Þjóðviljinn - 24.09.1969, Blaðsíða 3

Miðvikudaigur 24. septemiber 1969 — ÞJÖÐVIUINN
SlÐA 3
V
ViBræiur um lundumæri Kínu
og Sovétríkjunnu ui hefjust ?
WASHINGTON POST" :
Frá þvi var nýiega skýrt í
fréttum að Kosygin og Sjú Enlæ
heíðu komið sér saman um það á
fundi sinum 11. septemlber að
bráðlega yrðu hafnar samninga-
viðræður milli stjóma Kina og
Sovétríkjanna um landamœra-
deilur rí'kjanna- Þótt þessi frétt
hafi eldd enn verið staðfest opin-
berlega er hún mjög sennileg.
Forsætisráðherrarnir hafa að
sjálfsögðu ekki haft tíma til að
ræða öll deiluefni stjóma sinna
á þessum fundi, sem Tass-frétta-
stolfan sagði þó að hefði verið
gagnlegur. Þeir hafa í mesta lagi
getað kornið sér saman um leið-
ir tii að forðast landamæra-
árekstra eða a. m. k. koma í veg
fyrir að þeir geti haft neinar al-
varlegar afleiðingar. Stjómir Kína
og Sövétríkjanna hafa lýst því
yfir margsinnis að þær séu reiðu-
búnar til þess að leysa hin við-
kvæmustu vandamál með sarnn-
inigum.
En munu fulltrúar landanna
geta stungið upp á nokfourri mun-
verulegri lausn á landamæradeil-
unum? Þær ylfirlýsingar, sem
gefnar hafa verið í Moskvu og
Peking á síðustu árum sýna að
leiðin að samkomulagi er ennþá
löng.
Kínverjar hafa fordæmt hina
„óréttlátu samninga“ sem ný-
lenduveldin, m.a. Rússland keis-
arans neyddu þá til að samþykkja
á síðustu öld. Pekingstjómin seg-
ir að í krafti þessara samninga
hafi nýlenduveldin sölsað undir
sig kínverskt land. Mao Tsetung
sagði í samtali við japanska þing-
menn í júli 1964 að héruðin fyrir
austan Baikal-vatn hefðu orðið
rússneskt land fyrir einni öld og
síðan tillheyrði „Vladivostok, Ka-
barovsk, Kamtsjatfoa og aðrir
staðir í Sovétríkjunum." Hann
sagði þá: „Við erum ekki enn
búnir að setja fram kröfur okk-
aríum þessi atriði“. Á sama tírna
sögðu blöð í Peking að Kín-
verjar gaetu krafizt þess að hinir
„óféttlátn. samningar" yrðu gerð-
ir ógildir.
Sövétstjómin hélt eða lézt
hálda að Kínverjar krefðust yfir-
ráða yfir öllum þessum landsvæð-
um- En afstaða Kinverja <er þó
efcki svo einstrengingsleg. „Al-
þýðudagblaðið" í Peking lýsti
henni með þessum orðum 8. marz
1963: „Eftir að alþýðulýðveldið
Kína var stofnað, lýsti stjóm okk-
ar yfir því að gamlir samningar
sem Kínverjar hefðu gert við er-
lend ríki yrðu annað hvort stað-
festir, gerðir ógildir, endurskoð-
aðir eða aðrir samningar gerðir í
stað þeirra, elftir þvf hvert inni-
hald þeirra væri. Á þessu sviði er
afstaða oikkar gagnvart hinum
sósíalistíslcu ríkjurn gerólík stefnu
okkar gagnvart kapítalistískum
ríkjum, og stefna okkar gagnvart
kapitaliistískum ríkjum fer eftir
aðstæðum".
24. mal s.l. gaf ríkisstjóm Kína
út eftirfarandi yfirlýsingu:
,,Ríkisstjóm Kína telur að það
verði að viðurkenna að allir sarnn-

Bandaríkjamenn taka fullan
þátt í styrjöldinni í Laos
WASHINGTON 23/9 — Hversu mjög sem Bandaríkja-1 nú er sem ber ábyrgð á utanríkis-
stjóm streitist við að bera á móti því, taka Bandaríkin stefl™ Bandaríkjanna ætti aðtelja
* n , ,,, , , , T • ttt i ■ tt ,,, ser skylt að skyra okkur fna þvi
orðið fullan þatt í stnðmu i Laos, segir „Washmgton Post ,
Forsætisráðherrarnir Kosygin og Sjú Enlæ í Peking 11. sept.
eitt helzta dagblað Bandaríkjanna, í forystugrein í dag.
