Þjóðviljinn - 22.03.1972, Side 5

Mdðvilkjudaguir 22. marz 1972 — ÞJÖÐVILJmN — SÍÐA 5
íslenzk
kvikmynda-
gerð
Umsjá:
Sigurður Jón
Ólafsson
„tg lít á Menntamálaráð
sem lista- og fræðimiðstöð
— segir Inga Bima Jónsdóttir, formaður Menntamálaráðs
I fjárihagsáæthin Mennta-
málairáðs fyrir þetta ár er m.
a. styrfcur til íslenzkrar kvik-
myndagerðar að uppfhæð
500.000 kr. Við náðum tali af
formanni Menntamálaráðs,
Ingu Birniu Jánsdóttur. og
báðum hana að skýra okkur
nánar frá þessum lið fjárhags-
áætluinaírinnar
— Okífcur, sem höfum setið í
Menntamólaráðd í 2V2 mánuð,
þótti sjálflsagt að fara að lög-
úm um starfeemi ráðsins en
í þeim stendiur að sityrkja beri
íslenzíka kvikmyndagerð. Það
er í beiniu framhaldi af því,
sem við höfum sett immá dfckar
fjárhagsáætluin fjárveitingu tál
íslenzkrar kvikmyndagerðar,
aö uipphæð 500 þús. kr. Þessi
lög eru frá 1957, en mér vitan-
lega er þetta í fyrsta skipti,
sem formlega er veittur slíkur
stynkur aí háifu Menirutamála-
ráðs. Brautryðjendaverkið á
þessu sviöi er allt að þvi
óunnið. Við eigurn nú loksins
noíkkra fullmenntaða kvik-
mymdagerðarmemn og það er
eikki fyrr en þá skortir verk-
efnd og þeir fana að fcnýja á,
að menn gena sér Ijóst, að
þama er á ferðimni vaxandi
listgrein. Kvikmymdin er einn
áhrifaríkasti fjölmiðill olkkar
tíma bæði hvað varðar fræðslu
og listmennt. Eð'lileg viðbrögð
htas opinbera Wjóta því að
vera þau að styrikja þessa list-
grein og efla, efltir þvi sem
möguleiki er á.
— Það hefúx komið fram
í fréttum, að hér væri eigin-
* lega um tvo styrki að ræða,
sem mætti þó vedta etaum
aðila?
Inga Bima Jónsdóttir.
— Já, viö viijum hafa frjáJls-
ar hendur um það, hvemig
við úthlutum þessu fé. Það er
vegna þess, að ef t. d. einhiver
hefur á prjónunum ómótstæði-
legt verk, og ef t. d. tækisit
samvinna við annan aðiia, sem
vildi leggja fram álíka stóra
upphæð eða stærri þé viljum
við hafa firjáisar hendur um
það að geta átt þar hlut að
máli. Ennfremur ef eínhver
ungur og efnilegur kvik-
mymdagerðarmaður væri að
vinna að stuttri kviikmynd,
sem okkur þætti fengur í og
gæti orðið liður í starfseminni
List um landið, þá viljum við
allt eins geta stutt hann fjár-
hagsiega — og kannski fleiri
en einn. Þessi styrkur er arm-
ars hugsaður eins og aðrir
styrteir til starfandi lista-
manna.
Ráðið hefur lagt grumdvöll,
sem á að vera nógu traiustur
tii þess að hægt sé að byggja
á honum flramtíðarstarfsem-
ina. Hins vegar er svo eftir
að ákveða, hvenær þessu fjár-
maigni verður veitt, en ég vana
að það verði sem aiira fyrst.
— Mikið hefur verið rætt
um kvikmyndalöggjöf. Er haf-
inn undirbúntagur að því að
semja slíka löggjöf af hálfu
Menntamálaráðs eða -ráðu-
neytisins?
— Það mái heyrir undir
Menntamálaráðuneytíð og er
anmþá aðeins á umræðustigi.
