Þjóðviljinn - 12.03.1967, Qupperneq 6

0 SlÐA — ÞJÖÐVTLJINN — Sunnudagur 12. marz 1967.
J( : ",v.
Tengsl bandarísku
leyniþjónustunnar
og stúdentafélaga
□ A sunnudaginn birtist hér í blaðinu fyrri
hluti greinar Sols Sterns um fjárveitingar banda-
rísku leyniþjónustunnar, CIA til stúdentasam-
taka. í seinni hlutanum eru tilfærð ný dæmi um
það hvaða leiðir voru famar til að koma leyni-
þjónustufé áleiðis. Einkum eru athyglisverð þau
dæmi setm tilfærð eru um „þátttöku“ CIA í heims-
mótum æskunnar í Vín og Helsinki.
Indepenaence-sjóðurinn, sem
áður var um getið, hefur
einnig stutt starfsemi banda-
rísku stúdentasamtakanna NSA
erlendis á annan og beinni hátt
en getið var um í fyrstu grein.
Þessi stofnun hefur efnt til
nokkurra námsstyrkja fyrir ,
fyrrverandi starfsmenn NSA,
og nema flestir um 3000 doll-
urum á ári. Tilgangurinn með
þessum styrkjum hefur verið
sá, að gera starfsmönnum NSA
kleift að starfa sjálfstætt sem
fulltrúar erlendis og sem milli-
göngumenn innan erlendra
stúdentasamtaka, og þá um leið
til að gefa skýrslur um þessi
samtök.
Það formsatriði sem á var
haft er, að styrkþegar ættu að
nema við erlenda háskóla, en
sú krafa var í reynd aðeins ttl
á pappírnum.
Independence-sjóðurinn hef-
ur ekki takmarkað rausn sína
við NSA ein. Á árunum 1961-65
veitti hann um 180 þúsund
dollara til athyglisverðs fyrir-
tækis sem heitir „Hin frjálsa
rannsóknarþjónusta“. (Inde-
pendent Research Service — IR
S). Það var þessi félagsskapur /
sem gerði þeim lífið mjög leitt
sem skipulögðu æskulýðsmótin
í Vín 1959 og í Helsinki 1962,
en þau voru mótuð að áhrif-
um kommúnista. Hin frjálsa
rannsóknarþjónusta haföi for-
göngu um að safna saman
hundruðum ungra Bandaríkja-
manna til að taka þátt í þess-
um mótum og vinna þar gegn
kommúnistum. Ferðakostnaður,
fyrir alla bandarísku þátttak-
endurna var greiddur að fuliu,
og stofnunin greiddi einnig
kostnað af för jazzhljómsveitar
á mótin svo og kostnað af dag-
legu mótsblaði, sem fest var
upp á fimm tungumálum.
Þótt að þing NSA hefði hafn-
að opinberlega bátttöku í þess-
um æskúlýðsmótum, voru hátt-
settir starfsmenn NSA og fyrr-
verandi starfsmenn mjög. at-
hafnasamir í starfi Hinnar
frjálsu rannsóknarþjónustu
bæði í Vín og Helsinki. BYrir-
liði Hinnar frjálsu rannsóknar-
þjónustu á Helsinkimótinu var
Dennis Shaul, sem skömmu síð-
Gotham Foundation
Borden Trust
Beacon Fund
Heights Fund
Williford-Telford Fund
San Miguel Fund
Kentfield Fund
Monroe Fund
Michigan Fund
Andrew Hamilton Fund
Appalachian Fund
Wynnewood Fund
Charles Price Whltten Trust
James Carlisle Trust
M. D. Anderson Foundation' American Council for the International Commission of Jurists
Congress for Cultural Freedom
HobÚtzelle Foundation Institute of Internationel Labor Research/lnc.
Synod of Bishops of the Russian Church Outside of Russia
J. M. Kaplan Fund, Inc. African-American In^tltute

American Friends of the Middle East
Baird (David, Josephine, & Winfield) Foundatlon, Inc.