Blaðið fagnar þeirri áfcvörðun • aðurinn þar stóð sem hæst, segir (
utanríkismálanefndar öldunga- 1 „Washington Post“. Óbreyttir
deildar þingsins að hefja rann- borgarar og liðsforingjar úr
sókn á íhlutun Bandarikjanna í Bandaríkjaher þjálfa stjómarher-
stríðið í Laos. Það segir það
hreinan uppspuna sem bandaríska
utanríkisráðuneytið hefur haldið
fram að í Laos sé ekkert banda-
rískt herlið, að undantefcnum nítj-
án starfsmönnum flugmálaritara
bandaríska sendiráðsins í Laos.
— Bandarískar flugvélar fara
nú í fleiri árásarferðir gegn skot-
mörkum í Labs en famar voru til
Norður-Vietnams þegar loftihem-
menn í Latns, bandariskar flugvél-
ar veita flugher Laosstjómarinnar
vernd og í síðustu viku barst sú
frétt að hermenn frá Thailandi
sæktu fram á Krukkusléttu- Þess-
ar tihailenzfou hersveitir nutu
hvað er í húfi og í hverju hags-
rnunir okkar eru fólgnir, segix
„Washington Post“.
Ofsaveður á
Norðurlendum
GAUTABORG 23/9 — OfSaveður
stuðnings bandarisfcra flugvéla gefck yfir Norðurlönd síðasta sól-
segir
og Bandaríkjamenn sáu
birgðaflutninga til þeirra,.
blaðið.
— Ríkisstjórnin eða hver það
ingar sem gerðir hafi verið um
landamæri Kína og Sovétrikjanna
séu óréttlátir samningar, sem
rússneskir heimsvaldasinnar hafi
neytit Kínverja til að fallast á-
En vegna þess að hvorki rússnesk
né kínversk alþýða höfðu nein
völd þegar rússneskir heimsvalda-
sinnar neyddu Kínverja til að fall-
ast á þessa samninga og sovézk
alþýða ber því ekki neina ábyrgð
á þeim, t»g vegna þess að mikill
fjöldi sovézkra verkamanna hef-
ur búið lenigi á þessum umræddu
Bernard Feron
í „Le Monde"
fram í yfirlýsingu sinni 21. sept-
ember 1963 að það kæmi ekki til
mála að hefja umræður um svo
mikið mál. Hún stakk einunigis
upp á „viðræðum til að ákvarða
nánar landamæralínuna á vissum
stöðum svo að fprðast megi allan
misskilmng.“ I yfirlýsingunni
sagði einnig: „Með því að búa til
landamæravandamál að ástæðu-
lausu nú á dögum er verið að fara
inn á mjög hættulega braut, eink-
um þegar sósíalistísk ríki eiga í
hlut.“ Loks' var fullyrt í yfirlýs-
ingunni að „Sovétrí'kin ættu ekki
Libyustjérn bannar rekstur
allrtt erlendra fyrirtækja
TRIPOLI 22/9 — Byltingar- fá að yfirfæra 60 prósent launa
stjórnin í Libyu hefur lagt bann ' sinna í erlendan gjaldeyri.
við starfsemi erlendra fésýslu- j Fréttastofa landsdns skýrði frá
manna í landinu og fyrirskipað
lokun allra fyrirtæ'kja, sem eru
eign útlendinga.
