Þjóðviljinn - 05.03.1965, Blaðsíða 6
g SlÐA
HÚÐVIIJINN
Föstudagur 5. marz 1965
ER ÞETTA HÆGT?
1 grein minni „Fyrir hverja
er húsið?“, sem birtist í Þjóð-
viljanum 18. íebrúar s.l. minn-
ist ég á starfsemi sem hafin
er i steirfsmannahúsi Kópavogs-
haelis og sem ég tel að sé ó-
viðurkvæmileg á þeim stað.
Margir hafa að vonum spurt
mig þess hvaða starfsemi sé
þarna um að ræða. Mér finnst
því að það sé full ástæða að
upplýsa fólk um það, hvað það
sé sem er að gerast í starfs-
mannahúsi Kópavogshælis. En
til að það skiljist betur, hvað
hér er sett á sviðvbgké
hér er á seiði, þá þykir mér
hlíða að minnast lítils háttar
Andstaða harðnar
í flokki Dennis
LONDON 373 — Dennis Healey,
varnarmálaráðherra Englend-
inga, lét svo um mælt f dag
við varnarmálaumræður I enska
þinginu, að ef til vill muni Kín-
verjar sprengja nýja kjarnorku-
sprengju innan fárra daga.
Healey lagði annars áherzlu
á það, að bandamönnum Eng-
lendinga og þá sérstaklega Vest-
ur-Þjóðverjum bæri að bera
meiri hluta þess kostnaðar, sem
Englendingar beri nú af þvf að
hafa herlið víða um lönd. Hann
hlaut langvarandi lófatak er
hann mótmælti síauknum út-
gjöldum við að hafa brezkan
her staðsettan í Rfnarhéruðun-
um.
Samkvæmt þeirri varnarmála-
áætlun, sem brezka stjómin hef-
ur nú lagt fram, verður varið
fyrir árið 1966 sem svarar
254.4 miljörðum íslenzkra króna
til herútgjalda, og hefur sú
upphæð aldrei verið hærri í
Englandi á friðartímum.
Mikið vetrairíki
BONN 3/3 — Miklar vetrar-
hörkur eru nú víða um Mið-
Evrópu og frá ýmsum stöðum
í Þýzkalandi berast fregnir af
eins til tveggja metra þykkum
snjó. Jafnframt þessu eru kuld-
ar miklir og í Bayem hafa
mælzt 15 kuldagráður.
á það í hvaða tilgangi starfs-
mannahúsið var reist.
Starfsmannahús Kópavogs-
hælis er byggt eins og allar
aðrar byggingar hælisins að
tilhlutan Styrktarfélags van-
gefinna, en því miður hefur
löggjafanum tekizt svo illa til
að félagsskapur þessi hefur
enginn ítök f rekstri hælisins
eða neinu sem því viðkemur.
Rekstur hælisins sem og starfs-
mannahúss þess heyrir undir
heilbrigðismálaráðuneytið sem
hefur svo fengið öll umráðín
í hendur framkvæmdastjóra
ríkisspftalanna til sjálfdæmis,
að því er virðist vera að
^ minnsta kosti um starfsmanna-
húsið.
Bygging hússins hafði þann
tilgang einan að skapa starfs-
fólki Kópavogshælis betri að-
stöðu til vinnu sinnar á hælinu
heldur en það hefði haft með
því að búa fjarri vinnustað.
Það var og er tilgangur þeirra
sem stóðu fyrir byggingu bessa
húss að allir sem störfuðu á
Seint á síðastliðnu ári var
brotið blað í sögu hússins. Um
sama leyti og verið var að
hrekja gæzlusysturnar tvær út
úr húsinu sem segir í grein
minni frá 18. febrúar, fór það
að kvissast meðal leigjenda í
húsinu að til stæði að taka
eina af fbúðum þeim, sem
voru að verða tilbúnar, til í-
búðar undir upptökuheimí'.i
það sem hafði verið starfrækt
í Elliðahvammi um nokkurn
tíma. Þegar fullséð var að orð-
rómur þessi var á rökum reist-
um var mér sem trúnaðar-
manni starfsfólks Kópavogs-
hælis, sem er í Starfsmanna-
félagi ríkisstofnanna, falið að
ríkisspítalanna og vita hverju
hafa tal af framkvæmdastjóra
þessi ráðstöfun sætti.
Framkvæmdastjórinn tók
mér ekki illa, en lét mig vita
það kurteislega þó, að mér eða
öðru starfsfólki Kópavogshælis
kæmi það ekki við á hvem
hátt hann ráðstafaði húsnæð-
inu. Annars vildi framkvæmda-
Eftir Þorvald Steinason
eða í sambandí við Kópavogs-
hæli hefðu rétt til þess hús-
næðis eftir því sem húsrúm
leyfði.
