Þjóðviljinn - 02.12.1964, Qupperneq 6

0 SIÐA
ÞJÓÐVILJINN
Miðvikudagur 2. desember 19R4
~0r
— Þau urðu að hætta við
brúökaupsferðina. Fengu ekki
barnagæzlu.
(Salon Gahlin).
EITURGAS ALLAN
ÁRSINS HRING
I lokaðri húsaþyrpingu, sem
stendur á hæð einni í ríkinu
Indiana, brugga Bandarikja-
menn eitt voðalegasta morð-
vopn, sem heimurinn þekkir.
Það er lyktarlaust, bragðlaust
og ósýnilegt taugagas.
Einn litill dropi, sem menn
anda að sér eða kemst inn um
húðina, er banvænn.
Þegar framleiðslunni á að
heita lokið, er fljótandi gas-
inu dælt í eldflaugar, jarð-
ínn einn verkalýðs-
leiðtogi handtekinn
Fjolmargir þekktir franskir
menntanienn þ.á.m. varafor-
stjóri Listasafnsins í Paris
Jean Leroy, rithöfundarnir
Jacaues Madaule og Georges
Conchon, lögfræðingarnir Mare
Jaquir og Henri Douzon hafa
sent spánska dómsmálaráðu-
neytinu kröfu um að verka-
lýðsleiðtoginn José Sandoval
verði þegar í stað látinn Iaus,
en spænsk yfirvöld hafa kraf-
izt þess að hann veröi dæmdur
í 33- ára fangelsi.
Réttarhöldin gegn José San-
doval eiga að hefjast í Madrid
2. desember.
1 San Sebastian fóru nýlega
um 5000 verkamenn i kröfu-
göngu að húsi fasistíska verka-
lýðssambandsins á Guipuzocoa-
torgi. Sama dag var svipuð
kröfuganga farin í Bilbao.
Verkamenn kröfðust þess að á-
kveðin yrðu lágmarkslaun, sem
tryggðu verkalýðnum brýnustu
nauðþurftir, þá kröfðust þeir
frjálsra yerkalýðsfélaga, verk-
fallsréttar og að allir pólitísk-
ir fangar verði þégair látnir
lausir.
Mikill lögreglustyrkur var
kvaddur á vettvang, 6 manns
voru handteknir en lögreglan
gat ekki komið í veg fyrir að
kröfugangan væri farin.
sprengjur og handsprengjur.
Þessi verksmiðja er mikil-
vægasta framleiðslumiðstöð
Bandaríkjanna fyrir taugagas.
Síðustu þrjú ár hefur verið
unnið af fullum krafti í verk-
smiðjunni 24 klukkustundir
sólarhringsins.
Mínúta nóg
Einstökum atriðum í sam-
bandi við þetta eiturgas er
lialdið leyndum, en talsmað-
ur verksmiðjunnar lýsir því
sem hundrað sinnum eitraðra
en nokkru öðru efni.
1 bæklingi frá bandaríska
hernum segir stutt og laggott,
að „gasið geti valdið dauða
á fjórum mínútum". En í
skýrslu þingnefndar segir, að
ein mínúta sé nóg.
Ennfremur segir í handbók
hersins, að gasið sé svo sterkt,
að jafnvel þótt því sé aðeins
dreift í smáum stíl megi líkja
afleiðingunum við afleiðihgar.
kjarnorkuárásar.
„Skordýraeitur"
„Þetta efni var upprunalega
framleitt sem skordýraeitur"
sagði varaforsetinn fyrir FMC
Corporation, en sú verksmiðja
ánnast þessa framleiðslu undir
ríkiseftirliti. Frá Newport eru
síðan eldflaugar og önnur
„ílát“ full af eiturgasinu send
út til hersins. Eiturgasið er
NJÓSNA-KVENDI BAÐAR
SIG NAKIÐ í KAMPAVÍNI
í veizlu hjá hershöfðingjum, aðmírálum og
forstöðumönnum bandarískra geimrannsókna
□ H.R. Gross, fulltrúi repúblikana á banda-
ríska þinginu krafðist þess nýlega að stjórn John-
sons upplýsti hvort nokkur fullkomin rannsókn
hefði verið gerð á starfsemi frú Elly Rometsch,
þýzkri konu, er starfaði að njósnum í Washing-
ton. Hin gullfallega frú vakti grun yfirvald-
anna í fyrra í sambandi við uppljóstan á alls-
kyns spillingu er tengd var hinu umfangsmikla
hneykslismáli Bobby Baker, sem var ritari demó-
krata í Öldungadeildinni og einkavinur John-
sons þáverandi varaforseta. Frú Rometsch fór frá
Bandaríkjunum eftir að mál hennar hafði verið^
afgreitt sem „hættulegt öryggi Bandaríkjanna".
