Þjóðviljinn - 23.12.1961, Qupperneq 12

úlvarpsannáll
VIKAN 10. TIL 16. DESEMBER.
í gamla daga var allt kallað
guðsorð sem snerti guð eða
guðfraeðileg efni, þar með
auðvitað venjulegar stólræð-
ur. Og það var talað um gott
guðsorð. Hins vegar munu
fáir hafa tekið eins djúpt í
árinni og karlinn, þegar hon-
um fannst ræðan léleg hjá
sóknarpresti sínum: Þetta er
ljóta bölvað guðsorðið.
Samkvæmt hinni. fornu
merkingu, má segja að guðs-
orð sunnudagsins hafi verið
fremur gott. Séra Jón Þor-
varðsson messaði og minntist
samkvæmt tilmælum biskups,
mannréttindadags Sameinuðu
þjóðanna. Var ræða hans
hófsöm og látlaus og laus við
allt steigurlæti og allan þjóst
í garð óguðlegra manna.
Á sunnudagskvöldið flutti
Arni Björnsson annað erindi
sitt um jólagleði fj'rr á öld-
um, fróðlegt en nokkuð þurrt.
Slembilukka
Menntaskólarnir á Laugar-
vatni og í Reykjavík kepptu
að þessu sinni í spurninga-
leikjum skólanemenda og bar
Reykjavíkurskólinn sigur úr
býtum, fremur fyrir heppni
en verðleika fannst mér, því
spurningar þær er honum
féllu í skaut, virtust yfirleitt
léttari en Laugvetninga.
Einar Ásmundsson hæsta-
réttarlögmaður talaði um
daginn og veginn á mánu-
dagskvöldið. Eftir alllangan
inngang, sem mér virtist að
mestu óþarfur, minntist hann
snoturlega á Hannes Hafstein,
frá honum hvarf hann yfir
' í alþýðumenntun og þaðan
yfir í krabbamein. Erindi
þetta var hið hófsamlegasta,
-en fremur stirðlega samið og
. ekki vel flutt.
Þá flutti’ Selma Jónsdóttir
listfræðingur erindi um
rómantíska list, og virðist
sem að hún hafi nú tekið
við af Birni Th., að kenna
okkur ólisthneigðum og ólist-
fróðum útvarpshlustendum
þessa mennt. Ég hygg að
Selma sé miklu betri kennari
en Björn, þegar um góða og
námfúsa nemendur er að
ræða, en á hinn bóginn grun-
ar mig, að Björn muni kom-
ast öllu Jengra með mig og
mína líka.
Á þriðjudagskvöldið hófst
minningarathöfn í tilefni af
tvöhundruð og fimmtíu ára
afmæli Skúla landfógeta;
framkvæmdu þeir Vilhjálm-
ur útvarpsstjóri og Birgir
Kjaran athöfnina, og tókst
þeim það langt um vonir
fram.
Vilhjálmur talaði um rit-
störf Skúla, alls ekki ó-
skemmtilega, og Birgir rakti
æviatriði hans á mjög við-
felldin og smekklegan hátt,
með því að leggja gamla
manninum sjálfum orð í
muan, hafandi lítinn dreng
sér að áheyranda.
Gcð tiSindi
Það verða að teljast tíð'ndi,
mikil og góð tíðindi, að Helgi
Hjörvar hóf að lesa Eyrbyggju
á kvöldvöku miðvikudagsins,
og þarf þar engin frekari orð
um að hafa.
Þá flutti Finnbogi Benódus-
son úr Bolungavík frásögu-
þátt af Sigurði Þórarinssyni,
gömlum glímukappa og úti-
gangsmanni þeirra Bolvík-
inga. Frásögnin var nokkuð
laus í reipum, einkum mið-
hlutinn, en annars allgóð á
að hlýða.
Þá las Margrét Jónsdóttir
dulræna frásögn skráða af
Sigurði Nordal. Margrét er
ágætlega sköpuð til þess að
lesa slíkar sagnir og hygg
ég að hún njóti sín því betur,
sem sagnirnar eru mergjaðri.
