Þjóðviljinn - 15.10.1968, Page 4

4 SÍÐA — ÞJÓÐVTLJrNTT — Þri5ju*JagMr 15. ctoMber 1368.
Ctgefandi: Sameiningarflokkur alþýdu — Sósialistaflokikurinn.
Ritstjórar: Ivar H. Jónsson (áb), Magnús Kjartansson.
Siguróur Guðmundsson.
Fréttaritsitjóri: Siguröur V. Frióþjófsson.
Auglýsingastj.: Ölafur Jónsson.
Framkv.stjóri: Eiður Bergmann.
Ritstjóm, afgredðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðustíg 19.
Sími 17500 (5 línur). — Áskriftarverð kr. 130,00 á mánuði. —
Lausasöluverð krónur 8,00.
Fjármunatilfærsla
yel mætti ætla að ráðherrar „viðreisnarstjómar-
innar“ væru gersneyddir kímnigáfu, þó ekki
væri annað haft í huga en yfirlýsingar þeirra og
ræður um efnahagsvandamál og nauðsyn á síend-
urteknum kjaraskerðingum alþýðu manha. Svo
mun þó ekki vera um Gylfa Þ. Gíslason. Ég efa
ekki að hann finnur spaugið í nýjustu ræðunni, að
efnahagsráðstafanir þær sem ríkisstjórn Sjálf-
stæðisflokksins og Alþýðuflokksins fyrirhugar nú
og árás á lífskjör launafólksins eigi hreint ekki að
verða bráðabirgðaráðstöfun, heldur fela í sér var-
anlega endurbót efnahagsmála á íslandi; að fyrir
alla rriuni megi nú ekki gera bráðabirgðaráðstafan-
ir heldur búa svo um hnútana að ekki þurfi sífellt
að vera að ástunda „fjánmunatilfærslur“ milli
manna og stétta í þjóðfé^aginu.
Jjað er áreiðanlega ekki vegna skorts á kímnigáfu
að þessi áróður er fluttur haustið 1968, heldur
vegna þess að hér mælir æfður stjómmálamaður
sem á löngum ráðherraferli hefur ástundað að
læra þá list hvernig eigi að tala við fólk svo það
láti sér óstjóm lynda. Þegar ráðherra í íhalds-
stjóm biður alþýðu manna að feta niður eitt þrep
kjaraskerðingar enn, með bví huggunarríka lof-
orði að á því þrepi skuli íhaldið og Alþýðuflokkur-
inn snúa öllu til góðs, er hann að leika nákvæm-
lega sama leikinn og gert hefur verið í hvert ein-
asta sinn sem afturhaldsstjórn hefur talið sér fært
að velta árangrinum af óstjóm sinni og andstæð-
um auðvaldsskipulagsins á bak alþýðu manna,
eftir formúlunni að þeim skuli bundnir þyngstir
baggar sem sízt hafi þrek til að bera þá. Ýimsum
mun enn í minni loforðin sem núverandi stjómar-
flokkar sendu inn á hvert heimili á landinu 1960
um heilbrigðan grundvöll islenzkra atvinnuvega,
og einhver kynni að muna útkomur kreddumeist-
ara ríkisstjórnarinnar sem í fyrrahaust reiknuðu
út svo ekki átti að skeika broti úr prósentu hversu
mikil gengislækkun þyrfti að verða til þess að út-
flutningsatvinnuvegirnir gætu staðið á eigin fót-
um og heilbrigðum grundvelli.
^amt eru kreddumeistaramir enn að reikna. Samt
er ríkisstjóm íhaldsins og Alþýðuflokksins enn
að boða kjaraskerðingu alþýðu manna í máligögn-
um sínum, Vísi, Morgunblaðinu og Alþýðublaðinu.
Enn heimta Bjarni Ben og Gylfi Þ. Gíslason „fjár-
munatilfærslur“ í stórum stíl, þeir ætla sér einnig
á þessu hausti að færa f jármuni Dagsbrúnarmanns-
ins, Iðjukonunnar, sjómannanna til annarra, m.a.
til Ingvars Vilhjálmssonar, Tryggva Ófeigssonar
og annarra ríkisstyrkþega útgerðar og hraðfrysti-
húsa, en líka til mannanna sem byggt hafa brask-
aramusterin, ráðskað með sparifé þjóðarinnar og
erlendan gjaldeyri og rakað að sér ofsagróða. Kjara-
skerðing í munni ráðherra íhaldsins og Alþýðu-
flokksins þýðir alltaf þetta eitt, kjaraskerðing ís-
lenzkrar alþýðu. Auðmenn og gróðamenn, afætur
og miljónastyrkþegamir, skulu hafa sit't á þurru;
af þeim er ekki tekið, til þeirra er fært. — s.