Frá því að starfsmannahúsið
var tekið í notkun og þar til
seint á síðastliðnu ári mun
oftast hafa verið fullskipað f
húsið, en mjög virðist það hafa
farið eftir dutlungum eða geð-
þótta framkvæmdastjórans,
hverjir fengu inngang í húsið
eða væri vikið þaðan í burtu.
En þó var ekki á þvf stigi
farið út fyrir þann ramma sem
húsinu var í upphafi ætlaður.
Enginn -húsaleigusamningur
var gerður við leigjanda húss-
ins en eitthvert plagg var fest
upp í sum þau herbergi sem
elnhleypingar fengu. Þetta
plagg mun hafa átt að vera
einskonar húsreglur, en lítið
eða ekki neitt var gert til þess
að framfylgja „reglurn" þess-
um, enda mun sumt af þvi,
sem þar stóð hafa verið ó-
framkvæmanlegt í raun.
Hæstu vinningar i 11. fíokki
Happdrættis DAS
1 fyrradag var dregið f II.
flokki Happdrættis DAS um
200 vinninga, og féllu vinning-
ar þannig:
íbúð eftir eigin vali kr. 500
þúsund kom á nr. 25751, um-
boð: Aðalumboð. Aauxha’l
Victor fólksbifreið kom á nr.
49358. Umboð Sigr. Helgadótt-
ir. CONCUL Cortina fólksbif-
reið kom á nr. 21940. Umboð
Siglufjörður. Bifreið eftir eig-
in vali kr. 130 þúsund kom á
nr. 44017. Umb. Aðalumboð.
Bifreið eftir eigin vali kr. 130
þúsund kom á nr. 38628, um-
boð Akranes. Húsbúnaður eftir
eigin vali kr. 25 þús. kom á
nr. 63486. Umboð Akranes.
Húsbúnaður eftir eigin vali kr.
20 þúsund. kom á nr. 20255.
Umb.: Neskaupstaður og 30375,
umb.: Aðalumboð.
Húsbúnaður eftir eigin vali
kr. 15 þúsund kom á nr. 37554,
umboð: Hreyfill, 39406, umb.:
Aðalumboð og 59040, umb.: Vík
í Mýrdal.
Eftirtalin númer hlutu hús-
búnað fyrir kr. 10.000 hvert:
5466, 6584, 15781, 25530, 42556,
44685, 46215, 47759, 56501, 63537.
stjórinn koma þvf af sér að
hann réði nokkru um ráðstöf-
un hússins. En atriði sem ég
vissi raunar áður um en stað-
festist betur í samtali þessu,
sannaði, að þar fór fram-
kvæmdastjórinn ekki alveg
réttu megin á vegi dygðar-
innar.
Einnig fræddi hann mig á
því að hann hefði fengið leyfi
viðkomandi ráðuneytis fyrir
þessari notkun hússins. Að-
spurður kvað hann að viss
skilyrði hefðu verið sett
fyrir leyfi þessu og einn-
ig 'sagði hann að þes--
um skilyrðum væri full-
nægt. Eftir öðrum leiðum hafði
ég útvegað mér upplýsingar um^
það hver tvö af þessum skil-
yrðum voru. Skilyrði, sem voru
ófrávíkjanleg forsenda þess að
íbúðina mætti taka til þessara
nota. Jafnframt vissi ég þá
eins og nú, að þessum tveim
skilyrðum hafði ekki verið
fullnægt.
Hið fyrra skilyrðið var það
að fullnægt væri óskum starfs-
fólks um húsnæði og hið ann-
að að samþykki kæmi frá
leigjendum hússins fyrir þess-
ari starfsemi. Um fyrra atriðið
vísast til greinar minnar frá
18. febrúar s. 1. og til viðbót-
ar skal þess getið að fyrir lá
beiðni frá gæzlumanni á hæl-
inu um íbúð í húsinu, sem
var synjað. Einnig lá fyrir
beiðni frá öðrum gæzlumanni,
sem er með fimm manns í
heimili, um aukið húsnæði en
hann hefur nú tvö herbergi og
eldhús.
Um hitt atriðið er það að
ípgja, að langt er frá því að
því atriði hafi verið fullnægt.
