Þjóðviljinn - 02.07.1964, Blaðsíða 2

SIÐA
HÓÐVILJINN
Fimmtadagur 2. jiSlí 1964
LAGARLJOD
(Eftir Guttorm Pálsson)
Frá Legi uppi
er land minna áa,
lítil óvarin gröf.
Dreymir þar bjarkir
daglegt yndi,
Drottins eilífu gjöf.
Bjarkir þar dreymir,
bréiður Lögur
brosir við fögur lönd.
Órofatryggðin
aldabundin
eiðsvarin tímans hönd.
Svo renna tíðir, —
svo stýrir tíðum
sjálfvirk örlagahönd.
Hniginn Guttormur
hilmir bjarka,
horfinn af Lagar strönd.
Háleitt eitthvað
í harmi bjarka
héyrir landinu til.
Gamallar sögu
göngulúður
glymur við Lagar hyl.
Guttorms leiði,
gröf minna feðra,
géymir nú bjarka móld.
Langdægra kvéð ég
lygnu hjarta
ljóð um þig, ára fold.
BENEDIKT GÍSLASON.
Fyrstu íslenzku staðlarnir:
Samræmt stærða-
kerfi pappírs
Rifíegir námsstyrkir
Menntamálaráð íslands mun
i ár úthluta 7 námsstyrkjúm til
stúdenta, sem hyggjast hefja
nám við erlenda háskóla eða
við Háskóla íslands. Hver
styrkur er tæpar 40 púsund j
krónur. Sá, sem hlýtur slíkan
styrk, heldur honum í allt að
5 ár. enda leggj hann árlega
fram greinargerð um náms-
árangur, sem Menntamálaráð
tekur gilda Þeir einir koma til
greina við úthlutun, sem luku
stúdentsprófi nú í vor o.S hlutu
háa fyrstu einkunn.
Við úthlutun styrkjanna
verður, auk námsárangurs,
höfð hliðsjón af því, hve nám
það, er umsækjendur hyggjast
stunda, er talið mikilvægt frá
sjónarmiði þjóðfélagsins.
Styrkir verða veittir til
náms bgeði j. r.aunvísindum pg
hugvísindum.
Umsóknir, ásamt afriti af
stúdentsprófsskírteini, svo og
meðmæli, ef fyrir liggja, eiga
að hafa borizt skrifstofu
Menntamálaráðs, Hverfisgötu
21, fyrir 1. ágúst n.k Skrifstof-
an afhendir umsóknareyðublöð
og veitir allar nánari upplýs-
ingar.
Stöðlun (standardisering) er
eitt af undirstöðuatriðum nú-
tímatækniþróunar. Tilgangur
hennar er m.a. sá að stilla í
hóf fjölbreytileika og samræma
eftir föngum stærðir, gerðir og
eiginleika ýmiss konar varn-
ings til að auðvelda viðskipti
manna á milli og stuðla jafn-
framt að aukinni hagkvæmni í
framleiðslu og vörudreifingu
til hagsbóta fyrir neytendur. í
flestum tækniþróuðum, lýð-
frjálsum löndum gerist þetta
með skipulögðu samstarfi milli
framleiðenda, vörudreifenda,
sérfræðinga og neytenda, eða
öllu heldur fulltrúa þessara að-
ila, á frjálsum grundvelli. Á
alþjóðlegum vettvangi er sí-
vaxandi áherzla lögð á sam-
ræmingu í stöðlunaraðgerðum
einstakra landa, og er Alþjóða-
stöðlunarsambandið, sem að-
setur hefur í Sviss, frumkvöð-
ullinn i þessari viðleitni.
Samkvæmt lögum er Iðnað-
armálastofnun íslands sá aðili
hér á landi, sem annast skipu-
lagningu stöðlunarmála, og hef-
ur þar um nokkurt skeið átt
sér stað allumfangsmikill und-
irbúningur að samningu og út-
gáfu fyrstu íslenzku staðlanna
(standards). Einkum hefur ver-
ið lögð áherzla á stöðlun í
byggingariðnaði, enda þótt til-
finnanlegur skortur verkfræð-
inga hafi orðið til að raska
verulega starfsáætlunum stofn-
unarinnar á því sviði.
Nýlega hefur Iðnaðarmála--
stofnunin gefið út fyrstu form-
legu íslenzku staðlana, ÍST 1:
stærðir pappírs og ÍST 2:
Stærðir umslaga, og má segja,
að þannig sé orðið til samræmt
íslenzkt stærðakerfi fyrir
pappír og umslög, sem er i
fúllu samræmi við alþjóðlegar
fyrirmyndir.
í formála; fyrsta íslenzka
staðalsins* (stærðir pappírs)
segir m a. svo: „Hending hef-
ur tíðum ráðið vali pappírs-
stærða hér á landi. Af þessu
hefur hlotizt mikið óhagræði,
og miklu fleiri stærðir hafa
verið notaðar en þörf er á. Á
þetta m.a. við um óhagkvæm-
an niðurskurð pappírs, torveld-
un birgðahalds og nýtingu
geymslurýmis að því er varðar
<8>
Hversu
margír fánar ?
