Þjóðviljinn - 06.09.1968, Page 1

l
Föstudagur 6. september 1968 —,33. árgangur — 188. tölublað.
Togarinn Surprise GK-4 frá Hafnarfirði, sem strandaði á Landeyjarsandi i gærmorgun er 661 tonn
smíðaður í Aberdeen árið 1947. Eigendur eru E. Þorgilsson & Co. í Hafnarfirði. — Ljósm. Sn. Sn.
Surprise frá Hafnarfirði
strandar við Landeyjasand
Mannbjörg varð en óvíst um togarann
Og
■ í birtingu í gærmorgun strandaði togarinn Surprise GK-4
frá Hafnarfirði á Landey'jarsandi. Áhöfn togarans, 28 manns,
bjargaðist öll í land á skömmium tíma, en enn er óvíst um
björgun skipsins. Vindur var 6—8 stig og nokkurt brim,
er strandið varð, og góð aðstaða til björgunar áhafnarinnar
og var hún komin til Hafnarfjarðar um hádegi í gær.
Hvernig verður komið í veg
fyrir verðhækkun birgða?
★ í 3ju grein bráðabirgðalaganna um
20% gjaldeyrisskatt segir svo:
★ „Óheimilt er að hækka verð á birgð-
um innfluttrar vöru, sem innflutnings-
gjald hefur ekki verið greitt af, og sama
gildir um birgðir iðnaðarvara, sem fram-
leiddar eru úr efni, sem innflutningsgjald
. hefur ekki verið greitt af. Til birgða telj-
ast í þessu sambandi vörur, sem innflutn-
ingsgjald hefur ekki verið greitt af og ekki
eru komnar í hendur innflytjenda".
★ Hvaða ráðstafanir verða gerðar til
þess að tryggja það að þessu lagaákvæði
verði framfylgt? Það er alkunna að í sam-
bandi við efnahagslegar kollsteypur, sem
eru algengari hér en í nokkru öðru landi.
hafa einstakir kaupsýslumenn ævinlega
hagnazt um mikiar fjárfúlgur með því að
hækka birgðir sínar. Hinn mikli ákafi ein-
stakra • kaupsýs-lumanna í að ljúka gjald-
eyrisviðskiptum dagana áður en bráða-
birgðalögin voru sett mun ekki sízt hafa
stafað af því að þeir vissu hvað til stóð og
vildu afla sér vörubirgða, sem þeir gætu
hækkað í trássi við lög.
★ Það er til lítils að setja lagaákvæði
án þess að framfylgja þeim. Hvað ætia
stjómarvöldin að gera til þess að koma í
veg fyrir að birgðir verði hækkaðar og ein-
stakir fjárplógsmenn hagnist stórlega?
Slökkvistaifið hófst kl. 11,50 — ekki lokið kl. 6
Eldur i hloðu hesta-
mannofélagsins Fáks
Eldur kom upp í hlöðubyggr
ingu Fáks inn við Elliðaár í gær.
Var nauðsynlegt að rífa mikinn
hluta hlöðunnar til þess að ná
heyinu út. Slökkviliðinu tókst að
verja geymslubyggingu og hest-
hús, áfast hlöðunni.
SlökkviliðiTiu barst tilkynning
um birunann kl. 11.50 í gærmorg-
un. Kom eldurinn upp í bygg-
ingu sem sikipt er til helmdnga
með trégafli í hlöðu og geymslu
bar sem verkfæri voru meðal
annars. Út frá hlið hlöðunnar
ganga 3 hestihús sem snúa göfl-
um að hlöðunni.
Er slök'kviliðið kom á staðinn
var barna mikill reykur og
greinilega talisverður eldur í hey-
inu. Þá voru nokikrir ungir menn
að b.jarga fjórurn hestum úr
miðhúsinu. Slökkviliðsmennirmr
byrjuiðu á því að fuilvissa sig
um að ekki væru fleiri skepnur
imni og var siðan ráðizt að eld-
inum frá nyrðri gafli Möðunnar
ag gegnum þakið á mdðri bygg-
ingunmi. Var í fyrstu lö'gð áherzla
á að hefta útbreiðslu eldsins og
að verja geymsluna og hesthús-
in. Nokkru síðar var rofin eystri
hlið hlöðunnar og heyinu rutt út
með heykvíslum og bremur trakt-
orum sem slökkviliðið fékk.
