Þjóðviljinn - 27.09.1970, Side 1
s \* ,í '•"X^*.'*^ <“'v^\V' |
Simmidagur 27. september 1970 — 35. árgangur — 219. tölublað.
Fokker-flugvél F.l. férst í Færeyjum
í gærmorgun í aðflugi
□ Fokker Friendship vél með einkennisstöfunum TF-FIL, sem Flugiélag
íslands hefur verið með á leigu í Færeyjaflugi frá því 1968 fórst í aðflugi
í Færeyjum í gærmorgun. Með vélinni voru 30 farþegar og 4ra manna á-
höfn. Fréttir af slysinu voru mjög takmarkaðar síðdegis í gær er blaðið fór
í prentun, en fyrstu fréttir hermdu að allir hefðu komizt lifandi úr vélinni.
Áhöfnin er íslenzk og tveir farþeganna eru íslenzkir.
Flugvélin fór frá Beyfkjavík á
föstudag til Bergen og var hún
á leið þaðan til Færeyja er
slysið vildi til. Átti vélin ann-
ars að fara til Kaupmannahafn-
ar frá Færeyjum. Samkvæmt
upplýsingum Sveins Sæmunds-
sonar, blaðafulltrúa Flugfélags
Islands, rofnaði samband, sem
menn á eina flugvellinum í
Færeyjum, þ.. e. í Vogum, höfðu
haft við vélina, klukkan 10,57 í
gærmorgun og sendu þeir þá út
aðvörun.
Þrir komu til byggða
Nokkpu seinna komu þrír
menn úr flugvélinni til byggða
í Myggenæs, sem er næsta eyja
fyrir vestan Voga. Er Myggenæs
vestasta eyjan í Færeyjum og er
þetta snarbrött klettaeyja. Ibúar
í þorpi eyjarinnar eru um 200
talsins. Sagði Sveinn að flug
væri alltaf lækkað yfir Mygge-
næs áður en lent er í Vogium,
þar eð aðflugsradioviti er á
Myggenæs, en ekki er vitað með
hverjum hætti siysið Varð.
— Þetta eru allt þaulvanir
menn, bætti Sveinn við, og var
flugsitjóri Bjarni Jónsson. Flug-
vélin viar í eigu SAS, en sem
kunnugt er eru það þrír aðilar
sem standa að Færeyjafluginu:
SAS, Fl og færeyskir aðilar,
en Fí sér um neksturinn. Kom
flugvél þessi hingað til lands í
apríl 1968 og var þá ný.
Óljósar fréttir framanaf
Um klukkan fjögur í gær, um
það leyti sem bjóðviljinn var
búinn til prentunar höfðu fréttir
borizt af þvi að björgunarleið-
angur væri kominn á land í
Myggenæs. Er leiðangurinn frá
dönsku eftirlitsskipi, sem er
jafnan við strendur Færeyja.
Um borð í skipinu er þyrla, en
vegna þoku á þessum slóðum
hafði hún ekki komið að notum
á þessum tíma.
Ætlunin var að flugvél frá
KetHaviíkurflugivelli færi með
lækna og hjúkrunarfólk til
Myggenæs, þar sem fólkið færi
niður í fallhlífum, en af þvi
hafði heldur ekki orðið vegna
þokunnar, er blaðið hafði tal af
Sveini. Stöðugt voru að berast
fréttaskeyti til Flugfélags Is-
lands, en ennþá höfðu ekki bor-
izt nánari fregnir af ástandi
farþeganna er blaðið fór í prent-
un.
Fylkingin
Allsherjarfundur
Allsherjarfundur staifshópa
verður haldinn miðvikudaginn
30. sept. í Tiarnargötu 20 kl.
20.30. Fúndarefni: Uppkast að
stefnuyfirlýsingu. Skipuilagsmál.
Utþenslustefna ÆFR í Reykja-
neskjördæmi. Fjármál. önnur
mál. — Stjórnin.
Af hverju má ekki spara fjórðung
miljarðs á ári í járninnflutningi?
- spyr einn helzti innflytjandi okkar á járni og stáli, Einar í Sindra, sem
fullyrðir að „vísindakobbar" hafi komið í veg fyrir kaup frá Sovétríkjunum
6 1 athyglisverðri grein í Morgunblaðinu 18. sept. sl.
kemur fram að Einar í Sindra, einn helzti innflytjandi
íslendinga á járni og stáli telur að spara mætti a.tn.k.
