Þjóðviljinn - 04.02.1968, Blaðsíða 9

Sunnudagur 4. febrúar 1968 — ÞJÖÐVILJINN — SlÐA 0
AÐ GEFNSJ TILEFNI
Framh. af 7. síðu.
arlega á baugi, að ég ekki segi
„efst á baugi“, mál hinna rúss-
nesku rithöfunda, sem málssókn
og dóm hafa orðið að bola í
landi sínu, og hefur þelta. or-
sakag mikil hróp og gífurlega
háreysti í öllum hinum kapit-
aliska heimi. Margur er sá sem
nú ber sér á brjóst og kallar
hátt í nafni frjálsrar hugsunar.
Nú er það sannast að maður
getur varla vænzt þess að fá í
hendur allan' sannleikann um
þessi mál, í þeim áróðri sem
yfir mann dynur, og er í þessu
tilfelli og öðrum slíkum flestra
bragða neytt, til þess að gera
hlut Sovét-Rússlands sem verst.
an. Það liggur í augum uppi að
það er harmsaga út af fyrir sig,
að þetta fólk hefur orðið að
þola dóm og frelsisskerðingu
fyrir verk sín. En hér er mprgu
í málin blandað, þó kallas sé á
samúð okkar því til handa og
krafizt fordæmingar á þessu at-
hæfi rússneskra dómstóla.
Rússland er enn í varnarstö'éu,
og á sér svo volduga óvini, sem
vilja koma því á kné með öllu
móti. Og hafi þessir rithöfundar
ætlað verk sín til útflutnings
fyrst og fremst, eins og þeir
voru sakaðir um, þá kemur
fram ein sú hlið á málinu sem
vissulega er nokkurrar athygli
verð.
Það er víst að hvert það ó-
frægingarrit sem rússneskur
höfundur setur saman um Sov-
étríkin, hvort sem það er sann-
leikur eða lýgi, er dýru verði
keypt af fjendum sósíalismans,
ef það kemst á markaðinn, og
gefið út með allri prakt og bá-
súnublæstri. En holdið er veikt
og mannlegt eðli hvorki full-
komið né heilagt. Ef það færi
nú að reynast auðveldur gróða-
vegur fyrir rússneska rithöf-
unda að setja saman og flytja
úr landi sem mest af níði um
land sitt og þjóð, þá mætti svo
fara að það yrði mörgum miðl-
ungsmanni of stór freisting, og
þó mest fyrir þann sem ekki
, finnst hann njóta verðskuld-
aðrar viðurkenningar í sínu
umhverfi að leita þangag sem
hann veit sér tekið opnum örm-
um og slá tvær flugur í einu
höggi: drá'ga til sín athyglina
og hefna sín um leið.
En svo virðist sem í stórveld-
um kapítalismans sé hver hönd
á lofti til að ná í slíka fram-
leiðslu, enda ekki að efa að fé-
lagsskapur landflótta Rússa,
sem hefur verið virkur allt frá
byltingarárunum, og eins fé-
sterk stofnun og CIA, reyna
með allri natni að komast í færi
við slíka höfunda og hvetja þá
til dáða.
Ég veit ekki betur en einn
slíkur hafi verið hátíðlega boð-
inn til þessa lands, til þess að
láta Ijós sitt skína og bera vitni,
sjálfum sér til ágætis og sann-
leikanum til dýrðaf. Ég efa
heldur ekki að þeir frómu menn
sem hingað buðu Valerie Tarsis,
telji sig eiga ekki svo litla hönk
upp í bakið á þjóð sinni fyrir^,
svo menningarlegt framtak.