Eldurinn var dreifður um alla
hlöðuna en mestur eldur var í
stokik siam liggur eftir miðju
gólfi hlöðunnar. Var mikil vinna
lögð ■ í að ryðja heyinu út og
var enn unnið að hvi um kl. 6
e. h. í gær. Voru j>á enn glóðir
hér og hvar í .heyinu.
Þjóðviiljmn hafði í gær tal af
Sófusi Hallfdánarsyni bátsmanni
á Surprise og sagðdst honum svo
frá: — Við fórum frá Hafnarfirðd
á lauiaardag og höfðum verið að
fiska í þrjá daga á Reykjanes-
grunni og færðum okkur þá aust-
ur með landinu, har sem veðrið
var betra. og betri veiðiihorfur.
Við vorum þvf flestir sofandi um
barð og stímvaktin ein uppi, og
vaknaði ég um kl. 5.30 við hað.
að togarinn tók niðri. Þá votru
6—8 vindstig og ekki meira brim
en vanalega er á bessum sloð-
um. Ég sfá strax að við voruirn
ekki í beinni lífshættu, en. vita-
sikuld vorumn við saimt í hsettu og
Iífbátamir voru strax hafðir til
taks, en beir voru ekbi settir-
út. Loftskeytamaðurinn sendi út
neyðarskeyti og bjönHiunarsveitir
voru fliótt komnar á vettvang.
Við höfðuim ekki gefið upp
rétta staðarákvörðun og björgun-
arsveitin fór austar en áttaði sig
hvar við vorum begar við send-
úm upp neyðarblysin. Þetta voru
biörgunarsveitir frá Ves-tur-Land-
eyjum og Hvolsvelli og voru beir
komnir á strandistað með 17
jeppa. Við vonuan 28 um borð
og fóru 24 ökfcair í land á hállflri
klukkustund og vöknaði enginm
í faetuma, enda var hátt af hivall-
baknum og situtt í lönd. Alllir
skipverjar voru mjðig rólegir og
samtaka svo að björgunin gekk
prýðísvel geitur maður sagt.
Skipstjóri, stýrimenn og vél-
stjórar voru eftir um borð til að
átta sdg á aðstæðum til bjöngunar
skipsins, en þeir voru bó komnir
í land á ndunda tímanum, en
eru enn fyrir austan á strandstað
meðan björgunartilraunir standa
yifir. Við hinir komum til Hafln-
arfjarðar á hádegi.
Ef efeki versnar í sjónuim hef
ég góða trú á að takist að bjarga
skipinu og mun varðiskip vera
væntamlegt til hjálpar. Um or-
sakií stlyssins vil óg ekkert segja
og kemur bað væntanlega fram.
við sjópróf, sagði Sófus Hálfdlán-
arson, bátsmaður á Suirpriise.
Brýn þörf
Ólafur Sigurðsson, loftskeyta-
maður á Surprise, sagði að hann
vildi vekja sérstaka athygli á
hve björgunarsvei tirnar á Hvols-
velli og í Landeyjum hefðu ver-
ið fljótar á vettvang og liprar
í öllum afskiptum aif þeim sikip-
brotsmönnum, og hetfðu beýr sikip-
verjar notið góðrar aðhlynningar
á Hvolsvelli áður en þeir hóldu
suður sitnax fyrir hádegi í igiær.
Það er án’eiðanlega brýn börf á
betri aðvönunarmerfcjurR þama á
sahdinum við suðurstiröndina,
sagði ÓlaCuir, og sést str-öndin alls
ekki í radar. Meðan tækin vonu
að hitna leit ég út og sýndust
him istirjtálu striá á sandhólunuim
sem óligandl sjór og var eriflitt að
greina þar á miflli.
Blaðamaður Þjóðvil{ans
símar frá Prag - baksíða
Úfisýningin v/ð Eiriksgötu
UNDANFARNA DAGA hefur
verið unnið að lagfæringu
opna svæðisins austan Hnit-
b.jarga, safns Einars Jónsson-
ar yift Eiríksgötu, en þama
verftur, eins og skýrt hefur
verift frá í fréttum blaðsins,
opnuft á sunnudaginn mynd-
Iistarsýning, sýning 20 mynd-
listarmanna á höggmyndum
ok skúlptúr.
