Þjóðviljinn - 24.03.1964, Blaðsíða 2

2 SlÐA
- HÖÐVXLIINN
í>riðiuaagur 24. marz 1964
FISKIMÁL - Eftsr Jóhann J. E. Kúld
Stóraukin og bætt hagnýting fisk-
aflans er nú mest aðkallandi
í*að er mál, sem hafið ætti
að vera yfir allar deilur, að
aukin og bætt hagnýting sjáv-
araflans er mest aðkallandi
allra verkefna við íslenzka
sjávarsíðu í dag. íslenzka
fiskhráefnisverðið segir okkur
þann beizka sannleika að
þama er mjög mikilla endur-
bóta þörf. Það er þörf breyttr-
ar stjórnarstefnu gagnvart
fiskútgerð og fiskvinnslu. Of-
sköttun sú sem viðgengst nú,
í formi okurútflutningstolls á
fiskafurðir, og háum banka-
vöxtum af rekstrarlánum, á-
samt of háum innflutningstoll-
um á rekstrarvörum er það
heljarfarg sem stendur í vegi
fyrir nauðsynlegri þróun í
hagnýtingu á margskonar sjáv-
arafla hér hjá okkur í dag.
Hið ótrúlega lága fiskhráefnis-
verð hér, er gleggsta spegil-
myndin af ástandinu og þessi
mynd er mjög óglæsileg.
Það eru tiltölulega fá ár síð-
an að menn uppgötvuðu það
hér, að nágrannaþjóðir okkar
ýmsar höguðu sér skynsamleg-
ar við ýmsa vinnu, við hag-
nýtingu á sjávarafla. Afköst
væru meiri með hinum breyttu
vinnubrögðum og fólkið sem
vinnuna stundaði bar meira úr
býtum miðað við klukkustund.
Þessi auknu afköst nágranna-
þjóðanna voru að nokkru
fengin með betri vinnutilhög-
, un i frystihúsunum. En að
sumu leyti voru þau árangur
af styttum vinnudegí, þar sem
vel þjálfað fólk náði auknum
afköstum, og naut þeirra af- •
kasta gegnum ákvæðisvinnu
eða bónusgreiðslur.
Ég get t.d. upplýst að pökk-
unarstúlkur hjá Findus höfðu
þannig gegnum ákvæðisvinnu-
fyrirkomulag fyrir tveimur ár-
um kringum 56 kr. íslenzkar
á klukkustund. En þessar
stúlkur unnu aðeins 7 klukku-
stundir á sólarhring. Vinnan
í frystihúsinu var unnin á
þremur sjö tíma vöktum, en
þrjár klukkustundir á sólar-
hring voru notaðar til þrifa
á húsi Qg vélum og annaðist
annað fólk þá vinnu sem var
óháð vaktavinnunni.
Hin fullkomna geymslutækni
hiá Findus á fiskhráefninu, og
öðrum slíkum vinnslustöðvum
sem hafa tekið nútíma þekk-
ingu í þjónustu sína við
geymslu á aflanum á .meðan
hann biður þess að verða
unninn, það er slik • þekking
sem gerir það kleift að hafa
stuttan vinnudag og mikil af-
köst við fiskvinnslu. Hér á
fslandi virðast hinsvegar ýms-
ir vinnuhagræðingarpostular
halda , að vinnuafköstin og
vinnugæðin séu óháð lengd
vinnudagsins. Það sé aðeins að
taka upp bónusgreiðslur eða
ákvæðisvinnufyrirkomulag, þá
sé málið leyst. Aukin afköst
sem pínd eru fram á löngum
vinnudegi, þar sem fólkið veit
aldrei fyrjrfram hvenær vinna
hættir að kvöldi, það er ekki
sú vísindalega vinnutilhögun
sem skapar vinnugæði og
vinnuafköst, heldur miklu
fremur slagp\ar „léjfar frá göml-
um þrælatímum.
Ef menn vilja ná fram
auknum vinnuafköstum og
auknum vinnugæðum þá verð-
ur að greiða fyrir þau með
styttum vinnudegi og miklu
hærra kaupi, miðað við hverja
klukkustund sem unnin er.
------------------------------
Frétt
dagsins
í fyrradag var stofnað félag
dátasjónvarpsmanna í húsi
þvi sem eitt sinn var kennt
við sjálfstæði en hefur nú
týnt því nafni niður af skilj-
anlegum ástæðum. Fftr,sút
varpið birti mjög ýtarlega
frétt um þennan stofnfund,
rakti nákvæmlega allar gerð-
ir hans og samþykktir. Þó
fannst fréttastofunni það
mestum tíðindum sæta að
fundinum hafði borizt eitt
símskeyti. þar sem dátasjón-
varpsmenn voru hvattir tii
að standa vörð um persónu-
legt frelsi einstaklingsins og
gott ef ekki lýðræði og menn-
ingu í þokkabót. Rakti út-
varpið skeyti þetta orð fyrir
orð af þvílíkri nákvæmni að
allar aðrar dagsfréttir blikn-
uðu í samanburði við það.
