Þjóðviljinn - 15.09.1961, Blaðsíða 6

{fcffðfanði: Sameiningarílokkur alþýðu — ^ Sósíallstaflokkurinn. — Ritstjórar:
Magnúo KJartansson (áb.), Magnús Torfi Olafsson, Sigurður Guðmundsson. —
PréttaritstJórar: ívar H. Jónsson, Jón Bjarnason. — Auglýsingastjóri: Guðgeir
láagnússon. — Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Ckólavörðust. 16.
BíxklI 17-500 (5 línur). Áskriftarverð kr. 45 á mán. — Lausasöluverð kr. 3.00.
Prentsmiðja ÞjóðvilJans h.f.
Fullkomið þjóðfélag? i
TTvað skyldu margir íslendingar álíta að hér sé komið á
íullkomið þjóðfélag, og sé fullkomnunin svo algjör að *
ekkert megi haggast? Og hvað skyldu þeir vera margir sem |
telja að fundizt hafi algildur mælikvarði á réttlæti tekju- ■
skiptingar landsmanna, algilt hlutfall milli allra stétta og hópa
í þjóðfélaginu sem verði fyrir hvern mun að viðhalda? Á- "
stæða er til að ætla að það séu ekki nema fáir menn sem
telja íslenzka þjóðfélagið orðið alfullkomið að þessu leyti. ■
En meðal þeirra gæti virzt sem væru sjö ráðherrar á ís-
landi og ennfremur hinir alræmdu „sérfræðingar“ þeirra um I
efnahagsmál. Hvað eftir annað eru gefnar virðulegar o.pin-
berar skýrslur um efnahagsmál íslendinga af þessum aðilum _
þar sem svona barnalegar hugmyndir um þjóðfélagsástandið "
á íslandi virðast lagðar til grundvallar. Nú síðast nýja fl
blekkingarplaggið um ,,viðreisnina“, sem aumingja Alþýðu- I
biaðið virðist halda að leysa muni allan áróðursvanda aft- ■
urhaldsins á íslandi héðan í frá, þó Morgunblaðið sýnist
efablandnara, eftir uppsetningunni að dæma.
T blekkingarplaggi þessu er, eins og raunar oftar í áróðri ■
afturhaldsins, talið svo sjálfsagt að ekki þurfi að eyða
að því orðum, að knýi launþegar, t.d. lágt launaðir verka- I
menn, fram nokkra leiðréttingu á kaupi sínu, þá sé það ein-
hverskonar náttúrulögmál að allar stéttir þjóðfélagsins fái ■
kauphækkun að sömu hlutfallstölu, þannjg að hækki verka- "
maður með 50000 króna árslaun kaup sitt lítillega, verði þjóð- I
félagið að hækka í sama hlutfalli laun allra embættismanna I
landsins, líka hinna hæstlaunuðustu. Og ekki nóg með það. _
Formælendur þessarar furðulegu hagfræðikenningar telja nú *
ekki einungis að allir menn sem laun taka í þjóðfélaginu
hljóti að fá kauphækkun í sama hlutfalli og verkamenn sem I
knýj-a fram lagfæringu á kaupi, heldur verði „sjálfstæðir .
atvinnurekendur“, þeir sem taka tekjur sínar með ýmsum *
hætti af gróða, að fá hækkun sem sé tilsvarandi í prósentum I
og kauphækkun Dagsbrúnarmannsins, og jafnvel margföld á
við það sem hinn lágt launaði verkamaður fékk. Með þessum _
hætti „sannar“ núverandi ríkisstjórn og „efnahagsmálasér- "
fræðingar“ hennar að ekki megi neins staðar hækka kaup |
verkamanna, án þess að allt hið fullkomna og réttláta þjóð- I
félag fari úr skorðum.
A ð sjálfsögðu eru hvorki ráðherrarnir í afturhaldsstjórninni |
sem nú hreykir sér í iila fengnum völdum, né efnahags- I
málasérfræðingar hennar svo barnalegir að þeir trúi þessum _
forsendum sínum né sönnunum sem af þeim eru leiddar. "
Hugmyndin um íslenzka þjóðfélagið sem fullkomið, sem |
þjóðfélag þar sem fundin hafi verið svo réttlát skipting I
tekna hinna einstöku þjóðfélagsstétta og hópa að það hlutfall
megi fyrir engan mun raskast, er einungis ætluð til áróð- *
ursbrúks. Þeir sem byggja opinberar skýrslur og tilkynningar
á slíkum firrum vita það fullvel, að á fslandi, eins og í öðrum I
löndum sem búa við auðvaldsskipulag er meginbaráttan inn- _
an þjóðfélagsins stéttabarátta, sem á þessu stigi er að veru- ■
legu leyti einmitt um tekjuskiptinguna. Það dylst sjálfsagt
fáum fslendingum að ekkert sem líkist réttiæti ríkir í skipt- I
íngu þjóðartekna íslendinga, :að enn sitja fámennar gróða- ■
klíkur yfir hlut fjöldans og raka til sín óhófsgróða á
kostnað hans, eftir óteljandi leiðum.