Jákvæðar eða neikvæðar efnahags-
ráðstafanir í sjávarútveginum?
Nú, þagair landsíólilkinu er
svo ad segja daglega án noikik-
urs uppihalds bodað í öllum
fjölmidlunartaekjum ríkis og ein-
staklinga, að íyrir dyrum stamdi
mdkilar og örlagaríkar ráöstaf-
anlr í eflnaihaigsimálum tdl halds
og trausts útflutningsatvinnu-
vegunum, þá er tímaibaert að
spyrja: Veröa nú loksins gcröar
ják/vaeðar ráðstafámir sjávarút-
veginum til handa? Eöa verður
haiddð áfiram á sömu braiuitinni
og áður, að gjara neitovaeðar
ráðstaifanir, siem að skömmum
tíma liðnium hafa fiært efina-
hagsdaifið í ennþá iMeysanlegri
hnút, heldur en það stendiur í
nú?
Við höfium nú þegar fengið
nokkra reynslu af nedfcvaeðu
leiðinni og þessvegna maabti
vaenta þess, að bneytt yrðá til
og leitað niýrra úrraeða. Þrjár
stórfelldar genigdsilaekkamir á
tæplega áratug, það er fuHmik-
ið án árangurs til góðs eftir á.
Hver er þá þessi jákivaeða leið
sem maðurinn er að tala um?
mun máski eimhver spyrja. Sú
leið sem ég kalla í þessu ti'lfellli
jáfcvaeða, er í fáum orðum sagt
þessi: GengisJækkun verði ekki
framkvæmd, heldur verði sjáv-
arútvegimim hjálpað til að
komast á rekstrarhaetan gimnd-
vöW, með éframhaidandi upp-
bótum og styrkjum og verði fé
tdl þess afilað án þess að brým-
usitu lífsnauðsynjar aJmennings
haekki í varði. Jafnhliða þessarí
hjálp, sem ekfci er hugsuð til
framlbúðar heldur yfir takmark-
að tímaibil, þá verði snúið sér
að því að leggja hinn raun-
veruilega rekstrargru ndivöll til
frambúðar. Vextir af lánum til
útflutningsiflramleiðslunnar verði
læikkaðir, raflmagn tdi fiskiðnað-
arstöðva verði lækkað, olíuiverð
til útvegsins iækki, annaðhvort
í glagnum sameigmileg innkaup,
eða með öðrum ráðum. Þannig
verði markvisst stefnt að því að
færa niður rekstrarkostnað á
öllum sviðum. Á hdnn bóginn
verði samntímis hafin sófcn á
svið'i vöruvöndunar með opin-
berri fhiutun, áróðri og leið-
beiningum, ásamt fuiWkomnari
búnaði um borð f fiskiskipum
og á fiskiðnaðarstöðvum til
geymslu á hráefninu sem unmið
er úr.
Bezta og raunhæfasta aðstoð-
in sem sjávarútvegu'rinm þarfn-
ast nú, er sú að ríkisivaldið koimi
honum til aðstoðar við að
lækka reksbrarkostnaðinm ásamt
því, að gerðar verði réðstafam-
ir til þess, að hráefinisþörfinni
verði fullniægt á hverjum tfima
og að gæðum afllans verði kom-
ið í betra horf. Þegar búið
yæri að koma meiginhlutanu.m
af þessu í kring, þá gætum við
aftur afniumið styrki og upp-
baetur til sj ávarú tvegsins í á-
föngum.
Þetta er hin jákvæða ledð,
mdðað við þær kringuimstæður
sem fyrir hendi eru. Það er
ekki nóg að efnahagssérfræð-
ingar okkar kunni að fara með
tölvur, sem þedm eru fengmar
1 hendur, heidur verðá þedr iika
áð styðjast við raunhasfa þekk-
ingu á rekstursmöguileikum þess
atvinnuvegar sem bjairga á.
Hvaða vit er t.d. í því, að
styrkja atvinnuigrein af al-
mannafé til framlleiðsilu á gall-
aðri vöru, én þess um leið að
gera ráðstafamdr tiil þess, að úr
götlunuim sé bætt? En það er
einmitt þetta sem gert hefur
verið hér æ ofam í æ.
