Þjóðviljinn - 06.09.1968, Blaðsíða 3

Föstudagtiír 8. septemtoer 1966 — ÞJÓÐVTLJTNN — SfÐA 3
Pragstjórn vill að
ástand" sé skilgreint nánar
Leiðtogar Tékkóslóvaka ferðast á milli vinnustaða,
Hajek utanríkisráðherra fer heim, ^Prace' komið út
PRAG 5/9 — Alexander Dubcek átti frumkvæðið að þeim
viðræðum sem fyrirhugað er að fari fram innan skamms
miUi tékkóslóvaskra og sovézkra leiðtoga. Ætlun hans
með viðræðunum mun vera sú að fá leiðtoga Sovétrikj-
anna til að skilgreina það nákvæmlega hvað þeir eiga
við méð „eð^lilegu ástandi" í Tékkóslóvakíu sem sam-
kvæmt Moskvusamkomulaginu er forsenda þess að hinir
erlendu herir hverfi á brott úr landinu.
Eftir sömu heiimildum er þaö
toalít aö stjórnarvöldin í Prag
vilji einnig fá fulla tryggingu
fyrir því að tékkóslóvaskir
rnenntaimenn og stjórninálatnenn
þurfi ekkert að óttast af hálfu
hernáimsliðsins.
I>au eru sögð haida því fram
að mikið hafi áunnizt í þá étt
að koma á „eðlilegu ástandi" í
landinu. Fólk sé tekið til fullra
etanfa í verksmið.ium og á st.iónn-
arskrifstofum, ritskoðun haíi aft-
ur verið komið á og hinir póli-
tísku „klúbbar" séu hættir að
starfa. En enn ér sagður ágrein-
ingur mi'lli stiómarvaldainna í
Prag og , hernámsst.iórnarinnar
um þrjú mikilvæg atriðd:
1. Sagt er. að innrásarríkin
krefjist þess af Tékkáslóvökum
að þeir viðurkenni opinberlega að
ininrásin hafi verið nauðsynleg
og réttmæt. Málgagn Komniún-
istaflokk Tékkóslóvakíu, „Rude
Pravo", hefur hins vegar enn
ítrekað að enginn hafi beðið inn-
rásairliðið að koma og innrásdn
hafi verið ónauðsynleg.
2. Sagt er að sovézka hernáms-
stjórnin vilji flá beint ¦ samband
við hvers konar st.iórnarstofnan-
ir, einnig sveitar- og bæjar-
stjórnir og stjórnir skóla og verk-
sKúðja, en þær bendi henni jafn-
an á að snúa sér beint til æðstu
srtjiórnairvallda, enda sé það í sam-
ræmi við meginregluna um „lýð-
rasðislegt miðstiórnarvald".
3. Enn liggur ekki l.ióst fyr-
ir hvaða ráðstafanir hafa ver-
ið gerðar af hálfu hernámsveld-
snna til þess að siá um að stað-
ið verði við það ákvæði Möskvu-
san-ikomulagsins að hemámsliðið
rnuni ekki hlutast til um miál-
efni Tékkóslóvaka.
Á mílli vinnustaða
Helztu leiðtogar Tókkósióvakíu,
Duibeek flokksritari, Svoboda for-
seti og Cemik forsætisráðherra,
ferðuðust í/ dag milli verksmið.ia
og annarra vinnustaða í Prag og
nágrenni. Þeir hvöttu vei-kamenn
til þess að leggja sig fram við
að auka framleiðslluna. til bess að
vega upp á móti því efnahags-
tióni sem innrásin hefur valdið
Tékkoslóvökum. Þetta tión er
geysimikið. Þannig er talíð að
skemmdir, víða mdklar, hafi orð-
ið á 20.000 km af b.ióðvegum af
völdium hinna þungu skriðdreka
05; annarra hergagna sem farið
hafa um þá. t>að tión eitt er
metið á marga miljarða tékkó-
slóvaskra króna.
Vel fagnað
„Rude Pravo" segir í dag að
Dubceik halfi verið ákaft fagnað
í G.K.D.-verksmiðjnuni í Prag.
