Þjóðviljinn - 06.09.1968, Side 10

Simfal v7ð Prag i gœr:
□ Blaðamaður Þjóðviljans,
Vilborg Harðardóttir, komst
til Prag fyrir fáum dögum,
nánar tiltekið á fimmtu-
dagskvöldið var. í gær
tókst henni að hafa sam-
band við blaðið símleiðis,
og fer hér á eftir frásögn
hennar af ástandinu í
Prag eins og hún hefur
kynnzt bví þessa daga.
OVISSA.
| A? íiji
soudruti
! SVOBODA
: DUBCEK
jJ ' SMRKOVSKV
CERNiK
KRIEGEL
JSME
S VÁMI
BYLI JSME
Hér ríkir mikil óvissa, menii
spyrja hver annan: hvað
verður naest? Meann eru bitrir
og vonsviknir og segja sem
svo: þama sér maður, við er-
um lítil þjóð, aðeins peð í tafli
stórveldanna, þett.a er alveg
eins og í Vietnam. t>eir tala
um titfinningalausa skiptingy
heimsins milli stórveldanna.
Mikil beiskja ríkir i garð
Sovétrikjanna og „bræðra-
þjóðanna". Fólki finnst þvi
vera kippt tuttugu ár aftur í
í tímann — menn voru orðn-
ir vanir frjálslegu andrúms-
lofti, búnir að venja sig af því
að hlusta á erlendar útvarps-
stöðvar, til dæmis, þess gerðist
ekki lengur þörf. Altir virð-
ast og tortryggnir í garð
Moskvusamkomulagsins. Menn
segja, að samkomuilagiið sé
mjög teygjanlegt, hver geti
túlkað það á sinn hátt. sovézk-
ir aUt öðruvísi en Tékkar. Og
menn óttast að foryst.umenn
Tékka séu of böajrtsýnir á
möguleika á að fá viðurkennd-
an skilning á Moskvusam-
komulaginu. í því sambandi
er á það minnzt. að menn hafi
fyrir innrásina ekki tekið hót-
anir Rússa nógu alvairlega.
ekki getað trúað því að þeir
gætu gepgið svona langt.
En þei^a kemur ekki í veg
fyrir stuðninn langflestra við
tékkneska forystumenn. eins
og reyndar kom fram í skoð-
anakönnun sem birt var um
helgina. Allir segjast vissir
um að þeir hafi gert allt sem
í þeirra valdi stóð og bjargað
því sem bjargað varð.
Margir segiast meta mikils
siðferðilegan stuðning erlendis
flrá, ekki sízt vestrænna
kommúnistaflokka, en sumir
bæta við: Hvað stoðar það?
En þótt menn séu daufir í
dálkinn benda þeir á jákvæða
staðreynd: einhug þjóðarinnar
— annað eins hafi aldrei
þekkzt fyrr í tékkneskri sögu.
Og ég get staðfest þetta að
nokkru af eigin reynslu, því
ég hef komið hér áður: það
er mjög áberandi hve menn
eru sammála, þessir annars
þrætugjörnu efasemdarmenn.
Viðkomum hingað áfimmtu-
dagskvöld og gerðist það
ekki tíðindalaust. Það er
næsta erfitt að rata um borg-
ina því að gotfuskilti enu horf-
in af húsum, eins og spurzt
þefur f fréttum. Þegar við
komum var allt fullt af áletr-
unum á húsveggjum, en á
mánudag og þriðjudag sáu
menn sig tilneydda til að þvo
þær af, því að Rússar vildu
hvergi hreyfa sig nerha að
svo væri gert. Menn sögðu,
að það hefði eiginlega ekki
þurft nein dagblöð eftir inn-
rásina, því það sem gerðist
var jafnóðum komið á hús-
Póstkortum sem þessum er nú útbýtt ókeypis í bókaverzlun- 7
um í Prag. Á þeim eru myndir af helztu forystumönnum Tékka ®
og áletranir: Lengi lifi félagarnir Svoboda, Dubcek Cejnik, |
Smrkovsky og Kriegel. Neðst stendur: Við vorum með ykkur k,
— Við erum með ykkur. ^
veggina út um alla bong. Einn-
ig nöfn og bílnúmer þeirra
sem sakaðir voru um að vinna
með hernárnsliðinu.
Sovézkum hermönnum hef-
ur nú stórlega fækkað, en
samt eru þeir enn út um alla
borg. Það eru til dæmis ellefu
skriðdrekar hér fyrir utan
gluggann núna. Rússneskir
hermenn eru í öllum görðum,
við flestar ritsitjóvnarbygging-
ar, við allar stöðvar tékkneska
hersins. Þeir hafa tekið hús
rithöfundasamtakanna og listaj,
manna. Mangir rithöfundar.
þ. á. m. Goldstúcker, formað-
ur samtaka þeirra, eru sagðir
í felum.
