Þjóðviljinn - 16.04.1958, Blaðsíða 5

■" 8861 íhq.6
htjÍívÖM
•:u =-
Mi^vikuáagur 16. apríl 1958 — ÞJÓÐVILJINN —1 (5
ti.
» »
Hjartsláttur og andardráttur
Laiku urðu þrefalt örari
En það var aðeins í upphafi geimferðar-
innar og henni varð ekki meint af
Ýmsar upplýsingar um líðan geimtíkurinnar Laiku a
leió’ hennar út í geiminn
jörðina liafa veriö gefnar í
Skýrslan er gefiti út af for-
mraini Vísindaakademíu Sovét-
rikjanna, Alexandér Toptéff.
Lqika var scnd út í geiminn
með Spútnik 2. sem skotio var
á loft 3. nóvember s.l.
Hjartsláttur og andardráttur
Laíku þrefaldaðist á leiðiniri
upp, en kénni virtist ekki verða
meint af því. Þetta varð strax
eftir að eidflauginni var skotið
á loft, en líkamssts rfssemin
færðist von bráðar í samt horf.
Hjartaritið (elektrókardio-:
grammið) sýndi að hundurinn
og ferö hennar umhverfis
sovézkri skýrslu.
var aldrei í neinni verulegri
hættu, enda þótt i Ijós kæmi
að bæði titringur og bávaði,
auk fiýtninnar, hefðu áhrif á
líðan hans.
ÍTti í géimnum var Laika
þyngdarlaus, en j að virtist að-
eins hafa „takirt:"rkuð áhrif“ á
hana. Þyngdarleysið olli í sjálfu
r=ér engum teljandi breytingum
iiida þétt liraðinn ykist st"ð-
ugt þar til ha.nn var orðinn
nægur til að g'>rvitunglið gæti
hafið- göngxt sÉna iimhverfkv
jörðina.

Þýzkalands og Sovétríkjanna
Samningar hafa loks tekizt eftir níu mánaða viöræður
urn aukin viöskipti Sbvétríkjanna og Vestur-Þýzkalands.
Á undanförnum mánuðum hefur hvað eftir annað komift til vinnustöðvana í Frakklandi. Op-
inberir starfsnienn hafa haft sig injög í frámrní kjarabaráttunni, og fyrir skömmu lögðu lög-
| reglumenn í París niður vinnu. I»eir fóru í hppum uni götur borgarinnar, söfnuðust saman vi*
lögreglustöðina, en héldu þaðan til þingliússins og iétu ófriðiega. Mymlin er teltín í húsagarðí
I ögre gi u stöðva rinnar.
Með þessum samningi er
Vestur-Þýzkaland orðið næst-
stærsta viðskiptaland Sovétríkj-
anna í auðvaldsheiminum.
Finnland er enn stærra. 1
samningnum er einnig gert ráð
fyrir verzlun með „svonefndar“
hernaðarnauðsynjar, er Banda-
ríkin hafa hingað til komið í
veg fyrir að seldar væru til
Sovétrikjanna cða annarra
ríkja í Austur-Evrópu.
árum.
Giidir í þrjú ár
Samningurinn gildir í þrjú
ár, frá ársbyrjun 1958 til árs-
loka 1969. Gert er ráð fyrir
að vöruskiptin milli landanna
aukist ár frá ári og nemi ár-
ið 1960 um 1200 milljónum
rúblna, eða 1260 vesturþýzkum
mörkum. Samanlagt verðmæti
vöruskiptanna öll þrjú árin er
talið munu verða rúmlega 3
milljarðar rúblna, eða rúmlega
12 milljarðar króna.
Jíemaðamauðsy n ja r
Sovétríkin munu flytja inn
vélar og annan verksmiðjuút-
búnað, námuvélar og vélar
handa málmiðnaði, útbúnað
handa kemískum iðnaði, þ.á.m.
til plastframleiðsiu og nælons, i
veiðarfæri, járnmálm, raftaug-1
ar, kemískar vörur og ýmsarj
neyzluvörui’.
Vestur-Þýzkaland mun flytja
inn timbur, tréni, olíu, korn,
kol, asbest, mangan- og króm-
grýti og ýmiss konar iðnáðar-
útbúnað, baðmull, hör, tóbak,
kemíakar vörur o.s.frv.
Athyglisvert er að ýmsar
þær vörur sem samið er um
Framleiðsla USÁ
miimkar eim
Brezka útvarpið skýrir frá'
því, að framleiðsla á iðnaðar- j
vörum í Eandaríkjunum hafi j
enn dregizt saman. Framleiðsla
iðnaðarvarnings er nú tveim I
prósentum minní en fyrir einu |
ári, og hefur hún aldrej verið;
lægri en nú síðan árið 1952. j
Stóraukin geislaverkun um
allan heim vekur áhyggjur
M’jög mikil aukning geislaverkunar yfir
NorSurlöndum, komin yfir hœtfumörkin?
