Þjóðviljinn - 15.10.1968, Blaðsíða 6

g SlÐA — ÞJÓEA7TLJINN — Þriðjudagur 15. oktöber 1968.
Skuli Benediktsson kennari:
Skólamdl og skinhelgi
Ljósaatkugun bit-
reiða í Hafnarfkði
Lögreglan í Hafnarfirði gengst
fyrir ókeypis ljósaathugun, á-
saunt Bifreiðaeftirliti ríkisdns
og í sarm/innu við eftrtalda að-
ila:
Bílaverkstæði Hafnarfjarðar
v/ Reykjavíkurveg.
Bifreiðaverkötæði Njáis Har-
aldssonar, Norðurbraut 41.
Bifreiðageymslu F.B.I.', Hval-
eyrarholti.
Athugunin heifst briðjudaginn
15. október og fer fram dag-
lega milli kl. 18.00 og 22.00 og
lýkur föstudaginn 18. október.
Miði með áletruninni „LJÓSA-
ATHUGUN 1968“ verður festur
á framrúðu beirra bifredða, sem
raynast hafa allain Ijósaútbúnað
í lagi.
Ljósastillingar eða viðgerðir
á ljósabúnaði verða ekki fram-
kvæmdar meðan á sjálfri at-
huguninni stendur.
Athuganir, sem gerðar hafa
verið að undanfömu, hafa leitt
k Ijós, að í umferð er allmikill
fjöidi ökutsekja með vanstillt-
an eða á annan hátt ófullkom-
inn ljósabúnað. Viljum við bví
eindregið hvetja alla bifreiðar-
stjóra til bess að notfæra sér
bessa endurgjaldslausu bjónustu
og koma með bifreiðar sínar til
athugunar, bó ekki sé til.annans
en að láta merkja bær „LJÓSA-
ATHUGUN 1968“, bá verðabeir
ekki ásakaöir fyrir að aika með
vanstillt ökuljós.
'Lögreglan í Hafnarfirði).
Skólaimál okkair hafa sætt
mikilli gagnrýni nú síðustu árin
og ekki að ástæðulausu. Óstjóm
og agaleysi setur í rxkara maeli
svip sinn á skálastarfið, ennk-
um í Reykjavík. Á þetta við
um marga gaignft^eðaskólana, og
ekki er ástandið betra í fram-
haildsdedlduim bamasikólanna og
árangurinn eftir því. Skólastjór-
ar og yfirkennarar sjá víðast
hvar einir um stjóm skólanna
án samvinnu við kennara, en
em önnium kafnir við alls kon-
ar sfcriífinnsku. Dæmi munu
þess, að kennarar einnar og
sötmi békkjardedldar sjáist ekki
aUan starfsdaginn. Skipuilags-
leysið býður agaileysdnu heim.
Ahir, sem við kennslu fást, vita,
áð ró og vinnufriður er aJgert
skilyrði bess, að árangur náist.
óstjómin verður til bess, að
kennarar gerast kæruilausir eða
taka sér önnur störf fyrir hend-
ur. Margir nýliðar í kennara-
stétt, oft góð kennaraeflni, fá
sína fyrstu reynslu. í þessu öng-
þvedti og leggja framtíðarstarf
sitt á hilluma. Hinn kunni skóla-
maður, Snorri Sigfússon, sagði
fyrir nokkrum árum í útvarps-
erindi, að lélegur kenmari væri
verri en enginn. Má þá ekki
ætla, að skólastofnanimar geti
orðið svo lólegar, að þær megi
teljast verri en engar?
Ófremdarástandið í skólaimál-
um hefur að sjálfsögðu haft á-
hrif á árangur nemenda og
valdið óánægju mieðail almenn-
ings. Aldrei er samt réðizt gegn
sjálfri meinsemddnni. Hins veg-
ar hefur það verið gert að
nokkuirs konar þjóðlygi, að
skólakerfið og fræðslulögin
standi í vegi fyrir því, að ný-
uinígar séu gerðar á kenmsluhátt-
um. LandsprófSð á að vera eitt-
hvert ógnvekjandi pyntingar-
,tæki. Þjóðlygi þessi hefur fallið
í góðan jarðveg hjá foreldrum,
sem hafa slæma reynslu af
starfsemi skólanna, en gera sér
ekki grein fyrir orsökinni. A-
róðmrimn gegn fræðslulögunum
og landsprófinu hefur orðið svp
vinsæll, að jaflnveil þjóðméla-
slkúmar, sem ekkert þekkja til
kennslumála, oft undirmáls-
menn Ifka svo, hafa tekið und-
ir þjóðlygina og kryddað hana
með sinu lagi. Og nú er svo
komdð, að þeir, sem.með skóla-
mál fara, standast ekki lenigur
áróðurinn og gena hvert axar-
6fcaftið öðru verra til þess að
friða almemning. Gleggsta dæmi
þess eru afgflöp nefndar þeirrar
sem hefur með lamdspróf mið-
skóla að gera, landsprófsnefnd-
ar.