Vafalaust hefur þeim litizt vel
á manninn og þótt hann reynast
vel. Það er ein hlið málsins, en
önnur sú, að Sovét-Rússland
mun sennilega ekkert kæra sig
um að kappkosta að koma sér
upp sem stærstum hópi lista-
manna á borð við Valerie Tarsis
og ég er efins um að nokkur
þjóð kæri sig um slíkt. — En
þessi ágæti rithöfundur hlaut
sem betur fór verðuga umbun
fyrir verk sín. Þegar hann fór
frá sínu heimalandi gat hann
horfið að þeim miljónum sem
biðu hans og slappað af.
Víst er það illt að Sovét-
Rússland skuli ekki enn sjá sér
fært að gefa þeim slakan taum,
þessum rithöfundum sínurri',
sem eru von og eftirlæti hins
kapitaliska heims. Við skulum
biðja að sá dagur renni sem
fyrst.
En lái mér hver sem vill þó
mér heyrist dálítið falskur
tónninn í börkum þeirra sem nú
hrópa hæst um skelfilega kúg-
,un í Rússlandi. Ég er ekki viss
um að þeir píni sig svona hátt
upp í tónstigann vegna þess að
þeim sé svo annt um andlegt
frelsi yfirleitt, heldur ekki
vegna þess að þeim gangi svo
til hjarta örlög þessara fáu
manna, sem hljóta nú nokkurra
ára frelsisskerðingu og verða
vonandi náðaðir fyrr en seinna.
Og tæplega er það af því að
þeir óski þess svo innilega að
andlegt frelsi í Sovét-Rússlandi
verði dáð og viðurkennt um all-
an heim, sósíalismanum til lofs
og dýrðar. Mig grunar meira að
segja að hróp þeirra og loftköst
séu af allt öðrum ástæðum.
Þó iUt sé til þess að vita að
valdbeiting, slík sem þessi er
hér hefur verið rædd, skuli
þurfa að eiga sér stað, þá fæ ég
með engu móti varizt því ad
mér verður ríkari í hug önnur
valdbeiting, svo miskunnarlaus
að mannleg réttlætiskennd er
lostin ógn og hryllingi, og eng-
inn veit hvar verður látin nema
staðar, þar sem konur og börn
eru særð og drepin og fangar.
píndir til sagna, þar sem engu
er þyrmt lifandi eða dauðu og
knýja skal fámenna þjóð og fá-
tæka til fullkominnar uppgjaf-
ar, — fyrir það eitt að hún vill.
ráða sér sjálf. Og ég spyr án
allrar feimni hvern sem vera
skal: Hvor valdbeitingin lízt
þér grimmilegri?
ÞÓRARINN BJÖRNSSON skólameistaxi,
sem andaðist 28. janúar, verður jarðsettur á Akureyri
þriðjudaginn 6. febrúar.
Athöfnin hefst í Akureyrarkirkju kl. 1.30. Blóm eru
vinsamlegast afþökkuð, en þeim, sem vildu minnast
hans, er bent á minningarsjóð um hann, sem stofnaður
hefur verið í Menntaskólanum á Akureyri.
Margrét Eiríksdóttir,
Guðrún Þórarinsdóttir,
Björn Þórarinsson.
Eiginkona mín móðir og dóttir
SÓLVEIG HJALTADÓTTIR
sem andaðist í Landsspítalanum þann 28. f.m. verður
jarðsungin frá Fossvogskirkju mánudaginn 5. febrúar
, klukkan 1.30.
Skúli Helgason,
Elísabet Skúladóttir,
Hjalti Einarsson.
LFUNDUR
Alþýðubandalagsins á Suðurnesjum verð-
ur haldinn 1 Aðalveri í dag, sunnudaginn
4. febrúar kl. 3.
STJÓENIN.
SPOCK
Framh. af 3. síðu.
eigum“, segir hann, „að forðast
orð eins og „heimssamsæri um
að tortíma okkur“, sem fæða
af sér ótta og hatur. Við skul-
um láta böm okkar skilja að
kapítalistalönd hafa einnig inn-
limað nágranna sína. Viðhjálp-
um börmim okkar til að verða
raunsæir kjósendur og upp-
lýstir stjómendur ef við skýr-
um fyrir þeim að séu Sovét-
ríkin eöa Kína herská, þá á
það sumpart rætur í djúpstæð-
um ótta sem skapast af lang-
vinnum fjandskap af hálfu
kapítalískra rfkja....“.
