Þjóðviljinn - 17.09.1963, Blaðsíða 4

4 SÍÐA
ÞJÓÐVILIINN
Þriðjiudagur 17. september 1963
Otgefondi: Sameiningarflokkur alþýðu — Sósialistaflokk-
urinn. —
Ritstjórar: Ivar H. Jónsson, Magnús Kjartansson (áb.|,
Sigurður Guðmundsson.
Fréttaritstjórar: Jón Bjarnason. Sigurður V. Friðþjófsson.
Ritstjóm, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðust 19.
Sími 17-500 (5 línur). Áskriftarverð kr. 80,00 á mánuði.
Hækkun opinberra gjalda
Ctjórnarflokkamir hafa allt frá fyrstu dögum
^ viðreisnarinnar reiknað breytingarnar á skatta-
löggjöfinni til skrautfjaðra í hatti sínum; mál-
gögn þeirra þreyfast ekki á að halda því fram,
að skattar af þurftartekjum hafi verið afnumdir
og opinber gjöld lækkuð stórlega. Skattstiganum
var að vísu breytt í þá átt að fella niður skatt a'f
lægstu atvinnutekjum, en meginstefnan var sú að
lækka sem mest skafta háíekjumanna og gróðafé-
laga. En óðaverðbólga viðreisnarinnar hefur löngu
gert þennan skattstiga úreltan varðandi viðmiðun
þurftartekna; lágmark þeirra er komið langt yf-
ir það, sem skattstiginn kveður á um að teljast
skuli skattfrjálst. Þannig er það ómótmælanleg
staðreynd, að ákvæðið um skat’tfrelsi þurftartekna
er einungis dauður bókstafur í dag.
jF^að er ekki aðeins herfileg blekking, að opinber
■■ gjöld almennings hafi lækkað í tíð núverandi
stjórnarvalda, heldur er staðreyndum með öllu
snúið við, er menn reyna að halda því fram. Út-
reikningar Hagstofunnar á vísitölunni sýna, að
sá liður hennar, sem tekur yfir opinber gjöld, he'f-
ur hækkað um 32% frá því að viðreisnin hófst.
í síðasta mánuði var hækkunin á þessum lið ein-
um saman nær 20%. Þannig er það skattpíning
ríkisvaldsins sem eykur verðbólguna langsamlega
hröðustum skrefum nú upp á síðkastið, en á sama
tíma keppast blöð stjórnarflokkanna við að vara
við hvers kyns hækkunum, sem kunni að auka á
verðbólguna! Ekki er að efa, að þessi áróður stjórn-
arblaðanna er fyrs’t og fremst ætlaður til þess að
reyna að hindra það, að launastéttirnar fái hlut
sinn leiðréttan. En það er borin von hjá ríkis-
stjórninni, að launþegar horfi á það aðgerðarlaus-
ir að sjálft ríkisvaldið gangi fram fyrir skjöldu
í því að magna verðbólguna og skerða þannig
kjör þeirra.
Lært af reynslunni!
jfjað ber svo vott um takmarkalausa óskamm-
feilni, að blöð ríkisstjórnarinnar eru þegar far-
in að boða það, að ekki verði aðeins látið við
þetta sitja, og að ennþá harkalegri aðgerðir séu í
vændum. X Reykjavíkurbréfi Mórgunblaðsins s.l.
sunnudag er því t.d. haldið blákalt fram, að „há-
ir vextir“ og „takmörkun útlána“ séu „alviður-
kennd úrræði“ gegn verðbólgu. Verður þetta ekki
skilið á annan veg en hó’fun um vaxtahækkun,' og
virðist ríkisstjórnin þannig ráðin í því að festa
endanlega og óafturkallanlega við sig nafngift
okrarans, eins og hún á sínum tíma stefndi að með
afnámi okurlaganna. Þeim „alviðurkenndu úr-
ræðum“ gegn verðbólgu, sem Morgunblaðið talar
um, hefur sem sé verið beitt hér á landi frá því
viðreisnin hófst með þeim afleiðingum, að verð-
bólgan hefur aldrei magnazt jafn ört og á þess-
um tíma. Ríkisstjórninni virðist því annað bet-
ur gefið en að læra af reynslunni, ef hún hyggst
kveða verðbólguna njður með þessum ráðum. — b.