Rétt um það leyti, er ga.gn-
fræðaskólar tóteu til stairfa f
haust, hélt formaður lamdsprófs-
nefndar og hinna svo nefndu
„Skólarannsókna" fund með
fréttamönnuim útvarps og blaða.
Bar fundur sá öll einkianni
skrums og áróðurs. Skýrði for-
maðurinn frá nýrri reglugerð
um landspróf miðsteóla. Breyt-
inigamar, sem reglugerðin telur
í sér, eru aðallega á tilhögun
prófa og eintounnaigjöf. Lýsti
hann yfir þvf, að liamdsprófs-
nefnd teldi „athuganir og út-
reikninga" benda þess, að
mieð þessari nýskipan „mætti fá
jafnáreiðanlega niðurstöðu af
prófinu með minni fyrirhöfn r>g
tilkostnaði.“ Hér er farið með
svo mitolar staðleysur, ef etotoi
vísvitandi falsanir. að vítavert
er. Með breytingum beim, sem
gerðar eru á einkunnagjöf er
verið að koma á vinnusvikum
kennara og löggilda handahófs-
kennd vinnubrögð. Það virðist
ekiki tetoið tillit til þess í „út-
reikningum og athugunum", að
nemendur séu gæddir þvf. serm
netfnt er rétttætiskennd. „Stoóla-
rannsóknir“ og landsprófsnefnd
virðast byggja al'lar bneytingar
vil ég móðga landsprófsnefnd
með því að 'rengja dóm tölv-
unnar. Það liggur lika í auguan
uppi, að einin nemienda getur
haft heppnina með sér, þótt
annar verði óheppinn. Annar
fær til dæmis ekki að tatoa próf
í etftiríætisigrein siinni, hi'nn er
heppinm og sleppur við þé les-
greinanna, ,sem hann hefur ó-
yndi af. Fjölmargir ruamendur
sam hafa áihuga á mannkyns-
sögu, hafa óbeit á náttúrufræði
og ættartölum pQantna. Þetta
getur sem sagt jaíiniazt og eins
margir náð próíi. En nemendur
eru gæddir ríkri réttlætisikennd.
Þeir bera saman bækur sírnar
eftir próf. Ætli þciim þyk;i rétt-
iætin.u fuílnæigt í pllum tilvik-
um? Ætli það sé nokkur hætta
á, að virðing þcirra fyrir námi
o.g prófum slævist? En lands-
prófsiniofnd varðan okfcert um
slíkt. Nemandinn skiptir emgu í
hugarheimi þess, sem lært hef-
ur sál^ræði af bókuim og moðar
í tölvufóöri.
Virða skal það
sem vel er gert
Á téðum fíumdi með frétta-
mönnum skýrði fommaður lands-
práfsmeftadair frá þvi, að kcwnin
væru út ný kennslubók í eðlis-
fræði, er leysa skyldi hina eldri
af höllmi. Þótti þetta tíðdjndum
sæta. Sú eldri hefur veirið fylgi-
kona skólayfirvalda áraitugum
saman, staðlzt alflar freistingar
og náð þó sama áldri og konur,
er þær gan,ga úr bameign. Frétt
þessi setti að sjálfsögðu nokk-
um tregablæ á þennan annars
ágæta fuind, en sýnir þó and-
lega frjósemi hlutaðeigandi.
'Viðskilnaðurinn er sár, miimnir
hann helzt á það, er Napóleon
skildi við Jósefínu. Ektei var
saimt greint frá þvi, hvaða staf-
krók hinna velrægðu fræðsflu-
laga þumfti að breyta til þess
að þetta yrði möguilegt.
Hvernig bregðast
kennarar við?
Það er mikill siður þeima,
sem hvergi koma nærri kenmslu
og skólastarfi, að beigja sig út
og þykkjast vita betur en þeir,
sem við skólama vinna. Fræðslu-,
yfirvöldin eru í engum tengslum
við skóilana og hafa ekkert eft-1
irlit með kenmsQu í skólum
landsins. Hvar eru námsstjór-
arnir? Aðeins einn námsstjóri í
bóklegri grein hefur komið
hingað til Akraness, frá þvi er
ég hóf kenmislu hér. Síðan hann
kom eru bráðum tvö ár. Þetta
var námsstjóri í íslenzku.
