Þjóðviljinn - 15.09.1961, Blaðsíða 10

Framhald af 7. síðu.
í som ísland hefur fyrir fullunn- .
i ar vörur sínar í öðrum löndum,
í öðrum heimsálfum, þar sem
. stóríelldar þjóðfélagslegar og
! efnahagslegar breytingar eru að
! gtrast.
Marko.ðir bíða okkar íslend-
; inga víða um lönd. Engri rík-
I isstjórn, engum. aðilum á að
j vera stætt á því að vinna gegn
eða vanrækja öflun þeirra og
í nýtingu fyrir íullunnar vörur
! okkár.
í ísland á hráefnin. Það á gáf-
: aða og þróttmikla þjóð, sem
j hefur sannað getu sína til af-
reka. Nú verður hún að fá sitt
; nýja tækifæri.
AHsherjar
iBnvœSing
; Þegar rætt er hér um iðn-
■væðingu fslands við núverandi
skilyrði, er ekki aðeins átt við
hinar venjulegu löggiltu iðn-
.greinir.
Hún er hér heldur ekki rædd
á þeim grundvelli, að með iðn-
! væðingu íslands sé einvörðungu
«ða sem næst einvörðungu átt
: við byggingu fáeinna risa-
stórra verksmiðjubákna, er
væru reist fyrir erlent fé með
vafasömum skilmálum og sem
:gætu sligað eínahagslíf þjóðar-
innar og stefnt því í sjálfheldu.
Hér er iðnvæðing Islands
fyrst og fremst skilgreind og
rædd sem tæknilega háþróuð
vinnsla hinna nóttúrulegu hrá-
«fna íslands, fyrst og fremst
lífrænna, en einnig ólíírænna.
Allt annað er rangt’ og þjóð-
hættulegt, vegna þess að það
ibyggir ekki á eðiilegum tilveru-
.grundvelli íslenzku þjóðarinnar.
Hitt er jafn augljóst, að iðn-
væðing, sem byggir aðallega á
vinnslu eigin hráefna, hlýtur að
: skapa grundvöll að hagsælli
þróun allra þeirra annarra iðn-
greina og atvinnugreina, sem
íslenzk orka, þekking og aðrar
aðstæður gera eðlilegar og
•æskilegar fyrir þjóðina.
Allt það, er að framan grefn-
! ir, hnígur að einni og sömu
■ályktun:
fslenzka þjóðin verður að
faka markvissa stefnu á alls-
herjar iðnvæðingu íslenzkra at-
vinnuvega og gera viðeigandi
ráðstafanir til að hrinda þeirri
. stefnu í framkvæmd.
Hverja þá ríkisstjórn, sem
vinnur gegn eða vanrækir fram-
kvæmd þessarar stefnu, verður
þjóðin að senda út í hafsauga.
í sambandi við svo umfangs-
mikið mál, sem iðnvæðing fs-
lands er, en þó í eðli sínu svo
einfalt, er nauðsynlegt að huga
m.a. að eftirfarandi atriðum.
NauBsynleg-
ar forsendur
í fyrsta lagi þarf að semja
heildaráætlun um iðnvæðingu
íslands á framangreindum
:grundvelli. e.t.v. áætlun í á-
föngum, þar sem gert sé ráð
fyrir því, hvernig beita megi
kröftum þjóðarinnar að þessu
, verkefni, en gæta þess jafn-
framt að setja ekki upp of-
spenntar framkvæmdaáætlanir,
«r kynnu að verða þjóðinni of-
viða.
í öðru lagi þarf að beina til-
tæku íslenzku fjármagni til
framkvæmda á áætlun um iðn-
væðingu íslands, fjármagni
xíkis, bæjar- og sveitafélaga,
samvinnufélaga, hlutafélaga og
einstaklinga. Þjóðin verður að
tryggja það, að bankar og aðr-
ar opinberar lánsstofnanir
þjóni markmiðum og fram-
kvæmd iðnvæðingarinnar.
