Þjóðviljinn - 14.08.1966, Side 1

/
Sunnudagur 14. ágúst 1966 — 31. árgangur — 180/tölublað.
13. þing norrænu málnefndanna haldið í Reykjavík
Aukning orðaforða og sam-
ræming orða til umræðu
Fulltrúafundinum lýkur væntanlega í dag
■ Undanfarið hefur staðið yfir í Reykjavík þretfcánda
þing norrænu málnefndanna. Slíkar nefndir hafa verið
starfandi á Norðurlöndum um alllangt skeið, og er verk-
efni þeirra allskonar málsamræming og málvöndun, auk
útgáfustárfsemi.
Nefndirnar eru nokkuð mis
Frá Húsavík- Séð yfir nokkurn hluta kaupstaðarins og höfnina. Hcfdinn í baksýn til vinstri.
Húsavík verður útfiutningshöfn kísiigúrsins:
Miklar hafnarframkvœmdir
í því sambandi að hefjast
□ í gær stóð til að undirrita samninga hér í
Reykjavík milli íslenzku ríkisstjórnarinnar ann-
ars vegar og bandaríska kísiliðjufyrirtækisins
Johns-Manville hins vegar ,um stofnun kísilgúr-
verksmiðju í Mývatnssveit. Þá hefur og verið end-
onlega gengið frá samningum við Húsavíkurbæ
og Húsavíkurhöfn um hafnarframkvæmdir þar og
leigu á hafnaraðstöðu fyrir kísilgúrútflutning en
Húsavík verður útflutningshöfn fyrir kísilgúrinn
og sölufélagið mun hafa aðsetur þar en fram-
leiðslufélagið í Mývatnssveit.
Fyrsfa Iðngarða-
húsið tekið í not
Á föstudag var tckið í notkun
fyrsta húsið í iðnaðarhverfi því,
er" hlutafélagið Iðngarður hefur
Iátið reisa við Grensásveg í K-
vík. Það var á árinu 1958 sem
Félag ísl. iðnrekenda lcitaði sam-
starfs við Landssamband iðnaðar-
manna um að beita sér fyrir
stofnun félags, er hcfði það að
markmiði að vinna að nokkurri
lausn húsnæðisvandamála iðnað-
arins með byggingu # f jöliðjuvers.
Ulutafélagið Iðngarður var svo
stofnað í árslok 1964 og öllum
meðlimum Fél. ísl-. iðnrekenda
og Landssambands iðnaðarmanna
boðin þátttaka. Er Ijóst var orð-
ið hve margir yrðu .þátttakend-
ur fyrsta byggingaráfanga var
hafinn frekari undirbúningur,
gerðar tcikningar, áætlanir um
framkvæmdir, fjármagnsþörf ofl.
Þátttakendur í 1. byggingar-
flokki eru 14 iðnfyrirtæki úr hin-
um ýmsu greinum iðnaðarins og
er fyrsti „innflytjandinn“ Sveinn
Egilsson og Co. sem flytur verk-
stæði sitt í þetta fullkomna hús-
Það hús er 1200 fermetrar að
stærð og allt hið vandaðasta.
Áskell Éinarsson sem enn gengir störfum bæjarstjóra á Húsa-
vík skýrði Þjóðviljanum svo frá í gær að búið væri aö ganga f'rá
samningunum en þeir hefðu enn ekki verið undirritaðir.
Aðalatriði samninganna eru þau, að sölufélagið sem mun hafa
heimilisfang á Húsavík, leigir hafnaraðstöðu þar til útflutnings á
kísilgúmum. Gilda samningarnir um hafnaraðstöðuna í tuttugu ár
og á félagið að greiða 200 þúsund krónur í' leigu á ári- Þá hefur
og verið samið 'um greiðslu hafnargjalda. Á félagið að greiða
■lægsta flokk hafnargjalda, kr. 25 fyrir tonnið og fær auk þess
20% afslátt af gjöldunum fyrstu fimm árin.
Hafnarsjóður Húsavíkur tekur að sér að láta gera mikla hafnar-
uppfyllingu undir Húsavíkurhöfða og fær sölufélagið á leigu 11500
fermetra lóð á þessari nýju uppfyllingu. Ætlar það að reisa þar
tvær gríðarstórar vöruskemmur, þá fyrri á næsta ári og hina 1971.