JTarátta verkalýðshreyfingarinnar fyrir bættum kjörum er -
einmitt háð til að breyta hlutfallinu í skiptingu þjóðar- "
teknanna launastéttunum í vil. Barátta afturhaldsins beinist I
hinsvegar að sjálfsögðu að því :að hindra slíkar breytingar og I
ganga á hluta vinnandi fólks. Afturhaldið islenzka beitir nú ■
rikisvaldinu, ríkisstjórn og Aiþingi, í þessari baráttu enn
blygðunarlausar en það hefur þorað um skeið, og hlýtur I
verkalýðshreyfingin að svara þeim síendurteknu árásum með
því að virkja alla krafta sína til baráttu, jafnt i hinni beinu ■
baráttu verkalýðsfélaganna og til átaka um það ríkisvald,
sem Sjálfstæðisflokkurinn ög Alþýðuflokkurinn brúka nú
svo opinskátt í þjónustu auðvalds og gróðabrallara. — s.
Á fundi í miðstjórn
Sósíalistaflokksins í
sumar flutti Eggert Þor-
bjarnarson erindi um
iðnvæðingu íslands. —
Þjóðviljinn hefur beðið
Eggert leyfis til að birta
erindið, og íer það hér
á eítir:
...........................-
■
■
Eggert Þorb’iarnarson: ;
Fyrir stjórnmálaflokk eins og
Sósíalistaflokkinn, sem byggir
á hinum skapandi, lífrænu
þjóðfélagsvísindum, marxism-
anum, er það fremur flestu
öðru nauðsynlegt að fylgjast
með og gera sér grein fyrir
þeim breytingum, er verða í
þjóðlífinu, en þó fyrst og
fremst þeim breytingum, er ger-
ast í grundvelli efnahagslífsins.
Vanræki hann þetta, verður
hann ekki fær um að segja al-
þýðu manna og þjóðinni í heild
til vegar. Honum hættir þá til
að setja dæmi þjóðarinnar rahgt
upp og fá þar með skakka út-
komu.
Sem betur fer hefur það ver-
ið styrkleiki Sósíalistaflokksins
að geta sett dæmi þjóðarinnár
rétt upp á hverjum tíma á
grundvelli réttrar skilgreiningar
á breytingum þjóðfélagsástands-
ins og handsamað þar með
þann hlekk þróunarinnar, sem
íslenzkri alþýðu, íslenzku þjóð-
inni var þýðingarmestur.
Stórbrotnasta dæmi þessa var
hið djarfa frumkvæði Sósíal-
istaflokksins og þá fyrst og
fremst formanns hans, Einars
Olgeirssonar, árið 1944 um ný-
sköpun atvinnuveganna, afrek,
sem er einn skærasti glampinn
í nútímasögu Islands og sem
íslenzka þjóðin býr að enn í
dag og mun lengi að búa.
íslenzka þjóðin stóð þá
greinilega á vegamótum. Hún
átti fleira en eitt val. SÚ á-
kvörðun, sem tekin varð, hlaut
að verða ákvörðun til lang-
frama.
Verkalýðsstétt íslands hafði
þá nýskeð séð, hve hún var
voldug og sterk. Hún reistí
iíka þá framfaraöldu á íslandi,
sem hæst hefur risið, og sem
fylgt var eftir af vinstri stjórn-
inni um það bil áratug síðar.
I hverju var val þjóðarinnar
fólgið, árið 1944, er íslenzka
þjóðin hafði endurreist lýð-'
veldi sitt? ' 1 -
Til þess að svara þessari
spurningu, þarf að hafa tvær
staðreyndir í huga úr þáver-
andi efnahagsástandi íslands.
I fyrsta lagi átti ísland, sem
þurfti flest sitt undir sjó að
sækja, úreltan og úrsérgenginn
fiskveiðiflota.
I öðru lagi hafði ísland eign-
azt á styrjaldarárunum umtals-
verðár ihhstæður.