Hann þakkaðí verkamönnum að-
dáunarverða fnamkomu þeirra
hina erfiðu daga sem nú eru ný-
liðnir, segir blaðið.
Kona sem vinnur í verksmiði-
unni ¦ heimsótti síðar um daginn
Duoak í Pragkastala af því að i
ljós kom að hann hafði gleymt
að skrifa nafn sitt í gestabók
verksmiðiunnar. Hún sagði þeg-
ar hún kom þaðan aftur: — Það
eru engir áverkar á Dubcek, það
er enginn fótur fyrir öllum þess-
um sögum, en hann er miög
folur.
Svestka neitar
„Rude Pravo" birti í dag yfir-
lýsingu frá Oldrich Svastka,
fyrrv. ritstióra blaðsins, sem,
missti bæði það starf og sæti
sitt í forsæti iniðst.iómar á fund
hennar um síðustu heUgi. Svestka
segist ekki hafa verið einn bekra
sem hafi beðið Varsiárherinn um
að koma til landsins. — Auðvit-
að hef ég gert skyssur og ég tek
alla ábyrgð á beim, en ég «ret
ekki borið ábyrgð á verknaði
semégá enga sök á, en er sak-
aður um, sagði Svestka. Enn
hefur enginn orðið til þess að
viðurkenna að hann hafi venð 1
hópi þeirra sem innrásarríkin
sögðu að hefðu beðið um her-
námið.
„Prace" komið út
Dagblaðið „Prace", málgagn
verklýðssamtakanna, sem hélt
mjög fast fram umbótastefnu
Dubcek og félaga fyrir innrásina,
kom út í dag, en hemámsliðið
Lýðrœðið
haldist
óbreytt
PRAG 5/9 — Það á ekki að
gera neinar breytingar á
því lýðræðiskerfí sem kom-"
ið hefur 'verið á í Tékkó-
silóvakíu, er sagt í ályktun
frá forsaéti miðstjómar
kommúnistaflokiksins, sem
birt var í dag. Forsætið
kveðst munu eimbeita sér að
því að framkvæma starfs-
áætlun flokksins sam sam-
þykkt var í apríl í vor.
hefur nú farið úr ritst.iórnarskrif-
stofum þess. Sovézkir' hermenn
eru enn í húsakynnrjm þriggia
annarra dagblaða í Prag, en þeir
eru á brott úr húsakynnum út-
varpsins og sjónvarpsinis þar.
Hajék kominn heim
Jiri Ha.iek kom heim til Prag
í dag frá Sviss, en þar hefur
hann verið, síðah á laugardag,
þegar hann kom þangað frá Vín.
Hajek var einn af fimm ráðherr-
um Tékkóslóvakíu sem voru í
orlofi erlendis, í Júgoslavíu, þeg-
ar innrásin var gerð. Einn þeirra,
Ota Sik, varaforsætisráðherra,
hefur látið af embætti að kröfu
Sovétrík.ianna, en hinir fiórír
eru nú allir saioðir komni'* heim.
Framhald á 7. síðu.
Johnson vill
hitta Kosygin
WASHINGTON 5/9 — Það er
haft eftir góðum heimildum í
Washimgton að Johnson forseti
geri sér enn vonir um að geta
átt fund með Kosygin, foiisætis-
ráðherra Sovétríkjanna, áður en
hann (Johnson) lætur af emb-
ætti, skömmu eftir næstu ára-
mót. Johnson er sagður telja við-
ræður þeirra séiistakiega nauð-
synlegar þar sem nú halfi frétzt
að Sovétríkin hafi eins og Banda-
ríkin gert tilraunir með mairg-
föld flugskeyti sem gera enn
erf iðara en, áður var að koma
við vörnum gegn kia'rnorkuárás.
Nauðsyn þeri til að viðræðurnar
*eigd sér stað áður en bandarisku
fiárlögin verða samin, en likur
séu á að útgjöid til vígþúnaðar
verði enn aukin.