Þetita var megininntiak tilskip-
‘anar sem efnahags- og áætlunar-
svæðum, þá er ríkisstjóm Kína
jafnan reiðubúin vegna vinóttú
sovéZkrar og toínverskrar alþýðu
að leggja þessa óréttilátu samninga
til grundvallar þegar landamæri
Kína og Sovétríkjanna verða
ákvörðuð og öll lamdamæravanda-
málin leyst- Þeim landsvæðum
.sejn annar aðilinn hefur tekið af
hinum í trássi við þessa samn-
inga, verður að skila aftur í heild
og án notokurra skilyrða. Enginn
tvískimmíunigur má vera um það
atriði. Ríkisstjóm Kína álítiur að
það verði að leysa alllar landa-
mæradeilur með samningaviðræð-
um og undirrita á jafnréttiisgmnd-
velli nýjan samning, sem kæmi í
staðinn fyrir gamla óréttláta
samninga- Það kemur ekki til mála
að hefja „viðræður" til þess eins
að „ákvarða nánar hvar landa-
mæri Kina og Sovétríkjanna eigi
að vera á sumum stöðum“.“
1 þessari sömu yfirlýsingu sagði
Pekingstjómin að Rússar hefðu
hertekið meira en 20 000 ferkíló-
metra af kínversku landi eftir að
himir „óréttilátu samningar" voru
undirritaðir, þar á meðal sex
hundruð eyjar, sem eru samtals
meira en 1000 ferkílómetrar.
Kínverjar áláta því að það þurfi
að hefja viðræður um „landa-
mæravandamálið í heild“- En
sovétstjómin hafði þagar tekið
liíEturinn á SPD
oe CDU mwnkar
i neinum landamæradeilum við gerðarráðuneyti byltingarstjom-
nágranna sína“. arinnar gaf út í ga?r. Aðeins fyr-
Skömmu síðar (15- septemlber irtæki í eigu libysfcra þegn-a
1964) sagði Krústjof við japanska munu framvegis fá að stiarfa í
þimgmenn að keisarar Kína hefðu landinu, er sagt í tilskipaninni.
líka háð landvinningastyrjaldir og ^ Samtímis tilkynnti innanríkis-
það væri tilgánigslaust, eða jafn- ráðhermann, Moussa Ahad of-
vel „glæpsamlegt“ að reyna að ursti, að útlendingar sem starfa
breyta ástandinu með valdi- Hvað j í Libyu muni framvegis aðeins
sem þvi líður, sagði hann, þá eru
„landamæri Sovétríkjanna' heilög
pg ef einhver dirfist að skerða
helgi' þeirra, munu þjóðir Sovét-
ríkjanna svara því á hinn ein-
beittasta hátt“ Meðan ekki kemur
annað íTjés verður þetta að telj-
ast afstaða hinna núverandi valda-
manna í Möskvu.
ICínverjar vilja því meiri eða
minni endurskoðun á hinum „ó-
réttilátu samningum", en sovét-
stjómin virðist ekki vilja gera
annað en „ákvarða ,nánar“ hvar
landamæralínan skuli liggja, á
þeim stöðum sem hún hefur ekki
enn verið mörkuð nákvæmlega-
Við þessar aðstæður er ölíklegt
að samninigar gastiu tekizt fljót-
lega, þótt viðræður væm teknar
upp.
Aftur árásir á Kínverja
í Sovétrikjunum
MOSKVU 23/9 — Sovézk blöð
em aftur farin að birta greinar
þar sem ráðizt er á forysitiumenn
kínverskra kommúnista, en hlé
hefur verið á þirtingu slíkra
gréina undanfarna rúma vitou, eða
síðan þeir fórsætisráðherramir
Kosygin og Sjú Enlæ hitibust í
Peking eftir útiför Ho Ohi Minhs.
Hin opinbera sovézka frétta-
stolfia birti í gær frásagnir af of-
beldisaðgerðum og aftöfcum í
ýmsum hémðiim Kína. Frétta-
stiofan sagði jafnframt að Kín-
verjar beittiu öllum áróðurstiækj-
um sínum til árása á Sovétríkin
og önnúr sösialisitiisk ríki og
kommúnista- og verklýðsflokka
því að stjómin hefði í hyggju
að ógilda atvinnuleyfi . rmargra
útlendinga sem unnið hafa í
Libyu.
Þá befur byltingarstjómin fyr-
irskipað að fyrir lok þessa mán-
aðar verði allar stjómarskrif-
stofur og stiofnanir, svo og öll
eintoafyriirtæki að hafa tekið upp
nottoun arabístou á öHum verzi-
unarskjöiLum.
Nokkmm' erlendum kaupskip-
um sem rofið hafa bafnbann ar-
abaríkjanna á ísrael verður
framvegis bannað að koma í láib-
ystoar hafnir.