• •
LAUNAKJOR BREFBE
Þegar við , póstmenn, sem
störfum í póstsoíu Reykjavík-
ur, hugleiðum hin nýju launa-
lög starfsmanna ríkisins og at-
hugum hin ýmsu stig launa-
laganna, vekur það sérstaka
athygli, hvað starfshópur sá,
sem hefur lengstan starfsdag
allra póstmanna og erfiðustu
störfin, hefur orðið útundan
með kjarabaetur, og á ég þá
við bréfberana.
Þessi starfsmannahópur hef-
ur frá fyrstu tíð verið olnboga-
barn húsbaenda sinna hjá þess-
ari stofnun, störf hans vanmet-
in og litilsvirt, enda launin
skömmtuð í samraemi við það.
Þetta atriði benti Sveinn
Björnsson fulltrúi póstmeistara
réttilega á í Tímanum þann
21. marz /1959, en hann sagði
þ/r meðal annars: „Fáar stétt-
ir hins opinbera hafa þó átt
að mæta jafn takmörkuðum
skilningi frá fyrstu tíð og póst-
burðarmennimir t.d. hér í
Reykjavik.“
Ennfremur sagði Sveinn í
sömu grein: „Allt fram til
ársins 1930 voru réttindi bréf-
beranna í Reykjavík mjög bág-
borin og það má heita að enn
eimi eftir af þessu.
Um 30 ára tímabil, frá 1900
til 1930, var þeim gert að
greiða af lágum launum sínum
alla aðstoð, bæði i veikinda-
forföllum og eins í sambandi
við útburð jólapósts.
Það var ekki fyrr en bréf-
berar höfðu starfað hér í 40
ár, að þeir voru loks viður-
kenndir sem sérstakur starfs-
mannahópur í þjónustu ríkis-
ins.“
Þetta sagði Sveinn Björns-
son. er hann minntist 40 ára
afrtiælis Póstmannafélags ís-
lands, í Tímanum 21. marz
1959.
Sjálfsagt hefur Sveinn fund-
ið sárt til með hinni kúguðu
stétt bréfberanna þá stund-
ina, sem hann var að skrifa
þessi vinsamlegu orð, og hefði
mátt aetla, að hann mundi beita
sér fyrir því, að baeta hag
beirra að einhverju leyti, en
því miður virðist réttlætis-
kennd mannsins hafa gufað
upp, um leið og hann lagði
pennann frá sér, því að hann
hefur ekki léð bréfberum stuðn-
ing í orði né verki siðan, svo
vitað sé.
Harðdrægnr póst-
meistari
Matthías Guðmundsson gjörð-
ist póstmaður á unga aldri.
Var hann lítt menntaður al-
þýðumaður, en eldheitur bar-
áttumaður jafnaðarstefnunn-
ar, og hagsmuna hinna fátæku
meðbræðra sinna.
Matthías tók fljótt þátt í
stéttarbaráttu póstmanna og
var þar ötull liðsmaður í
fremstu röð og formaður P.F.Í.
um sinn.
Matthías naut almennra vin-
sælda meðal starfsbræðra sinna
og hugðu póstmerm gott til^
samstarfs voð hann, er Matt-
hías var skipaður póstmeistari
árlð 1959, og töldu að hann
mundi sem póstmeistari korna
ýmsu íil leiðar, til hagsbðta
fyrir póstmenn, en sú hefur
ekki orðið raiunin á.
Og nú kvarta ýmsir starfs-
hópar yfir hinum harðdræga
póstmeistara, og er gleggsta
dæmið um það. þegar póst-
meistara datt það srijallræði f
hug á síðastliðnum vetri, að
láta bréfberana vinna auka-
vinnu, án þess að fá auka-
greiðslu fyrir, sem frægt varð.
og tókst það i efnn mínuð.
Sú Iaunabarátta, sem háð
var, að undarigengnum kjars
dómi, var bréfberum erfið o'-
árangurslítil. Þeir áttu að
mæta að segja má algjöru
skilningsleysi félaga sinna i
P.F.Í., og jafnframt kjararáðs
og kjaradóms.
