Þjóðviljinn - 12.12.1964, Blaðsíða 12

Tekizt hefur að sjá Hamrafellinu
fyrir verkefni helming næsta árs
■ Hjörtur Hjartar, fortjóri Skipadeildar SÍS boðaði
fréttamenn á sinn fund til að skýra þeim frá ráðstöfunum
þeim, sem gerðar hafa verið til að útvega Hamrafellinu
verkefni næsta árið. Kom í ljós á fundinum að Hamra-
fellið er þegar ráðið rösklega hálft árið en ekki hefur enn
tekizt að útvega því verkefni hinn hluta ársins.
Kvæ ii og dansleikir
—merk bók frá AB
| | í dag sendir Almenna bókafélagið merkilegt rit á
bókamarkaðinn. Er það eftir Jón Samsonarson, mag. art.
og nefnist Kvæði og dansleikir. Flytur það fjölda fom-
kvæða íslenzkra, svo sem víkivaka, viðlög, stökur, þulur
o.m.fl. og hefur margt af því aldrei verið birt áður. Þá
ritar höfundur rækilega inngangsritgerð sem mikill feng-
ur er að.
Hjörtur sagði, að SlS hefði
staðið í stöðugri verkefnaleit
fyrir skipið frá 14. nóv. síð-
astliðnum er ákveðið var að
Rússar tækju við flutningunum.
Lóks í fyrradag hefði svo tek-
izt að fá ákveðið verkefni til
um eins mánaðar þ.e. til olíu-
flutninga frá New York til
Norður- eða Suður-Ameríku eða
meginlands Evrópu á vegum
Esso, sem er móðurfélag Olíu-
félagsins h.f. Væri skipið leigt
til þessara flutninga með allri
áhöfn. Er þeim flutningum
sleppti mundi skipið fara þrjár
ferðir i olíuflutninga frá Vene-
íjuela til Keflavíkur.
Hann sagði, að undanfarin ár
hefði Hamrafellið farið 6—7
ferðir á ári í olíuflutninga til
Sovétríkjanna og að auki 1—2
ferðir á ári til Venezuela. Síð-
astliðið ár hefði meðalverð á
tonn yfir árið með Hamrafell-
ir.u verið 33 shillingar en nú
hefðu Rússamir boðið 25 shill-
inga á tonnið, sem væri miklu
lægra en Sambandið gæti átt
við Taldi forstjórinn tilboð
Rússanna langt fyrir neðan
sanngjarnt verð.
Hjörtur sagði að Esso f New
York hefði nú Hamrafellið á
leigu fyrir 47 shillinga. Þótt svo
gott verð hefði fengizt fyrir
flutninga skipsins nú væri hæp-
ið að fá svo gott verð t.d. næsta
sumar þar sem verd væri að
öllu jöfnu miklum mun lægra
á þeim árstíma.
1958—1962 hefðu Islendingar
samið um !kaup á olíu frá Sov-
étríkjunum að því tilskildu að
þeir mættu flytja hana sjálfir
að svo miklu leyti sem þeir
hefðu skipakost til. 1963 hefðu
Rússar ekki viljað ganga að
þessum kjörum og viljað flytja
60% olíunnar sjálfir en íslend-
ingar afganginn. I þeim samn-
ingum, sem fyrir nokkru lauk
um flutninga á olíu frá Sovét-
ríkjunum fyrir árið 1965 hefðu
þeir boðizt til að flytja alla
olíuna fyrir 25 shillinga á tonn-
ið sem er sama verð og alltaf
hefur verið á flutningum frá
Sovétríkjunum allt frá 1958.
Aðspurður sagði Hjörtur að
elcki stæði til að flytja olíu í
Hamrafellinu í olíugeymana í
Hvalfirði. Þá vísaði hann alger-
lega á bug þeim orðrómi að
taka ætti Hamrafellið til síld-
arflutninga.
Hamrafellið er 12 ára gamált
skip en kom hingað til lands
fyrst 1956. .Olíufélagið á helm-
inginn f skipinu eins og hinum
tveim olíuflutningaskipunum á
móti Sambandinu. Það er um 17
þúsund tonn að stærð.