Við höfum verið að gera nei-
kvæðar ráðstaflanir, með því að
haigræða tölum á papprfr, en
gengið á svig við kjama móls-
ins, raunhæfa uppbyggingu
fraimieiðslunnar. í)ptba er efcki
sagt út í Lofitið, því að þetta
er hægt að rökstyðja með f jölda
dæma úr útfilutningsframileiðs'lu
okkar. En til þess að mienn geti
efcfci saigt að. ég fari hér með
staðHaiusa stafii, þá ætla óg að
viitna í nasrtækt dæmi. Bitt af
mörgum.
Þorstednn Gísdason, aðadmað-
ur S.H. í Bamdaríkjuim Norður-
Amerifcu við sötu á íslenzkum
fiskafiurðum þar, var nýlega hér
á ferð. Hann sagði frá því í
opinibaru blaðaviðtaili að inn á
bandaríska markaðfirun vanitaði
.nú í stórum stfl fiyrsta fllokiks
fiskfllök pökkuð í neytendaum-
búðir, á sama tíma sam ofi mik-
M - 'i
'FiSKlMÁL
ið bærist inn. á markaðinn aí
fiskblokkum. Var hægt að bæta
úr þessu með því að senda strax
héðan þann fisk sem þama
beinlliínis vanibaði á marfcaðdnn?
Nei, hann var ekki tfiL Og or-
sökdn er fiyrst og fremst sú, að
slífca vöru er ekki hægt að
framleiða nema út úrvalshrá-
efind, sem okkur vantar í stórum
stíl handa hraðfrystihúsunum,
þrátt fyrir það, að við búum
við beztu fiskimið heimsins. Og
þó er verðið á fískinum sem
yanitaði inn á bamdaríska mark-
aðdmn, sem svarar einum þriðja
hærra, heldutr en verðið á físk-
blokkinni,
Svona dæmi er hægt að koma
með, ekfci barh úr freðfískfiram-
leiðsluinni heldur líka úr salt-
físk- og sfcneiðarframleiðslu
ofckar. Það er’ þetta sem ég
segd að verðd að tafca breyting-
um til hins betra, því án þess
rennur öll aðstoð út í sandinn,
að stuttum tíma liðnum frá því
húm er veitt.
Hér kreppir ■ skórinn fastast
að, og heifiur svo lengd verið.
ALmemninigur vierður að láta sdg
það varða nú, þegar að honum
er kreppt, að ekiki verði gemgið
fram hjá þessum staðreyndum
lenigur, eins og þær væm ekki
til.
Verkallýðshrcyiingi'n eða fé-
lagsmenin hlennar hafa löngum
orðið harðast útd í viðsifciptum
við rífcisvaldið, þegar svokállað-
ar efnahagsráðstafanir hafa ver-
ið látnar skella á þjóðinni,
hvort sem þær hafa verið í
gerfi genigisfellingar eða aiuk-
innar skattheimtu. Þessuetgma
hvflir nú sú skylda á launþega-
samtökuinum, að þau beiti sam-
takamætti sínum, til að boma
í veg fyrir það, að saga umd-
amgemginna ára endiurtafci sig
nú þannig, að fjánmunir séu
sóttir án nokfcurrar hindmnar
f vasa almeinnings, til styrktar
útfflutningsframledðsilunni án
þess að jaflnlhliða séú gerðar al-
varlegar tilraunir mieð, að koima
þeirri framleiðslu á hærra stig.
Gera hana verðmeiri, svo hún
geti af eigin rammleik risið
undir hærri famleiðslukostn-
aði, heddur en hún gerir nú. Hér^
væri hægt að vinna stórvirki.
En það kostar ábak og það er
sýniiegit, að slfkt átafc fæst efcki
frarn, nerna með aitfylgi fjölda-
hreyfíngar. Því það er nú einu
sinni svo, að ýmsum þykir á-
reynslúminma að lötra undan
brekkunni, helldur en sækja á
braittann, þó þess sé þörf.
þessdr tveir flloWfcar af saUd tald-
ir standa í lægra gæðafilokki
heldur en sild sölibuð í trétunn-
ur á miðunum. Samkvæmt
reglum norsika síldairmatsdns þá
miá í hæsta lagd 5 prósemt af sóild
í tuinmu vera fyrir meðan fyrsta
fllokks gæði, þegar um Islamds-
sfld er að ræða.
Hvort betri reynsfla hefiur
fengdzt af geymasaltaðri síld og
landsaltaðri úr þeim förmum
sem síðar hafa verið rannsak-
aðdr er mér ekki fcunnugit una.
En þessd firásögn gefiur gilögga
myrnd af þvú, að Norðmenn. eru
vel vakandi og á verði gegm því,
að sald sem ekkd stenzt gæða-
mat flari á mairifcað sem gaaða-
vara. Við getum áreiðanlega
lært ýmislegt af þessum tálraun-
um Norðrmanna og oklfcur ber að
gera það.