ton en hann er vestur-þýzkur
liðsforingi hjá hernaðarsendi-
nefnd lands síns í Washington.
Þá sagði Gross að frú Rom-
etsch hefði hreint og beint
beint verið „sjanghæuð“ og
send frá Bandaríkjunum strax
og uppvíst varð um að hún
hafði haft svo náin kynni af
hópi manna í lykilstöðum og
væri nú geymd á búgarði í
Vestur-Þýzkalandi og gætt af
vopnuðum verði. Málið er svo
grunsamlegt, sagði Gross að
lokum, að ríkisstjórnin verður
að láta rannsaka hvort rann-
sókn þess hefur verið jafn ná-
kvæm og ætlazt er til.
1 ræðu, sem Gross hélt í full-
trúadeildinni, sagði hann að
þessi fyrrverandi austur-þýzka
kona hefði fengið mjög góð
tækifæri til að komast yfir
bandarísk hernaðarleyndarmál
á meðan hún bjó í Washing-
ton.
Til dæmis tiltók Gross það
að hinn 27 ára gamla fegurðar-
dís hefði baðað sig alsnakin
upp úr kampavíni í einkar
fjörlegu samkvæmi í lúxus-
villu í Washington. Húsráðandi
var forstjóri fyrirtækis sem
framleiðir mjög þýðingarmikla
hluti í eldflaugar handa varn-
armáladeildinni.
Sagði Gross að hann hefði
vitneskju um það, að meðal
veizlugesta hafi verið m.a.
hershöfðingi, aðmíráll og einn
af helztu forstöðumönnum
geimrannsóknanna.
„Vegna stöðu þeirra í ör-
yggiskerfinu bandaríska krefst
ég þess að ríkisstjórnin skýri
frá því hve mörg eldflauga-
leyndarmál hafi komizt austur
fyrir járntjald fyrir milli-
göngu vændiskvenna,“ sagði
Gross. Vegna kunningsskapar
síns við Bobby Baker fékk frú
Rometsch að fara allra sinna
ferðá í Washington, sagði
hann ennfremur, og gat um-
gengist fólk í hæstu stöðum
hjá ríkisstjórninni og þinginu
en hafði samtímis samskipti
við fulltrúa óvinveittra ríkja.
Gross sagði að það væri eft-
irtektarvert að Elly Rometsch
hefði komið frá Austur-Þýzka-
landi, hefði þá verið fráskilin,
og að hún hefði ekki gifzt
seinni manni sínum fyrr en
hann hafði verið skipaður í
stöðu við sendiráðið í Washbig-
Jafnvcl guð getur ekki
breytt því liðna.
(Eignað Agaþon).
En það hefði getað verið
satt!
(Eignað Jónasi frá Hriflu,
hann hafði logið upp á
einhvern).
Rödd fólksins er rödd
guðs.
(Alcuin, í bréfi til Karls
mikla).
sent eftir venjulegum flutn-
ingaleiðum hersins, að sögn
Williams J. Tisdale, en hann
er liðsforingi að tign og yfir
„fabríkkuna" settur. Meir vill
hann ekki um þá hlið máls-
ins segja.
„Við viljum gjarnan, að al-
menningur viti um allt, sem
hér skeður, en okkur er ver
við að Rússarnir komist að
því líka“ segir hann.