1 gær komu Rude Pravo og
Vecemi Praiha út aftur, en
ýmis blöð, þ. á. m. Literamy
'listi^ munu ekki koma út —
blaðamenn neita að starfa
undir ritskoðun. Sjónvarpið
hóf aftur útsendingar í gær-
kvöld: það sýndi rússneska
óperu, klassíska.
Allir tala um það hve
fréttamenn hafi staðið sig vel
þessa örtagadaga. Fólk segir
að þeir haifi átt mestan hlut
að þvi hve menn voru ein-
huga Dg að menn gættu skyn-
semi sinnar á þann veg að
ekki kæmi til blóðbaðs.
Ekki verður vairt við vöru-
skort, og óg tek eftir því,
að það er meira í búðum en
þegar ég kom hingað síðast.
Fyrstu dagana eftir innrásina
var að vísu nokkuð hamstrað
og erfiðleikar á aðflutningum
til verzlana, en þetta hcfur
lagazt.
Unga fólkið heldur enn
áfram kappræðum við her-
mennina, spyr þá hvort þeir
geti komið auga á gagnbylt-
inguna, hvort þeim finnist
ekki skrýtið að það er eins
og sovétmenn hafi leitað að
gagnbyltingu fyrst og fremst
innan komimúnistaflokksins —
þar var fyrst ráðizt til atlögu.
Rússarnir svara fáu einu.
Sumir segja: Ég er bara her-
maður. Eða hatda því blákalt
flram að hér sé gagnbylting.
Sagt er að það hafi verið
margskipt um hermenn, og er
það lag-t svo út, að þeir megi
ekki vita of mikið. Menn segja
og að svo virtist sem margir
þeirra hefðu í fyrstu ekki hug-
mynd um hvar þeir væru
niður komnir. ...

!

Föslwdagur 6. septiemiber 1968 — 33. árgangur — 188. tölublað.
Neytendasamtökin:
Kæra til Jóms vegna
óreiBu í fjármáium
Er Þjóðviljinn hafði tal af
Þórði Bjömssyni, yfirsakadóm-
ara sagði hann að um hádegið i
gær hefði sér borizt kæra frá
nýkjörinni stjórn Neytendasam-
takanna út af fjárreiðum. Skrif-
stofa samtakanna var innsigluð
í fyrrakvöld cn ekki kvaðst yfir-
sakadómari getá sagt hve Iengi
hún yrði innsigluð. Þó tók hann
fram að rannsókn í málinu hæf-
ist alvcg á næstunni.
Eftir þvi sem btaðið hefur
fregnað var talið nauðsynlegt að
loka skrifstofunni vegna þess .að
þar eru geymd skjöt sem nauð-
synlegt verður, að komast í við
nannisókn ‘ mátsins.
Mikil óreiða mun hafa verið
á fjármálum Neytendasamtak-
anna. Að öllum líkindum, hetfur
verið vanrækt að gefa upp laun
starfsmanna við skattfnamtöt. Þá
munu lausaskuldir hafa verið all-
miklar en mál þetta verður vænt-
anlega rannsakað á næstunni eins
og yfirsakadómari hafði við orð.
Eins og sagt var fná í blað-
inu í gær hefúr fonmanni sam-
takanna Sveini Ásgeirssyni verið
veitt lausn frá starfi og Hjatti
Þórðarson frá Selfossi tekið við
formannsstörfum Dg Kristján
Þorgeirsson verið ráðinn fram-
kvæmd ast.jóri.
Gríma æfir leikrit
um morð /. Kennedys
■ Æfingar eni hafnar hjá
Grímu og á fyrsta verkefni
leikársins. Er það: „Velkom-
inn til Dallas Mr. Kennedy"
eftir Danann Kaj Himmel-
strup. Stendur til að frum-
sýna leikritið síðla í þessum
mánuði í Tjarnarbæ.
Blaðið hafði tal af Úlfi Hjörvar
sem sér um rekstur þessarar sýn-
ingar leikfélagsins. Kvað hann
höfund verksins vera einn af
framúrmönnum við Fiolteatret
í Kaupmannahöfn. Hefur leikrit-
ið genigið lengi þar en einnig ver-
ið sýnt víðar og verður sýnt á
næstunni í En.glandi.
Leikritið fjallar, eins og naín-
ið þendir til, um morðið á John
F. Kennedý. Ungt fólk kemur
sanfan til að glöggva sig á þess-
um hroðalega atburði og gerist
leikritið síðan í réttarsölum,
heimahúsum og á götum úti.
Þetta nýstárlega leikrit saman-
stendur af mörgum smáatriðum
og sýndar eru tvær stuttar kvik-
myndir. Leikendur eru f jórir:
Auður Guðmundsdóttir, Bríet
Héðinsdóttir, sem er formaður
Grímu Helga Hjörvar og Sigurð-
ur Karlsson. Fará þau hvert um
sig með nokkur hlutverk.
Úlfur Hjörvar þýddi leikritið
en Atli Heimir Sveimsson samdi
tónlist við sönigvana sem eru
fjölmargir. Leikstjóri er Erlingur
Halldórsson.
fsland fyrsti
viðkomustaður
í dag, föstudag er Sadruddin
Aga Khan, forstjóri Flóttamanna-
hjálpar Sameinuðu þjóðanina
væntanlegtir hinigað til lands.