Luciuhátíð
Eins og undanfarin ár heldur
Islenzk — sænska félagið Luciu-
hátíð á Lúciudaginn 13. desem-
ber. Verður fagnaðurinn haldinn
í Leikhúskjallaranum á sunnu-
dagskvöldið og verður ýmislegt
til skemmtunar að venju. Sænski
sendiherrann Sven Magnus Orr-
sjö mun flytja Lúciuræðu, Krist-
inn Hallsson syngur einsöng
með undirleik Carls Billich og
síðast en ekki sízt koma frarn
Lúcia og þernur hennar, syngja
og skenka gestum Lúciukaffi.
Að lokum verður stiginn dans.
Kvæði og dansleikir er mikið
rit í tveimur bindum eða alls
á níunda hundrað blaðsíður. Er
það fyrsta verkið í safni ís-
lenzkra þjóðfræða, sem unr>ií'
hefur verið að á vegum AB
alllangt skeið, og má segja
næstu bækurnar í þessum flc
séu senn tilbúnar undir prent-
un. Að meginhluta taka kvæði
og dansleikir til fomkvæða, sem
svo hafa verið nefnd, vikivaka
og viðlaga, en af öðrum efnis-
flokkum má nefna stökur, kvið-
linga, afmorskvæði, þulur og
langlokur.
Hefur magister Jón Samsonar-
son búið útgófuna úr garði. Hef-
ur hann unnið að henni í nokk-
ur ár, kannað í því skyni sæg
handrita í innlendum og er-
lendum söfnum og orðið æði-
margs vísari eins og bert verð-
ur af hinni miklu og ýtarlegu
inngangsritgerð hans, en hún
ein er um 240 bls. Þetta er tví-
mælalaust á sínu sviði vegleg-
asta safn þeirra kvæða, sem
orðið hafa til með þjóð vorri á
liðnum öldum, og hefur fæst af
þeim verið tiltækt fyrr en nú,
enda sitthvað ekkí • áður komið
í leitimar. Þarf því ekki að efa,
að Kvæði og dansleikir eignist
sæti' meðal grundvóllarrlta í
j þjóðlegum bókmenntum fslend-
Jón Samsonarson.
inga og áreiðanlega er hér um
að ræða mikla námu fróðleiks
og skemmtunar.
Af öðmm ritum sem í undir-
búningi eru í flokknum íslenzk
þjóðfræði em m.a. fslenzk orð-
tök sem Halldór Halldórsson
prófessor hefur samið og Máls-
háttasafn sem þeir Bjami Vil-
hjálmsson cand. mag. og Óskar
Halldórsson cand. mag. eru með
í undirbúningi.
12 dagar eftír
I gær var góður dagur í
happdrættinu og er auðséð að
sóknin er hafin enda ekki
seinna vænna þar sem eftir
em aðeins 13 dagar þar tíl
dregið verður. 9. deild er
enn í 1. sæti en aðrar deild-
ir hafa einnig sótt verulega
fram. Nú er um að gera að
halda sókninni áfram enda
er mikil og brýn þörf á að
. okkur berist fljótt skil. Við
væntum þess því að sem
flestir líti inn til okkar fyr-
ir hádegi í dag en opið verð-
ur frá kl. 9—12.
Við viljum enn minna þá
sem búa úti á landi að síð-
ustu póstferðir. til Reykja-
vfkur em í næstu viku og
ættu menn ekki að draga
það að senda okkur uppgjör
svo að miðar þeirra verði
með í drættinum á Þorláks-
messu. Einnig veljum við
benda mönnum á að hægt
er að gera upp við umboðs- 9.10.b deild Vogar 26— 21.10.a deild Heimar 4—
menn okkar. 10.1. deild Vesturbær 23— 22. Norðurland vestra 4—
Röð deildanna er nú 11.8.b deild Lækir 22— 23. Vesturland 3—
bannig: 12.13. deild Blesugróf 22— 24. Suðurland 3—
1.9. deild Kleppsholt 60% 13.3. deild Skerjafjörður 18— 25. Austurland 3—
2.4.a deild Þingholt 36— 14.2. deild Skjólin 17— Styðjið Þjóðviljann. Tak-
3.14. deild Háaleiti 36— 15. Reykjanes 14— markið er, forða reksturs-
4.15. deild Selás 34— 16.7. deild Rauðarárh. 13— hallanum á þessu ári.
