Þjóðviljinn - 18.12.1970, Qupperneq 7

FBstudagur 18. diesarrtber 1970 — ÞJÖÐVILJINasr — SlDA 'J
Kaflar úr ræðu Sigurjóns Péturssonar um fjárhagsáætlun Reykjavíkur fyrir árið 1971
Fjárhagsáætlun Reykja-
víkurborgar var til síð-
ari umræðu á fundi borg-
arstjórnar í gær og þar
gerðj Sigurjón Pétursson
grein fyrir afstöðu borg-
arfulltrúa Alþýðubanda-
Iagsins til fjárhagsáætl-
unarinnar og stefnu meiri-
hluta Sjálfstæðisflokks-
ins i borgarmálum.
Þegar borgarstjórn
samþykkir fjárhagsáætl-
un í þetta sinn er við 6-
venjuörðugar kringum-
stæður að eiga þar sem
kemur til í fyrsta Iagi
verðbólgustefna ríkis-
stjórnarinnar og í öðru
lagi stöðvun á visitölu
kaupgjalds, sem kemur
út í því að sveitarfélög
eiga erfiðara með en áð-
ur að hreyfa til tekjuliði
sína, t.a.m. aðstöðugjöld-
in, enda þótt ríkisstjórn-
in hækki hvern liðinn á
fætur öðrum, síðast benz-
ín- og þungaskatt.
Við þessar aðstæður
var fjárhagsáætlun Rvík-
ur fyrir árið 1971 samin
og borgarfulltrúar minni-
hlutaflokkanna völdu all-
ir i sameiningu þann
kostinn að færa fé frá
malbikunarframkvæmd-
um yfir til félagslegra
verkefna af ýmsu tagi.
Frá þessu er greint í
þeim köflum sem hér eru
birtir úr ræðu Sigurjóns
Péturssonar frá í gær.
Við skulum malbika - en
ekki
á kostnað barna, aldraðra,
sjúklinga og húsnæðislausra
mest útsviarsþunga og skatt-
byrdi af herðum láglaunaflólliks
en láta fyrirtæikin og stóreign-
imar greiða meiri hlutaaf skött-
um en nú er gert. Þessi steiflna
heflur oft verið mörkuð með
tiUögufllutningi hér í borgar-
stjórn og víðar. Undir þessa
um sínum, sem yffir JEara, hve
hátt sem þæír flaira.
Verðbólgran og
útsvörin
Nú hafur það sikeð, að all-
mennt kaupgjald í landiinu hef-
mánnstu hafa að sipfla og Jaagst-
ar tekjumar.
Og þetta er ekfci eina dæmið.
Um nokkiurra ára steeið hefur
það verið tíðteað að láta fyrir-
tæíki bongarinnar greiða 4% af
skuldiausri eign sinni í borgar-
sjóð. Þetta er beinn steattur &
Eftir almennan inngangræðu
sinnar fjaUaði Sigurjón nokfcuð
um tekjuöflun fjárhagsáætlun-
arinnar og sagði á bessa lieið:
,J»egar litið er á tekjuhílið
þessarar fjórhagsáætlunar, þá
vekur það fyrst og fremst at-
hygli, hvað útsvörin em lang-
stærsti tekjuliður borgarsjóðs.
Bf tffl vill er ektoert undar-
legt við það, að mestum hluta
tekna borgarinnar steuii afllað
með hlutdeiTd í telkjum borg-
aranna. En þó Mýtur það að
vekja athygli þeirra, semhorft.
hatfa á öll stórhýsi Reykjavíkur,
á öil þau tignarlegu verzlunar-
og skrifstofuhús og öfll þau
glæsileglu einjbýlislhús, raðhús og
fjölbýlisihús, hve fasteignir í
Reykjavík greiða lítinn Muta
gjaldanna. Þá Mýtur baðeinnig
að velkja aithygli, hvað öffii fyr-
irtækin, allur atvinnureksturinn
verður ótrúlega smór og lítil-
fjörlegur, þegar á að fara að
áætla á hann gjöíd til borgar
og rikis. Þegar Mtið er átekju-
liði fjárlhagsáætTunarinnar undr-
ar mann, hve „máttarstólpar
þjóðfélagsins“ v'.rðast stuttir og
veigalitlir.
Það em verkamennimir,
verkakianumar, sjóroenndmir,
iðnaðarmennimir, sfcrifstofu- og
verzlunarfólikið, sem stendur
und'.r megintekjusitofni borgar-
innar. Enda hefur það jafnan
reynzt svo, að það er þægilegra
að ná fé upp úr hinum bredða
og granna vasa launaifólksdns
hefldur en hinum djúpa og
þrönga vasa atvinnurekendanna.