Tékkóslóvaska fréttastofan Ce-
teka sem hóf aftur fréttaisending-
ar í dag sagði í einni fyrst-j frétt-
inni að fundur þeirra Johnsons
og Kosygins myndi ekki verða í
Genf, eins og talið hefði verð.
Kvaðst blaðið hafa betta eftir,
áreiðanlegum heimildum í Mosk-
vu. Vin hefur einnig verið nefnd
sem fundarstaður, en þar hittust
beir Kennedy og Krúst.iof árið
1961.
Júgóslavar hvattir til að
vera varkárir og árvakrir
BELGRAD 5/9 — .Innrásin í I Hantti krafðist þess að hinir er-
Tékkósilóvaikiiu hefur orðið til lendu herir yrðu ifluttir burt frá
þess að Júgóslavar gera sér ekki Tékkoslóvakíu sem alira fyrst og
lengur neinar tálvonir um að
þeir þurfi ekki að vera undir það
búnir að verja sjálfstæði sdtt,
sagði framkvæmdastjóri Sosíal-
istabaindaiagis Júgósiavíu, Beno
Zupancic, í gærkwöld.
Zupancic sagði í ræðu sem
hann fflutti á fundi framikvæmda-
nefndar bandaiagsins að árásir
blaða í rfkjum Ausitur-Evrópu á
Júgóslaivíu nú likdst geigvænlega
mikið þeim sem Tékkóslóvakar
urðu fyrir ádur en innrásdn var
í land þeirra.
Hermsður skotinn
iil bana í Prag
MOSKVU 5/9 — Sovézkur her-
maður var skbtinn til bana á
götu í Prag í dag, segir i skeyti
frá fréttamanni „Isvestíu" þar.
Sagt var að sfcotið hefði verið á
hermanninn úr bíl sem ok fram
hiá honum með miklum hraða.
Annar hermaður er sagður hafa
særzt af riffilskoti sem skotið
var úr launsátri.
100. þing brezka alþýðusambandsins
Mikill meirih/uti á þingina
hafnaði launamálastefnunni
BLACKPOOL 5/9 — Wilson for-
sætisráðherra beið mikinn ósigur
á þingi brezka albýðusambands-
ins í Blackpool í datg, þegar þing-
ið hafnaði með yfirgnæfandi
meirihluta atkvæða meginstefnu
stjórnar hans í launamálum.
Þirigið sem' er 100. þing brezku
verklýðssamtakanna lýsti með
6.724.000 atkvæða meirihluta and-
Barizt er i nágrenni Aba,
matvælaflutningar óhafnir
LAGOS 5/9 — Útvarpsstöð Bi-
aframanna skýrði tfré þvi í dag
að harðir bardagar héldu 'áfram
í austurúthverfum borgarinnar
Aba. Herstiórn Nígeríu sagði í
gær að sambandsherinn hefði
náð Aba á sitt vald. en hún er
sitærst þeirra þriggia borga sem
enn eru á valdi Biaframanna.
Það var ekki beinlínis borið á
móti falli börgarinnar í Biafra-
útvarpinu, en aðeins sagt að enn
væri barizt í borginni austan
verðri og austan við hana.
Alþýðusamband Ni'geríu hélt
því fram í dag að Biaframenn
nytu stuðnings bandarísku leyni-
þiónustunnar CIA. Talsmaður
sambandsins sagði . að fblutun
CIA myndi verða afhiúouð „þeg-
ar bað væri timabært"..
Samlkvæmt frétt frá aðalstöðv-
um Rauða krossins í Gent hefur
enn etokert orðið úr þvi að mat-
vælaflutningar með flugvélum
hæfust til Biafra. Þeir stranda
enn á því að stiómir Nígeríu og
Biafra geta ekki komið sér sam-
an um hvaða flugvöll í Biafra
tlugvélamar noti.
stöðu sinni við þá löggiof sem
heimilar ríkisstióminni að banna
kauphækkanir. Fuiltrúar á þing-
inu fara með samtais um 9 mil-
ión akvæði.