MARK TWAIN
Framh. srf 6. síðu-
í svo hneykslanlegu samhengi.
Þrjú löng ár vom liðin síðan
ég hafði sfðast dmkkið bjór,
að maður ekki tali um eitthvað
sterkara. (0
(Það sýnir hve steirkur mátt-
ur vanans er, að ég varðhreint
ekki hissa, þegar ég sá talað
um mig sem Delerium-Twain
í næsta töflublaði og ég vissi
að svo mundi ég verða kall-
aður þar til yfir lyki).
Um þetta leyti fékk égmik-
ið af nafnlausum þréfum. Þau
vom venjulega í þessum dúr:
Kvemin var það meðgömlu
konuna sem þér spurkuðuð
neður tröppunar þegar hún
kom að bettla? — Pol. Pry.
Það er eit sem þjer havið
gert og bara jeg veit um. Þjer
ættuð heldur að púnga út með
peninga til undirritaðs annars
gjetið þjer heirt frá mér í blöð-
unuffl. — Handy Aaitdy.
Tónninn var á þessa leið.
Ég gæti birt hér eins mörg
bréf í þessum dúr og hver
vildi. Og skömmu síðar „sann-
færði“ málgagn repúbllíkana
mig um að ég hefði þegið mút-
ur og stærsta blað demókrata
stóð mig að fjárkúgun.
Um þessar . mundir' fékk ,ég
svo margar- áskoranir um að
svara öllum þeim andstyggi-
legu ásökunum sem ég hafði
orðið fyrir að ritstjórar og
foringjar míns flokks lýstu því
yfir að það jafngilti pólitfskum
endajokum mínum, ef ég héldi
áfram að þegja. Og eins og til
að leggja áherzlu á áskorun
þeirra kom svofelld grein
næsta dag i einu andstæðinga-
blaðanna:
Eins og sjá má
Frambjóðandi óháðra þegir
þunnu hljóði sem fyrr. Hvers
vegna? Einfaldlega vegna þess
að hann þorir ekki að tala
AUar ásakanir í hans garð
hafa nefnilega verið sannaðar
meira en nógu vel og þögn
hans hefur staðfest þær enn
betur, svo að hann mun hér
eftir og til eilifðarnóns mark-
aður sannur glæpamaðu.r. Lít-
ið nú bara á frambjóðanda
ykkar, óháðir kjósendur. Lítið
á meinsærismanninn, Mont-
anaþjófinn, nábítinn. Þennan
deliríumframbjóðanda, þennan
vesæla mútugjafa og rógbera.
Kynnið ykkur hann innviirðu-
lega og takið síðan til athug-
unar hvort þið ætlið að kjósa
þessa skepnu sem hefur áunn-
ið sér langa röð viðumefna
fyrir marga andstyggilega
gilæþi og þorir ekki að opna
munninn til að hera á móti.
E” g gat ekki iengur látið kyrrt
liggja. Dapur i bragði
settist ég niður. til að svara
þessum lágkúrulegu ásökunum
og fullyrðingum. En ég lauk
aldrei því verkefni, því begar
næsta morgun kom blað eitt
með nýja svívirðilega árásog
sakaði rrjig í fullri alvöiru um
að hafa kveikt í geðveikra-
spítala og brennt inni alla
sjúkilingana af því að húsið
VAUXHALL
BEDFORD
UMBQÐIÐ
ÁRMÚLA 3 SÍMI 38900
Kaupið
Minningarkort
Slysavamafélags
íslands
spillti útsýni úr gluggummín-
um. Ég var skelfingu gripinn
þegar þetta kom. Síðan varég
sakaður um að hafa notað
gamla tannlausa ættingja til
að búa til matinn á munað-
arleysingjahæli sem ég veitti
forstöðu. Ég var að ganga af
vitinu. Og til að fullkomna
þær ofsókni.r sem ég varð fyr-
ir skriðu níu tötrum klædd
smóbörn af öllum litarháttum
upp á ræðupallinn á einum
þeirra opinberu funda sem ég
hélt og gripu um fætur mína
um leið og bau hrópuðu:
Pabbi!