250 milj kr. á ári í járn- og stálinnka-upufn, ef verzlað
væri við Sovétríkin. Hins vegar skýrir Einar svo frá því
að einhverjir „vísindakobbar" — sem hann nefnir svo —
hafi staðið gegn slíkum innkaupum þar sem jám-og stál frá
Sovétríkjunum sé staðlað eftir öðrum reglum en jám
an'nárs staðar frá — enda þótt gæðin og málið geti verið
þau. sömu. að því er Einar fullyrðir. Fyrst spara mætti
fiórðung miljarðar á þessum þætti innflutningsins, hvað
þá um allan innflutning landsmanna, spyr .greinarhöfund-
ur. Miljarða?
Hér kemur fram, að það er
keypt frá A-landi á verði, sem
er 62,2% fyrir otfan meðalveirð.
Frá B-landi er verðið 27,2%
hærra en meðalverðið og frá C-
landj er verðið 19,9% haarra en
meðalverðið. Síðan. kemur D-
land með 29,9% LÆGRA verð
en meðalver'ðið. Með öðrum orð-
um: ef við keyptum 20.000 tonn
frá nefndum fjórum löndum,
kemur þetta fram:
Frá A-landi kr.
Frá B-landj kr.
Frá C-landi kr.
Frá D-iandi kr.
439.600.000,00
344.800.000,00
325.200.000,00
191.600.000,00
Framihald á 9 síðu.
Greinargerð S H um fiskstautana?
ísL íramleiðslu
Eins og áaigt var fm í Þjóð-
viljanum í gaer kom það í
ljós við gæðakönniun banda*
rísku neytendasamtakanna,
a” frosnir fisksitauitar, seftí
framleiddir eru í TerkS'miðj-
um SÍS og SH í Bandarífcjun-
um sé mjög léleg vara og eru
þeir flokkaðir sem óhæf
vara.
I gær barst Þjóðviljanum
gremargerð frá Þorsteani
Gíslasyni forstjóra Coldwaiter
Seafood, og segir hann þar
m.a. að niðurstöður af þess-
ari könnun séu ekki verulegt
áfall fyrir íslenzka fram-
leiðslu, fyrirtækið sem hafi
staðið fyrir körHiuninni sé
ekki opinber stofnun og ekki
sé vitað hversu vandvinkar
athiuganir liggi að baki nið-
urstöðunum sem birtar hafi
verið. AthUiganimar hafi ver-
ið sivo ósanngj'amar og skrif-
in um þær, að þau veki ekki
sektartilfinmángu þeirra sem
urðu fyrir ga'gnrýni.
í sambandi við ásakanir
um gerla, aðallega saurgerta,
í fisksbautunum, er ekki vit-
að hvort átt er við fram-
leiðslu SH eða ekki og engdnn
sénstakur framlenðartdi nefnd-
ttr. „Þó að allir aðilar liggi
undir grun, þá tökum við
þetta ekki til okkar, og á-
stæðulaust að ég svari fyrir
aðna“, seigir í greinargerð
Þorstedns.
Ennfremnr segir svo í
greinargerðinni:
„Tvö aitriði i skýrslunni
vekja strax athygli okkar.
Það er vísað í nokkrar teg-
undir fiskstauta, sem hafi haft
flokkunarmerki. Þar á meðal
er einst keppinauta oJdkar, sem
bendir á, að hartn hafi ekki
selt fiskstauta tii smásökc með
þessu imerki í 3 ár« Einnig
er vísað í tiSffleHl, þar sem vís-
að er í etnkennfflegan verð-
mismun á okfoar fiskstantum í
Sait Francisoo, sem hafi vaerið
til söiia bæiK í 14 og 16 énsu
pökkium. 1 þessu land! ÉBeisis
í viðsiöptum, þá ráðum við
ekki hvemig sanásaflan* teggja
misjafnt á vömr keyptar af
okfcur. Hifct er atliygiiSverðara,
að við höfium eiddi fcafflt þess-
ar tvær steeríSr samanr 4SI s&lu
í þessari borg í 3 áx, og þó
er liátið Iíta svo öfc, að tam
nýja athugma sð að *aeða.
Annað hvort hiýfcrar þé að
vera að sýnSstomiJlí-traifi vei-ið
geymd í 5 ár; mysjaa þá
farin að íáta síg •fcðfeóerfc, eða
að sfcýrslsai sé 35& áMat gSmul
og rangtega birt, sem wý. Ef
aWur henrrar er falsaðiur, þá
helfi ég heldnr cfekí traust á
öðrum SÖknari aibriðuore-'þess-
arar athugitmar".
f loík greinarg®ðarínnar
segir ÞorSbrínæc
„Auðvitað særir það sóma-
filfSnnittgu okfcar. að vera
ekfci taMig hafa bezfca flram-
leiðsluvöruna. Rétbmæt gaign-
rýni á a’Utaf að verða til end-
urbóta í framleiðsiu. Þessi
giaignrýni var hms vegar efcki
nothæf til neins slífos. Verk-
smiðja ofckar betfur tæplega
baft váð að framleiða fisk-
staiuiba siðan þessi grein kom
og ökkur verður ekki réttti-
lega láð þó að við tökum
mest mark á dómi kaiupend-
anna sjálfra, þegar hann
kemur þannig fram“.