Geislaverkun hefur stóraukizt aö undanförnu í and-
rúmsloftinu víöa um heim. Hún hefur þannig tífáldazt
í efri loftlögum yfir Bretlandi.
viðskipti á eru á „svörtum
lista,“ Atlanzbandalagsins yfir
varning sem bannað er að
selja Sovétríkjunum vegna þess
að hann er talinn til „hemað-
arnauðsynja". Þar er þannig
um að í'æða mangan- og króm-
grýti það sem Sovctríkin selja
Vestur-Þýzkalandi, en hafa áð-
ur :ielt bæði Bretlandi og
Frakklandi. Ennfremur sumar
þær vörur sem Sovétríkin
munu flytja inn frá Vestur-
Þýzkalandi.
flræðsla við
I Vestur-Þýzkalandi dró í
gær til nýn’a. átaka um það,
hvort viðhöfð skuli þjóðarat-
kvæðagreiðsla um kjarnavopna-
vígbúnað vesturþýzka hersins.
Sósfaldemókratar hafa barizt
fyrir þjóðaratkvæðagreiðslu um
þetta mál, og hafa. þegar á-
Framhald á 10. síðu.
Brezka kjarnorkumálanefnd-
in hefur staðfest að magn
geislavirkra efna í efri loftlög-
um vfir Bretlandi hafi u.þ.b.
tifaldazt upp á síðkastið. Þetta
hefur orðið til þess að Frjáls-
lyndi flokkurínn, sem hefur
aukizt áhrifavald eftir kosn-
ingasigra að undanförnu, hefur
krafizt þess að samin vex’ði ný
álitsgei’ð um geislunai'hættuna
sem taki tillit. til þeirrar þró-
unar sem oi'ðið hefur síðan
slík álitsgerð var samin síðast
fj’rir tveim árum.
Strontiummagnið komið
yfir hættuníörkin
Foi'maður Frjálslynda flokks-
ins, Deryck Abel, nefnir eftir-
talin atinði sem ástæður til
þess að geislunarhættan verði
metin að nýju:
1) Magn hins geislavirka
strontíums-90, sem vísinda-
menix teija að valdið geti
besnkrabba, sé nú orðið
meira en það sem hia iæknis-
fraðiiega ranui áknarnefnd
taldi lífshættulegt árið 1956.
2) Nýjar rannsöknir vís-
indamanna benda til að sér-
hvér aukning geislaverkunar
fé hættuleg, og ekki sé liægt
i að segja með neinui vissu
um hve mikla geislaverkun
menn geti þnlað sér að
skaðíausu.
3) í Ijós heí'ur koinið að
geisavirkt strontíúm er að
finna i vaxandi mæíi í jarð-
vegi Crethinds, í grasi, í
mjólk og í béimim dýra og
tnanna.
Bandaríkin hafa aldrei fyrr
staðii jafn ilfa að vigi
Hlufverk Aflanzhandalagsíns er þaS eltt
aú verja Bandaríkm fynr eyð líegghgu
— Allar hemaöaráætlanir Bandaríkjanna eru nú
orönar svo úreltar, að’ þau geta því aö'eins tekið forust-
una á tæknisviöinu af Sovétríkjunum aö þau gerbreyti
um stefnu.
Hinn heimskunni bandaríski
flugmálafræðingur og flugvéla-
smiður Alexander Sevérsky
komst þannig að orði í fyrir-
lestri sem harni hélt fyrir
skömmu í liðsforingjaskólan-
um 1 Virginíu.
„Aldrei fyrr í sögxi Banda-
rikjanna, hvörki i friði né
stríði, hafa þau staðið jafn-
ili'a. að vígi ga.gixva.rt Ixugsan-
legunx fjandmaxHii en nú. Það
þarí að taka allar landvaraar-
áæthmir til róttækrar endtu'-
skoðunar — jiað þari' að sam-
eiua allar þrjár greinar land-
varnanua undir stjórn e:ns
í'Iug- eða geimmálaráðherra",
sagði haxin.
Það er skoðun Severskys að
landvarnaáætlanir Atlanzbanda-
lagsins fái ekki lengur staðizt,
nú þegar geimöldin er nmiiin'
upp.
Aðeins skje.Idur
Bandarikjanna.
Seversky var hcltíur ekki
feiminn við að segja áiit sitt á
Atlanzbandalaginu og raun-
verulegum tilgangi þess:
„Hxð raunverulega mikilvægi
Atlanzbaxxdalagsins er ekki að
það sé eins konar varnarskjöld-
ur hins frjáisa heims, heldur
það að bandalagið tvístnxr
hernaðarmætti Sovétríkjanna,
svo að Rússar geta elxki ein-
beitt ölliun kröftum sínum að
því að eyðiléggja Bándaríkin“,
sagði haxin.
Brezka kjarnorkumálanefnd-
in sagði í skýrslu sinni um
aukningu geisiavei’kunarinnar
að hún stafaði frá geislavirk-
-um efixum sem hefðu stuttan
aldur og væru því meinlaus, en
nefndin lagði jafnframt áhei’zlu
á að haldið yrði áfram rann-
sóknum næstu mánuði til að
ganga úr skugga um hvort
„aukizt Ixafi magn geislavirkra
efna sem hafa langan aldur“,
í þ.e. strontium-90.
i rfættumörkum þegar néð?
Uggvænlegar íréttir um.
aukna geislaverkun hafa að
undaxiförnu borizt frá öðrum.
heimilduin en brezku kjarn-
orkuxnáU'.ixefndinni. Japanskir
vísindamenn iu hx fvrstir til að
taka eftir aukr.iagunni, sem
þeir töldu hættulega, og í síð-
ustu viku tilkynnti rannsókn-
arnefnd sænska hersins að
geislaveikun yfir Norðurlönd-
um liefði mj"g aukizt.
Fi'amhald á 11. síðit