5.6. deild Hlíðar 32— 17.12. deild Sogamýri 12—
6.4b deild Skuggahverfi 26— 18. Kópavogur 12— Gerið skil
7.5. deild Norðurmýri 26— 19.11. deild Smáíb.hverfi 9—
8.8.a deild Teigar 26— 20. Norðurland eystra 8—
Hátíðofundur og afmcelishóf
Trésmiðafélagsins er í dag
Skipstjórínn
hlaut 260 húsund
króna sekt
í gærdag var kveðinn upp
dómur hjá bæjarfógetaembætt-
inu á Akureyri í máli brezka
skipstjórans á togaranum Kong-
ston Jacinth frá Hull og fékk
skipstjórinn 260 þúsund
krcna sekt og afli og veiðarfæri
gerð upptæk. Jafnframt var
skipstjóranum gert að greiða
sakarkostnað. Það var Sigurð-
ur Helgason, fulltrúi bæjarfó-
geta, sem kvað upp dóminn.
Skipstjóri hefur áfrýjað til
Hæstaréttar.
Unpnrinaveiði
fyrir austan
Reyðarfirði 11/12. 1 gærkvöld
höfðu borizt 26 þúsund mál af
sfld og fer síldarverksmið.ian í
gang í dag. Sama uppgripaveið-
in var síðastliðna nótt á Rauöa
torginu og streyma skipin með
fullfermi inn til Neskaupstaðar.
Fáskrúðs.fjarðar. Seyðisfjarðar og
Reyðarfjarðar. I dag vom hríð-
arél á miðunum' og bjóst bó
flotinn til veiða i nótt.
Svninn í ,.Tröð"
Eggert Laxdal sýnir þessa
dagan fram að jólum tíu mynd
ir, olíumálverk, o.fl. á veggjum
veitingastofunnar TRÖÐ í Aust-
urstræti. Myndimar em til sölu.
MINNINGARSJÓÐUR STEFANÍU GUMUNDSDÓTTUR
Til eflingar ís-
lenzkri leiklist
Stefanía Guðmundsdóttir.
Stofnaður hefur verið minn-
ingarsjóður sem ber nafn frú
Stefaníu Guðmundsdóttur Ieik-
konu og hefur þann tilgang að
efla leiklist á Islandi.
Saga þessa máls hófst árið
1938 er þau hjónin Anna Borg
og Paul Reumert léku hér sem
gestir Leikfélags Reykjavikur.
Þau ákváðu þá að laun þeirra
fyrir sýningamar skyldu renna
í sjóð sem hefði að markmiði
eflingu brautryðjandastarfsemi
móður önnu Borg, frú Stefaníu
Guðmundsdóttur, í þágu leiklist-
ar á Islandi.
Heimsstyrjöldin kom í veg
fyrir frekari framkvæmdir. En
er Anna Borg lézt í flugslysi í
fyrra kom Paul Reumert hingað
til lands og var þá efst í huga
að hrinda þessu tilfinningamáli
konu sinnar í framkvæmd hið
fyrsta. Ætlun hans var að efla
sjóðinn frá 1938 með því að
halda hér upplestrarkvöld og
láta allan ágóða falla til sjóðs-
ins. En því varð ekki við kom-
ið af heilsufarslegum ástæðum,
I stað þess að láta starfið
þar með niður falla, hóf Poul
Reumert ritun minningabókar
önnu Borg. Hún kom út í nóv-
ember og seldist upp nær sam-
stundis og er nú annað upplag
í prentun og auk þess hefur
bókaforlagið Skuggsjá samið um
íslenzka útgáfu bókarinnar.
Er Poul Reumert sá hve vel
bókirini var tekið, ákvað hann
að rithöfundarlaun hans fyrir
allar útgáfur skuli renna til um-
rædds sjóðs. Með fyrrnefndv.m
ágóða af leiksýningum frá 1938
og ritlaunum bókarinnar um
önnu Borg er framlag Poul
Reumerts til sjóðsins nú þegar
fyrirsjáanlegt 300 þúsund krón-
ur.
