Þjóðviljinn - 04.05.1966, Síða 5

Miðvikudagur 4. maí 1966 — ÞJÖÐVILJINN — SIÐA 5
EMIL TÓMASSON:
SÍNUM
AUGUM
LÍTUR HVER
Á SILFRID
Glímuhugleiðingar
Þessi gamli íslenzki máls-
háttur sannast vel þegar rætt
ér um þióðaríþróttina nú á
dögum.
Eftirfarandi setningar tók ég
upp úr blaði nýlega. Þær eru
skráðar af N-Þingeyingi. Vona
að höfundur taki ekki hart á
því. . . „Enda hygg ég að á
seinni helming sl. aldar hafi
glímur óvíða — eða hvergi ver-
ið iðkaðar jafn almennt og
undir jafn ákveðinni stjórn og
í austurhluta S-Þingeyjorsýslu,
herðar niður áður en nokkurn
varði. Ef þessi glímuleikni fór
fallega úr hendi var oft hlegið
og klappað saman lófunum af
hrifningu áhorfcnda. —
Því miður á ég engar glímu-
myndir af þingeysku glímunni
frá þeim tímum — um og fyrir
síðustu aldamót. — Þá gekk
ekki annarhver maður með
myndavél og sízt upp til sveita,
þar sem bezt var glímt. í „árs-
byrjun 1912 er stofnað Iþróttá-
samband lslands og skipar það
Myndin fxá 1919, á Grcttisbcltisglímu.
og hvergi náð meiri reisn: feg-
urð og leikni en þar“.
Þetta er hverju orði sann-
ára og þakka ég höfundi fyrir.
Hér var lögð bein áherzla, á
léttleikann, mýkt í öllum
hreyfingum og leikandi bragða-
leikni með snerpu og snöggum
flýti. Þá stóðu menn áð mestu
beinir til þess að eiga kost á
að taka hvert það glímúbragð
sem bezt lá fyrir hverju sinni
— eða réttara sagt: það sköp-
uðust ótal tækifæri í fluglétt-
um snúnjngi sem slyngur glímu-
maður var ekki lengi að finna
út og mótspilarinn kominn á

10 farast í bíl-
slysi í Danmörku
HERNING 2/5 — Tíu manns
biðu bana og sex særðust hættu-
léga í bílslysi sem varð skammt
frá Heming á Jótlandj í gær-
kvSld Slysið varg þegar hrað-
lest ók á einn af áætlunarbíl-
um dönsku járnbrautanna.
íslenzkri glímu efsta sæti f
fyrirmælum sínum leika og
kapprauna“. Hvar standa þessi
orð? Og finnið þið hlýjuna frá
þeim til giímunnar — hvað
þjóðaríþróttin hefur þá verið
metin og virt af sínum yfir-
mönnum. Munið þið hverjir
voru í fyrstu sambahdsstjórn-
inni? — aðeins einn á lífi í
dag af 5 þegar þetta er skráð.
Síðan íþróttasambandið var
stofnað eru liðin 54 ár. Á þeim
mörgu árum hefur íþróttalífið
tek;ð breytingum. Nú er það bolta-
lífið, sem litið er upp tií, bæði til,
handa og fóta. Nú er það ekki
þjóðaríþróttin sem skipar efsta
sæti „leika og kapprauna".
Vitið þið hverjir skipa nú sæti
í Iþróttasambandinu? Síðast-
liðinn 17. jan. kom í útvarpið
forseti sambandsins, Gísli Hall-
dórsson, til að ræða þar um
íþróttir —, sennilega frá al-
mennu sjónarmiði. Og hugsan-
legt var, að sá áhugasami for-'
seti íþróttalífsins varpaði
kannski einhverjum orðum til
þjóðaríþróttarinnar — hve illa
hún væri nú komin, og ólík
sinni fyrri reisn og eftirsókn.
Og einnig látið falla ör-
Emil Tómasson
sjötugur
fá uppörvunarorð til þeirra
manna, sem nú hugsa sér
það hátt að reyna að laga
og bæta hið aumkunarlega á-
stand sem búið er að hnoða
glímunni í á tuttugustu öld-
inni,' — þegar einmitt allt logar í
íþróttalífi. Minn góði forseti lét<®>
sig hafa það, að leiða sinn góða
íþróttahest framhjá öllu slíku.