Þetta sést bezt á eftirfarandi
greinargerð:
Enn eimir eftir
af ranglætinu
Laun bréfberanna voru áð-
ur en kjaradómur kvað upp
úrskurð sinn sem hér segir:
Kr. 5516,80 á mánuði, en eru
nú kr. 6710,00, það er 21,6%
hækkun. en þess ber að gæta,
að bréfberamir höfðu hálfa
klukkustund yfirvinnu á dag
frá því á árinu 1954 og þar
til 1. júlí síðastliðinn.
Þessi hálfa klukkustund gaf
á mánuði kr. 689,32, svo að hið
raunverulega fasta kaup var
kr. 6206.12.
Bréfberar hafa því fengið í
launauppbót kr. 504,00 á mán-
uði, eða 8,5%, en ekki kr.
1194,00, eða 30,7%, eins og
haldið er fram.
Það skal tekið fram, að hér
er aðeins átt við þá menn,
sem taka laun samkv'. þriggja
ára starfsaldri, en þeir eru í
meirihluta meðal bréfberanna,
en bjrrjunarlaun eru nnm
minni, eða um 6000,00 kr. á
mánuði.
í ný-uppkveðnum kjaradómi,
er þó^ að finna eitt atriði, sem
er jákvætt fyrir bréfberana,
en það er sú breyting á vinnu-
tíma. að allri vinnu, eem ekki
er vaktavinna, skal vera lok-
ið kl. 12 á laugardögum allt
árið.
Þessi breyting á laugardags-
vinnu, er gamalt. baráttumál
bréfberanna, og vakti það ó-
skiptan fögnuð þeifra, að þessi
breyting skyldi nást með kjara-
dómi, en það furðulega skeð-
ur, að þetta atriði kjaradóms
vilja þeir háu herrar, póst-
meistari og póst- og síma-
málastjóri Gunnlaugur Briem,.
ekki fallast á, og er það að
líkindum Gunnlaugur Briem,
sem gefur það strik, sem póst-
meistari stýrir eftir, í þessu
máli sem öðrum.
Þannig reynast ummæli Sveiris
Björnssonar vera enn í fullu
gildi, því að ennþá eimir eft-
ir af ranglætinu.
Furðuleg stefna
Sú öfugþróun ríkir í þess-
um málum, að nú síðustu ár-
in, sem borgin hefur stækkað
örast og íbúunum fjölgað
mest, þá hefur bréfberum ver-
ið fækkað; til dæmis var þeim
fækkað árið 1958. úr 38 í
31, og þar af leiðandi varð að
stækka hverfin mjög verulega.
Sum hverfin hafa stækkað
síðan, eins og ton er til í ört
vaxandi borg, svo að illmögu-
legt er einum manqi að ann-
ast hverfið, svo í lagi sé. Sem
dæmi skal ég nefna Hvassa-
leitishverfið og Múlahverfið.
f þessi hverfi hafa komið
menn, íiváð eftir annað og
hafa sumir þeirra reynzt dug-
andi menn, en hafa hreinlega
gefizt upp.
Það ástand heíur rikt í
bréíberadeildinni síðan í októ-
ber 1962, að vantað hefur
menn í 3 til 5 hverfi að stað-
aldri og það heíur ekki tek-
izt að ráða hæfa menn í starf-
ið, þrátt fyrir margar tilraun-
ir.
Og hefðu þeir bréfberar, sem
teljast fastráðnir starfsmenn
ekki tekið á sig að bera út
í þessi 3—5 hverfi aukalega,
þá hefði pósturinn hrúgazt
upp í bréfberadeild og allt
komizt í strand.
Það er þvi furðuleg stefria
póst- og símamálastjóra, að
vilja ekki á nokkum hátt bæta
kjör þessara manna, heíclur
standa sem klettur gegn öll-
um kröfum. sem bornar eru
fram.
Það er siður góðra yfir-
manna, að gjöra vel við sína
starfsmenn svo að þeir uni
vel sínum hag, þá munu þeir
einnig vinna vel sín störf.
Jón Bjarnason.