Jafnframt þarf að athuga um
öflun nauðsynlegs og æ'skilegs
erlends fjármagns til iðnvæð-
ingarframkvæmda, en einungis
á þeim grundvel’i. að þau yrðu
hvorki formlega né raunveru-
lega háð neinum beim ski’vrð-
um. er skertu frelsi íslands ré
særðu þióðarmelnað íslend-
inga, að þau yrðu fengin á
grundvelli langs tíma (t.d. 20
—40 ára) og með lágum vöxt-
um (2—3%), og að þau yrðu
aldrei svo há, að hlutfallið
milli þeirra og þjóðarfram-
leiðslunnar yrði þjóðinni
hættulegt.
í þriðja lagi er nauðsvnlegt
að skapa iðnvæðingu íslands
fullkominn vísindalegan grund-
völi. Það barf að margfalda
fjárframlög til visinda-. til-
rauna- og rannsóknarstarfsemi
íslendinga í þágu atvinnuveg-
anna, e.t.v. að umskipuleggja
alla núverandi starfsemi á
þessu sviði, skipuleggja gagn-
gerða, alhliða kr'tiska rann-
sókn á hráefnalindum landsins,
lífrænum sem ólífrænum. á
orkulindum landsins. tæknileg-
um og skipulagslegum vanda-
málum atvinnulífsins, á mögu-
leikum nýrra atvinnugreina o.
s.frv. Á þessu sviði má enginn
kotungsbragur eiga sér stað.
Það þarf að fullrannsaka kenn-
ingar og hugmyndir, hvort
heldur bær lúta að efnasam-
setningu hráefna. niðursuðu og
niðurlagningar. fiskimjölsfram-
leiðslu til manneldis, vísinda-
legri skilgreiningu á hæfileik-
um og gæðum ís’enzkrar ullar,
sktlgreiningu á ólifrænum hrá-
efnum landsins, gildi þeirra og
vinnslumöguleikum o.s.frv.
I fiórða laei er árangursrik
iðnvæðing íslands ekki sízt
undir bv! komin. að íslending-
,ar fylgist á hverjum tíma með
nýiungum í umheiminum á
sviði tækni og vísinda. Þetta
er þjóðinni alger nauðsyn
vegna fámennis hennar, vegna
þess, ag þótt hún geti veitt
hlutfallslega jafnmikið fé eða
meira til visindastarfa og hver
önnur bjóð. bá er hún þó ekki
fær um að leggja fram þær
risafúlgur, sem aðrar þjóðir
geta veitt.
En nú er ekki lengur hægt
að fylgjast með nýjustu fram-
förum í tækni og vísindum
með þvi að treysta einvörð-
ungu á tækni og visindastig
hins gamlá auðvaldsheims.
Þjóð, sem lætur það henda sig,
verður á eftif' tímanum. dregst
aftur úr og verður lágreist
þjóð. Hún lendir í líkfi aðstöðu
og brezki aðallinn á sinni tíð,
þegar bandaríska þjóðin var
að brjóta af sér nýlenduhlekk-
ina og reisa sinn nýja heim í
rykmekki afreka og fram-
kvæmda. Brezki aðallinn áttaði
sig ekki á því, hofmóðugur sem
hann var, að hann var sjálfur
að missa forustuna en Amer-
íkumennirnir að taka hana.
Auðvitað eigum við íslend-
ingar að læra af öllum þjóð-
um, einnig þjóðum h;ns gamla
auðvaldsheims.
En ef íslendingar ætla ,að
setja markið hátt, iðnvæða
land sitt, skapa sér sess meðal
fremstu þjóða heims á sviði
sinna atvinnuvega, þá er þeim
óhjákvæmileg nauðsyn að gera
því atriði fullan reikning, að
vaxtarbroddar vísinda og tækni
er ekki lengur í löndum hins
gamla heims, heldur í hinum
nýja heimi. heimi sósíálismans.
þar sem yfirburðatækni <^g vís-
indi eru að risa upp úr ryk-
mekki stórkostlegustu' uppbygg-
ingar atvinnuvega, sem mann-
kynssagan greinir frá.
íslenzka þjóðin hefur ekki
efni á bví að láta fordóma
aftra sér í þessum eínum.