.Kinar í Sindra segir m.a. í
greininni í Morgunblaðinu:
„Það hefur margoft verið
sagður sá sannleikur af ráða-
• mönnum í okkar þjóðfélagi,
að lágt verð á okikar út-
flutningsafurðum hafi valdið og
geti valdið miklum rínahags-
örðugleikum. Þetta er öllum
auðskilið. Það er annað sem
sjaldan er minnzt á — þ.e. hver
áhrif innfLutnings eru á efna-
hagsástandið og gildj gjaldmið-
ils. í þessu sam-bandi var sá, er
þetta ritar að skoða innflutn-
ingsskýrslur Hagsiofunnar fyrir
árið 1969.
Gert var úrtak á jáminnflutn-
ingnum 1969 frá fjórum þjóðum,
sem 54% af járninnflutningi
þjóðarinnar er keyptur fró, en
samtals er keypt jám frá 14
þjóðum. I viðskipbum vdð tvær
þessara þjóða, sem eru meðal
okkar mikilvægusbu viðskipta-
þjóða, hiefur greiðslujöfnuður-
inn ekki verið óbagstæður, þeg-
ar tekið er nokkurra ára tíma-
bil. Ein þessara þjóða er stór
viðskiptaaðili hvað innflutning
snertir. en greiðslujöfnuðuTÍnn
hefur verið okkur mjög óhag-
stæður um margra ára bil. Til
að fyrirbyggja, að verið sé með
áróður með eða mótd eru við-
skiptaþjóðirnar merktar með
bókstöfum:
Land
A
B
C
D
Einingarv.
kr. tonn
21,980,00
17.240,00
16.260,00
9.580,00
vik frá
meðalv.
+ 62,2%
+27,2%
+ 19,9%
4-29,4%'
Tvær nýjar bækur Máls og menningar:
Vonin biíð eftir Heinesen
og bók um verk Laxness
I fyrrad. komu út á forlagi Máls
og menningar tvær þýddar bæk-
ur: skáldsaga eftir færeyska rit-
höfundinn WiIIiam Heinescn og
bók Peters Hallbergs um verk
Halldórs Laxness.
Vonin blíð nefnist sa.ga Heine-
sens í þýðingu Magnúsar Joch-
umssonar fyrrum pósitmeistara og
Elíasar Marair rithöfundar, nýjasta
og mesta skáldsaga hins ágæta
færeyska rithöfundar sem hlaut
bókmenntgverðlaun Norðurlanda-
ráðs fyrir nokkrum ánum. Þetta
er mdkil bok, 425 síður, söguleg
skáldsaiga sem gerist á 17. öld, á
ríkisstjómarárum Friðriks III.
Danaikonungs. Sjálfur hefur
Heinesen sagt, að með bók þess-
ari vildi hann bnia bilið milli
skemmtisögu og svokallaðra æðri
bókmennta. Á bókarképu segir
m.a.: „Eins og jatfnan í sögum
Heinesiens leifcur töfraljómi ævin-
týralegs stíls, kostulegrar gam-
ansemi og Ijóðrænnar mólsnilld-
ar yfir sögunni. Fæireyjar, hið
einmana undraland Heinesens rís
úr hafi í síbreytilegum litbrigð-
um veðurfars, sö,gu og mamnlífs.
Frásögnin er breið og raunsæileg
með ógleymanleguim gaman-
sprettum . . . “
Bóik Peters Hallbergs ber heitið
Hús skáldsins og undirtitilinn
Um skáldverk Halldórs Laxness
frá Söliku Völku til Gerplu. Þetta
er fyrra bindi rits Hallbergs
tæplega 300 síðna bók, sem skip:
ist í átta meginkafla, auk for-
móla, heimildarskrár og
skýringa. Höfundur segir í for-
mála: . . Mér þykir rétt að
taka það fram, að bók mín var
skrifuð fyrir lesendur, sem þó
að margir þeiraa væru ka.nnski
bókmenntafræðingar eða áhuga-
wniiam Heinesen.
menn um bókmenntir vissiu fátt
um Island og sögu þesis yfirleitt.
Ýmsar upplýsingar og athuga-
semdir í bókinni kunna þess-
vegna að þykja óþarfar á ís-
landi.“ Helgi J. Halldórsson hef-
ur þýtt Hús skálcbsdins.
s