Dvaldist hamn hér einn morgun
og hlýddi m.a. á mig kenna
eina kennslustund. Námsstjór-
inn hélt fumd með okteur kenn-
'uruouim rétt fyrir hádegi. Þótt
stuttur tími væri til viðræðna,
mátti margt af honum læra,
enda er hann góður og gegn
sfoóttamaður. En hann var tíma-
bundinn, starf hams-'var aðeins
„hálft“. I lok fundarins sagði
hann þær fréttir, að starf sitt
sem námsstjóri yrði lagt niður
að fullu þá innan skaimms.
Enginn námsstjóri hefur birzt
hér síðan.
Landsprófsnefnd segist hafa
rannsalkað og reilknað út. Ætfli
ei'nihverjir fuflltrúar hennar hafí
lagt leið sína í gagnfræðaskóla
landsi'ns og athuigiað kennsluað-
ferðir, vinnubrögð og stjóm-
semi skólastjóra og kennara? A
hvers konar nannsóknum eru
breytingarmar á einkunnakjöf
og fækkun prófgreina byggðar?
Ég hef ekfci enn hitt neinn
kennara, sem mælir nýskipan
landsprófsnefndar bót. Ég held,
að fllestir sjái, að stoinheigin og
• sýndarmierinskan svífa bar yfir
vötnum. Slíkt seitur svip sinn á
yfirstjórn fræðslumála nú.
Kennarar hafa látið bjóða sér
mangt á undanfömum árum. En
nú teikur fyrst steininn úr. Sú
lítilsvirðinig, sem landsprófs-
nefnd sýnir kenmurum með ný-
skipan sdnni, er bannig, að b®ir
verða að mótmæla. Ef kennar-
ar eru svo dauðir úr öllum æð-
um að láta landspróflsiniefnd
haldast uppi skemmdarstarfsemi
f þeim dúr, sem hún heflur nú-
byrjað, mega þeir búast við
hverju sem er í náinni fram-
tíð.
Akranesi 12. ofctófoer.
Skúli Benediktsson.
Frá lögreglunni í Hafnarfirði:
Landsprófsnemendur í prófi.
ir aðeins í heilum tölum frá
0-10. Laindspróf er til þess að
velja nemendur til framhalds-
náms. Kenmurum og prófdóm-
urum er lögð mikil ábyrgð á
herðar, er þeir getfa edntoumnir.
En nú reynir landsprótfsnetfnd
að koma á handahófskenndum
vinnubrögðuim án þess að leysa
neirm vanda. Stoal ég nú tatoa
dæmi þessu til sönnunar.
Tveár nomicndur, ég kaflla þá
A og B, þreyta landspraf.
Nemandi A hlýtur einikuntaina
5,5 í ölflum próf’greánum. Eftir
breytingu landsprófsnetfndar er
eánkunnin hæfldcuð upp í hverri
grein. Nemandiinn fær aðaleink-
unnina 6 og rétt tii þess að sietj-
ast í framlhaldssikóla, t.d.
menntaskóla.
Nemandi B hllýtur- einkunn-
ina 6,4 í sjö prófgrednum, en 5,4
í einnd. Hann tellur, nær ektoi
f raimhaldseinfounn!
Hvor þessara nemenda er
betur undir framhaldsraám bú-
inn ? Hefur landsprófsnetfnd
rennt þessum dæmum 1 tölv-
una?
Ég hetf kennt landsprófsnem-
endum islenzku nokkra vetur. Ég
tel geysimikdnn mun á getu
tveggja nemenda, ef annar hlýt-
ur 8,5 en hinn 9,4. Landsprófs-
neflnd leggu.r þe.ssar einkunnir að
jötfnu, þótt aðedns muni einuni
tíunda, að mismunurinn sé heil
tala. Sá, sem hflýtur eihkunn-
ina 8,5 er néimsmaður rétt f
meðallagi. Hinn, sem hflýtur 9,4
er mjög góður.
Tveir nemenda minna hlutu
einkunnina 9,9 á síðasta lands-
prófi. Er sanragjamt að mieta
árangur þeirra til jafns við ár-
aragur þess, sem hlýtur 8,5? Eða
En býður svo þessi breyting
engum vanda heim? Lands-
prófsraefnd segir sjálfsagt, að
auðvefldara sé að getfa í heiduim
tölum og „kostnaðarminraa". Bn
þeir, sem úr prótfunum vinna
eru settir í enn medri vanda,
þegar þeir þurfa að átoveða,
hvort geifa skuld t.d. 6 heila eða
5 o.s.frv. Nú getur einn tíundi
orðiö að heilli tölu. Hér getur
í mjög mörguim tilvikum mun-
að mjóu og enn meiri ábyrgð
að dæma en áður. Það lítur
hins vegar, vel út í auglýsingu
að segja: „Niður með simá-
smyglin:a.“
Kennsla fyrir landsprótf er
tvíþætt, fræðsla og þjálfun.