Mun engu öðru símskeyti
hafa verið sýndur þvílíkur
sómi frá því að skeytasend-
ingar hófust í veröldinni.
Og viðbrögð fréttastofunnar
eru skiljanleg. f símskeytínu
fræga voru skráð orð þess
manns sem rætt getur um
menningu af mestri þekkingu
og dýpstum vitsmunum allra
hériendra manna og þótt
miklu víðar væri leitað. Þegar
hann upphefur raust sína ber
öllum öðrum röddum að
hljóðna; hann getur af full-
um myndugleik tekið á hné
sér menn eins og Sigurð Nor-
dal, Halldór Kiljan Laxness
og Gunnar Gunnarsson. Höf-
undur símskeytisins var sem-
sé enginn annar en sjálfur
sýslumaðurinn í Borgamesi.
Rétta
lausnin
Þjóðkirkjan fslenzka leggur
á margt gjörva hönd um
þessar mundir. Hún hefur
stofnað almenningshlutafélag
um Hallgrimskirkju og þar
með sannað i verki að unnt
er í senn að þjóna tveimur
jafn ágætum herrum og Páli
postula og Eyjólfi Konráði
Jónssyni. En kirkjan lætur
ekki þar við sitja. í fyrradag
gekkst hún fyrir 17 guðs-
þjónustum f Reykjavík og ná-
grenni þar sem safnað var fé
til kristniboðsins í Konsó, og
verður trúlega stofnað annað
almenningshlutafélag utan um
heiðingjana þar syðra.
En er ekki kirkian að reisa
sér hurðarás 'jm öxl með þv/
að fást í senn við tvö jafn
stórfelld verkefni? Væri ekki
skvnsamleera að sameina þati
og reisa Hallgrímskirkiu suð-
ur i Konsó? — Austri.
Það er þetta sem nágranna-
þjóðir okkar hafa gert með
góðum árangri og er undir-
staða allrar vinnuhagræðingar
hjá þeim.
f dag stendur hin frumstæða
geymslutækni í vegi fyrir því
að hægt sé hér að taka upp
skynsamleg vinnubrögð við
vinnsluna á fiskinum og það
verður ekki gert nema með
gerbyltingu í geymslutækni
fiskvinnslustöðvanna frá því á-
standi sem ríkir þar í dag
Það er ekki nokkur vafi á
því, að úrelt geymslutækni
fiskvinnslustöðvanna orsakar
tugmilljóna króna tap árlega
í fiskframleiðslunni.
Eins og ég hef áður, bent á
í þessum þáttum, þá er þetta
ástand ekki nema að nokkru
sök þeirra sem reka fisk-
vinnslustöðvarnar, þar sem
lánastofnanir hafa verið al-
gjörlega sljóvar fyrir ástand-
inu og neitað um lán til slíkra
hluta. Ég hef orð eins af
stærstu fiskstöðvaeigendum
landsins fyrir því, að honum
var algjörlega neitað um fyrir-
greiðslu hér í bönkum þegar
hann vildi byggja kæliþrær
við fiskiðjuver sitt til að
geyma í þeim nýjan fisk í
krapi á meðan hann þurfti að
bíða vinnslunnar. Fullkomin
tækni í geymslu á öllu fisk-
hráefni á meðan fiskurinn
bíður vinnslunnar, það verð-
ur að vera sú undirstaða sem
öll viskvinnsla byggist á, eftir
að sjómennimir hafa skilað
fiskinum góðum í land. Þegar
undirstöðuna vantar þá vantar
mikið.
ÓSELD AMERÍSK
NIDURSUDUVARA
Nýlega mátti lesa það í er-
lendum blöðum, að safnazt
hefðu rniklar birgðir of fisk-
niðursuðuvörum í Bandaríkj-
unum. Ástæðan fyrir þessu
var talin sú, að bandarískar
niðursuðuverksmiðjur gætu
ekki keppt á markaðnum við
erlendar niðursuðuvörur, þrátt
fyrir háa innflutningstolla. Á-
standið hjá bandarísku fisk-
niðursuðuverksmiðjunum var
af þessum sökum talið mjög
alvarlegt. Nú eru upp ráða-
gerðir um það, að Bandaríkja-
stjórn kaupi allar þessar fisk-
niðursuðubirgðir, á sama hátt
og þegar umframbirgðir af
landbúnaðarvörum em keyptar
af ríkinu. Það fylgdi þessari
frétt að Bandaríkjastjórn
myndi síðan selja þessar nið-
ursuðuvörur til erlendra þjóða,
með sama lánafyrirkomulagi
og landbúnaðarvörumar. Af
þessum sökum er það alls
ekki útilokað að við hér úti
á fslandi eigum eftir að sjá
bandarískar fiskniðursuðuvör-
ur í búðargluggum hér í höf-
uðborginnl.