Etotoi verður ráðið af frétitum
hvort í stjómartilskipaninni er
ætlazt til að him erlendu olíulfé-
__ lög sem stiunda olíuvinnslu í
BONN ,22/9 — Niðurstöður sáð- Libyu verði einnig bönnuð
á fylgi j stiarfsemi sín, en það verður að
ustu skoðanakönnunar
stjórnmálaflokkanna í Vestur-
Þýztoalandi benda til þess að
mjög mjótt verði á mununum
milli tveggja stærsitu flotokanna,
Kristilegra demókxatia (CDU) og
sósíaldemókrata (SPD. í þing-
kosningunum á sunnudaiginn.
CDU virðist hafa unnið nokkuð
á að undanfömu en SPD heldur
þó enn forystiu sinni. Skoðana-
könnunin bendir einnig til þess
að flokkur nýnazistia NPD muni
ekki koma neinum manni á siam-
bandsþdngið.
Nixon hefur ákveðið smíði
hjjóðhverfrar farþegaþotu
og mótti náða af þeim orðum að
fréttastofan vildi svara í sömu
mynt-
Það heiflur verið altalað í Mosk-
vu að sovézk stjómarvöld hafi
fyrirskipað að gert yrði hlé á
gagnrýnisskrifum um Kína þang-
að til sýnt yrði hvort áranigur yrði
af viðræðum þeirra Kosygins og
Sjú Enlæs. Nú velta menn því
fyrir sér í Moskvu, segja frétta-
ritarar, hvort hin nýju árásarskrif
í sovézkum blöðum tákni að Kín-
verjar hafi hatfnað tilboði sóvét-
stjórmarinnar um samningavið-
ræður um lamdamæramál, en
menn gera sér þó enn vonir um
að úr íþeim verði.
W ASHINGTON 23/9 — Stjóm
Nixons hetfur ákveðið að Banda-
ríkjamenn skuli hefjast handa um
smíði hljóðhverfrar farþegaþotu.
Hún mun veita 662 miljónir doll-
ara á næstu fimm árum tii að
standa straum af kostnaði við
smíðina, en Boeing-verksmiðjun-
um verður falin smiðin.
Gert er ráð fyrir að þessi nýja
bandaríska þota muni verða toom-
in á markaðinm í síðasta lagi á
árimu 1977. Hún mun þá keppa við
Ctjncorde-þotiu Fralcka og Breta
sem á að hefja reglubundið áætil-
unarflug árið 1974, en sovézka
hljóðhverfa þotan TU-144 mun
hefja áætlunarflug ári fyrr, eða
1973. Franska Concorde-þotan
mun einihvem næstu daga fara í
fyrstu reyneluferð sana á meira
en hljóðhraða og sú brezka innan
nokkurra vik-na. TU-144 flaug
með meira en hljóðhraða þegar
íyrir þremur mánuðum.
Ætlunin er að bandaríska þotan
verði hraðfleygari og hafi meira
fluigþoi en bæði Concorde og TU-
144, en vegna þess hve Banda-
ríkjamenn. eru seint á ferðinni
mun samkeppnisaðstaða banda-
ríska flugvélaiðnaðarins á þessu
sviði verða erfið, a-m-k. á árun-
um 1973—78. Enn er heldur ekki
vitað hvort Bandaríkja/þing verð-
ur við tilmælum Nixons um fjár-
veitinguna.
telj ast ólíklegt,
stöddu.
am.k. að svo
arihring og olli það miiklu tjóni,
einkum í Danmörtou, Svfþjóð
súnnanverðri og í Noregi.
Veðurofsinn rnun hafa orðið
mestur á Norður-Jótlandi þar sem
mældust 12 vindstig síðdegis í
gær- Átta manns biðu bana í slys-
um af völdum óveðursins- Enginn
mun þó hafa drukknað-
í Svíþjóð varð tjónið mest í
Gautaborg og grennd, einkum
vegna þess að ralftaugar slitnuðu-
Rafmagnsbilun varð þar aftur í
dag þótt veðrinu hefði þá slotað,
etafaði hún af því að salt hafði
setzt í einangrun raftaiuiganna.