,Móteitur"

Þegar þessu fljótandi eiturgasi
er hellt á mann, herpast vöðv-
arnir saman og líkaminn bók-
staflega ksTkir sjálfur mikil-
vægustu líffæri sín. Til er
móteitur, sem nefnist „Atro-
pine“, en til þess að það verki
þarf sá, sem fyrir eiturgasinu
verður að fá sprautu strax.
Og hætt er við að flest verði
fórnardýrin höndum seinni
að verða sér úti um slíka
sprautu, einkum þegar þess
er gætt, að eiturgasið gerir
ekki boð á undan sér áður
en það tekur að verka.
Og framleiðslan er ekki dýr.
Verksmiðjan í Newport notar
um það bil hálfa fjórðu milj-
ón dala árlega til „starfsemi"
sinnar. Það er minna en ein
herþota kostar.
„Sálfræðiefni"
Bandaríkjastjórn rekur aðrar
eiturverksmiðjur í Edgewood i
Maryland, í Pine Buff í Ark-
ansas og í Denver í Colorado.
Einnig gera vísindamenn til-
raunir með ýmisleg „sálfræði-
efni“ sem er það hlutverk ætl-
að að skapa skelfingu eða full-
kominn sálarrugling án þess
þó að viðkomandi láti líf sitt.
Enn eru þessi „töfralyf“ þó
á tilraunastiginu, segir Paul E.
Ross, en hann er yfirmaður
innkaupadeildar bandaríska
hersins í New York og svæð-
inu þar í kring. En manns-
andanum er sem kunnugt er
fátt ómáttugt, og vafalaust
verða þau senn fullbúin líka.
-- ------- — N - ■
Námsstjórar
á aðalfundi
Námsstjórafélag Islands hélt
aðalfund sinn þann 6. nóvem-
ber 'sl. Auk venjulegra aðal-
fundarstarfa var rætt um
framtíðarskipulag námsstjórn-
ar. Stefán Jónsson, nómsstjóri
Norðurlands, fyrrverandi for-
faður félagsins og forgöngu-
maður um stofnun þess, var
kjörinn fyrsti heiðursfélagi
þess. Hann hefur gegnt náms-
stjóraembætti frá því fyrst var
stofnað til reglubundinnar
námsstjómar hér á landi, frá
árinu 1941 til síðustu áramóta.
er hann lét af embætti vegna
aldurstakmarka. Stjórn félags-
ins var endurkjörin, en hana
skipa: Þorleifur Bjamason, Að-
alsteinn Eiríksson og Jónas
B. Jónsson.
Að drepa negra
HAMBORG — I síðasta
hefti vestur-þýzka blaðsins
Der Stern cr birt grein, þar
sem scgir frá nokkrum ógn-
arverkum sem hvftir mála-
liðar Tsjombe vinni í bar-
dögunum gegn þjóðfrelsis-
hemum í Kongó.
Der Stern kallar málalið-
ana ræningja, sem Tsjombe
hafi veitt leyfi til að ræna,
skemma, nauðga. pína og
drepa.
Margir hvítu Ieiguliðanna
játa Iíka ófeimnir að þeir
séu komnir til Kongó „til
þe3s að dreps negra.”
Artur Lundkvist og Miguel Asturias.
Hann berst gegn
UNITED FRUIT
Miguel Angel Asturias, nafn-
ið hljómar einsog kvaðning til
uppreisnar. Hann er kominn af
Indíánum í Guatemala og
gefst ekki upp. Hvar sem hann
hefur komið í heimsókn sinni
í Svíþjóð, á fundi með blaða-
mönnum og stúdentum hefur
hann sýnt og sannað rétt og
stöðu Guatemala í heimsbók-
menntunum — í baráttu við
United Fruit Company.
Asturias er landflótta. Sjálf-
ur talar hann helzt um bók-
menntir, en sænski skáldbróð-
ir hans Artur Lundkvist er
ekki myrkur í máli. Lund-
kvist hefur í verki sínu „Frán
Utsiktstornet“ áður vitnað um
það, að Asturias þekki allra
manna bezt fólkið, sem vinn-
ur við majs- og sykurrækt í
Suður-Ameríku. En þar segir
hann m.a.:
„Miguel Angel Asturias er
rödd Guatemala í veröldinni og
hún verður aldrei þögguð niður
eða kæfð. Hann lifir í úflegð. .
síðan Armas hershöfðingi og
United Fruit tóku land hans.