En segjum sem svo, að siík
löggjöf verði einhyern tíma að
veruleitea, þá er önnur stofn-
un í gangi, sem heitir
Fræðslumyndasafn ríkisins, en
í lögum um það safn segir, að
bað eigi fyrst og fremst að
sjá um að veáta steólunum að-
gang að hvers konar kvik-
myndum og auk þess að hlúa
að félagslífi skólanna. Til þess
að svo megi verða, Wýtur að
vera nauðsynlegt að hafa
samstarf við kvikmyindagerð-
! armenn. Menntamálaráð á
fuiltrúa í stjónn Fræðslu-
myndasafnstas og vona ég, að
þar megi koma á virtori sam-
vtanu.
Það er aftur á móti mín
persóniulega steoðun, að stofn-
un etas og Menntamálaráð sé
mjög vel táCL þess fallin að
skipuleggja hvers kyns list-
mennt og dreifingu listaverka.
Því færri stofnanir, sem við
höfum tii þeirra hluta þeim
mun ódýrarQ verður það. Það
hlýtur að vera kostnaðarminna
fyrir þjóðina, að aðallega sé
veitt fé, til kvikmyndagerðar
t. d., frá þessari stofnun, þó
samvirma við Fræðslumynda-
safnið eða aðrar skyldar stofn-
anir komi viissuiega til gretaa.
Ég lít á Menntamálaráð sem
lista- og fræðimiðstöð og hef
áhuga á að efta þá stofnun
sem slíka. Ég aðhyliist þá
stefnu, að setja sem flest und-
ir ednn hatt hjá ríktau, því
ég held, að það hljóti að gefa
miklu ódýrari rekstur. Þetta
er mitt eigið búkonusjónarmið
I beinu framhaidi af þessu,
þ. e. a. s. að til sé ein alls-
herjar menninigarmiðstöð,
mætti gjaman korna inná
þann þátt ríkistas, er varðar
styrkveitingu hvers konar til
eflingar listinni. I staðtan fyr-
ir að þama er um að ræða fé,
sem alltaf er verið að taka úr
rífcisstjóði, en kemur sjaldan
til balka, þá á að vera mögu-
legt að lóta fjárveiittaigu tii
ýmissa listgretaa, s. s. kviik-
myndagerðar Wjómplötuút-
gáfu og útgáfu bóka standa
undir sér, Þannig mó segja,
að list þjóðarinnar vinni fyrir
sér. Ég er ekki að segja, að hún
eiigi alltaf að gera það, né að
hún geti alltaf gert það; aðal-
atriðið er, að það sjónarmið
gleymist ektoi. Það þýðir étók-
ert að lotea augumim fyrir því,
að list er sölnivamingiur. Þetta
þurrausturssjónarrpið, sem gilt
heflur, mætti gjarnan breytast
og það gæti orðiö til þess, að
fólki þastti vænna um listtaa.
Því vænna sem okikux þyfeir
um listina, því hærpi kröfiur
gerum við til henmar og því
bebri liist fáum við.
Formannaskipti í Menningar- og
friðarsamtökum íslenzkra kvenna
Memningar- og friðarsam/tök
íslenzkra kvenna héldu upp á
20 ára aflmœld sdtt á sul. sitarfe-
ári, en þau voru stofnuö árið
1951. Fyrsti formaður samtak-
anna var Viktoría Halldórsdótt-
ir, en aðrir í sifjám voru Ása
Ottesen, Ásthildur Jósefsdlóttir,
Guðirún Gísladóttir, Erla Egil-
san, Guðrún Guðjónsdiótinr og
María Þorsteinsdlóttir. Aðrir
formenn samtakanmia hafa ver-
ið frá upphafS Halldlóira B.
Björnsson, Ása Ottesen og
María Þorsteinsdóttir.
Á aðalfundá samtakanna 24.
flebrúar s.l. var kjörin niý stjóm.