Þá var mér nóg boðið. Ég
dró niður fána xninn og gafst
upp. Ég játaði að ég byggi
ekki yfir þeim hæfileikum sem
til þarf til að standa í kosn-
ingabaráttu um ríkisstjóra-
stöðu í New York. Ég dró
framboð mitt til baka ogsendi
tilkynningu um það til kjós-
enda <og skrifaði undir með
beizkum huga:
Bandamaður ykkar, Maxk
Twain, sem einu sinni var
heiðarlegur maður...
OSKATÆKI
Fjölskyldunnar
Sambyggt
útvarp-sjónvarp
Sængurfatnaður
HVÍTUR OG MISLITUR
- * -
ÆÐARDÚNSSÆNGUR
GÆSADÚNSSÆNGUR
DRALONSÆNGUR
— * —
SÆNGURVER
LÖK
KODDAVER
imðin
Skólavörðustíg 21.
úr og skartgripir
KORNBÍUS
JðNSSON
skólavördustig 8
SERVÍETTU-
PRENTUN ,
SÍMI 32-101.
GRAND FESTIVAL
23” eða 25”
KRISTALTÆR MYND OG HLJÓMUR
• Me5 innbyggðri skúftu
fyrir plötuspilara
• Plötugeymsla
• Ákaflega vandað verk, — byggt
með ianga notkun fyrir augum.
• Stórt útvarpstæki með 5 bylgjum,
þar á meðal FM og bátabyigju.
• Allir stillár fyrlr útvarþ og
sjónvarp f læstri veltihurð
• -ATHUGIÐ, með einu handtaki
má kippa verkinu innan úr
tækinu og senda á viðkomandi
verkstæði — ekkert hnjask með
kassann, iengri og betri ending.
ÁRS ÁBYRGÐ
Fást víða um landL
AðalumboS:
EINAR FARESTVEIT & CO
Vesturgötu 2.
□ SMURT BRAUÐ
□ SNITTUR
□ BRAUÐTERTUR
BRAUÐHUSIÐ
éíMACK BAR
Laugavegi 126
Sími 24631.
Sigurjón Björnsson
sálfræðingur
Viðtöl samkvæmt umtali
Simatími virka ,.aga kl.
9—10 f.h.
Dragavegi 7
— SimJ 81964 —
SIGURÐUR
BALDURSSON
hæstaréttarlögmaður
LAUGAVEGl 18. 3. hæð.
Simar 21520 og 21620.
S Æ N G U R
Endumýjum gömlu sæng-
umar, eigum dún- og fið-
urheld ver og gæsadúns-
sængur og kodda af ýms-
um stærðum.
Dún- og*
fiðurhreinsun
Vatnsstig 3. Simi 18740.
(örfá skref frá Laugavegi)
Laugavegi 38
Skólavörðustíg 13
*
UTSALAN
ER
HAFIN
#
ALDREI
MEIRA
VÖRUVAL
*
ALDREI
MEIRI
AFSLÁTTUR
ÖNNUMST ALLA
HJÚLBARÐAl’JÖNUSTU,
FLJBTT BG VEL,
MEÐ NÝTIZKU T/EKJUM
NT NÆG
BÍLASTÆÐI
OPID ALLA
DAGA FRA
kl. 7.30-24.00
HJOLBflRDflVIÐGERÐ KOPflVOGS
Kársnesbraut 1 - Simi 40093