American Society of African Culture

Instituto of !nternation|J Education
| J. Frederick Brown Foundation
Institute of * Publlc Administration

Atwater research program In North Africa
V Rabb (Sidney and Esther) Charitabte Foundation
National Student Assocration
i Marshall Foundation • . ■>. Operations & Policy Research, fnc.
Þessi teikning sýnir eftir hvaða leiðum Ieyniþjón ustan kom peningum áleiðis- Næst henni eru dul-
arfullar stofnanir eða sjóðir, sem þurfa ekki að finnast á neinum opinberum skrám — þaðan fara
peningar til ýmislegra „góðgerðastofnana" eða sjóða, sem láta sömu upphæðir ganga til samtaka
þeirra sem eiga, í einni eða annarri mynd, að „berjast gegn áhrifum kommúnismans“.
ar varð forseti NSA. Shaul var
styrkþegi Independence-sjóð.,ins
árið 1964.
Paul Hellmuth, sem annars
er opinskár maður að eðlis-
fari og ófeiminn, varð mjög
daufur í dálkinn, þegar frétta-
maður Rampart spurði hann um
starf hans og um það, hverjir
það væru sem legðu Inde-
pendencesjóðnum tfé. Hell-
mjög athyglisvert hve Rabb-
stofnunin og Kaplanstofnunin
eru líkar um margt. Rabb <r
eins og 'J.M. Kaplan verzlunar-
maður af gyðingaættum, og
báðir eru þekktir fyrir frjáls-
lyndistilhneigingar. Reikningar
sýna, að Rabbstofnunin hafði
fram til ársins 1963 ekki aðrar
tekjur en þær sem komu frá
Rabb sjálfum. Og fram að þeim
tíma veitti Rabbstofnunin að-
tvær stórar fjárupphæðir til al-
veg nýrra viðtakenda: og upp-
hæðirnar voru þær sömu: 25
þús. dollarar til Operations and
Research Incorporated, félags-
skapar, sem hafði það verkefni
að styrkja heimavígstöðvarnar í
kalda stríðinu, og 15 þús. doll-
ara til Fairchildstofnunarinnar.
Fairchildstofnunin hefur að
sínu leyti stutt af krafti sam-
tökin Frjálsa menningu er New
Ein stærsta bygging heims: Aðaistöðvar CIA í Langiey skammt frá Washington.
muth neitaði að gefa upp nafn
eða heimilisfang á nokkrum
þeim félögum sem hefðu stutt
þær tvær stofnanir sem hann
ræður fyrir, Independence-
sjóðinn og J. Frederick-Brown
stofnunina. Hinsvegar viidi
hann gjarna tala um nána vin-
áttu sína við starfsmenn NSA.
önnur stofnun sem hefur
stutt NSA með peningum er
Velgjörðastofnun Sidneys og
Esther Rabbs í Boston. Það er
eins smáar upphæðir til' góð-
geröarstarfsemi þar í þorginni.
En $lV\ö 1963 fékk Rabb-
sjóðurinn styrk frá Price-sjóðn-
um i New York, sem einnig
hefur styTkt bæði J. Frederick-
Brown-stofnunina og Independ-
ence-sjóðinn. Þessar fjárveit-
ingar námu í einu tilviki 25
þús- dollurum og'15 þús. .doll-
urum í öðru.
Það er eftirtektarvert að á
sama ári veitti Rabb-sjóðurinn
York Times hefur bent á sem
ein þeirra samtaka sem CIA
styður.
Árið 1964 fékk Rabbstofnunin
fleiri styrki, óvenjulega
stóra frá þrem stofnunum og
veitti að sínu leyti þrjá styrki,
jafnstóra að upphæð. Stofnumn
fékk 25 þúsund kr. framlag frá
Towersjóðnum og lét sömu
upphæð ganga áfram til hinnar
alþjóðlegu þróunarstofnunar,
sem hefur fengizt við að skipu-
leggja andkommúnísk bænda-
samtök í Suður-Ameríku. Þessi
stofnun hafði sig sérstaklega
mikið í frammi í Dóminíkulýð-
vcldinu meðan á stóð byiting-
■ unni þar, og hernaðarfhlutun
Bandaríkjamanna að henni lið-
inni.