Fiskútflutningur
Norðmanna
Samkvæmt heimild úr blað-
inu Fiskaren, sem er málgagn
norskra fiskveiða, nam útflutn-
ingur Norðmanna á sjávaraf-
urðum árið 1963 norskum kr.
991.071.000. Þetta er 5,7%
hærra en árið 1962. Áætlunin
um útflutning sjávarafurða
1963 var hins vegar 970.000.000
n.kr Þetta er mesti útflutn-
ingur Norðmanna á siávaraf-
urðum síðan árið 1958.
Frakkar stofnsetja
fiskvpiðwíðstöð á
St. Pierre
Samkvæmt fréttum frá Kan-
ada hafa Nýfundnalandsmenn
miklar áhyggjur vegna þess að
Frakkar vinna nú að byggingu
viskveiðimiðstöðvar á eyjunni
St. Pierre sem er tiltölulega
stutt undan ströndum Ný-
fundnalands og frönsk eign.
Miklar og margvíslegar vélar
voru fluttar frá Frakklandi
vestur þangað á s.l. hausti, og
þar hefur verið unnið i all-
an vetur uppihaldslaust að
uppbyggingu þessarar frönsku
nýlendu. Nýfundnalandsmenn
segja að þetta tiltæki Frakka
muni verða til þess, að Evrópu-
þjóðir muni auka fiskveiðar á
Grand-banka mikið frá því
sem nú er, ekki bara Frakk-
ar einir, heldur fleiri þjóðir
sem muni verða þarna í tengsl-
um við Frakka.
Það er sagt að Frakkar séu
nú þegar farnir að byggja
þarna hraðfrystihús sem éigi
að taka við aflanum til hag-
nýtingar, en síðan verði það
hlutverk flutningaskipa að
flytja frosna fiskinn til Evr-
ópu. Nýfundnalandsmenn eru
sagðir Frökkum gramir vegna
þessara aðgerða, þar sem þeir
óttast ekki aðeins ágang er-
lendra þjóða á miðunum, held-
ur segja þeir að þessi franska
fiskveiðimiðstöð muni eyði-
leggja verzlun Nýfundnalands-
manna við erlenda fiskveiði-
flotann, en af slíkri verzlun
eru Nýfundnalandsmenn sagð-
ir hafa haft talsverðar tekjur.
Stofnlánadeild
landhúnaðaríns
minnir á að umsóknarfrestur um Stofnlán til
framkvæmda (einnig dráttarvélakaupa) á árinu
1964 er á enda 15. apríl n.k. Nauðsynleg eyðu-
blöð er hægt að fá í aðalbankanum, útibúum
bankans og hjá öllum héraðsráðunautum.
BÚNAÐARBANKI ÍSLANDS.
Barnavagn
Til sölu vel með farinn Silver Cross bamavagn.
— Upplýsingar í Leðuriðjunni Ægisgötu 7,
sími 21754.
Orðsending frá
Hásnæðismáiast/órn
Með hliðsjón af þeim mikla fjölda um-
sókna um íbúðalán, sem nú þegar liggja
fyrir hjá húsnæðismálastjóm, telur stjórn-
in ástæðu til að t’ilkynna væntanlegum
umsækjendum, að nýjar lánsumsóknir (aðr-
ar en umsóknir um viðbótarlán) sem berast
kunna eftir 1. apríl n.k. þurfa ekki að vænta
úrlausnar fyrir næstu áramót.
Húsnæðismálastofnun ríkisins
i r’M

köldn búöingnrn-
ir eru Ijúffengnsti
eftirmatnr, eem völ er á. Svo
anðvelt er að matreiða Jiá, að
elcki þarf annað en hcœra inni-
hald pakkans saman við'kaWa
•njúlk og er búðingnrino þé£
tilbúinn til framreiðslu.
^Bragðtegundir:
Súkkulaði . Vanillu
faramellu og Hindberja

Ódýrir karimannaskór
úr leðri með gúmmísóla

VERÐ KR. 299.25
%'■ alon;
Laugavegi 100