Val íslenzku þjóðarinnar var
fólgið í því að ákveða hvort
þessar innstæður skyldu notað-
ar til nýsköpunar íslenzks at-
vinnulífs og nýr grundvöllur
þar með lagður að efnahags-
legu sjálfstæði hins nýja lýð-
veldis, eða hvort Island ætti
að byggja áfram á úreltum og
litlum fiskveiðiflota og tefla
efnahagslegu sjálfstæði lýðveld-
isins þar með í voða nýlendu-
stöðúnnar.
Báðir kostirnir voru fyrir
hendi. Hvorn þeirra sem var
mátti taka og það var ekki
sjálfgefið, hvor yrði tekinn,
vegna þess að uppi voru gagn-
stæðar ráðleggingar til þjóðar-
innar.
íslenzka þjóðin tók fyrri
kostinn. Hún féllst á rök Sós-
íalistaflokksins um nauðsyn
þess að dusta enn betur af sér
ryk nýlendukúgunarinnar og
hefja íslenzkt atvinnulíf til
vees. Meginstefnan var tekin á
stórfellda öflun fiskiskipa, hinna
lífsnauðsynlegu tækja til öfl-
unar hráefna úr greipum Ægis.
Sú stefna var óvéfengjanlega
rétt. Á þeim tímum og við
þáverandi skilyrði var það
brennipunkturinn í efnahags-
legri sjálfstæðisbaráttu Islend-
inga að afla sér nýtízkulegs
fiskveiðiflota til þess að geta
stóraukið “fiskveiðar þjóðarinn-
ar, bætt lífskjörin og skapað
forsendur fyrir efnahagslegum
og menningarlegum framförum.
ASsfœS-
urnar nú
ÁHí þetta er okkur Islend-
ingum áríðandi og lærdómsríkt
að hafa £ huga, er við athugum
nii' breyttar aðstæður,
Hverjar eru þær breyttu að-
stæður, ér setja 'þjóðfhni kosti
að velja' um?1 ‘ .
I fyrsta lági 'é’féá' íslendíngar
nú öflugán cg að möfgu1' leyti
nýtízkulegan fiskveiðiflót’a með
mikilli afkaétágefú. " Þáðr væri
því ekki rökrétt 'acý'léggjá nún
megináherzjuna : á aukningu;
sjálfs fiskveiðiffqtans, — , enda
þótt — og þar, vil ég strax
setja fullgfldaþjj^va^nagla,,— á
engan hátt megi. slaka á nauö-
synlegrÍ£„fih|dumý^p, aukningu
og útbúnaði fjskyeiðiflotans svo
sem kröfur hyers tíma gera
nauðsynlegt. , ,
I öðru lagi , eru, vandamál
fiskimiðanna, vandamál .fiski-.
stofnsins og.. verndunar , hans.
orðin brýnni nú en nokkru
sinni fyrr, pp(i .sú staðreynd
rennir eölilegiuo stoðum , undir
þörfina á , f nllnýtingu, þegs, sem
aflað er. ■ 'i-'hav-
I þriðjg; fagi... efnahagsstefna \
núverandi, ríki^fjþrnar, sem er
fólgin í þy:í, að,$kipuleggja efna-
hagskreppu,tjf.júandinUj ,þrýsta
niður lífskjönum almennings,
brjóta niður viðskiptin við hinn
trausta yýðgkiptaþeim sósíalist-
ísku landanna; ,. viðhajda og
blása glæðum, í ;l,eifarnar af ný- .
lendustigi Islands og gera það
að b.jarglausum.fanga, í kreppu-
heimi auðvaldskerfisins,,,.
! Rökrétt ályktun ,af.,þessum
staðreyndum , er sú,..,, .að ísl.
þjóðin stendur nú frammi fyr-
ir nýju vali, nýjum, kostum, og
að sú ákvörðumjgernþekin verð-
ur, hlýtur að.,iyerða fekin til
langframa, ,,r, ,,.,..,,
. armBúofd ó'i’i jC*
I hverju felst i.þetta nýja val
þjóðarinnar? Það.felst i því að
annað hvort heldur Island á-
frara að flytjai hréefni sín út
óunniiix'eda >líttvunni&,j dregst
aftur úr, lækkar lífskjörin og
lætur: .núverandi:: stjérnárstefnu
það ■ efliru að Jþrýsta nýlendu-
stimpliuum á erwá.þess með þvi
að íjötaja: það'.,éfffiahagslega, —
.................„„i
[0) — ÞJÓÐVILJINN — Föstudagur 15. september 1961