Að lokum voru svo fluttir
kaflar úr Kolbeinslagi eftir
Stephan G., sumt lesið, ann-
að kveðið og var þetta ailt
saman gott og blessað.
Á fimmtudagskvöldið, eft-
ir að Sturla Friðriksson hafði
lokið erindi sínu um erfða-
fræði, var fluttur afgangUrinn
a£ Hannesarvöku þeirri er
Aknenna bókafélagið hafð'i
efnt til í tilefni af hundrað
ára afmæli Hannesar Haf-
steins. Var þar erindi. flutt
af Tómasi Guðmundssyni,
upplestur úr ljóðum skálds-
ins og úr nýútkominni ævi-
sögu Hannesar eftir Kristján
Albertsson. Allt var þetta
fremur þunglamalegt og bar
furðu lítið á hinum æsku-
glaða Hannesi, hvers ljóð við
lásum og dáðum þegar við
vorum ungir. Einkanlega var
lítið upplifgandí að hlusta á
erindi Tómasar. Það var éin-
hvem veginn tilgerðarlegt
og ekkert á þvi að græða.
&.y ' -'Vó
*■' ■+*. '■ vt • -Wfik • .
Harmsaga
Hannes Hafstein verður
okkur alltaf hugstæður sem
skáld, baeði í lífsgleði sinni
og lífsharmi. En pólitísk saga
hans byrjar með glæsibrag,
en endar Sem harmsaga. Og
ef til vill stöndum við enn of
nærri honum í tímanum til
að skilja hann rétt. Hann
öðlaðist traust þjóðar sinn-
ar með ótrúlega skjótum
hætti, en glatar því svo með
enn skjótari hætti, er þjóð
hans leit svo á, að hann hefði
misstigið sig í samningunum
við Dani. Og sennilega hefir
Hannes glatað trúnni á þjóð
sína um leið o:g þjóðin missti
traust sitt á honum, og þar
með trúnni á sjálfan sig, og
ef til vill hefur þetta verið
upphafið ög aðalorsökin að
því mikla giftuleysi, er féll
í hans hlut-hin síðari æviár.
En nú er þessu afmælis-
ævintýri lokið, og fær Hannes
.. Hafstein sennilega að favíla
í friði næstu fimmtíu. árin.
Þá verða aðrir menn sem um
verk hans fjalla og fella dóma
um líf hans og starf:
Á föstudagskvöldið voru
framkvæmdar hinar ‘vikulegu
mælingar a spennu og þrýst-
ingi í alþjóðamálum, og sýndu
þær að hvort tveggja hafði
minnkað frá því í naéstu viku
á undan, enda fer nú óðum
að styttast til jóla.
Vörusvik
-r-
A' éftir kvöldfréttum,' hinum
síðari, flúfti' Svéihh ?
son hagfræðíngur ágætt erT
indi um nýjar vörur og úr,.- ,
-eltar. ,7 -........
Lýsti hann því á skemmti-
legan hátt, hvernig farið er
að því í heimi hinnar frjálsu
samkeppni, þar sem framtak
einstaklingsins ræður ríkjum,
að plata fólk með allskonar
viðskiptalegum brellum til
þess að kaupa vörur þær er
á markaðinn eru sendar. Nýja
varan er yfirleitt verri og ó-
hentugri en sú gamla, og
nefndi Sveinn mörg dæmi
þessu til sönnunar frá Banda-
rikjunum og hefði hann
gjarnan mátt bæta við ein-
hverjum innlendum dæmum,
til frekari áréttingar þeirri
skoðun sinni, sem eflaust er
rétlj, að framleiðendur og
seljendur sitja á sífelldum
svikráðum við fóikið sem
vöruna kaupir og. notar.
*
Asíaflœkia
Á laugardagskvöldið var
lokið við að hafa yfir hið
langa leikrit: Mennirnir mín-
ir þrír.
