Þjóðviljinn - 18.09.1966, Blaðsíða 3

Siiönudagui" 13. september JS66 — ÞSÖÐVTMBCÍ — SfÐA J
061
Velferðar-
þjóðféiag
Sérstaklega eru menn sam-
mála um að unga fólkið taki
ekkert alvarlega og engin leið
sé að ræða við það af skynsemi.
Sá hluti æskulýðsins, sem
hugsar á annað borð, hefur
snúið baki við öllu sem kemur
frá kynslóð foreldranna, sem
hefur alið unga fólkið upp,
kennt *því. allt mögulegt en
ekki verið fær um að færa því
neitt sem er því alvarlega mik-
ils virði í alvöru, eitthvað til
á'ð lifa fyrir.
Hin tæknivæddi velferðar-
heimur, sem við höfum búið
þeim, er ískaldur, en þau hafa
einsog æskan ævinlega heit,
blæðandi hjörtu ....
»
• •
Orvænting
Þeir hljóta að vera blihdir,
sem sjá ekki hina hjálparvana
örvæntingu, hina algjöru von-
leysisuppgjöf sem kemur fram
í framsókn þeirra á vígvelli
Marihuána og áfengis, í ögr-
andi klámi- sem hylur óbæt-
anleg - fléiður á sálinni-
En menn eru blindir, því
haldið er áfram að bægja
æskulýðnum frá stjórnmálum
og afleiðingar þess eru áþreif-
anlegar .... Þá sem guðirnir
Vilja eyðileggja gera þeir
blinda.
Um fréttir af því, að unga
fólkið hafi brotið búddalíkn-
eski er það að segja að þær
eru lygi frá rótum.
Enginn Kínverji gæti framið
spjöll á gömlum listaverkum.
Þetta geta danskir blaðamenn
ekki vitað, en þetta veit ég.
Það sást líka í sjónvarpinu,
þar voru sýndar myndir evr-
ópskra fréttamanna í leit að
„efni“ — að allt og sumt sem
rauðu vaíðliðamir gerðu var
að líma nok’kra smámiða á á-
kveðin gömul minnismerki og á
þá var skrifað: Þetta ber að
fjarlægja. (
Minnismerki
Ég vona sannai'lega að stofn-
un menningarmálaraðuneytis og
annað sem gert er hér í landi
til að ala æskulýðinn upp í
listum leiði skjótlega til þess
En þeir halda því fram á
skiltum sínum, að það sé mik-
ilvægara að lesa Maó en
Shakespeare. Nú gæti það hugs-
azt, að Shakespeare sé ekki1
annað eins megintröll í kín-
verskri menningu eins Og í okk-
ar- Hvemig meta lesendur mín-
ir Li-Tai-Pe, sem, með fyllstu
virðingu fyrir Shakespeare, er
eitt mesta skáld sem nokkru
sinni hefur uppi verið? Hvað
gemm við til þess að ’ kynna
Tao-te-king — eða umræddan
Maó Tsetung? Að sjálfsögðu
vitum við um hvað við erum
að tala. Auðvitað höfum við
lesið kvæði Maós þó ekki væri
nema fyi'ir forvitni sakir?
f fyrsta skipti í mannkyns-
sögunni hefur mikið ríki hafið
lýrískt skáld til æðstu valda.
Þetta hlýtur að vekja til um-
hugsunar, svo það er engin
furða, að allrr vilji lesa það
1 upphafi greinarinnar segir
R. Broby Johansen, að langt sé
umliðið síðan nokkuð hafi glatt
hann og hresst jafn mikið og
blaðaummæli í Dainmörku um
menningarbyltingu í Kína og
rauðu varðliðana.
Hann rekur nokkrar sögur frá
æskuárunum, er hann lenti oft
í fangelsi vegna baráttúákafa
síns, t.d- sat hann inni í nokkra
daga ákærður fyrir að hafa
hrópað utpn við banka nokk-
urn: „Hvers vegna eru járn-
rimlar fyrir bankagluggum?
Það er vegna þess að glæpa-
menn sitja þar inni.“
Heiður
Hann segist geta rekið mörg
dæmi um það, hvernig hann
var í dagblöðunum á þeim tíma
kallaður öllum illum ónöfnum,
sem nú er ausið yfir rauðu
varðliðana og það finnst hon-
um heiður-
Broby Johansen tekur dæmi
um þessi skrif upp úr venjulegu
dönsku blaði Fyns Stiftstid-
ende: „Hafa menn nokkru sinni
kypnzt þróun stjórnmálastefnu,
sem hefur verið jafn sjúkleg,
jafn frumstæð, jafn afvega-
leidd .... Menn eru vitrji að
því að vitskertir afvegaleiddir
menn skipuleggja hina tryll-
ingslegu móðursýkj.... “
Ungmenni
R. Broby Johansen heldur á-
fram: Vissulega brutum við
rúður, víst’ vorum við ófágaðir,
sannarlega æptum við á götum
pg.y.kveiktum elda.