I þessu sambandi þyrfti að
gara samanburð á sild saltaðri
á miðum hér í suimiar af ís-
lenzfcum sjómönmnim og svo
þedrri síld siem flutt var óvar-
in til lanástöðva og söltuð þar.
Máski hefiur sfldkur samanburð-
ur verið gerður á stöðvum þó
ég hafí eikki fengdð fregndr af
þvi ennþá. Það er alveg víst,
að þrátt fiyrir margvíslegar til-
raunir með síldarsöltun, sér-
staklega hjá Norðm'önnum, nú
uim árabil, þá hefiur ekkd enn-
þá vierdð fiundin ný söltunamað-
ferð, sem gefiur jafngóða raun
og hin gamla aðferð að salta
saldiina í trétuaunur.
Frá tHraunum Norðmanna
með síldarflutninga ogsö/tan

Ég ságði frá því hér í þætt-
inum í sumar að Norðmenn
væru að gera tilnaunir með að
salta síid. á mdðunum í stóra
geyma sem taskju ca 10 tummur.
Ekketrt hefiur ennþá verið gefið
út opinberlega í blöðum um
áranigur þessara tilrauna eða
um áramgurinn af landsaltaðri
síld sem fllutt var i sjókæfldum
geymum tifl Norður-Noregs og
söltuð þar. Hinsvegar hefur
mér, gegnum aðrar leiðir, bor-
izt í hendur nokkur vitneskja
um þessi mál bæði.
Síðari hluta ágústmánaðar
höfðu tvö „partí“ af síld, sem
var söltuð í geyma á miðun-
_ um verið rannsökuð. Þau höfða
géngið í gegmium útfllutnimgsmat.
Niðurstaða þess mafcs er í fláum
arðum þessi. Sdlddn var taldn f
lágum gæðafloikki. Við ná-
kvæma sumdurgrejningu á öðr-
um þessara farma er sagt að 1
þetta hafi komdð í Ijós: Sífldar- j
vöðvinn var deikkri en á venju- I
legri síld, saltaðrd um borð í :
sifcipi í tunnur. Sflourðarsárið var
grátt og matt. Sfídarvöðvinn i
sedgari og þurrari og bragðið j
ekki eins ljúffengt. Þá var
síldin hreistuxsflaus . og roðdð
nuddað og sumstaðar komdð
slit í roðið. Þé bar á því að
sumt af síldinni hefði orðið fyr-
ir of mdldum þrýstingi og blett-
ir myndazt í físlfcvöðvamum af
' þeirri ástæðu. Sfídarpækiilinn
var grár og mattur. Þá kom
ldka fram sífld með þráa og illa
hausskorin í(!d. Við matið á
þessari síld er sagt, að helming-
ur hafli farið í úrkast. Norska
sfídarmatið leyfír nú ekki ið
fíytja út síld sem hefiur verið
söltuð í geymum, nema að hún
hafii áður verið metim sfíd fyrir
síld.
Þá er sagt áð sflddn, sem filutt
var til Norður-Nor©gs, í kældum
sjógeymum og söltuð í landi
hafi verið lakari að gæðum
heildur en sífld sem söfltuð var
í venjulegar trétunnur á mið-
unum, en hinsvegar hafí þessi
sfLd verið betri em sú sem söltuð
var í geyma á miðuum og úilit
hennar betra. í>ó er bæðd bragð
og útlit þessarar sóldar taflið
standa talsveri að balkd , síldar
siam söfltuð var í trétunmur á
miðunum. Norsika síldarmatið
hefiur því gefið út reglur sem<
áfcveða að laindsaltaða síldin af
Bjamareyjarmiðum sifcuili metin
til útfllutnings á sama hátt og
sú sem söltuð var í geyma ó
miðum. Hjá norska matinu eru
Leifs-dagur í
Bandaríkjunum
Þann 9. ototóber vár dagur
fceifs heppna í Bandarikjunúrfú
I tilefini dagsins fcom út 6 senita
frímerki i Bandarikjunum með
mynd af Leifsstyttunni í
Reykjavik.
Sama dag afihenti, sendiherra
Bandaríkjanna á Islandi, ICarl
F. Rolvaag, forseta íslands firi-
menkjamöppu með frimerki
þessu.
Frímerkið er gefið út í
Seattle á vesiturströnd Banda-
ríkjánna, en á því svseðd býr
fjöldi fólks af íslenzfcum ætt-
uim og öðrum norrænum ætt-
um.
Útvarpsviðgerðir
VELAR OG VIÐTÆKI,
Laugavegi 147. símar 22600 ->23311.