Aætlað er að kostnaður við hafnafframkvæmdimar verði um 4,5
miljónir króna og á ríkið að leggja fram 40% af þeim kostnaði en
Seðfcabankinn hefur tekið að sér að útvega lánsfé til framkvæmda.
Verður hafizt handa um þær einhvern næstu daga, sagði Áskell að
lokum. 1
Þá frétti Þjóðviljinn það eftir öðrum heimildum á Húsavík í gær,
að fulltrúar frá Johns-Manvi'lle-félaginu hefðu komið til Húsavíkur
i síðustu viku í sambandi við þessa samninga m. a. Vakti það
sérstaka athygli að þeir óskuðu eftir að tala við þrjá aðila: kaup-
félagisstjórann, formann verkalýðsfélagsins — og bæjarfulltrúa Sjálf-
stæðisflokksins! Er bæjarfulltrúinn að undirbú^? mi'kla húsbygg-
ingu á staðnum og er sagt að sölufélagið eigi að fá þar inni með
starfsemi sína-
stórar eftir löndum, sú íslenzka
er skipuð þrem mönnum. þeim
dr. Jakoþ Benediktssvni, sem er
formaður hennar, Þórhalli Vil-
mundarsyni, prófesRor, og cand.
mag. Bjarna Vilhiálmssyni.
Helga Kress, stud. mag., er rit-
ari nefndarinnar. Islenzka mál-
nefndin var sett á fót 1964 og
er sprottin að nokkru upp úr
Nv'rrðanefndinni rrömlu.
Fulltrúaþing sem þetta eru
árlega haldin. Á þinginu nú var
margt til umræðu. 1 gær hafði
þegar verið rætt um samræm-
ingu á oí-ðum úr ferðamálum
Norðurlandanna. aukningu
orðaforðans og samræmingu
stöðuheita á Norðurlöndum.
Þarft verk er það, að á vegum
málnefndanna er nú unnið að
bví að samræma bað, hverriig
leysa skuli kýrillska stafrófið.
en eins og blgðalesendum má!
vera fullkunnugt, hefur á því j
sviði ríkt glundroði einn, sam- I
anber útgáfurnar allar af nafni !
félaga Krústjoffs.
Fulltrúafundinum lýkur svo
í dag og hefur hér fátt eitt
verið talið af verkefnum hans.
Fréttamenn áttu í gær tal við
málvísindamennina og bar
margt á góma. Prófessor Matti
Sadeniemi frá Finnlandi skýrði
m.a. frá ýmsu athvglisverðu í
sambandi við . finns'ka málþró-
un. Á síðastliðirini öld var uppi
mikil málhr^jnsunarhrevfing
með Finnum. og enn kiósa þeir úr Eiffelturninum.
fremur að gera ný orð af göml-
um stofnum en taka upp ó-
breytt hin alþjóðlegu orðin.
Sími er bannig lijá þeim ekki
telefon heldur puhelin. sem
þýðir tæki til þess að talast
við, eða eitthýað í há áttina.
Prófessor Sadeniemi segir
Finna óttast. nokkuð bá öldu
engilsaxneskra orða, sem nú
flæðir yfir hvert tungumálið
eftir annað. Hinsvegar sé sú
þróun hvergi nærri eins langt
á óheillaveginn komin eins og
t.d. með Svíum. Iþróttamál er
þar líkt og með Dönum og
Norðmönnum útbíað ensku. en
finnskan hefur sloppið að
mestu við slíkt.
Óður maður drap
tvo í Helsinki
HELSINKI 13/8 — Tveir menn
biðu bana og einn særðist alvar-
lega, er brjálaður maður hóf
míkla skothríð á brautarstöð
einni vestan við Helsinki á föstu-
dagskvöldið. Er talið að maður-
inn hafi skyndilega brjálazt, þar
sem hann var að eðlisfari talinn
mjög xólyndur-
PARIS 13/8 — Þritugur maður
stökk af efshl hæð Eiffeltums-
ins í ■ París í gær óg var þetta
347 sjálfsmorðið sem framið er
1800Ó lögreglumenn
leituðu morðingja
LONDON 13/8 — Allt tiltækt lög-
reglulið Lundúnaborgar, um
18.000 lögreglumenn, tóku í nótt
þátt í leitinni að morðingjum
þcim, sem urðu hinum þrem ó-
einkennisklæddu lögregluþjónum
að bana við Wormwood-fangelsið
í cinu úthverfi Lundúna á föstu-
daginn.