Ekki skal ég fullyrða að málið
hafi ekki verið rætt við ein-
hvem af leigjendum hússins,
Starfsmannahús Kópavogshælis — það sem um rædír í greininni.
en sá eða þeir leigjendur eru
þá samt mjög torfundnir, þv!
að ekki hefur mér tekizt að
finna neinn sem við það kann-
ast. Það er því auðséð að þessi
starfsemi er komin í húsið
vegna villandi upplýsinga
framkvæmdastjórans til yfir-
boðara sinna. Það var í upp-
hafi ljóst að starfsemi þessi
hlaut að vekja óánægju með-
al leigjenda hússins og atvik
sem hafa endurtekið skeð í
febrúar hafa magnað þá óá-
nægju.
Þó allir viðurkenni nauðsyn
þessa upptökuheimilis þá get-
ur engum kunnugum blandazt
hugur um það, að það er
hvergi verr niður sett en á
þeim stað, þar sem fram-
kvæmdastjóra ríkisspítalanna
þóknaðist að setja það niður
á.
I þessu húsi býr nokkuð ð
annan tug stúlkna á aldrinum
frá 16 til 24 ára. Það er hæp-
ið siðferðisvottorð, sem bess-
um stúlkum er gefið af fram-
kvæmdasfjóranum í augum
þeirra mörgu sem leið eiga
þgrna framhjá og vita ekki
annað en að þama búi ein-
göngu starfsfólk Kópavogshæl-
is, en verða þess jafnframt var-
ir, að húsið er undir sérstakri
gæzlu lögreglumanna. (Annars
skal það tekið fram hér að
viðkomandi lögregluþjónar
hafa komið fram af háttvísi
og ekki látið bera á starfi sínu
f eða við húsið méira en ó-
hjákvæmilegt var).
En uppþot við húsið og leit
að strokuunglingi hafa vakið^.
umtal og ljótan orðróm um'
stúlkur þær sem búa í húsinu.
Þessu orðspori um hinar
ungu stúlkur verður ekki
hnekkt nema almenningur fái
vitneskju um það að starfs-
mannahúsið er einnig notað
fyrir þá unglinga, sem ein-
hverra orsaka vegna hafa
villzt út fyrir þá línu sem lög-
gjafinn hefur sett og þurfa
því að vera undir sérstakri
gæzlu lögreglunnar.
En það getur verið að fram-
kvæmdastjóra ríkisspítalanna
varði ekki um heiður og æru
.þeirra ungu stúlkna sem vinna
á Kópavogshæli á meðan hann
getur setið á sinni . skrifstofu.
og kallað fyrir sig starfsfólkið,
einn og einn í einu, og látið
stór qtö falla jafnframt þvi,
sem hann útmálar siðferðis-
hugsjónir sínar, samanber
þegar hann kallaði mig og
gæzlusystur „Nínu“ fyrir sig
hinn 15. febrúar s. 1.
Er þe.tta hægt herra fram-
kvæmdastjóri?
1. marz 1965.
Þorvaldur Steinason.
Breyting á
öryggisráðinu
SOVÉTRÍKIN staðfestu hinn
10. febrúar s. 1. breytingamar
á stofnskrá Sameinuðu þjóð-
anna, sem eru þess efnis, að
meðlimatala öryggisráðsins
hækki úr 11 upp í 15 og Efna-
hags- og félagsmálaráðsins úr
18 upp í 27. Hafa þá 57 ríki
staðfest breytingarnar, en Sov-
étríkin eru fyrsti. fastameðlim-
ur öryggisráðsins, sem það
gerir.
STÁLIÐ VÍKUR NÚ FYRIR
NÝJUM BYGGINGARFFNUM
■ Stálið á í æ harðari samkeppni við ýmis ný efni,
svo sem alúmín, plast, steinsteypu, asbest-sement, gler
og pappa- og trefjaplötur. Takist stálframleiðendum ekki
að bæta eiginleika stálsins að verulegu leyti og fram-
leiða nýjar og betri stálvörur —• og ekki virðist neitt
benda til að möguleikar í þá átt séu fullkannaðir — þá
má búast við að notkun stáls dragist mjög verulega
saman.
Þetta er niðurstaða af bráða-
birgðarannsókn á samkeppnis-
hæfni stálsins, sem Efnahags-
nefnd Evrópu stóð að. Skýrsla
nefndarinnar hefur nýlega ver-
ið rædd af hópi sérfræðinga
sem saman komu í Genf.
I skýrslunni segir m.a., að
stál muni halda ófram að vera
--------------------------------$>
Reginmunur er á kjörum luunþegunnu í
iðnuðurlöndum og vunþróuðum iöndum
■ Þróunin á vinnumarkaðinum i ýmsum löndum á ár-
inu 1964 hné í sömu átt og árið áður: batnandi kjör laun-
þega í iðnaðarlöndunum og sama breiða bilið milli á-
standsins í þeim vanþróuðum löndum. Þessar upplýs-
ingar er að finna í yfirliti, sem Alþjóðavinnumálastofn-
unin (ILO) birti á dögunum.