María Þorsteinsdóttir hafðd ver-
ið formaður í 6 ár, og sam-
kvæmt lögum samtakanna varð
hún að láta af störfum sem
fonmaður. Formaður var kjör-
inn í hennar stað Guörún
Helgadóttir, en aðrir i stjóm
Agnes Löve, Sigríður Jóhannes-
dóttir, Eygló Bjarnaindóttir,
Guðrún Hannesdóttir, Ólöf
Hraunfjörð, Giuðrún Bgamad.,
Guðrún Helgadóttir
og Guðbjörg Bjöngwinsdóttir.
í fulltrúairáð samtatoanna voru
kosnar þessar Ikianuir: Einhild-
ur ESmamsdöttir, Guðrún Guð-
jónsdóttir, Helga Rafnsdöttir,
Mangrét Guðmunidsd., María
Þorsteinsdlótttír, Ranmveiig Ág-
ústsdóttir, Þórdís Haesen, Þór-
ey Kolbeins og Kristín Þor-
stetasdóttir.
Markmið samtateamma er að
sameina allar íslenzkar konur
til baráttu fyrir alheimsfriði,
fyrir ævarandi hlutleiysi Islands
í hernaðarátöteum og gegn er-
lendri ésælni af öllu tagi, gegn
herstöðvum A Islandd, gegn
allri ásaaind stórvelda gagnvart
smáþjóðum, fyrir mannréttind-
um tovemma og barna, í stuttu
máli almennum mannrétttadum.
auk þess sem félagið lætur sig
öll þau mál varða, sem til
menningar má telja.
Samtöflcin eru aðilar að Al-
þjóðasamibamdd lýðræðissimn-
aðra tevenna, sem eru fjöl-
mennustu Ikvennasamtök heims
og hafa yflir 200 miljónir tevenna
innan vóbanda sinina. Árið 1969
flétók AflJþjóðasamibandið ftulla
aöild að Sametauðuí þáóðumium
og öUum þeirra undirniefndium,
en atkviæöisirétt hafia þó ein-
ungis fulltrúar ríkisstjóma. —
Halfla engin önnur kvenmasam-
tök hlotið þennan rétt.
Mennimgar- og friðarsamitöik
íslenzkra bvenna haifia frá upp-
hafi unn.ið ötullega að stefinu-
málum sínum og halfa al-
gjöra sérstöðu meðal amnarra
kvenfélaga, vegna aifskipta sinna
af frelsisibaráttu og mannrétt-
indaibaráttu þjóða og ednstak-
linga um allan heám. T.d. l«gg-
ur félagið árlega fram fjárupp-
hæð. til byggingar heilsuvernd-
arstöðva í Víetnam. Samtöfldn
hafa látið frá sér fara fjötanaxg-
ar ásikorandr til ríkdsstjómai hér
og erlendds, og hafla nú ótalin
baráttumál þeirra náð fram að
ganga, þó að þau þættu miteil'
fjarsitæða, er MFlK setti þau
fram.
FramhaJd á 9. síðu.
Vilborg Dagbjartsdóttir:
Myndir frá
Pressuballinu 1972
talið frá vinstri dýrleif ármann ég hélt að hún væri
aiþekktur kjólameistari en í myndatextanium er
hvergi getið um starfsheiti kvenna biins vegar er
ámi johnsen blaðamaður eins og allir eiga að vita
og dömumar sán á hvora hönd U'tanrílkisráðherran-
um eru auðvitað nafnigreindar einnig þær sem em
svo heppnar að srtja standa eða liggja með for-
m'anni borgarstjóra arkitekt stórkaup'manni eða
öðrum þeirra hana sem gala við háborð nægtanna
við borðsendann sitja ungfrúr Ekki Neitt hjá
blaðamönnum sem enn eru svo ungir að þeir eiga
©feki nóg undir sér til þess að lyfta borðdömum
sínum upp úr nafnleysinu
hefði þingmaðurinn bemadetta efelci verið
úr stíl við þessar páfuglshiænur þó aldrei nema þœr
hafi reytt af sér óþairfa dúnfjöður í sæng handa
bamunganum hennar
(Gert á fyrsba degi fómiarviku Þjóðkirkj-
unnar. Ég sat heima og lofaði gug fyrir
það, að ég fór ekki á Pressuibalilið. Mér
flannst nær að gefia Fylkingunni 2500
króniur til þess að borga af húsinu sínui).
fískistofnum í Eystrasalti
stefnt i hættu vegnu ofveiBi
Tuigir fisteiiteguinda eru veidd-
ar í Eystrasalti og í fyrra
veiddust þar ails um 700 þús.
smál. En vísindamönnium kiem-
ur samain um það, að ef haldið
verður áfram að veiða af sama
kappi og nú, sé fiskistofhum
stefnt í hættu sem lamgam tíma
tetóur að bæta úr.