Þetta gerir ungt fólk ef
" er eitthvað áð. En
.hetta .óuikveðnum
voru-m á okkar hátt að
til um stjómmál.
Endalaust er rætt og ritað um
ungt fólk nú á tímum. Hversu
ósammála sem hinir velviljuðu
ráðunautar eru yfirleitt em
þeir þó á einu máli um það,
að unga fólkið undirstrikar
æsku sína á óþægilegan máta,
með því að þvo sér ekki, ganga
óklippt og í gömlum fötum,
velta barnavögnum, brjóta rúð-
ur og efna til óspekta á al-
mannafæri.
úr mjúku plasti
Sterkar Þægilegar
fatan- sem er méð loftþéttu loki-
er ílát sem alltaf er börf fvrir.
VERÐIÐ ER ÓBREYTT
Kínverskur æsku-
lýður
Og nú berast þessar fréttir
um að æskulýður í Kína sé far-
inn að sýna ósvífni. Hann
blygðast sín ekki fyrir að leggja
til að nöfnum á götum verði
breytt-
Hvílíkur virðingarvottur við
sovézkai sendiráðið að kalla
að DSU (Samband ungra jafn-
aðarmanna í Danmörku) setji
upp spjöld á nokkur af minnis-
merkjunum í Kaupmannahöfn,
yfii-völdunum til umhugsunar.
Mér finnst t-d. ekki að danski
konungurinn sem ríður yfir
dauðan Svía á Kongens Ny-
torv sé hæfileg kveðja til
bræðra okkar, sem koma með
ferjunni frá Málmey, og ég
þreytist aldrei á að segja við
Grein sú sem hér er birt kom upp-
haflega í danska borgarablaðinu
Information 13da september s.l.
Hún er eftir hinn víðkunna
danska listfræðing og rithöfund
R. Broby Johansen.
sem þessi merkilegi maður
skrifar. Búðargluggarnir bók-
staflega svigna undan þýðing-
unum. Hversvegna heimtar ekki
æskufólk vorra daga alþýðuút-
gáfu af fræðiritum Krags og
lýrík Axel Larsens út til fólks-
ins?
Var einhver að tala um það,
að þeir ryðji Shakespeare út
úr bókasöfnunum og sæki
búddalíkneskjur í hofin? Nei,
það var ekki minnzt á neitt
slíkt. Sérhver sem- eitthvað
þekkir til, veit, að Kína gerir
meira til þess að varðveita
menningarminjar sínar, . en
nokkurt annað ríki í heimin-
um: horfið aðeins á nokkx-ar
myndir frá vanræktum rústum
Vetrarhallarinnar frá því fyrir
byltinguna og af því, sem nj
hefur verið endursmíðað á
fyrirmyndarhátt. En unga
fólkið er svo ósvífið að álíta
það, að land þeirra eigi ekki
að vera samfellt minjasafn.
Rauðu varðliðax'nir hafa
gengið á fund flokksbroddanna
og bent þeim á lítið samræmi
þess, hveimig þeir tala og
hvernig þeir lifa. Það erusvo
sannarlega einn eða tveir ang-
urgapar hér heima, sem ég
hefði gaman af að heimsækja
á golfvöllirm, til þess að segja
þeim nokkur sannleikskom í
eyra um orð og gerðir. Hugsa
sér annað eins og það, að enn
skuli vera til ungt fólk svo
einfalt, að þáð tekur alvarlega
útslitin vígorð sósíalismans! Við
vorum annars búin að venjast
því, að í ríkjum hvort heldur
er lýðræði eða sósíaldemókrat-
isma, séu farrýmin á brautar-
stöðvunum að minnsta kost.i
tvö. Það er fyrir löngu búið
að innleiða jafnrétti £ Dan-
mörku eins og Sovétríkjunum,
en þeir sem hafa efni á því em
auðvitað miklu jafnari en þeir
sem hafa það ekki.
Búddalíkneski sem rauðir varðliðar hafa límt miða á.
Hámarkið
Maó Tsetung í búningi rauðra varðliða-
götuna sem það stendur við:
„götu til baráttu gegn endur-
skoðunarstefnu.“
Ef Lenin snýr sér í gröf sinni,
einsog ég sá í rússneskri frétt
af þessu, hlýtur það að vera
vegna þess að sendiráðinu
fannst þetta ekki sómi.
Allt sem Lenin skrifaði er
barátta gegn endurskoðunar-
stefnu. Eða hefur unga fólkið
beinlínis verið að glettast?