SÝNING ÞESSI er einn Jifturinn
í hátíðahöldum, sem efnt er
til í tilefni 40 ára afmælis
Bandalags íslenzkra lista-
manna um þessar mundir, en
hátíðahöid þessi hefjast í dag,
föstudag, með gesíamóttöku
bandallagsstjómar í Þjóðleik-
hússkjallaranum. — Myndin
var tekin er verkamenn unnu
aft frágangi sýningarsvæðisins.
GÆR var byrjaft aft koma
sýningargripum fyrir á svæft-
inu og þurfti öfluga krana til
aft setja þá stærstu á sína
stafti. — Ljósm. Þjóftv. A.K.
Dagleg réff-
arhöld í máli
Páls Jónas-
sonar
Undanfarnar vikur hafa
nær daglega farift fram
réttarhöld í máli Páls Jón-
assonar. Svo sem menn
muna komst upp um gjald-
eyrissvik innflytjandans er
rannsakaft var íkveikjumál
eitt mikið í Kaupmanna-
höfn fyrir nokkrum miss-
erum.
Þórður Björnsson,, yfir
sakadómari sagði aft í byrj-
un þessa árs hefftu komift
viðbótarskjöl I mállinu frá
Danmörku. Hefftu þau verift
rannsökuð hjá Ragnari Ól-
afssyni, endurskoftanda og
hann sent sakadómi sínar
nifturstöður i júlí. Síðan
hefur rannsókn málsins
haldift áfram og mætti bú-
ast við aft einhver skrift-
ur væri að komast á málið.
Þjóðviljinn reyndi einnig
aft hafa tal af Ólafi Þor-
lákssyni, sakadómara, tii
þess að fá upplýsingar um
rannsókn í máli Friftriks
Jörgensens. Þaft mál mun
hafa verið uppundir ár í
endurskoftun en eitthvaft
virðist vera að rofa þar til
því aft Ólafur svarafti ekki
í síma í gær vegna anna,
einmitt í sambandi vift
rannsókn þessa máls.
Þriðji fiindur
Annar viðræðufundur stjórn-
málaflokkanna var haldinn í
«ær og stóð í rúma klukkustund.
Var ákveðið í fundarlok að gera
hlé á frekari fundum um vifcu
skeið, en á meðan munu rfkis-
stjómin og sérfræðingar hennar
leggja flokkunum til ýms gögn
sem um var beðið. Verður næsti ■
fundur trúlega eklci fyrr en á
föstudaginn kemur.
Fyrirspurn til stjórnvalda og SVFÍ:
Hefur samþykktinni um radarspegia verið fylgt eftir?
í tilefni af strandi togarans Surprise ber Þjóðviljinn
fram þá spumingu til sjávarútvegsmálaráðherra og vita-
máilastjóra hvað líði framkvæmd á tillögu Geirs Gunn-
arssoinar þimgmanns Alþýðubandalagsins um uppsetn-
inig-u rada.rspegla á suðurströnd landsins, en tillagan var
samþykkt í sameinuðu alþingi 4. marz 1965, og er svo-
hljóðandi:
„Albingi áiylktiar að skora á
rikisstjómina að láta nú þeg-
ar ifara fnaan athugun á því
hvort unnt sé að auka öryggi
sjófarenda við suðurströnd
landsins og annars staðar þar
sem líkt stendur á með því
að koma fyrir á strand'lengj-
unni radarspeglum eða öðirum
leiðlbeiningartaakjum fyrir
radar. Reynist sú athugun já-
kvæð, verði slík radarmerki
sett upp hið allra fyrste.“
Þjóðviljinn spyr hvort þeir
aðilar sem það er skylt, hafi
framíkvaemt þann vilja Al-
þingis sem í þessari tillögu
felst og ef svt> er ekkí hver
ástæðan er? Jafnframt bednir
Þjóðviljinn þeirri fyrirspum
til Slysavamafélags Islands'
hvað það halfi gert til að
fylgjast með og knýja fram
að þessari ályktunartillögu
yrði framfylgt.