1 iðnaðarlöndunum varð á
árinu 1964 enn frekari efna-
hagsleg útþensla, auknar
framkvæmdir, minna atvinnu-
leysi og hækkandj laun, segir
í „The Yarbook of Labour
Statistics 1964“ I lokkurrr
löndum dró talsvert úr útþensl-
unni undir lok ársins.
Hin ófullkomna skýrsla, sem
fyrir hendi er um vanþróuð
lönd, sýnir, að í þessum lönd-
um er vfðtækt atvinnuleysl..
Svo að segja alls staðar i
þessum löndum eykst vinnu-
aflið, sem er á boðstólum,
mun örar en möguleikamir á
framkvæmdum. Kjör verka-
manna versna líka vegna mik-
illar verðbólgu.
Almennar framkvæmdir juk-
ust í nálega öllum löndum —
undantekningarnar voru ítalía,
Malawí og Zambía. 1 flestum
iðnaðarlöndum vó þó samdrátt-
ur í landbúnaði upp á móti
þessari þróun. Þessi samdrátt-
ur var tilfinnanlegastur í
Bandaríkjunum, Danmörku,
Finnlandi, Ítalíu, Japan, Kan-
ada og Puerto Rico. 1 Dan-
mörku starfar nú aðeins 15 af
hundraði vinnuaflsins að land-
búnaði, en árið 1955 var hlut-
fallstalan 23 af hundraði.
Framhald á 9. síðu.
aðalefnið i þeim hlutum húsa
og brúa, sem verða að hafa
mikið burðarþol, en steinsteyp-
an komi í stað þess i íbúðar-
húsum undir 10 hæðum.
1 bílaiðnaðinum verða al-
úmín og plast æ hagkvæmari^
efni í ýmiss konar hluti, bæði ý
ytra skraut, varahluti og verk-
færi. Þar sem miklu varðar að
fá sem léttust efni í bíla, má
búast við að notkun stáls í
þessari iðngrein eigi enn eftir
að dragast saman í framtíð-
inni — og með örari hætti en
hingað til.
1 grindur á stórum og með-
alstórum farartækjum verður
eftir sem áður notað stál, en
að því er varðar yfirbyggingar,
útbúnað o.s.frv. má búast við
að plast og alúmínblöndur
muni draga mjög úr notkun
stáls.
1 skýrsjjinni er lögð áherzla
ó, að tilraunir með nýjar
stáltegundir og nýjar vörurúr
stálþynnum leiði í ljós, að
auka megi notagildi stáls með
því að bæta eiginleika þess.
Stálmarkaðurinn.
Stáliðnaður Vestur-Evrópu
og Bandaríkjanna naut á árinu
1963 góðs af ákveðnum, hag-
stæðum, efnahagslegum að-
stæðum, en hins vegar olli auk-
in samkeppni erlendis og þar
af leiðandi óhagstæð áhrif: á
heimsmarkaði allmiklum sam-
drætti í nokkrum löndum.
Þetta kemur fram í annarri
skýrslu frá Efnahagsnefnd
Evrópu (ECE). Af henni er
ljóst, að heimsframleiðslan á
óunnu stáli jókst um 24,6 milj-
ónir tonna (6,8 af hundraði) frá
1962. Þessi framleiðsluaukning
skiptist þannig: Bandaríkin 10
miljón tonn, Sovétríkin 4 milj.
Japan 4 miljónir, Bretland 2
miljónir, önnur ríki 4,6 milj.
(Frá S.Þ.).
Breytt skipulag
framleiðslumála
í Sovétríkjunum
MOSKVU 3/3 — Sovétstjómin
tilkynnti í dag breytingar á
framleiðsluháttum sem að sögn
norsku fréttastofunnar NTB
hafa það í för með sér, að horf-
ið er frá ákvörðununum, sem
Krústjoff tók 1962. Samkvæmt
þessu fá stjórnarstofnanir meira
vald en áður yfir framleiðslunni.
Sex ráðuneyti, sem höfðu feng-
ið minni völd að tilhlutan
Krústjoffs, fá nú. *aftur sinn
foma sess og nýtt r.áðuneyti hef-
ur verið stofnað fýrir vélafram-
leiðslu. Er það hald fréttamanna,
að hér sé i m dulnefni að ræða
á leynilegri deild innan vopna-
framleiðslunnar.
\