Þjóðviljinn - 14.03.1965, Page 12

3. og 4. erindið
um stjórnfræði og
ísl. sfjórnmál
1 dag, sunnudag 14. marz 1965,
verða þriðja og fjórða erindið
flutt í erindaflokki Félagsmála-
stofnunarinnar um STJÓRN-
FRÆÐI OG ÍSL. STJÓRNMÁL.
Prófessor Ólafur Jóhannesson,
alþm., mun fyrst flytja síðara
erindi «itt um íslenzka stjóm-
skipun og ræða nú um aðal-
þsetti íslenzka ríkisvaldsins og
handhafa þess. Hefst það erindi
kl. 4 e.h. í kvikmyndasal Aust-
urbæjarbarnaskóla.
Síðara erindið flytur Hannes
Jónsson, félagsfræðingur og
nefnist það valdið og lýðræðis-
leg meðferð þess. Mun hann
m.a. fjalla um efnahagslega
valdið, félagslega valdið og full-
veldi ríkisins við skilyrði ým-
issa stjórnskipulaga.
Vilja geta
stækkað
Framhald af 1. síðu.
á það í þessari skýrslu, að
bygging aluminiumverksmiðju
af þeirri stærð, sem um hefur
verið talað, hafi mikla þjóðhags-
lega þýðingu, og að ekki megi
á þessu stigi málsins binda
hendur Islendinga með við-
skiptalegum skuldbindingum um
stækkun hennar. . . Eftir að "0
þús. tonna verksmiðja hefur
verið byggð af Swiss Alumini-
um hér á landi, hlýtur *amn-
ingsaðstaða íslendinga varffandi
frekari stækkun að verða miklu
betri en ella“.
Og ennfremur segir svo í
lokaorðum stóriðjunefndar á bls.
41:
„Æskilegt er, að slíkir samn-
ingar feli í sér sem minnstar
skuldbindingar varðandi stækk-
un aluminiumverksmiðjunnar í
framtíðinni, þannig að áfram-
haldandi þróun bessa iðnaðar
fari eingöngu eftir reynslu Is-
'endinga af þessum fyrsta á-
fanga og efnahagslegum hags-
miinum lslendinga í fram-
tíðinni“.
Öllum þessum röksemdum
hefur nú verið kastað fyrir
borð vegna þess að hringnum
lrggur meira á en stóriðjunefnd
taldi í upphafi
BRÚAR-
SMÍÐI VIÐ
KLIFÁ
Klifá er Iítil á, sem rennur
í Lagarfljót að austan skammt
frá botni. Hún rennur í djúpu
gili, sem lengi hefúr verið
mikill farartálmi á Ieiðinni
úr Fljótsdal út á Hérað. 81.
haust var smíffuð brú yfir
Klifárgil og eru myndirnar
af þeirri smíði. Brúin er 36
metra Iöng, á járnbitum
miklum, sem hvíla á stein-
steyptum sökklum. A bitana
er síðan steypt plata. Þessi
háttur á brúarsmíði faerist í
vöxt £ stað þess að nota
steinsteypta bita. Yfirsmiffur
við brúarsmíðina í Klifárgili
var Sigurður Jónsson frá
Borgarfirði eystra. — Mynd-
irnar voru teknar meðan á
smíði brúarinnar stóff.
Stutt spjall vii Benedikt Sunnarsson
Þegar við litum inn í Boga-
sal á föstudag var Bene-
dikt Gunnarsson og tveir
menn aðrir önnum kafnir við
að festa upp þá sýningu, sem
hann opnaði þar í gær. Því
miður var myndaskráin ekki
tilbúin enn, sem var náttúru-
lega afleitt fyrir blaðamann
— hvaðan hefur hann vizku
um myndlist ef ekki úr sýn-
ingarskrám?
— Gefur þú þessum mynd-
um skáldleg nöfn Benedikt?
Og verða nöfnin til á undan
eða eftir myndunum?
— Nei, ætli við reynum
ekki að forðast skáldlegheit-
in. Ég kemst venjulega af
með eit orð. Kannski „Land“.
Eða „Hamrar". Þú sérð, a3
þetta eru abstraktsjónir, en
það er alltaf unnið út frá
einhverju. Tilefni þessarar
myndar hér í horninu var til
að mynda hamraveggur lit-
skrúðugur — hér er hann
tættur í sundur, einhverju
þungbúnu telft fram gegn
léttleika og reynt að forðast
eyður, sem dræpu niður allt
myndrænt samhengi. Eða
þessi þarna, segir Benedikt
og bendir á stóra mynd í
allsterkum litum sem skal
hengjast upp fyrir miðjum
bogveggnum. — Fyrst var
hún tengd hugmynd um langt
borð, þ.e. venjuleg kvrralífs-
mynd, sem síðan þróast upp
i abstraktsjón. Hún heitir nú
„Við langborð" en það mætti
kannski kalla hana „Eftir
svallið", því bersýnilega hef-
ur sitthvað gengið á á þessu
borði.