Aðalfyrirsögnin á forsíðu
Morgunblaðsins í fyrradag
hljóðaði svo: „Aðeins einn
sovézkur fáni á lofti í Oslo
— er Krúsjeff fór um borg-
ina í gær.“ Var svo að sjá
sem Morgunblaðsmenn hefðu
ímyndað sér að Noregur
væri orðinn sovézkt lýðveldi
og þarlendir menn væru
hættir að nota norska fán-
ann til þess að fagna er-
lendum gestum.
Meðal annarra or&a: Hvað
voru margir brezkir fánar
á lofti í Reykjavik i fyrra-
dag þegar hertoginn af Ed-
inborg kom i heimsókn ?
Fá-
tækleg orð
Morgunblaðið helgar í
gær 36 dálka — rúmar sjö
síður — komu hertogans af
Edinborg. Virðist hafa ver-
ið tekin upp hörð sam-
keppni á ritstjóminni um
það hver blaðamannanna
gæti fagnað manni drottn-
ingarinnar innilegast, því
sama fréttin er birt á þrem-
ur stöðum í blaðdnu, samin
af þremur mönnum. En ekk-
ert álitamál er það að Matt-
hías Johannessen sigrar
glæsilega, þannig að keppi-
nautar hans komast ekki
með tæmar þar sem hann
hefur hælana:
„Þar stóð hann við hlið
forseta Islands, broeti og
veifaði til fólksins og
gleymdi ekki þeim sem voru
uppi á svölum Landssima-
hússins eða í gluggum næstu
bygginga. Þetta bros, þessi
kveðja, hefur náð til miljóna
manna um viða veröld, því
prinsinn hefur ferðazt meira
en títt er og hvarvetna hef-
ur honum og konu hans ver-
ið fagnað af hlýjum hug.
Nú var komið að Islending-
um að taka þessari konung-
legu kveðju, opna hjarta sitt
— og það gerðu þeir af
dæmafárrj hrifningu og að-
dáUn.“ Og síðan heldur rit-
stjórinn áfram að lýsa því
„hvað hann er sætur“ og
„bæði laglegur og karlmann-
legur“, svo að ung*ar stúlk-
ur „lygndu aftur aug,unum“.
Enda „má óhikað fullyrða
að þau 32 ísl. orð sem hann
mælti af Alþingissvölunum
hafi öll gengið beint til
hjarta þeirra sem á hlýddu.
Hrifningin, brosin og eftir-
væntingin á andlitum Islend-
inganna, sem stóðu þétt á
öllum Austurvelli, þegar
hann hóf að ávarpa þá á
þeirra eigin tungu, varmeiri
en svo að lýst verði í fá-
tæklegum orðum Það var
eins og Austurvöllur fylltist
af geielum þúsund sólna,
sem Ijómuðu í góða veðrinu
og tóku þátt 'í gleði dags-
ins eins og gamlir síma-
staurar sem verða grænir
aftur.“
Þannig eru þúsund geisl-
andi sólir og laufgaðir síma-
staurar og opin hjörtu, full
af 32 orðum, aðeins fátæk
leg ummæli til að lýsa
hrifningunni og aðdáuninn
og brosunum og eftirvæn;
ingunni og gleðinni. Þ
verður tilhlökkunarefni þeg-
ar ritstjóranum tekst >oV
að finna þau réttu orð ser
hæfa tilefninu. — Austri.
prentsmiðjur pg pappírsnelj-
endur, og á hinn bóginn óhag-
ræði í notkun og vörzlu bréfa,
eyðublaða og hvers konar
skjala.
Það er tilgangur þessa stað-
als að bæta úr þessu. Staðall-
inn felur í sér nákvæmt al-
þjóðlegt kerfi um stærðir papp-
írs, og mun notkun hans leiða
til fækkunar stærða og ná-
kvæms samræmis milli þeirra.
Með þessu verður pöntun, nið-
urskurður, notkun, sending og
geymsla pappírs einfaldari og
ódýrari, auk þess sem lagður
er grundvöllur að öðrum stöðl-
um fyrir pappírsvörur, svo sem
umslögum, uppsetningu bréfs-
efna o.fl.“
Að samstarfinu um gerð
þessara fyrstu íslenzku staðla
stóðu eftirfarandi samtök og
stofnanir:
Bókbindarafélag íslands, Fé-
lag bókbandsiðnrekenda, Féla.g 1
ísl. iðnrekenda, Félag ísl prent
smiðjueigenda, Hið ísl. prent-
arafélag, Iðnaðarmálastofnun
íslands, Póst- og símamála-
stjórnin, Ríkisendurskoðunin,
Ríkisprentsmiðjan Gutenberg,
Samvinnunefnd banka og spari-
sjóða, Stjórnunarfélag fslands,
Verzlunarráð íslands, Vinnu-
málasamband samvinnufélag-
anna og Vinnuveitendasam-
band íslands.