Kennara er stoyilt að kenna
niemendum nákvæm og mark-
viss vinnubrögð. Skyndipróf
með hæíilagu miillifoili eru ekki
aðeins nauðsynleg til upprifjun-
ar, heldur ednraig sú bezta þjálf-
ura, sern völ er á, cf til þeirra
er vandað. Nemandanum er líka
þörf á að sjá framtfanr sínar,
þótt litlu muni frá eirau prófi
til annars, Prófin eru driflfjöð-
ur kennslunnar. Breytingar
landsprótfsnefndar á einkunna-
gjöfinni hlljóta að leiða af sér
ónákvæmni í vinnubrögðum
kennara — og það sem verst er
nemendanna eiranig. Það eru
þau einu áhrif, sem nýskipanin
getur haft aute þess, sém áður
er sagt. Sú hlið þessara breyt-
inga, sem að nieimendanum veit.
er stouggalegust.
Landsprótfsnefnd lætur greini-
iega að vilja þeirra, sem gef-
izt hatfa upp við að sfunda
skipuleg kennslustörf við aga-
leysd og óstjóm og vilja helzt
aflnema öll próf. Vissulega hef-
Þess múnu dæmi, að þeir, sem
kenna landsprófsnamendum hafi
sjafldan eða aldred æfiragapróf
allan veturinn. Þeir nemendur,
som ekki eru þjálfaðir og
kunna ekki að vinraa skipulega
í prófi, standa eiuðvitað verr að
vígi i erfiðu vorprófi og sýna
ekki naunverullega getu. Hér er
við kennara og skóla að saikast.
Aranað hvort er um hriein
vinnusiyik að ræða eða hitt, að
stjómleysdð er crðið svo mikið,
að toennarinn kemiur engum
æfingum við. En yfirstjóm
fræðslumála fflýr vandann, gierir
etoki einu sinni tilraun til að
vinraa gegn memsemdirani.
Landsprófsnefnd tekur raú þátt í
skrfpaleiknum. Allt á að færast
í „eðttilégt ástand" með handa-
háfsbreytingum á landsprófinu.
Skólastarisemin er í stakasta
lagi og enigian má móðga. Jón
á Bægisá kvað:
Vakri Skjóni hann stoaíl heita,
honurni mun ég nafnið veita,
þó að meri það sé brún.
Vélar og fólk
Saimlkvæmt nýskipaninni skal
prófgreiinum fækkað úr 9 í átta.
Á það að gerast með þeim
hætti, að hver netmandi verður
undanþeginn ednni lesgrein-
anna. Ekki fer það samt eftir
vald nemandans sjálfs, hverri
greinamma hann sleppir, heldur
ákveður landsprófsnetftad það
og lætuir tilkynraa ákvörðun
sína í byrjun prófis. Og nefndin
telur etftir „athuganir og út-
rejkninga“, að sttíkt breyti
engu. Tölvan sýnir senndlega,
að fjöldd þeirra, sem landsprófi
ná, breytist ekki við þetta. Elkki
sínar og fímbulfamb é tölvu-
fóðri. Engin haldbær rök eru
fyrir þeim breytingum, s«m
gerðar eru, allt mælir þeim á
móti.
Tölvur og
einkunnargjöfin
• Landspnóifsneflnd sikipar svo
fyrir, að nú skufli gefa einkunn-
á kannski að brjóta þá hetfð-
bundnu reglu að gefa ekki 10,
nema úriausn prófs sé algerlega
villulaus? Nemendur mínir
þekkjast cg vita um bann mun,
sem er á getu þeirra, þvi að ég
hef stundum skyndipróf. Ætli
þeim þytoi hún sararagjöm „nið-
urstaðan“, sem landsprófsnefnd
segir að breytist efcfci?
ur landsprófsnetfnd stigið spor i
þá áttina. Einn nýstúdenta sagði
síðast liðið vor í blaðaviðtali,
að sér hietfði aldrei verið kerant
að læra. Gagfræðaskólakennar-
ar segðu: „Þú áttfir að læra
skipuleg vinnubrögð í barna-
skólamum“. Mennitasikóttakenn-
ararnir segðu: „Þú áttir að læra
að vinna í gagnfræðaskólanum“.