í fimmta lagi er það eitt
frumskilyrði árangursríkrar
iðnvæðingar fslands, að end-
urskoðuð verði frá grunni af-
staðan til launakjara vísinda-
manna og tæknimenntaðra
manna í fullri vitund þess, að
án launastiga i samræmi við
þjóðfélagslegt gildi starfs
þeirra, hlýtur þjóðin að lækka
flugið og dragast aftur úr.
í sjötta lagi er það þjóðar-
nauðsyn, og einkanlega nauð-
syn iðnvæðingar landsins, að
allt lánakerfi verði endurskoð-
að á þeim grundvelli, að megin
einkenni lánakerfisins verði
löng lán og lágir vextir. Það
lána- og vaxtakeríi, sem nú
ríkir í landinu, er hreint brjál-
æði, ein helzta rót verðbólg-
unnar og er í - rauninni kerfi,
sem er beint gegn sjálfstæðu
atvinnulífi íslendinga.
í sjöunda lagi er nauðsyn-
legt að endurskipuleggja og
samræma alla starfsemi. er að
öflun markaða lýtur, gera hana
fullkomlega virka í samræmi
við þarfir þjóðaríramleiðslunn-
ar, útrýma allri sviksemi, hvort
sem hún er runnin af rótum
pólitiskra fordóma eða hags-
muna, sem eru andstæðir
hagsmunum þjóðarinnar.
Og síðast en ekki sízt.
Árangursrík framkvæmd iðn-
væðingar íslands verður að
byggja á og haldast í hendur
við batnandi lífskjör íslenzkr-
ar alþýðu.
Milli þeirra aðila, er taka
höndum saman um fram-
kvæmd á iðnvæðingu íslands,
milli verkalýðsstéttarinnar og
annarra aðila, þarf að takast
samkomulag um verðlags- og
kaupgjaldsmál, um tryggingu
lýðréttinda í landinu.
Það er hollt að hafa þá
staðreynd i huga, að stærstu
framfaraskref íslenzku þjóðar-
innar í efnahagslífinu hafa ver-
ið samofin batnandi lifskjörum
og auknum lifsþrótti vinnandi
stétta íslands.
Og það er full ástæða til að
ætla, að víðtæk þjóðarsamtök
urn þá steínu að iðnvæða ís-
land muni einmitt auðvelda
Jausn þeirra vandamála. er
lpta að verðlags- og kaup-
■ gjaldsmálum.
Hagsmuna-
má! alls þorra
Islendinga
Almenn skilyrði inn é við
og út á við eru nú fyrir hendi
til þess að undirbúa og hefja
iðnvæðingu íslands.
En hún kemur ekki af sjálíu
sér. vesna þess að i landinu
eru sterk öfl, sem vilja ekki
iðnvæðingu íslands, heldur
vilja áframhaldandi útflutning
íslenzkra hráefna óunninna,
vilja halda nýlendumarkinu á
efnahagslífi íslands, os vegna
þess að beir menn eru ti1, sem
lita á iðnvæðingu íslands að-
allega í ljósi fáeinna risafyrir-
tækja, reistra fyrir erlent fé.
Hún kemur ekki af sjálfu
sér, vegna þess. að við völd
er ríkisstjórn. sem er að brjóta
niður beztu og traustustu mark-
aði íslenzkra afurða og sem
framkvæmir- þá stefnu að við-
halda nýlendueinkennum í
efnahagslífi íslands.
Sumir kunna að spvria.
hvers vegna við sós'alistar
leggjum þá ekki til sósíaiist-
ískar ráðstafanir nú begar í
þessum efnum, hversvegna við
„leggjum ekki til, að þjóðin
svari ráðandi afturhaldsstefnu
með því að taka nú þegar upp
sósíalistíska búskaparhætti í
stað þess að leggja til alls-
herjar iðnvæðingu á framan-
sögðum grundvelli.
Auðvitað er sósíalisminn.
okkar tillaga til þjóðarinnar.'