Þorsteinn Magnússon við-
skiptafræðingur hefur starfað
af hálfu IMSÍ að samningu
staðlanna og verið ritari sam.
eiginlegrar nefndar ofan-
greindra aðila.
Með útgáfu fyrstu formlegu
íslenzku staðlanna verður að
telja, að allsögulegt spor hafi
verið stigið í íslenzkri tækni-
þróun, enda þótt ljóst sé, að
hér sé aðeins um byrjun að
ræða og fjölmörg verkefni bíði
úrlausnar .á næstu árum. Við-
fangsefni stöðlunar geta verið
mjög fjölbreytileg, en helztu
flokkar þeirra eru:
1. Hugtök, heiti, tákn og mæli- !
einingar í fræðigreinum. '
2. Flokkun á framleiðsluvörum ^
eftir tegundum, gerðum og
stærðum.
3. Undirstöðuatriði við upp-
drætti og smíði á vélum,
tækjum og öðrum fram-
leiðsluvörum iðnaðarins.
4. Undirstöðuatriði við upp-
drætti og smíði i bygging-
ariðnaði.
5. Útlit og mál á einstökum
hlutum.
6. Gæðakröfur og prófunarað-
ferðir.
7. Leiðbeiningar um ákveðnar
vinnuaðferðir og notkun
tækja.
8. Öryggisreglur.
T.d, vinnur nú nefnd fimm
byggingarverkfræðinga að því
að setja reglur um framleiðslu
steinsteypu, prófun steinsteypu-
efna óg ýmis ákvæði varðandi
gerð mannvirkja. Er þess
vænzt, að frumvarp að staðli
um þetta efni verið tilbúið
innan skamms.
Þess skal að lokum getið, að
Iðnaðarmálastofnun íslands
annast sölu og dreifingu á ís-
lenzkum stöðlum, og geta fyr-
irtæki, stofnanir og einstak-
lingar, sem vilja eignast ís-
lenzka staðla, snúið sér þang-
að.
(Fréttatilkynning frá
Iðnaðarmálastofnun íslands).
Richard Beck
til Færeyja
Prófessor Richard Beck og frú
fljúga til Færeyja 7. júlí til
stuttrar dvalar þar, Er ferðin
sérstaklega farin til þess að
he msækja frænda prófessorsins,
Rikhard Long, menntamann og
r.thöfund. og til þess að sjá eyj-
amar. Einnig mun prófessor
Richard Beck flytja erindi um
Vestur-Islendinga i færeyska-ís-
lenzka íéLagimi. r i
ÍSLANDSMÖTIÐ :
Laugardalsvöllur í kvöld kl. 20.30
FRAM - Í.B.K.
Mótanefnd.
Afgreiðslumenn
Duglegir afgreiðslumenn óskast til starfa strax í
nokkrar kjötverzlanir okkar.

SLÁTURFÉLAE
SUEURLANDS
Blómasýningin
í Listamannaskálanum stendur til 5. júlí.
OPIN KL. 2—10.
Aðgöngumiði gildir tvisvar.
Nauðungaruppboð
Jörðin Álfsnes í Kjalarneshreppi, talin eign Sigurbjörns
Eiríkssonar, 'vérður eftir kröfu Framkvæmdabánka ÍS-'
lands, Landsbanka íslands og Búnaðarbanka íslands
seld á opinberu uppboði, sem fram fer á eigninni sjálfri
mánudaginn 6. júlí kl. 2 síðdegis. Uppboð þetta var aug-
lýst í 141., 142. og 143. tölubl. Lögb.bl. 1963.
Sýslumaðurinn í Gullbringu- og Kjósarsýslu.
Nauðungaruppboð
Annað og síðasta uppboð á neðri hæð húseignarinnar
no. 25 við Köldukinn, eign Einars K. Enokssonar, fer
fram á eigninni sjálfri, eftir kröfu Sigurðar Sigurðsson-
ar hdl., föstudaginn 3. júlí kl. 11.30 árdegis.
Bæjarfógetiun í Hafnarfirði.
Tilboð óskast
í byggingu póst- og símahúss á Þorlákshöfn. —
Teikninga og útboðslýsinga má vitja til símst’jór-
ans á Þorlákshöfn og aðalgjaldkera pósts og síma,
Landssímahúsinu við Austurvöll, gegn 1.000,00
króna skilatryggingu. — Tilboðin verða opnuð
mánudaginn 13. júlí n.k. kl. 17 á skrifstofu for-
stjóra simatæknideildar.
Póst- og símamálastjómin, 30. júní 1964.
VÖNDUB
F
(tn u r
Sgutþórjónssoti &co
Jiafnafíftnrtt 4-
t
(