Honum hefur auðvitað fundizt
glíman það langt niðri ;— eða
steindauð — að hún næði ekki
eyrum hlustenda héðan af.
Síðan verðlaunagripir glím-
unnar komu til sögunnar, belt-
ið 1906 og Skjöldurinn 1908,
hefur verið snautt um fagrar
glímur. Talið er að ágirndin
sé rót alls ills. Tilgangur glímu-
leikninnar var sá fyrrmeir að
glíma fallega, kunna sem flest
brögð og ná sem mestri leikni.
En strax þegar farið var að
leita eftir snjöllustu glímu-
mönnum landsins og veita
þeim verðlaun fyrir góða
frammistöðu, þá brutust inn £
leikinn fljótlega kraftakarlar
sem öðru voru vanari en glímu-
tuski — og voru ekki lengi að
sópa burt úr glímunni hinum
nettu og fjölhæfu glímumönn-
um. Þetta stafaði frá ókunnug-
leika, lagaleysi glímunnár og
stjórnleysi forstöðumanna glím-
unnar að láta jakana taka
ráðin, — sem þó eflaust hafa
viljað allt gott og rétt gera
fyrir glímumálið, en ekki getað
— vantað alla þekkirigu — ekki
gert mun á glímuleikni eða
tómum kröftum; bara ef við-
fangsmanni var knúsað niður í
glímuvöllinn fyrir utan alla
glímuleikni var það látið gott
heita og gefinn vinningur fyrir.
Svona hefur þetta verið lát-
ið drasla ár frá ári í tómu
stjórnleysi. Grettisbeltið fer til
Reykjavíkur 1909. Og þótt
margt mætti finna að Grettis-
kappglímunum á Akureyri með-
an þær voru þar háðar, þá datt
engum manni í hug að bregða
sér í slíka bolastöðu, sem þið
sjáið hér á myndinni frá 1919
ofl. Þá eru kappglímurnar
búnar að vera undir stjóm
Reykvíkinga 1 10 ár og bera
með sér herfilega afturför. Og
Sendisveinn
óskast til starfa strax. — Upplýsingar í
síma 17500.
undir þessu gegndarlausa
stjómleysi á verðlaunaglímun-
um hafa þátttakendur komizt
upp með allskonar bolastöður,
níð og óheiðarleik og fært
skemmtilega íþrótt út í þær
ljótu glímustöður, sem með-
fylgjandi ljósmyndir sýna. —
Farið gætilega í það að blása
ykkur upp af vonzku, sem eig-
ið hér hlut að máli, þó á sann-
leikann sé bent íþróttinni til
gagns, ef hún fær að lifa á-
fram og verða iðkuð í sínum
fegursta sknýða. — Virðið þið
vel fyrir ykkur þessar glímu-
stöður: Lengdin á milli við-
fangsmanna er handleggjaseil-
ing, eins og ljósmyndir sýna.
Þið sem hafið glímt — kannski
fyrr og seinna — viljið þið
svo vel gera og segja mér,
hvort nokkurt viðlit sé að geta
tekið glimubragði i svona
glímustöðum og hvernig það
megi ske? Frá mínu sjónar-
miði eru öll glímubrögð, glímu-
leikni og léttilegar hreyfingar
alveg útilokað.
Hin grimmilega sterka löng-
un að ná í glímubeltið og
skjöldinn, hafa eyðilagt þjóð-
aríþróttina. Auðvitað er eyði-
legging glímunnar ekki þátt-
takendunum að kenna heldur
dómnefndum og framámönnum
glímunnar. Það er svo langt
frá því að allir geti glímt —
vantar hæfileika til þess, og
verða yfirmenn að koma þeim
hinum sömu í skilning " um
það — og vera ekki að draga
svoleiðis menn inná opinberar
glímusamkomur þó sterkir séu.
Hinsvegar ef þátttakendur hlýða
ekki yfirboðurum sínum verð-
ur tafarlaust að vikja þeim
úr leik.