<S>-
T
AÍvðran frá dýra-
verdunarfélögum
Samband Dýraverndunarfé-
laga íslands hefur beðið Þjóð-
viljann að birta eftirfarandi
grein:
„Göngur og réttir eru að
hefjast, því eru framundan
stórfelldir rekstrar á búfé eða
flutningar með vögnum og
skipum.
Samband Dýraverndunarfé-
laga íslands leyfir sér því að
vekja athygli á eftirfarandi at-
riðum reglugerðar um meðferð
búfjár við rekstur og flutn-
inga.
Við rekstur og flutninga
skal ávallt sýna búfé fyllstu
nærgætni, svo að því líði eins
vel og kostur er.
Þegar sauðfé er flutt á bif-
reiðum, skal ávallt hafa gæzlu-
mann hjá því, jafnvel þó um®
skamman veg sé að ræða.
Sérstaka athygli vill stjórn
SDÍ vekja á þvi, að sam-
kvæmt gildandi reglugerð um
»flutning búfjár er . algerlega
óheimilt að flytja búfé í tengi-
vögnum (t.d. jeppakerrum eða
heygrindum), sem eigi er leyfi-
legt að hafa menn i til gæzlu.
Bifreiðar þær, sem ætlað-
ar eru til sauðfjárflutninga,
skal útbúa með pallgrindum.
sem skulu vera svo þéttar, að
eigi sé hætta á, að dýrin festi
fætur í þeim, og getðar úr
traustum. sléttum viði án
skarpra brúria eða horna. Eigi
skulu slíkar pallgrihdur vera
lægri en 90 om. Hólfa skal pall
sundur í stiur, er rúmi eigi
yfir 12 kindur. Ef flutningsleið
er lengri en 50 km. á að hólfa
pallinn sundur í miðju að
endilöngu, svo að ongin stía
nái yfir þveran flutningspall.
Á pallinum sé komið fyrir
þeim útbúnaði. sem bezt dreg-
ur úr hálku, svo þúféð nái að
fóta sig, sem bezt. Séu notað-
ar grindur, líkt og þær sem
tíðkast í fjárhúsum, skulu
rimar vera tvöfaldar, þær efri
þversum á bílpallinum og þétt-
ari en rimar í fjárhúsgrindum.
Leitazt skal við að flytja fé
meðan dagsbirtu nýtur. Verði
því eigi við komið, skal hafa
ljós á bifreiðarpalli, svo að vel
sjáist um allan pallinn meðan
á flutningi stendur.
Til þess að forðast hnjask
eða meiðsli skal búa svo um,
að unnt sé að láta búfé ganga
á flutningspall og af.
Ef flutningur tekur lengri
tíma en 12 klst., skal sjá dýr-
unum fyrir nægilegu fóðri og
vatni.
Vakin skal athygli gangna-
manna á því, að tekin sé fjár-
byssa með í göngur, svo deyða
megi lemstrað fé með skoti.
Varast skyldu gangnamenn að
reiða lemstraða kind“.
Fjöldafundur
kommúnista
i Nýju Dehli
NýJU DELHX 13/9 —
Kommúnistaflokkur Ind-
lands efndi til mikils* úti-
fundar í Nýju Delhi í dag
og segja fréttamenn að það
hafi verið fjölmennasti
fundur og kröfuganga sem
nokkur stjómmálaflokkur
hafi haldið í Indlandi. Jafn-
framt var ríkisstjóminni
afhent kröfuskjal sém ell-
efu milljónir Indverja hafa
undirritað. Þar er m.a.
krafizt þjóðnýtingar bank-
anna og olíufélaganna og
róttækra aðgerða gegn fjár-
málaspillingunni í landinu.
Þetta var fyrsti útifundur-
j inn sem indverskir komm-
únistar efna til síðan skær-
utnar byrjuðu á landamær-
um Indlands og Kína.
ÍSLENZK UST í DANMÖRKU
l síðastliðnum mánuði efndi myndlistarmannaféla?ið Spiren í Kaupmannahöfn til sýningar á verk-
um sex fclagsmanna og níu gesta. Meðal gestanna var íslenzki myndhöggvarinn Guðbjörg Bcne-
diktsdóttir. Myndir Guðbjargar hlutu ágæta dóma í blöðum og sést ein þcirra hér að ofan.
t