Og enn eitt smáatriði sem er
athygli vert: Nafni götunnar
hefur ekki verið breytt- Það
sem gerðist er það, að unga
fólkið setti upp spjald við hlið.
ina á götuheitinu þar sem
stendur: „Væri ekki ráð að
breyta nafninu i . . .?“
vini mína í Málmey að þeir
verði að beita sér fyrir því að
hin hroðalega riddarastytta af
Karli 10. Gustaf verði fjarlægð
af torginu í Málmey, þar sem
hún trónar nú til að setja ofan
í við danska komumenn.
En hjá okkur eni menn nátt-'
úrlega fyrir löngu hættir að
taka eftir, hvað myndastytturn-
ar eiga að minna á.
Að þeir hafi sett smáseðla á
minnismérkin í Kína ér næst-
um því of gott til að vera satt.
Getur það virkilega verið rétt
að unga fólkinu sé ekki skít-
sama um það hvað stendur á
torgunum?
Og sem áður er sagt eru það
ábendingar til umhugsunar fyr-
ir rétta aðila.
Og hámark aHs þess hlægi-
lega: Þeir * vékj a 'athygli á því,’
að rautt ljós þýði stopp, grsgnt
áð nú skuli áfram haldið. Svo
‘er Pavlov fyrir að þakka, að
nú vita allir, að til er eitthvað
sem v heitir skilorðsbundin
viðbrögð. Eftir að bækur
Vance Packards komu á bóka-
markaðinn, hefur það meira að
segja síazt út, að 'áuglýsinga-
tækni og áróður notfæri sér
svona hluti. Engum finnst það
athyglisvert, að verkamanna-
flokkarnir hjá okkur notirautt
sem sinn áróðurslit og íhalds-
menn noti grænt. Öll rit íhalds-
flokksins hafa hjá okkur ár-
um saman verið græn, allt frá
grænum titli kosningablaðsins
yfir í slagorðið: Grænt ljós
fyrir íhaldsmenn! Grænt þýðir
að nú megi halda áfram, það
ér frelsið sem sótzt er eftir,
rautt þýðir stopp! En rautt
þýðir annað og meira en stopp,
það þýðir líka allt það sem
sósíalisminn felur í sér. Og svo
telur þetta unga fólk, að sósí-
alismi þýði ekki stopp heldur^
að nú skuli áfram haldið.
Þetta fólk er á sömu skoðun
og íhaldsmenn og sósíaldemó
kratar, nefnilega áð einhvers-
staðar inn við rófubeinið tengi
fólk liti því sem þeir þýða, að ;
þ’að sé heldur slæm uppeldis-
fræði að láta rautt þýða eitt í
hugmyi\dafræðinni og allt ann-
að í daglegu lífi. Ég get svo
vel skilið það, að menn hlægi
hátt og í hálfgerðri taugaveikl-1
un. Það var heldur ekki ætl-
unin að einhver færi að af-
hjúpa allar smálygarnar, sem
stóriygarnar byggjast á.
Én sleppum því. Rauðu varð-
liðarnir standa í hópum á göt-
um úti og æpa og kalla. Það
hafa meira að segja verið
drepnir menn — að vísu ekki
alveg eins margir og í Indó-
nesíu nú fyrir skemmstu, þar
sem talan var eitthvað í kring-
um hundrað þúsund, en þó
þetta fimm, sex stykki, og
þetta voru reyndar rauðir
varðliðar, þeim var misþyrmt
af fólki sem gat ekki fellt sig
við aðgerðir þeirra. En eigi að
síður . . .
Og þeir hafa stungið upp á
því að það verði ræktaður
skógur, nei, svo hjálpi mér
guð ávaxtaakur á evrópska
kirkjugarðinum í Peking. Þeim
finnst að maður eigi sem allra
fyrst að gleyma því, hvað
heimsókn Evrópumannanna
hefur kostað Kína. Svona er
æskan, hún horfir ekki aftur
heldur fram! En það kemur
víst fyrir lítið. Öll sök hefnir
sín á jörðu, segir Goethe. Og
það er enn smáreikningur ó-
uppgerður milli Ameríku og
Evrópu annarsvegar og Kína
hinsvegar — reikningur frá
dögum Ópíumstríðsins. Hvort
man nú enginn olíuna á lampa
Kína? Og enn situr kínverskur
kvislingur fyrir ströndinni í
skjóli bandarískra tundurspilla.
■ Sjónvarpstæki.
S Segulbandstæki,
H Útvarpstæki.
■ Plötuspilarar. ■
Frændur vorir Norð-
menn vanda vörur
sínar.
RADIONETTE tækin eru
norsk.
ÁRS ÁBYRGÐ, eigið verk-
stæði.
Radionetfe
verzlunin
.Aðalstræti 18. Sími 16995.
Lygi
Li-Tai-Pe