Á þessum svokölluðu glímu-
samkundum, sem búið er að
halda uppi um fleiri tugi ára
út af skildi og belti, og fyrir-
liðarnir þykjast vera að leita
árlega eftir bezta glímumanni
landsins. En þegar íþróttin -er
komin svo í strand og enga
glímu er að sjá þá er gripið
til þess ráðs að verðlauna þann
er mesta jötunburði hefur sýnt.
Hann er dæmdur bezti glímu-
maður landsins — jafnvel þó
hann hafi ekki sýnt eitt ein-
asta hreint glímubragð — bara
bolahnoð og öflugar stimpingar.
Þetta handleggjaseilingarglímu-
lag er svo á tungu þessara
manna kallað „íslenzk glíma“.
Það hefur enginn leyfi til að
setja þjóðaríþróttina í slíkan
fangaklefa og fá sig ekki hréyft.
Það virðist alveg undravert,
að þessar fáu glímuhræður,
sem enn lifa í landinu og hafa
áhuga fyrir hinni gömlu þjóð-
aríþrótt. skulj ekki geta kom-
ið sér saman um hvernig £-
þróttin eigi að framkvæmast.
Hér ber meira en lftið á milli.
Raunverulega er hér um tvær
Þctta er ófögur glimustaða.
afarólikar iþróttir að ræða
undir sama nafni.
Sé það ómögulegt, að glímu-
unnendur geti komið sér sam-
an um að hafa glímuíþróttina
fallega — drengilega og eftir-
sótta, eins og hún var t.dL
framkvæmd í S-Þingeyjarsýslu
um síðustu aldamót — þá er
íþróttin dauð í bili. Enda betrá
en hafa þessa grýtisómynd
fyrir augum sér, sem ekki á
að sjást hjá menningarþjóð. —
FRAMBOÐSLISTAR
við bæjarstjómarkosningar í Keflavíkurkaupstað •
22. maí 1966.
B
D
Framboðsljsti Alþýðu-
ílokksfélaganna i Kefla-
vik.
1. Ragnar Guðleifsson
2. Ólafur Bjömsson
3. Karl Steinar Guðna-
son
4. Þorbergur Friðriks-
son
5. Guðiinnur Sigurvjns-
son
6. Benedikt Jpnsson
7. Þórhallur Guðjónsaon
8. Sigríður Jóhannes-
dóttir
9. Guðmundur Þ Ouð-
jónsson
10. Þorbjöm Kjærbo
11. Guðleifur Sigurjóns-
son
12. Vilhjáknur Þórhalls-
són
13. Jóna Guðrún Guð-
laugsdóttir
14. Gunnar P. Guðjónsson
15. Óskar Jósefsson
16. Kjartan Ólason
17. Ásgeir Einarsson
18. Jón Tómasson.
Framboðslistj Fram-
sóknarfélagaJma i Kefla-
vík.
1. Valtýr Guðjónsson
2. Margeir Jónsson
3. Hilmar Pétursson
4. Hermann EiríkssOn
5. Páll Jónsson
6. Birgir Guðnason
7. Sigfús Kristjánsson
8. Guðjón Stefánsson
9. Aðalbjörg Guðmunds-
dóttir
10. Örn Erlingsson
11. Kristinn Danivalsson
12. Kristinn Bjömsson
13. Ólafur Hannesson
14. Albert Albertsson
15. Jón Arinbjömsson
16. Ingibergur E S.
Jónsson
17. Guðmundur Gunn-
laugsson
18. Huxley Ólafsson.
Framboðslisti Sjálfstæðis-
flokksins í Kefla-
vík.
1. Alfre$ Gíslason
2. Kristján Guðlaugsson
3. Sesselja Ma'gnús-
dóttjr
4. Jón Sæmundsson
5. Ingólfur Halldórsson
6. Sigríður Jóhannes-
dottjr
7. Jón Halldór Jónsson
8. Ámi Þorgrímsson
9. Gunnlaugur Karlsson
10. Marteinn Árnason
11. Garðar Pétursson
12. Jóhann Pétursson
13. Tómas Tómasson
14. Magnús Jónsson
15. Hreggviður Berg.
mann
16. Helgi Jónsson
17. Kári Þórðarson
18. Guðmundur Guð-
mundsson.
Yfirkjörstjórn in í Keflavík
Ólafur A. Þorsteinsson Sveinn Jónsson.
Þórarinn Ólafsson.
Þctta er talinn vinningur!
j