Rabbstofnunin fékk einnig 20
þús. dollara styrk frá Appal-
achiansjóðnum og lét á sama
ári sömu upphæð ganga t.il
American Society of African
Culture (Bandarískt félag afr-
ískrar menningar). Þá '-fékk
Rabbstofnunin 6000 dollara frá
hinum dularfulla Price-sjóði,
og lét hann, þótt undarlegt
megi virðast, ganga til NSA til
að jafna haíla á fjárlögum
stúdentasamtakanna.
Það er ekki alltaf auðvelt
■verk að fá upplýsingar um
þá sjóði og stofnanir sem hafa
lagt fram fé til alþjóðlegrar
starfsemi NSA. Við getum
nefnt sem dæmi San Jacinto-
stofnunina. Þessi stcfnun hefur
ekki einungis kostað veruiegan
hluta af starfsemi NSA á al-
þjóðlegum vettvangi, hún hefur
og fengið ISC, International
Students Conference, (hinum
„vestrænu“ alþjóðasamtökum
stúdenta) háar upphæðir til
margvíslegi'ar starfsemi. Eink-
um hefur þessi stofnun sýnt
örlæti í sambandi við stuðning
við „The Student“, tíjnarit sem
ISC gefur út, sem er prentað á
fimm tungumáium og er dreift
um alian heim sem vopni gegn
kommúnisma.
önnur athygliverð staðreynd
varðandi San Jacintostofnunina
er sú, að hún hefur, eins og J.
Frederick-Brown- stofnunin,
veitt styrk til félagsskaparins
American Friends of the
Middle West, sem CIA-er grun-
uð um að hafa afskipti af.
Enginn — hvorki innan NSA
né ISC —r virðist hafa minnsta
grun um það.hvað San Jacinto-
stcfnunin í raun og veru er,
hver situr í stjóm hennar, eða
hvaðan henni kemur fé. Svo
virði.st og sem San Jacinto-
Stofnunin haíi sloþpið við þá
skýrsltigerðarskyldú sem hvílir
á öllum stofnunum og sjóðum,
sem undanþegin eru skatti.
Hún er ekki skráð í opinberum
skjölum skattayfirvaldanna i
Austin, þar sem nafn stofnun-
arinnar ætti í raun réttri nð
vera hægt að finna og ekki er
heldur hægt að finna neinar
upplýsingar um hana i innan-
ríkisráðuneyti- Texasrikis. *
Póstur til San Jacintostofn-
unarinnar er sendur til skrif-
stofu F. G. O’Connors. í húsi
San Jacinto f Houston. Herra
O’Connar er ritari stofnunar-
innar. Er O’Connor, gráhærð-
ur og virðulegur maður á sex-
tugsaldri var spurður um nán-
ari upplýsingar um stofnunina
svaraði hann:
— Stofnunin er einkafélag
sem aldrei hefur verið skrifað
Framhald á 9. síðu
Þegar ég seldi mig CIA
Blaðamenn uaia yfirheyr';
marga stúdenta um það
hvemig þeim líði þegar þeir
komast að því að þeir eru í
samtökum sem CIA kostar.
Hinsvegar hefur engum dottið
í hug að hafa blaðaviðtal við
einhvern úr CIA um það,
hvemig honum ííki að vera
í stúdentasamtökum.
Mér tókst að kynnast ein-
um starfsmanna CIA á bekk
í Lafayette-garði. Ég skildi
strax að hann hlaut að vera
frá CIA þegar ég sá hann
telja .fram hundrað þúsund
dollara til að dreifa þeim
meðal nokkurra stúdenta sem
fóru í göngu til Hvíta húss-
ins til að krefjast þess að
loftárásum á Vietnam verði
haett.
Vindhviða feykti burt ein-
um peningaseðlanna. Ég hirti
hann og fór með hann til
þessa útsendara, en hann
sagði mér að ég mætti eiga
Eftir ART BUCHWALD
hann og bauð mér að setjast
.við hlið sér á bekkinn.
