Þjóðviljinn - 02.12.1958, Qupperneq 5

Björn J. Blöndal:
Örlagaþræðir
Björn J. Blöndal er löngu landskunnur
fyrir ritstörf sin.
Hamingjudag^r, Að kvöldi dags og Vatna-
niður, bera höfundi sínum fagurt vitni. Hér
leggur hann út á nýjar brautir, en samur
er hljómurinn, mjúkur og hreinn, og undir-
tónninn í hverri setningu gefur birtu, sem
endast mun lesanda lengi.
Benedikt Gíslason frá Hofteigi:
Fólk og saga
ís’andssagan og þjóðsagnir eru nátengdar
hver annarri. En saga landslýðs er þó hin
réttasta lýsing á lífinu fyrr og nú.
Benedikt frá Hofteigi fer e'kki troðnar
brautir sagnfræðinganna og þótt hann ef til
vill trúi á tröll og hindurvitni, lætur hann
þau ekki villa sér sýn.
En smælingjarnir eni samt ávallt honum
næstir, og þegar penni hans segir frá þeim,
þá heyrist annar og þýðari ómur en frá
nokkrum öðrum.
r Tröllið sagði
Saga þessi er framhald bókarinnar HVAÐ
! SAGÐI TRÖLLIÐ ? sem vakti mikla athygli og
fékk góða dóma. Þórleifur Bjarnason lýsir
I hér stórbrotnum átthögum sínum á Horn-
ströndum, rekur baráttu mannsins við um-
' hverfið og umhverfisins við manninn, bregð-
ur upp myndmn atburða og þjóðhátta liðins
tíma, en fellir inn í hildarmynd náttúrunnar
og lífsbaráttunnar örlagaríka persónusögu
húsbóndans á Hóli, sem hefst úr fátækt og
umkomuleysi til karlmennsku, auðg og mann-
virðingar.
Þriðjudagur 2, desember 1958 — ÞJÓÐVILJINN — (9
Sex nýjar Norðrabækur
L.
Sjálfsævisaga Bjöms Eysieinssonar
Nafn Björns hefir lifað á vörum alþýðunn-
ar í meir en mannsaldur, mannsins sem
mikinn þátt átti í því, að af lagðist flótt-
inn frá íslandi til Canada
Þegar fjöldinn flýði land til þess að leita
betri lífskjara, fluttist Björn upp í óbyggðir
—- land útilegumanna — bjó þar i' fimm ár
ár og greiddi þaðan skuldir sínar við fyrri
granna og kom til baka sem góður bóndi,
fékk góða jörð og varð innan fárra ára
einn xíkasti bóndi Norðurlands. Ýmsir töldu
Bjöm vera fyrirmynd Kiljans að Bjarti í
Sumarhúsum, en hvað um það, hann gaf
ýmsum efandi aftur trúna á landið sitt og
trúna á sjálfa sig.
Björn batt ekki bagga sína sem annað
fól'k og kyrrlátu lífi lifði hann ekki. Hann
var hamhleypa til munns og handa, og hafa
myudazt um hann þjóðsagnakenndar sögur.
Elinborg Lárusdóttir:
Leifcui örlaganna
Elinborg Lárusdóttir er fyi'ir löngu orðin lands-
þekkt fyrir skáldsögur sinar, en fæstir vita, að
hún er og vel þek'kt langt úr fyrir landsteinana.
Fyrsta saga þessarar bókar, „ÁSTIN ER HÉ-
GÓMI“, er til dæmis þegar komin út á sex
tungumálum auk íslenzkunnar.
Árið 1954 ákvað New Yoi’k Ilerald Tribune að
gefa út smásagnasafn frá þjóðum um víða ver-
öld og efndi til samkeppni þar um. Alls bár-
ust um hundrað þúsund sögur, en aðeins 41
var valin til birtingar og voru þrjár þeirra
eftir íslenzka höfundla.
Nokkrar smásögur frú Elinborgu hafa og birzt
í amerískum tímaritum og kafli úr fyrri bókinni,
HAFSTEINN MIÐILL, kom í ensku tímariti.
Frú Elinborg mun vera afkastamesti kvenrit-
höfundur vor og um leið sá vinsælasti. Bók þessi
mun verða talin gott innlegg kvenna á vett-
vangi íslenzkrar listar.
Hannes J. Magnússon;
A hörðu vori
Bók þessi nær í aðalatriðum yfir tímabilið
1914—1924, og gerist fyrsti hluti hennar
heima í æskusveit höfundar, Skagafirði. Þá
færist sögusviðið út, og segir nú frá skóla-
árum höfundar o. fl. og kemur þar margt
fólk við sögu.
Þetta er sérstæð bók, og þarna er lagt inn
á nýjar brautir í skráningu. endurminninga.
Líkist frásögn höfundar meir skáldsöguformi
en venjulegum endurminningarstíl, þótt at-
burðir allir muni vera raunverulegir, og verð-
ur því bókin öll skemmtileg aflestrar.
Höfundur virðist vera bjartsýnismaður
mi'kill og náttúi'ubarn. Og þrátt fyrir hið
harða vor þessara ára, er létt yfir allri bók-
inni. Höfundur trúir á mennina — lífið —
og guð.