Heræfingar
Varsjárríkja
VARSJÁ 23/9 — Miklar heræöng-
ar Varsjárbandalagsins sitanda rnú
yfir í Póllandi- Æfimgamar eru
miðaðar við að varin verðí gegn
árás vestiurlandamæri Póliands. I
heræfingunum taka þátt svertsr úr
flota, flugher og landher PóTlands,
Sovétríkjanna, Tékkóslóvalríu og
Austur-Þýzkalands. Pólski land-
vamaráðherrann, Jaruzelski hers-
höfðingi, stjómar æEnigunum ,isem
búizt er við að standi eina iáa
daga.
Sovétstjórnin er sögð hafa
gert V-Þýzkalandi sáttaboð
BONN 22/9 — Leiðtogi helzta
stjórnairandstöðuflokksins í Vest-
ur-Þýzk alandi, Frjálsira demó-
kratia, W altier Soheel, sagði í
gær að Bonnstjóminni hefði ný-
legia borizt ný onðsending frá
sovétstjóminni. í orðsendingunni
værí gefið í skyn að soyétstjórn-
in myndi fús til að breyta af-
stöðu sinni til Vesitur-Þýzka-
lands og bæta sambúðina við
það.
Scheel sagði í blaðaviðtali að
vesturþýzka stjórnin ættí. að
taba þessu tilboði fegins hendi
og falliast á viðræður við sovét-
stjómina um einihiveirs konar
griðasátitmáila milli Sovétríkj-
anna og Vestur-Þýzkalahds.
Matvælaframleiðslan jókst
um þrjá af hundraði 7 fyrra
RÓM 22/9 — Matvælafraimleiðsl-
an í heiminum jókst um 3 af
hundraði árið 1968, en samtím-
is fjölgaði mannkyninu um 2 af
hundraði, segir í skýrsiu frá
Matvæla- og landbúnaðairstiofn-
un SÞ, FAO. Aukning framleiðsl-
unnar var ekki meiri en meðal-
talsaukningin á ári síðasta ára-
tug.
Það er sagt sérstiakt gleðiefni
að framleiðsla matvæla í Aust-
ur-Asíu jókst mun meira en nein-
ur meðaltalsaukningunni, eða
um 5 af hundraði. og það enda
þótit árfexði væri ekki sem bezt
í möngum löndum. Framleiðsian
á mann varð meiri en nokkru
sinni í þessum Mutia heims og
er það þaktoað betrí toorntegund-
um og bætitum vinnuaðferðum í
landbúnaði.
í Austurlöndum nær og Afr-
iku varð aukningin aðeins 2 af
hundraði og mativaeiafrainleiðsl-
an í rómönsfcu Ameríku minnk-
aðd um 2 af hundraði, einkum
vegna siæms árferðis. í skýrsl-
unni er lýst áhygigjum yfir því
að birgðir af hiveiti og mjólkur-
afúrðum í ríku löndunum bafi
farið minnkandi tvö síðustu ár.
Scheel kvaðst samm/ála Brandt
utanríkisráðheLrra um að fyrri
orðsending sovétstjómarinnar tíl
stjómarinnar í Bonn væri mál-
efnaieg og vel faJMn til þess að
vera umræðu,grundvöillur mi'ltí
ríkisstjómanna um áigreinings-
mál þeirra. Kiesinger forsætis-
ráðherra hefði hins vegar tiek-
ið neikvæðg afstöðu til sáttiaum-
leitana sovétstjórnarinnar.
Mikið getur verið komið und-
ir afstiöðu Frjálsra, demókrata,
þar sem allt bendir til þess nú
að hvorugur stærri flofckanna
muni fá hreinan meirihluta í
þingkosninigunum ' á sunnudaiginn
og mestar líkur á að mynduð
verði samsrteypustjórn að þeim
loknum með þátttöku Frjólsra
demókratia.
Stúdentar í Osló
styðja arabaríki
OSLÓ 22/9 — Eftír heitar um-
ræður á fundi í norska stúdenta-
félaiginu í Osló á laugardaginn
var samþykkt með 150 atkvæð-
um gegn 136 ályktun þar sem
lýst er eindregnum stuðningi við
arabaríkin og Palestiínubúa í bar-
áttiu þeirra gegn ísirael og heims-
valdasdnnum. Þá var einnig lýst
stuðningi við andzíónistísk öfl
í ísrael sjálfu. Ályktunartiliaig-
an var lögð fram af vinstrisósí-
alitískur.i stúdentum eftir fyrir-
lest-ur um Palestínu sem Svíinn
Stefan Beckman fLutti.
/