— Ég hef orðið fyrir mikl-
um vonbrigðum, sagði hann.
Ég hélt ég væri í hreinrækt-
aðri sérfræðingastofnun. En
ég fæ ekki annað að gera en
afhenda stúdentum og verk-
lýðsforingjum peninga, það er
allt og sumt.
— Já, en er það ekki mik-
ið ábyrgðarstarf líka? spurði
ég. Ekki geta allir orðið
James Bond.
— Þér getið trútt um talað.
sagði hann og stakk hundra.'i
dollarg seðii upp í íkomagrey.
En þegar ég réði mig til CIA
hélt ég að ég lenti í hópi út-
valdra, að við, sem berjumst
gegn skaðræðisöflum komm-
únismans í heiminum, værum
aðeins örfáir. En nú kemur
þáð á daginn að Pétur og Páll
vinna fyrir CIA og jafnvel
hvaða Gloría sem er. Helm-
ingur borgaranna í þessu
landi fær styrk frá CIA
einni eða annarri mynd.
— Að vísu eruð þið fleiri
en við héldum, sagði ég. En
því má ekki gleyma, að án
okkar peninga gæti ekki orðið
neitt úr neinu.
Iþeim orðum töluðum kom
maður nokkur til okkar og
sagði: Ég þarf sjötíu og fimra
þúsund dollara til að geta
sent stúdént frá Vassar upn
eftir Amazonfljóti.
tJtsendari CIA taldi honuro
75 þúsund doilara. — Get éa
ekki fengið fimm dollara <
viðbót fyrir morgunverði?
spurði þessi ókunnugi maður
Art Buchwald
Útsendarirm lét hann hafa
tuttugu dollara seðil. Allir
halda að við séum með alla
vasa fulla af peningum, sagði
hann eftir að maðurinn var
farinn. 1 raun og veru eru
þeir orðnir mjög smámuna-
samir á aðalskrifstofunum.
Áður en menn geta gert til-
kall til peninga frá CIA verða
menn að sanna að þeir séu
fulltrúar full komlega sjálf-
stæðra samtáka sem haia
ekkert samband við ríkis-
stjómina.
— Það eru iíklega ekkí
margar slíkar eftir, sagði ég.
— Að því er mig varðar,
þá ætla ég að hætta hjá CIA.
Leyniþjónustan hefur glatað
öllu áliti. Fyrir skömmu átti
að hækka mig í tign, en vit-
ið þér hver var tekinn fram
yfir mig? Einn af ritstjórum
skopblaðsins sem stúdentar í
Harvard gefa út.
Skammt frá okkur drundi
í mótorhjóli og af því stökk
ungur skeggjaðui; maður íleð-
urúlpu og gekk til okkar.
— Við þurfum 25 þúsund til
að koma á fót deild í Wilm-
ington, sagði hann.
1
CIA-maðurinn lét hann
hafa það sem um var beðið.
„Eru „Helvítisbörn“ (hálf-
fasísk æskulýðssamtök) einnig
á ykkar snærum? spurði ég
forviða.
— Æ, minnizt ekki á það,
sagði útsendarinn.
— Ég veit ekki hvemig ág
ætti að koma orðum að því,
sagði ég. En svo er mál með
vexti að ég skrifa grqinar fyr-
ir blaðahring og er skuldugur
upp fyrir haus. Ég er viss
um að ég gæti gert ykkur
góðan greiða.
— Hvað þurfið þér mikið?
spurði útsendarinn.
— Það væri gott að fá svo
sem tíu þúsund til að byrja
með. Slík upphæð gæti gert
mér kleift að berjast gegn
kommúnismanum fyrir al-
vöru.
Hann stakk hendinni í vas-
ann og taldi fram í reiðufé
það sem ég hafði farið fram
á.
— Þúsund þakkir sagði ég
ég.
— Ekkert að þakka. Það
hefur lengi staðið til hjá
okkur að taka fréttaskýranda
á launaskrá. Og auk þess er-
uð þér eitthvað svo heiðar-
legur í framan.