★
Það eru þrjátíu og fimm
olíumálverk á sýning-
unni. Svo er ég hér með dá-
lítið sem ég hef ekki haft
uppi áður. Fotogram kalla
menn þetta — myndir sem
verða til við leik að fram-
köllunartækjum og ljósmynda-
pappír. En ég vil heldur
kalla þetta gríngrafík og ég
hef nefnt myndirnar eftir því.
Þetta gæti til dæmis verið
Dans póstmeistarans. Og þessi
heitir vist Draumur bréfber-
ans.
— Ég sýndi fyrst í Frakk-
landi árið 1953, en hér heima
hef ég haldið fjórar sjálf-
stæðar sýningar. Og ég hef
tekið þátt í ýmsum samsýn-
ingum bæði hér og ytra —
í Róm, á ítalíu, í Finnlandi,
í Moskvu (ekki hafa margir
íslenzkir abstrakmálarar lagt
þangað leið sína). Síðast hef-
ur það af mér frétzt, að ég
gerði fjórar gluggamyndir i
Hótel Holt.
— Finnst þér þú mála
öðruvísi en þegar þú hélzt
síðast sýningu hér
— Já, það var 1961 og
mér finnst ég hafi töluvert
breytzt síðan. Þar voru að
vísu myndir frá sjö árum.
En í þeim myndum, sem bá
voru yngstar, finnst mér örla
fyrir því, sem nú er orðinn
veruleiki. En þær myndir
voru stærri yfirleitt í snið-
um, í þeim var meiri spekúla-
sjón ef svo mætti segja, þær
voru bundnari. Litir í þeim
voru líkir þessum en einhæf-
ari, það bar mest á fanta-
síum í rauðu og bláu.
Og ef við tölum meira um
myndirnar sjálfar: mér
finnst að viðhorfin séu svip-
uð þeim, sem komu fram hjá
bróður mínum, Veturliða á
nýafstaðinni sýningu hans.
Náttúran er myndunum bak-
svið, undirtónns, sem ég
reyni síðan að þróa upp í
abstraktsjónir, sem tilhevia
mér einurn og engum öðrum.
Það mætti kalla myndirnar
fantasíur um land. Ég hef
gert skissur hér og þar um
landið þegar ég hef verið á
ferð — í Hveradölum, í Land-
mannalaugum. En það hefur
aldrei hvarflað að mér að
vinna þannig að úr yrði stað-
bundin landslagsmynd. Mynd-
-in verður ekki bundin ein-
hverjum ákveðnum punkti
heldur stóru svæði, litum
þess og formum, geymir
endurminningar um ein-
hverja ferð, þjappar saman
heildaráhrifum.
— Þetta er í fyrsta sinn
að ég sýni f Bogasal og satt
að segja er ég óvanur hon-
um. Nú verð ég að henda
út fimmtán myndum, sem
hér komast ekki fyrir og svo
Benedikt Gunnarsson.
teikningum. Ég hef því f
rauninni aðra sýningu til-
búna nú þegar. En maður á
ekki að sýna oft. . .
— Hvað tekur þú þér næst
fyrir hendur?
— Ég fer bráðum utan,
fékk styrk frá Menntamála-
ráði til að fara til Mexfco.
En ég man það var mikill
viðburður að sjá þá stóru
mexíkönsku farandsýningu
sem kom til Parísar 1953.
Maður varð þá fljótlega vgr
við áhrif frá henni og svo
annarri heimsókn úr fjar-
lægu heimshorni — kín-
verksu óperunni. Hvort-
tveggja hleypti nýju blóði i
snarga menn f ýmsum lönd-
um. . .
Einar ríki og
Einar flugríki
Sitthvað gerist nú mótsnúið
Einari ríka Sigurðssyni; ekki
bara það að skipafélag hans
Jöklar h.f. missa á einu bretti
öll sín verkefni til Eimskipafé-
lagsins heldur er nú líka vegið
að frægð hans úr annarri átt.