Ramnsóknarstofnium fiskiðnað-
artas við Eystrasalt hefiur starf-
að í 25 ár. Starfsmienm henmar
gefa fískimömmium upplýsingar
og meðmæld og gera veiðispár.
; Þeir segja m. a., að göngur saná-
sildar þeirrar sem salaka er
nefnd í Ríguflöa raumi minmlka
um þriðjumig á næistu árum.
Þeir bemda og é það, að þorsk-
stafndnm og smásíldarstofnar yf-
irleitt hafí stóriega mimnlkað.
Til að mæta þeirri hasittu sem
yffir vofir hefur verið mymdað
sérstatet Fiskiðmaðarráð, sem í
eru vísindamenm, fullitrúar sov-
ézka sjóvarútvegsráðuneytisins,
formemn samvinmuibúa ffiski-
manna, fulltrúar fiskiðjuivera.
Ráð þetta hefiur stigið fyrsbu
skrefta til vísdmdalegrar skipu-
lagnimgar fisilriveiða á Eystra-
salti.
Að tifllöglum vísindamanma
heflur Fisíkiðmaöairráðið sam-
iþytetót áætliun um skiptimgu
Eystrasalts í 33 fískiveiðasvæði,
með tilliiti tíl lamdfræðilegra
einkemna og dredfinigu flslkjar
efbir árstíma og dýpt. Þessi
áaetlun gefúr möguileitoa á að
reiltóna út fískilmagmð, slkápu-
leglgja rétt veiði Sovétríkjanna,
Póllands, Aiusbur-Þýzkalands og
ammarra EjrstxasiWitsríteía.
er búið að Itóoma á
ströngum takimörteumum á veiði
í Ri'gaflóa og Fimnstoa fflóa, á
Haimas- og Ventspilssvæðimu.
Árið 1972 má veiða á þessum
svæðum mest 15 þús. smál. af
salöteu. Á næsta ári verða tog-
veiðar bammaðar í Finnska flóa.
Þá hefur ráðið sett átevæði um
möstevastærð ýmissa veiðar-
færa. Einmiig er lagt til að endr
urbætur verði gerðar á skýrsliu-
gerð um fisltóveiðar í Eystxa-
saití.
Vísindamenn Ramnsóitónar-
stofmiunar f Lskáðnaðarins við
Eystrasalt hafa og ummið máikiið
áð laxarælct á svæðinu. Nú em
þeir að gai-a tilraiumdr með aö
ræikta styrju frá Síbdrfu ag
Kaspíalhafi í Eystrasalti.
V ísi nd amennimir hafa og
lagt það til, að Rígaflöi og
strönd hams verðd friðuð fyxir
öllum atvdmnuigrednum merna
fistoveiðum, venjulegum sigldmtg-
um og rekstri baðstramdia.
Haffið er milriö starf sem
varðar hag allra þjóða, sem við
Eystrasalt búa. — APN.
SBNDIBfLASrOÐIN HF
ÚtboB — Skólabygging
Hafnaríjarðarbær óskar eftir tilboðium í
nýbyggingu við Flensborgarskóta, rúm-
legia 10.000 rúmmetra að stærð.
Útboðsgögn verða afhent í skrifstofu bæj-
airverkfræðings, Sfrandgötu 6 gegn 10 þús.
króna skilatiryggi'ngu.
Tilboð verða opnuð á sama stað þriðju-
daginn 11. aipríl 1972 kl. 11,00 að viðstödd-
um þeim bjóðendum, sem þess óska.
Bæjavei'kfræðingur.
i