Allt fór þetta í raun og
veru miklu betur en hlust-
andinn þorði að vona. Hinn
kokkálaði eiginmaður Sam
fékk heilablóðfall og dó sæll
og hamingjusamur og al’s ó-
vitandi, um að hafa verið
kokkálaður og hann væri
ekki faðir hins heittelskaða
sonar. Eiginkonan Nína vinn-
ur bug á afbrýðinni gagnvart
tengdadótturinni og horfir á
eftir henni og syni sínum
þegar þau fljúga búrt. Elsk-
hugi Nínu, Ned, hefir fer.gið
síg fullsaddan á þvi áð vera
'elskhugi og hverfui -reinnig"
á braut. En vonbiðill Nínu,.
Karl gam!i, ákveður að gift-
ast Nínu, eðá: öllu heldur,
faún ákveðúr að hann skuli
giftast sér, .tíg þar með eru
hinar margSÍungnú flækjur
ástalífs henpar að lokum
greiddar og' '• hún: fær .frið-í
sálinas
Það skemmtiíegasta við
þerinan langa 'leik finnst mér,
hvernig höfundur hrekur
persónur sínar æ ofan í æ
fram á hengiflugið, en finn-
ur samt alltaf ráð þeim tií
bjargar, þegar heyrandanum
finnst sem allt sé að hrapa
• fram af. Þess vegna verður
’það mann: éf til vill dáíítið
minnisstætt, en um listgiídi
.þess að^öðru leyti leiði ég
minn hest frá að dæma.
Það geta þeir gert, sem fyr-
ir slíkt eru náttúraðir.
Á föstudagskvöldið, eins og
raunar oft áður, var tími sá
er ætlaður var til innlendra
frétta, að mestu. leyti helgað-
ur ríkisstjórninni: Eins mætti
orða það svo, að ríkisstjómin
hafi helgað. sér fréttatímann.'
Þetta hrökk þó ekki til, því.
fréttin um hina furðulegu.
náðun sjóararma brezku várð
að bíða til síðari frétta.
Sitt á hvað
En það sem ríkisstjórninni.
lá aðallega á hjarta umrætt
. kvöld, var framkvæmdaáætl-
únin, er hún nefnir svo, og,
skipulagning almannavarna..
Um framkvæmdaáætlunina
er það að segja, að þar voru
erlendir sérfræðingar að
verki eins og ætíð þegar mik-
ið stendur til. Þeir voru að
fara, en íslendingar áttu að
taka við í bili. Svo koma út-
lendingarnir aftur, sagði út-
varpið, svo taka íslenzkir við
enn á ný, og þannig gengur
þetta líklega koll af kolli.
Það vakti at-hygli mína í
þeim drögum, sem upp voru
lesin, að landbúnaður var
ekki nefndur á nafn, enda
þótt upp væru taldar flestar
atvinnugreinar, er í landinu
finnast.
Um almannavarnirnar er
það að segja, að einn sérfræð-
ingurinn kemur þegar annar
fer. Það- er næsta furðulegt,
hve mikiílar ósamkvæmni
gætir í því sem: valdbafarnir
eru að innræta.fóikinu.
Fram að jþessu hefur boð-
skapurinn verið ertthvað á
þessa leið: Nató, kjamorku-
sprengjur og Keflavíkurher-
stöð eru trygging þess, að
•aidrei komi stríð. En nú hef-
ir blaðinu verið snúið við.
Einn sérfraeðingurinn af öðr-
um er fenginn til þess að
segja mönnum,. að kjarnorku-
styrjöld. sé hreint: ekki svo
hættulegt: fjrrirtæki; ef áður
hefir verið sett á laggirnar
eitthvað sem hefir hlotið hið
fína nafn: almannavarnir.