Svo er nefnilega mál meðvexti
að nafni hans Einar Ámason
flugstjóri gerist nú æ umsvifa-
meiri í athafnalífinu. Hann er
ekki aðeins einn af stærstu hlut-
höfunum í Loftleiðum hf. og í
stjóm félagsins heldur og feng-
sæll útgerðarmaður. Einar Ama-
son á nú tvö mikil aflaskip, ms.
Áma Magnússon og ms. Amar,
á þriðja hundrað lestir hvort
skip. Og nú á hann í smíðum
þriðja skipið og mun hafa ráðið
hina 'mikla aflakóng Eggert
Gíslason, sem eitt sinn var með
Víði og nú síðast með Sigur-
pál, til skipstjómar.
Einari ríka Sigurðssyni eru
umsvif nafna síns Ámasonar
ekkert á móti skapi út af fyrir
sig, heldur hitt að nú er almennt
farið að kalla hann Einar flug-
ríka!
Einar flugriki
Útvegsbændur hyggja á
hrognkelsaveiði
SAUÐÁRKRÓKI 9/3 — Mikíll
áhugi hefur nú gripið um sig
hér á Króknum á hrognkelsa-
veiði. í fyrravetur var lítið
veitt hér en nú býðst gott verð
fyrir hrognin og eru útvegs-
bændur bjartsýnir á framtíð-
ina. Hyggjast þeir setja fleytur
sínar til þessara veiða í lok
þessa mánaðar eða f byrjun
aprílmánaðar.
Tíð hefur verið heldur um-
hleypingasöm hér undanfarið
og stafar það kannski af haf-
ísnum. Lítið lét hann þó sjá
sig hér inni hjá okkur; jaki
og jaki villtist hingað upp en
síðan ekki söguna meir.
Minkaáhugi kemur til Sauðárkróks
SAUÐAISKRÓKI 9/3 — Hér
hefur verið stofnað hlutafélag
um loðdýrarækt og heitir það
Loðfeldur h/f. Að stofnun fé-
Iagsins stendur hópur áhuga-
Vianna um loðdýrarækt og er
tilgangur félagsins sá að hefja
loðdýrarækt í allstórum stíl,
þegar tilskilin leyfi eru fengin
og er þegar hafinn undirbúning-
ur framkvæmda i þeim efnum.
Félagsmenn í Loðfeldi h/f eru
30 og skipa fimm þeirra stjóriv
þess, en það eru Adolf Björns-
son, rafveitustjóri, formáður,
Stefán Guðmundsson, fram-
kvæmdastjóri, Steinn Stcinsson,
dýralæknir, Egill Bjarnason
ráðunautur og Stefán Ólafsson
póstmeistari.
Jarðýta upp á Lágheiði
Ölafsfirði 12/3 — Hér ríkir mik-
ið atvinnuleysi og eru litlar
horfur á að úr rætist á næsc-
unni. Bátarnir halda suður hver
af öðrum og fór mb. Þorleifur
Rögnvaldsson í gærkvöld. Er þá
aðeins einn stór bátur eftir
héma en það er mb. Guðbjörg,
sem byrjaði netaveiðar í gær.
Ef lítið aflast heldur mb. Guð-
björg eflaust suður líka og
Húnavakan
af krafti á
BLÖNDUÓSI 13/3 — Mikill
undirbúningur er hér í sam-
bandi við Húnavökuna, sem
hefst 30. marz og stendur til
4. apríl.
Margt og mikið verður til
skemmtunar á Húnavökunni og
verffa m.a. tvö leikrit. Leikfé-
lag Blönduóss sýnir Tangar-
sókn tengdamömmu og leikíé'-
lagið á Skagaströnd sýnir leik-
ritið Skipt um nafn. Dansleik-
verður þá ekkert eftir nema
smátrillurnar. Rauðmagaveiði
hefur verið mjög treg enn sem
komið er.
1 dag var lagt af stað með
jarðýtu upp á Lágheiði og
standa vonir til að takist að
ryðja veginn þar innan skamms.
Þar er nú fremur snjólétt mið-
að við árstíma. — S.J.
undirbúin
i Blönduósi
ir verða flest eða öll kvöld
vikunnar. ÖIl dagskráratriði fara
fram í félagsheimilinu hér á
staðnum. Búizt er við f jölmenni
á þessa Húnavöku sem hiiiar
fyrri. Að þessu sinni hefst vak-
an meff sérstakri dagskrá fyrir
bændur. Það er Ungmcnnasam-
band Austur-Húnvetninga sem
sér um framkvæmd Húnavök-
unnar. Formaður sambandslns
er Kristófer Kristjánsson Köldu-
kinn.