínu.
appelsínur
frá
SflfdmiMflr
°9 ósúror
í IBLUE ]J
Mntvörubúdi r \r R °1