Slíkur er jólaboðskapur
stjórnarvaldanna í1 ár. ,
eftir SKÚLA GUPSoNSSON fró Liótunnqrstögum
Fyrra miðvikudag, afhenti Há-
kon Guðmundsson verðlaun þau,
sem Fcgrunarfélag Reykjavikur
veitir fyrir fegurstu skrúðgarða
bæjarins. Verðaunaafhendingin
íór fram að Hótel Borg og var
blaðamönnum boðið að vera við-
staddir.
Hákon ræddi fyrst nokkuð um
garðrækt, almennt og um það
hve erfitt væri að dæma um feg-
urstu garðana. Hann þakkaði
dómnefnd vel unnið starf í sum-
ar og þakkaði. ennfremur þeim,
sem gerðu garða sína fagra —
«g fræga.
Hann ræddi nokkuð um þá
erfiðleika, sem verðlaunagarðs-,
eigendur eiga í vegna ágen’gni
forvitinna vegfarenda og bað
blaðamenn að koma þeirri áskor-
un á framfæri til almennings, að
hann sýni þá sjálfsögðu hæ-
versku, að troða fólki ekki um
tær, þó að garður þess fái viður-
kenningu félagsins.
Hafliði Jónsson, Garðyrkjuráðu-
nautur Reykjavíkur, skýrði frá
því, að frá upphafi 1948, hafa
um 80 garðar íengið verðlaun, en
oft hafa það verið sömu garð-
arnir ár eftir ár. Þá greindi hann
frá þeim erfiðleikum, sem félag-
ið hefur átt í varðandi listsmekk
bæjarbúa og minnti í því sam-
, bandi á Vatnsbera—atvikið,
þe’gar félaginu vár hótað afar-
kostum ef það sétti styttuna upp
á almannafæri.
Lengi framanaf ævi félagsins
átti það sér tekjulind, þarsem
voru fegurðarsamkeppnir kvenna,
en þegar í ljós kom að nokkurn
gróða mátti hafa af því fyrir-
tæki, voru aðrir aðilar fljótir
að bola félaginu frá þeirri jötu.
Síðan hefur félagið ekki haft
neina fasta tekjuiind.
Nokkuð kvað hafa verið rætt
um að fara inn á nýjar brautir
í verðlaunaafhendingum, t. d. að
verðlauna fegursta húsið, eða
snyrtilegustu götuna, en allt er
þetta í athugun.
Lóðir* f yrirtækja
vanhirtar
Hann kvað það áberandi og
í mótsetningu við það sem gerist
erlendis, hvað lóðir verksmiðja
og annarra fyrirtækja hér, væru
áberandi van’hirtar. Einnig væru
lóðir fjölbýlishúsa í áberandi
niðurníðslu.
Hér gildir, að sögn Hafliða,
lögmálið „þegar ein beljan
sprænir“, því ef eitt fyrirtæki í
hverfi slíkra, tekur sig til og
lagar í kringum sig, er nokkurn-
vegin víst að fleiri koma á eftir.
Þó er ein undantekning á þessu
ástandi, það ér Nesti Fossvogi og
Elliðárvogi, enda hefur það feng-
ið viðurkenningu félagsins.
Verðlaun
Fegursti garður bæjarins árið
1961, var úrskurðaður að Langa-
gerði 90, eign hjónanna Maríu
Jónsdóttur og Jóns Kristjánsson-
ar. Fengu þau hjónin forkunnar-
fagurt leirker frá verksmiðjunni
„Funa“ og voru í því blóm frá
Reykjahlíðarstöðinhi. Kerið bar
áletrunina: Fegursti skrúðgarður
Reykjavrikur 1961. Langagerði 90.
Aðrir garðeigendur hlutu við-
urkenningarskjöl, en 1 garður úr
hverri sókn var verðlaunaður.
IÖGFRÆÐI-
STttBF
endurskoðun. og
fasteignasala.
Ragnar Ölafsson
hæataréttarlögmaður og
löggiltur endurskoðandi,
Sími 2-22-93,
Q 20) — ÞJÖÐVILJINN — Laugardagur 23. desember 1961