Við vitum og munum útskýra
það enn betur fyrir þjóðinni.
að sósíalisminn einn levsir
hin þjóðfélagslegu vandamál
íslendinga til fulls, að hann
einn sem þjóðfélagskerfi getur
leyst allan sköpunarmátt ís-
lendinga úr læðingi, að sósial-
isminn mun gera ísland að
landi allsnægta fyrir alla ís-
lendinga.
En við erum raunsæismenn
og þess vegna viðurkennum
við þá staðreynd — og eigum
ekkert bágt með það —, að
meirihluti íslenzku þjóðarinnar
er enn ekki reiðubúinn til þess
að taka uop sósíalistiska bú-
skaparhætti.
Hinsvegar renna allar stoð-
ir undir það, að yfirgnæfandi
meirihluti
ar. þvert í
flokka, sé, sammála um nauð-
syn þess að iðnvæða ísland á
þeim grundveUi að útrýma ný-
lenduleifum úr * isíenzku at-
vinnulifi. reisa 'ffnr| efnahavs-
legt sjéltstæði íslenzku þ.ióð- ,
arinnar. bæta ■lífskjörin, efla
menninguna.
Fmmitt þessi meirihkj'i
þjóðerinnar þarf nú að bindast
samtökum., Hann barf að
mvnda í emu eða pðru formi
eða án stranwra forma rý bjóð-
prsamtök allra þeiéra íslend-
inga, sem viba iðnvfeðinvu Is-
Jands á þeim’’ fmmdvelli. er
hér hefur ve”ið !ýst.
Forys'una fyrir þessum þjóð- ,
arsamtökum, f.yrir iðnvæðingu
íslands verður ís1én7ka vérka-
lýðsstéttin að taka. Hún er fær
um bað. Hún hefur til bess
andlegan þroska. og y'ðsýni, að
taka sfíkt frúmkyæði.. taka
forvstu fvrir því að. þeina, iðn- .
væðingu íslands í farsæ&n
farveg íslenzkra. þjóoárhágsr
muna.
Hún tók slíka forysfu fvrir
þjóðinni, þegar hún sameinaði
yfirgnæfandi meirihluta henn-
ar um nýsköpun atvinnuyeg,-
anna — og hitti í mark, vegna
þess. að hún hafði skilning.
frumkvæði og styrkleika til
- : : 1 1 - j- .lLrÍ'.*ÍiV ' fl i‘
þess að handsama pæsta hlekk-
inn í keðiu þróunarin.ijiar.
Nú er það aftur hennar að
handsama næstá hlekkinn.
Nú er það hennar að taka
einbeitta, öflugá forystú ' um
allsherjariðnvæðingu íslands
og færa hana fram til sigurs.
Hún mun hafa úm það at-
fylgi allra þjóðhollra Íslend-
inga.
Síðasta sumarferð ÆFR
Um helgina efnir ÆFR til
síðustu ferðarinnar á þessu
sumri og verður þá farið í
Þórsmöik, en Mörkin er aldrei
fegurri heldur en í litskrúði
sínu á haustin. Lagt verður áf
stað kl. 2 e.h. á laugardag og
komið á sunnudagskvöld til
baka. Farið verður í göngu-
ferðir um Mörkina og’ kom-
ið við í Stakkholtsgjá og víð-
ar á heimleiðinni. Tilkynnið
þátttöku sem fyrst á skrifstofu
ÆFR, sími 17513, opin kl. 4—7
síðdegis.
íSÍppgkiCiþjóðarinn-
|sgMrh*‘stéttir og
HÚSEIGENDUR — HÚSBYGGJENDUR
Höfum allar tegundir
m ÞÉTT3NGAR STEINÞAKA
TII VERNDUNAR RÁRUIÁRNSÞAKA
TIL VERNDUNAR ÞAKPAPPA
TIl GÓLFLAGNA I VERKSHIÐIUH
SHELL
m/y
Upplýsingar um framkvæmdir veittar á skrifstofu vorri.
Olíufélagið Skeljungur. Sími 38100 j
itiniMI:
Ór, m
Q. 0) ~ ÞJÓÐVILJINN — Föstudagur 15. september 1961