Mun hann ræða við forsætisráð-
herra, utanríkisráðherra og for-
seta íslands í dag, en á morgun
hittir hann m.a. forystumenn
„herferðar gegn hungri“.
fsiand er fyrsti viðkomustaður
forstjórans á ferð hans um Norð-
urlönd. Héðan fer hann á morgun
til Stokkhólms. en þaðan liggur
leið hans til Helsinki, Kaup-
mannahafnar og Oslóar.
18 ténieikar Sinfóniuhijóm■
sveitarinnar á næsta vetri
Á myndinni sést einn stjórnendanna og tveir ein leikaranna sem fram koma á tónleikum Sinfóníu-
hljómsveitar íslands á nýbyrjuðu starfsári. Stjórn andinn er Pólverjinn Bohdan Wodiczko og ein-
leikararnir Björn Ólafsson fiðluleikari (til vinstri) og Einar Vigfússon sellóleikari til hægri.
Starfsár Sinfóníuhljómsveitar
Islands er þegar hafið og undir-
býr hljómsveitin nú tónleika, sem
haldnir verða í Vestmannaeyj-
Síðdegis í gær vildi það tit á
homi Hverfisigötu og Ingólfs-
strætis að menn seim voru að
vinna að þvi að skipta um frá-
rennsili frá húsi þar rufu síma-
streng sem í voru þúsund línur
og hlauzt af þessu símabilun
sem gerði vart við sig í miklum
hluta Reykjavfkur í gær, einkum
kom þetta niður á símum sem
tengdir eru mdðbæj arstöðinni.
Upp úr fjögur hafði verið kojm-
izt að því hvar bálumin mynai
vera og koim í ljós að bTOtinn
hafði verið símalínustokkur og
s3itnað utajn bÆ 1000 lína streng
um nk. Iaugardag, 7. september.
Stjórnandi verður Martin Hun-
ger, organleikari í Vestmanna-
eyjum. Einleikari með hljóm-
svo að vatn komst að honum og
skipti það þá engum togum að
stöðin varð alveg óvirk. Það sem
þama hafði gerzt samsvainaði
því að þúsund heymartólum hefði
verið lyft af símum á nákvæm-
lega^sömu sekúndu, en silfkit átag
þolir stöðin ekki. Þeasar þúsund
símalínur voru atlar teknar úr
samibandi meðain viðigerð fór
fram, en vonazt var til að henrn
yrði lokið fyrir morguninn.
Það kom í ljós að þedr sem
stjómuðu viinnunni við Móaikið
höfðu ekki gætt að því hvers
feonair tagnir vonu þar fyrir.
sveitinni vcrður Björn Ólafsson
konsertmeistari.
Á síðastliðnu starfsári flutti
hljómsveitin 42 tónleika alls. Að-
alhljómsveitarstjóri var Bohdan
Wodiczko og stjórnaði hann 22
hljómleikum. Aðrir hljómsveitar-
stjórar vom Dr. Róbert A. Ottós-
son, Ragnar Bjömsson, Jussi Ja-
las, Shalom Ronly-Rifclis, Kurt
Thomas og ÞDrkell Sigurbjöms-
son. Einleikarar og einsöngvarar
voru 27 og söngsveitin Fílharm-
onía flútti með hljómsveitinni
Requiem eftir Verdi undir stjónn
Róherts A. Qttóssonar.
Htjómsveitin flutti á árinu 103
tónverk eftir inntend og erlend
tónskáld. Frumiflutt voru 5 ís-
lenzk tónverk. Hljóðrituð vom á
starfsárinu fyrir Ríkisútvarpið 48
tónverk eða tónýerkaflokkar, þar
með talin óperottan Meyjasikemm
an Dg óperan Mavra.
A Starfsárinu 1968/69 verða
hljómsveitarstjórar Sverre Bru-
land frá Noregi, Alfred Watter,
Dr. Róbert A. Ottósson, Ragnar
Bjömsson, Lawrence Foster',
Páll P. Pálsson og Bohdan Wo-
diczko. Fyirstu tónleikamir verða
26. september. Einleikarar verða
m.a. Detief Kraus, Arve Tellelf-
sen, Peter Serkin, Bjöm Ölafs-
son, Intgvar Jónasson, Halldór
Haraldsson, Einar VigfússDn,
Louis Kentner, Rögnvalduir Sig-
urjónsson, Lee Luvisi, Ruth
Little Magnússon, Edith Peine-
mann, Robert Riefling, Wolfgang
Herzer, Hertha Töpper og Kon-
S'tar.ty Kulka.
Tónleikar verða alls 18. Sala
áskrifendaskírteina er þegar haf-
in í Ríkisútvarpinu og er fóstum
ásfcrifendum ráðlagt að tilkynna
um endurnýjun, því aðsókn er
mikit.
Miklar símatmfíanir arðu
allviða I Reykjavík I gær
l