Vissullega hefði þorgairstjóm
efeOci haft mikla möiguleáfca á
því, að breyta tekjusteitfnum
sínum. við gerð þessarar fjár-
hagsáætiunar, þar sem í g'ldi
eru verðstöðvunarlög, semheim-
iTa ekki að hækka gjöld Mut-
fallsfega á nednu sviði. Enjafn-
vel þótt slík verðstöðvunarlög
vaem ekki í gildi, býst víst
enginn við, að þeir sem skipa
me'.rihlutann í borgarstjóm,
heffðu frernur en áður tekiðupp
stetfnubreytingu í þessum efn-
um. Möguleikann á að breyta
þessum hluttföMum í skattheimtu
höfðu Reykvfkingar í vor — en
þeár hagnýttu sér hann ekki.
Byrðar láglaunafólks
Það hafur löngum veriðstefna
Alþýðubandalagsins aðléttasem
sýnir mat íhaldsins á forgangs-
framkvæmdum og þær breyt-
ingartilllögur, sem við, minni-
hllutinn í borgarstjóm, studdur
meirihluta kjósenda, leggjum
frarn, skýrir ofckar huigmyndir
um hvaða framkvæmdir skulí
vera forgangsframkvæmdir og
hverjum sfculi sllá á frest.
1 megindráttum rná segja, að
stetfnumunurinn sé fólginn í því,
að okkar tillögur beinast að
því að Múa að fólktnu í borg-
inni. MeiriMutinn leglgur á-
herzlu á að Múa að bálum borg-
arbúa.
Spumingin er um manneskj-
una eða malbikið.
Til að fyrirbyggja hugsanleg-
an missfcilning, vil ég tatea það
strax fram, að ég er elkki á
móti mallbi'ki, þvert á móti:Mér
líkar vel við malbilk, og ég er
þeimair skoðunar, að stefnaberi
markvisst að því að malbika
allar götur borgarinnar eða
leggja þær öðm vararilegu slit-
laigi. En eigi að síður á ég mikHu
betra með að hugsa mér að
fresta malbikunairframkvæmd-
um 'heátíur en flresta skólabygg-
ingum, sjúknahúsabygigingum,
bamaheimdlabyggingum eða
byggingu íbúðarhúsa yflir flóik,
sem í dag býr í heilsuspillandi
húsnæði.
Þrátt fyrir það leggjum við
ektei til nema rnjög talkmarkaða
frestun á malbikiunarfratrn-
kvæmdum og laskteum liðina
„Nýbygging gatna- og holræsa"
aðedns um tæip 10%. Við gerum
engar athugasemdir við iiðdna
„Viðhald gatna og holræsa“ né
héldur við „Verktfræðilagan
undirbúning nýbygginga“, og á
þann hátt undirstrikum við þá
meginhugsun okkar, að við
„Gegn malbikunarstefnunni Ieggjum við, fulltrúar minnihlutans I borgarstjóm, fram okkar til-
lögur um auknar framkvæmdir við það, sem að manninum snýr. Við skulum malbika en ekki
á kostnað barnanna, sjúklinganna, gamalmennanna eða húsnæðisleysingjanna“.
„Máttarstólpar þjóðfélagsins" stuttir og rýrir
þegar kemur að greiðslu opinberra gjalda í Rvík
steifinu hafa fulll'trúair annarra
minniMutatflokka í borgarstjórn
tekið og í þeim sameiginlegu
ályktunartilögum, sem v;ð hér
flytjum, eir þessd skoðun enn
einu sánni áróttuð.
Eins og ég sagði, munu út-
svör hseiktea mjög veruHegá á
næsta ári eða um 34,5%. Til
samræmás við hœklkandi kaup-
gjald, segja taismenn meirihilut-
ans vafalauist. En Þar er ekki
nema háOlfur sannleikur og
tæplega það.