Lögregluþjónarnir þrír, sem
féllu fyrir byssukúlum morðingj-
nnna, voru að skyldustörfum og
allir óvopnaðir, enda ganga
1 brezkir lögreglumenn að jafnaði
ekki vopnaðir. Vegna morðsins
hafa allir lögreglumenn í Lcm-
don og víðar á Bretlandi fengið
skotvopn í hendur og táragas-
sprengjur.
Vegna morðsins hefur samband
brezkra lögreglumanna krafizt
þess að menn, sem sekir verða
fundnir um morð lögregluþjóna
verði dæmdir til dauða. Sam-
bandið krafðist þess einnig að
brezkir lögreglumenn verði
framvegis yopnaðir við skyldu-
störf sín.

Yandamálin eru mismunandi
9P Þessa dagana fer fram í
Reykjavík þing Alþjóðasam-
taka b^skólakvenna og eru
mættar til þingsins um 70
konur erlendar og 35 íslenzk-
ar. 1 þessum alþjóðasamtökum
eru félög háskólakvenna i
rúmlega fimmtíu löndum og
þótt flestum félögunum sé það
sameiginlegt að beita sér fyr-
ir aukinni menntun kvenna,
eru vandamálin sem glíma
þarf við í þessum efnum mjög
mismunandi eftir löndum.
Viðhorfin hljóta að verða
önnur í landi þar sem meira
en helmingur íbúanna er ó-
læs og óskrifandi en í landi
þar sem verið hefur almenn
8—10 ára skólaskylda áratug-
um saman.
★> Þetta kom ljóst fram í við-
ræðum sem ÞJÓÐVILJINN
átti við þrjá fulltrúa á jiing-
inu, þær ungfrú B. ROY FRÁ
INDLANDI, 2. váraforseta
samtakanna, frú L. PIHA frá
FINNLANDI, formann fjár-
hagsnefndar og nngfrú A. M.
ALMOND FRA BRETLANDI.
formann menningarskipta-
ncfndar.
— Viðtölin eru birt á baksíðunni.
ÁTTA HÉRAÐSHÁTÍÐIR HERNÁMS-
ANDSTÆÐIHCA UM NÆSTU HELGI
□ Um næstu helgi munu Samtök hemáms-
andstæðínga gangast fyrir 8 héraðshátíðum
víðsvegar um landið. Á ráðstefnum þessum
verður fjallað um hernámsmálin og skýrt frá
undirhúningi fyrir landsfund samtakanna. Þar
verða og kjörnir fulltrúar á landsfundinn fyr-
ir viðkomandi héruð.
VESTURLAND. — Þá verða haldnir fundir
í Vesturlandskjördæmi á 2 eða 3 stöðum.
NORÐURLAND. — Á Norðurlandi verða
haldnir fundir á Sauðárkróki föstudaginn 19,
ágúst kl. 9 um kvöldið, að Laugum í Reykja-
dal í Suður-Þingeyjarsýslu kl. 9 á laugardags-
kvöldið og síðdegis á sunnudag verður hald-
inn fundur á Akureyri.
Á þessum fundum á Norðurlandi verður flutt
samfelld dagskrá úr stjórnmálasögu síðustu
ára sem Þorsteinn frá Hamri tók saman 'og
nefnist hún: ,,í sölumannsins klær“. 'Gísli Hall-
dórsson leikari stjórnar flutningi dagskrárinn-
ar og les jafnframt upp.
AUSTURLAND og SUÐURLAND. — Sunnu-
dagskvöldið 21. ágúst kl. 9 verður haldinn
fundur í bamaskólanum á Egilsstöðum og kl.
8.30 sama kvöld hefst héraðaráðstefna í iðn-
skólanum á Selfossi. Nánar verður skýrt frá
tilhögun fundanna síðar.
/