Atkvæðagreiðslan er talin mik-
ill ósigur fyrir Wilson, en honum
er það nokkur sárabót að bingið
samþykkti, að vísu með miög
naumum meirihluta, að verklýðs-
hreyfingin skyldi áfram forðast
að bera fram kröfur um kaup-
hækkanir.
Formaður almenna verka-
mannasaimbandsins, Frank Cou-
sins, sagði: — Við vitum meira
um bessi mál en ríkisst.iórnin og
mælumst til þess við hana að
hún sé ekki að sikipta sér af þvi
sem henni kemur ekki við.
að fuiEveldi landsins yrði virt i
hvívetna. Hann benti á að reynt
væri að réttlæta fhlutun í mál-
efni annarra rikja með þvi að hún
væri lögmæt ef hún væri gerð i
þágu sósíalismams. — Uffl þettá
atriði getum' við ekJd verið sam-
méla Sovétrfkjunum né öðrum'
sem fylgia þeim að málum, sagði
hann. Þessvegna erum við stað-
réðnir í að verja sjálfstæði oMc-
ar og fuilILveddi með ölflum til-
tækum ráðutm, '-.
Zupancic sagði að rákin fimm
sem sendu heiiið inin í TéJckó-
slóvalkíu hefðu haldið uppi á-
róðursherferð gegn Júgósiavíu
allt frá þvi að Komimúmstaiflokk-
ur JúgósJavíu foirdæmdi innrás-
ima og hemámið. — Við getfuim
þvi gætur, sagði hann, hversu
mjög þessi gagnrýni á okkur lík-
ist þeirri gagnrýni sem höfð var
uppi gegn uimbótastefnunni i
Tékkósilóvakíu. Við híljötuwi að
draga þá ályktun að okkur beii
að vera varkárir og árvakrir,
Zupaniic bætti við.
Tító ítrekar kröfu
Tító forseti ítrekaði í dag
kröfu Júgóslava um að ailt erlent
herlið verði þegar í stað flutt
burt frá Tókkosióvakíu og þá
skoðun sína að Tékkóslóvakar
hefðu sjálfir getað ráðið við öll
sín vandamán ef þedr hefðu feng-
ið það. Júgóslavar hefðu fallizt
á samininginn sem gerður var í
Bratisilava og gerði ráð fyrir rétti.
hverrar þjl6ðar til að velja sér
sina eigin leið til sósíalisonans- og
staðfesti meginregiuna um jafn-
rétti og afskiptaleysi um innan-
landsmál annarra og því gætu
þeir ekki sætt sig við það á-
stand sem nú rfkir í Téklfósló-
vakSu, sagði Tító.
40. hjartaþeginn
HUSTON 5/9 — 47 ára gamall
Texasbúi, James Albert Singiet-
on, varð í dag fertugasti hjarta-
þeigirm þegar grætt var í hann
hiarta úr 17 ára gömium pilti
sem fórst í bílsilysi. Skurðlæknir-
inn Michael de Bakey annaðist
aðgerðdna, en hann vann það af-
rek á laugardaginn var að græða
hiarta, nýru og lungu úr látinni
konu í fjóra siúka karlmenn.
Mjögaukið
mannfall USA
í S- Vietnam
SAIGON 5/0 — Mannfall í liði
Bandaríkianna í Suður-Víetnam
iókst mjög i síðustu viku, en þá
féllu 408 bandarískir hermenn
þar, en 1.398 særðust. Er þetta
mesta mannfall Bandarík.ianna í
S-Vietnám síðan £ mai í vor.
Samkvæmt bandarísku herstiórn-
inni í Saigon hafa þá failið 27.509
hermenn hennar, en 90.602 særzt
síðan 1. ianúar 1961. Herstiómin
segir að á sama tíma hafi 390.105
hermenn Þióðfrelsisfylkingarinn-
ar verið felldir.
ÚTSALA
ÚTSALA
ALNAVÖRUMARKADUR
VOGUE
f GÓÐTEMPLARAHÚSINU HEFST í DAG
STÓRKOSTLEGT ÚRYAL AF ALLS KONAR EFNUM
"fVogae