Það eir alllkunna, að útsvars-
stiginn er stighækkandi upp að
ákveðnu marki Þegar því
marki er náð, greiða menn
sömu prósentutölu af þeim tekj-
ur hækkað allvemlega á þessu
ári og það hefur framfsersilu-
kostnaður einnig gert. Þetta
orsakar það, nð lágtekjumenn
og miðHungstekjumenn færast
otfar í útsvairsstigann og verða
þvl að greiða hærri Muta af
launum sínum í opinber gjöld,
en þeir þurftu áðuir. EkM að-
eins hærri krónutöllu heidur
otnnig hærri prósentutölu. Þeir
hinsvegar, sem í hétekjum em,
greiða að sjálflsögðu hærri
krónutölu, siem nemur hækkun
á tekjum, en þeir gireiða hins-
vegar næir sörnu prósientutölu
og þeir greiddu áður. Þannig
er verðbóiigan látin skeliia með
flullum þunga á þedm, sem úr
fýrirtækin, sem eru þjónustu-
fyrixtætei borgarinnar
Stefnumunurinn
Er Sigurjón hafði fjaliað
nokkuð frekar um tekjuöfiTun
borgarsjóðs og þær fram-
kvæmdir, sem nauðsynlegt væri
að ráðast í hið fyrsta, gerði
hann að umtalsetfni þann stetfriu-
mun sem kemiur fram í borg-
arstjóm milili ■ borgarfulltrúa
minnihlutafldkkanna aiuiars
vegar og Sjóilfstæðdsflliolklksins
hins vegar. Sigurjlóm sagði á
þessa leið:
„Það 'fruimvarp að fjárhagsá-
ætHun, sem hér liggur fyrir,
Sigurjón Pétursson.
leggjum aðeins til að þessum
framkvæmdium sé frestað, þar
sem möguleikar borgarinnair til
tekjuöflunar haíla veirið skertir
með verðstöðvuninni og önnur
og miklu þýðingarmeiri úr-
lausnaretfni bíða eins og ég gat
um áðan.
Dæmi um stefnu
íhaldsins
Ég sagði líka áðan, að stefria
íhaldsins í borgarstjóm væri
stetfna maiibiksdns.
Það sfcýrist bezt með ö-rlitl-
um samariburði á liðum í því
framvarpi að fjárhaigsóætlun,
sem hér er til umræðu. Þar
er áætflað í „Nýbyggirigu
gatna og hoiiræsa“ ásamt und-
i-rbúningi, samtals kr. 270.920,00
þús. Etf við notum þessa u,pp-
hæð sem grundvöl, þá er heegt
að sjá, hvemig Ihaldið metur
manneskjuna í hlutfalli við
malbikið.
Til sjúkrahúsabygginga er á-
ætlað 14.400 þús. kr. af tekj-
um næsta árs eða 5,3% af því
sem malbiki’ð fær.
Til nýrra skólabygginga er
varið 61 milj. kr. eða 22,5% aíf
þvi sem varið er til nýrra mal- -
bikunar- og holræsisframkv.
I Til bamaheimilabygginga er
varið sem svarar rúmlega 11%
af því sem varið er í malbikið
oða kr. 30 milj. Til íbúðarhúsa-
bygginga er varið af tékjum
næsta árs 43,3 milj. kr. eða
u.þ.b 16% af þvi sem varið
er í nýjar götur.
Ekki eru ný kennslutæki hátt
FnamhalLd á 9. síðu.
Bílainnflytjendur og verk-
stæðií Bílgremasambandi
Bílgrcinasambandið var stofn-
að fyrir skömmu, er saman var
slegið Félagi bifreiðaínnfllytj-
enda og Sambandi bílaverk-
stæða á fslandi.
Bílgrieinasambandið er samtök
bifreiða- og varaMutasala, svo
og eigenda bifreiðaverkstæða
hér á Tandi. Tiliganiguir sam-
bandsins er m. a. að etfla sam-
töte og samstarf alira bifreiða-
fyrirtækja í landinu og stuðla
að heilbrigðri þróun þerrra, m.
a. með því að berjast gegn
ónéttmæbum vi ðskiptaháttum og
vinna að sem beztutm Vinnufriði
á vmnustöðum þeirra og kosta
kapps um, að koma í veg fyrir
verfaföll og verkbönn með vin-
samlegum samninigum. Að berj-
ast fyrir bættum starfsaðlferðum
og viðskiptaháttum innan starfs-
greinarinnar, svo að leiði til
haigkvæms og arðbærs rekstrar
fyrirtækjanna og þau getí búið
við fjóhagslegt öryggi á hverj-
um ta'ma, og ldks að láta að
öðm leytí til sín taka málefní,
sem hatfa almenna þýðingu fyrir
sambandsaðílana. Grmnar Ás-
gedrsson, stórkaupmaður, var
kjörinn fyrstí formaður sam-
bandsins, en aðrir í stjóm með
honum eru, Geir Þorsteinsson,
varaformaður, Friðriik Kristj-
ánsson, ritari, Irigimundur Sig-
fússon, gjaldkeri, og Ketiil Jón-
asson, meðstjómandi.
Gunnar Ásgeirsson
Innan sambandsins munu
starfa tvasr fastaneifndir, nefind
bála- og varahlutasala annars
vegar og nefnd verkstæðisedg-
enda hins vegar. Skrifstofa sam-
bandsins er að Tjamargötu 14,
Reytejavík, og er Júlíus & Öl-
afsson, viðskiptafræðingur,
framikvæmdastjóri sambandsins.