Hann er svarinn óvinur stór-
gróðaameríkanisma og fyrst og
fremst tillitslausa bananafé-
lagsins United Fruit, sem
kremur Guatemala í kol-
krabbaörmum sínum.
En hann er vinur Indíán-
anna, berst fyrir þá og talar
máli þeirra. Ekki aðeins Indí-
ánanna í Guatemala heldur
um alla Suður-Ameríku. á-
stríðufullur málsvari allra und-
irokaðra og arðrændra. . .“
(Úr Ny dag).
Islandslýsing Coles og
þættír úr íslandssöga
Bókaútgáfan Hildur er all-
athafnasöm á þessu ári.
Nýútkomnar eru hjá forlag-
inu fimm bækur. Þar skal
fyrst telja Islandsför Johns Col-
es . John Coles var brezkur
ferðalangur og æfintýramaður,
fæddur 1833. Hann fór víða,
barðist í Krímstríði, leitaði að
gulli j Kanada, keypti loð-
skinn af Indíánum og komst
oft í hann krappan. Hann kom
hingað til lands árið 1881 á-
samt tveim löndum sínum og
fóru þeir frá Reykjavík aust-
ur um sveitir, norður Sprengi-
sand, vestur um sveitir Norð-
urlands og suður Kaldadal til
Reykjavíkur. Bók skrifaði
hann um ferðina og kom hún
út 1882 undir nafninu „Summ-
er travelling in Iceland“ og
hefur hún nú verið þýdd í
fyrsta sinn á íslenzku af Gisla
Ólafssyni.
í formála segir Haraldur
Sigurðsson bókavörður m.a.
„Ferðabók Coles er ekki í
flokki meiri háttar lýsinga af
landi og þjóð, sem útlendir
menn hafa ritað að lokinni ís-
landsför, en hún er mörgum
þeirra geðugri og látlausari.
Höfundur er blessunarlega
alsgáður i frásögn sinni og ó-
haldin af hleypidómum, sem
lengi hafa legið í landi hjá
sumum nágrönnum okkar.
Hann er líka að mestu leyti
laus við rómantíska glýju og
þá steigurlátu vorkunnsemi,
sem stundum hefur gripið út-
lendinga, þegar þeir rita um
Island... Frásögnin er róleg
og ýkjulaus og yfir henni allri
mild Ijúfmennska með gaman-
söfum undirtón.’’
Bókin er 204 bls., prýdd
fjölda mynda, flestra eftir
Coles.
Þá gefur forlagið út bók
eftir Sigurð Ólason lögfræð-
ing sem nefnist „Yfir alda
haf“. Á kápu segir, að bókin
fjalli um söguleg og Þjóðleg
fræði. Hreyfir höfundur ýms-
um nýjum skýringum og til-
gátum um veigamikil atriði is-
landssögunnar, ennfrcmur reki
hann gömul dómsmál, gjama
vegna þess að hann telur sig
hafa eitthvað nýtt fram að
færa. í bókinni má m.a. finna
þætti um erfðahyllinguna í
Kópavogi 1662, um Bræðra-
tungumál og Sunnefumál, um
erfðaskrá Árna IVlagnússonar.
Bókin er 192 bls. og prýdd all-
mörgum myndum.x
Þá gefur Hildur út þrjár
skemmtisögur. Eru tvær beirra
eftir þekktasta afþreyingar-
höfund Dana, Ib ?Heririk Cav-
ling. Önnur heitir Héraðslækn-
irinn og hefur reyndar komið
út áður á íslenzku — hún
fjallar um einn lækni og þrjár
stúlkur, hin heitir „Einkarit-
ari læknisins, og, f.iallar um
eina hjúkrunarkonu og tvo
lækna. Þriðja sagan er eftir
Denise Robins og heitir hvorki
meira né minna en Réttur ást-
/