Með þessu framlagi Poul
Reumerts var Minningarsjóður
frú Stefaníu Guðmundsdóttur”
stofnaður fo’-mlega þann níunda
desember að heimili sonar henn-
ar, Óskars Borg. Stjóm sjóðsins
skipa þeir Þorsteinn ö. Stephen-
sen leikari, formaður, Agnar Kl.
Jónsson, ráðuneytisstjóri, ritari
og Torfi Hjartarson tollstjóri,
gjaldkeri. Tilgangur sjóðsins er,
sem fyrr segir, að efla leiklist
á Islandi með því að veita ís-
lenzkum leikurum styrki til
framhaldsnáms erlendis o. fl., en
unnið er að nánari skipulags-
skrá sjóðsins.
Er stjóm sjóðsins ræddi við
fréttamenn í gær, sagði formað-
ur hennar, Þorsteinn ö. Step-
hensen, m.a. að hér hefði gerzt
mikill og ánægjulegur menning-
arviðburður og væri það trú sín,
að þessi menningarsjóður, tengd-
ur nöfnum svo ágætra lista-
manna sem frú Stefaníu og
þeirra Reumertshjóna hlyti að
vera fæddur undir heillastjömu
og koma miklu til leiðar.
Akveðið hefur verið, að ein-
staklingar, fyrirtæki eða félög,
er tilkynntu framlög sín til
sjóðsmyndunar með því að gera
framlög til sjóðsins skattfrjáls.
Þeir sem hafa áhuga á því að
styðja þennán menningarsjéð
geta snúið sér til málflutnings-
skrifstofu Einars B. Guðmunds-
Trésmiðafélag Reykjavíkur
minnist I dag sextiu og fimm
ára afmælis síns, en það var
10. þ. m., með hátíðafundi í
Gamla bíói og i kvöld verður
afmælishóf í Sigtúni. Afmælis-
rit eftir Gils Guðmundsson er
komið út um sögu félagsins.
Hátíðafundurinn f Gamla
bíói hefst kl. 14.30 og verður
þar þessi dagskrá: Ræða: Jón
Snorri Þorleifsson, formaður fé-
lagsins. Avarp: Fulltrúi Alþýðu-
sambands Islands. Einsöngur:
Erlingur Vigfússon. Upplestur:
Baldvin Halldórsson (Þættir úr
sögu félagsins). Kórsöngur: Al-
þýðukórinn undir stjórn dr.
Hallgríms Helgasonar. I upphafi
fundarins mun Lúðrasveit
verkalýðsins leika.
Afmælishófið í kvöld er ætl-
að félagsmönnum og gestum
þeirra. Það hefst með borðhaldi
kl. 19 stundvíslega. Meðal
margra skemmtiatriða má nefna
að hópur trésmiða skemmtir
með leik og söng.
Þá má nefna að stjóm fé-
lagsins býður í dag fyrrverandi
formönnum félagsins, fulltrúum
frá bræðrafélögum í byggingar-
iðnaði og viðsemjendum f há-
degisverð.
A 6. síðu Þjóðviljans f dag
Ungmennafélag
stofnað í Reykja-
vík á morgun
A morgun hefur verið boð-
er grein um félagið og nýju
félagssöguna, með myndum af
fyrstu brautryðjendum og fleiri
forysfcumönnum félagsins á liðn-
um árum.
ÆFR
SKÁLA-
FERÐ
ÆFH
★ Síðdesis í dag, laug-
ardag, kl. 18 verður lagt
af stað í skálaferð frá
Tjamargötu 20. Farið verð-
ur í skíðaskála Fylkingar-
innar í Sauðadölum.
★ Það eru fylkingar-
deildimar í Reykjavík og
Hafnarfirði, sem standa að
þessari ferð í sameiningu
og eru félagar hvattir til
að nota þetta tækifæri til
að koma upp í skála.
★ Allar upplýsingar um
ferðina er að fá í Tjarnar-
'tu 20 á skrifet^p.mni eða
í síma 17513 —
ÆFR — ÆFH
sonar, cjuoiaugs poriaKSSonar og
Guðmundar Péfcurssonar í Morg- ; að til stofnfundar ungmenn:
unblaðshúsi eða til dagblaðanna I félags f Reykjavík í Oddfellov
í Reykjavík. ' húsinu uppi kl. 3.30 síðdegis.
\
♦
4
•V
v