Þjóðviljinn - 22.03.1972, Qupperneq 12

• Almennar upplýsingar um
læknaþjónustu i borginni eru
gefnar 1 símsvara Lækmafé-
lags Reykjavíkur. sími 18888
• Kvöldvarzla lyfjabúða vik-
una 18. — 24. marz í
Laugavegs Apóteki, Hólfs
Apóteki og Lyfjabúð Bredð-
holts. Næturvairzla er í Stór-
holti 1.
• Slysavarðstofan Borgarspít-
alanum er opin allan sólar-
hringinn. — Aðéins móttaka
slasaðra. Sími 81212.
• Tannlæknavakt Tanmlaakna-
félags fslands 1 Heilsuvemd-
arstöð tleykjavíkur. síml 22411.
er opin aila Laugardiaga og
sunmudaga ki. 17-18.

Allar líkur benda til þess, að gos-
efnaiðnaður gæti orðið
arðbær á Íslandi, þar sem hráefni
er nægilegt og ódýr orka.
Snemma á árinu 1970 hófu
þrír af starfsmönnum Rann-
sókliarstofnunar iðnaðarins
könnun á nýtingarmöguleik-
um vikurs og perlusteins.
Þremenningarnir voru þeir
Aðalstcinn Jónsson, Hörðnr
Jónsson og Guðjón Sigurðs-
son. Athuganir voru gerðar í
íhlaupum og hefur því miðað
fremur hægt. Aðstaða til til-
rauna er ófullkomin og
tækjakostur í fábrotnasta lagi.
Þeir félagarnir gáfu út
skýrslu um rannsóknir slnar
í september sl. Þar kemur
margt fróðlegt fram, t.d. að
nokkrar athuganir hafi verið
gerðar hérlendis á vikri og
perlusteini. Þar segir m.a. að
perlusteinninn hafi einkum
verið athugaður með tilliti
til möguleika á útflutningi ó-
þanins hrágrýtis.
Þar segir einnxg að í
Band'aríkjunum og Evrópu
hafi perlusteinn verið hagnýtt-
ur í byggingairiðnaðinum um
áratuga skeið og síðan 1955
hatfi framleiðsla perlusteins
verið stóriðnaður í Japan.
1500 MILJÓNIR TONNA
Hjá Ramnsóknarstofnun
byggingariðnaðarins hafa ver-
ið búnar til nokfcrar plötur
úr perlusteini og sementi og
til margra hluta nytsamlegur
og pr þó fátt eitt upp talið,
sem fram kemur í skýrslunni.
Þar er t.d. gerð grein fyrir
notfcun periusteins til einangr-
unar og sem fylliefnd.
NÆG HRAEFNI —
ÓDÝR ORKA
í nóvemiber s.l. lögðu þeir
Aðalsteinn, Hörður og Guð-
jón fram aðra skýrsiu, þar
sem þeir gera „Stamfs- og
kostnaðaráætlun vegna fcönm-
unar á möguleikum gosefna-
iðnaðar á fslandi“. Þessi
starfsáætlum er gerð að beiðni
Péturs Sigurjónssonar, forstj.
Rannsóknarstofnunar iðnaðar-
ins og gildir fyrir árin 1972-
1974. Starfsáætlunin er byggð
á þeiim forprófunum æm
fram haifa farið og þeim
forprófunum sem fram hafa
farið og þeim tadknibókmennt-
um sem þrememmiimigiaimir
höfðu yfir að ráða.
I skýrslunni segir, aðhelztu
rök fyrir nauðsyn þessara
rannsókna séu þau, að hrá-
ef!nd (perlusteinn og vitour),
virðist vera næg hér á landi
og ódýr orka fyrir hendi, ým-
ist sem jarðgufa eða rafmagn.
Armenar munu vera kommir
lengst á sviði perlusteins-
vinnslu og framleiða t. d.
Litia glasið á myndinni er áfyllt óþöndum pcrlusteini.
þenslunni lokinni fyllir það stóra glasið. — (Ljósm. rl.).
VIÐ EIGUM FJÁRSJÓÐ ÞAR
SEM PERLUSTEINNINN ER
fleiri bindSefhum og má full-
yrða að þær tilraunir lofi
mjög góðu og gætu sfcapað
mikinn iðnað hér á landi við
hagnýtingu perlusteinsins, en
hann er víða til í landinu.
T.d. er áætlað, að í Presta-
hnúki etnum sóu 1500 miljón-
ir tonna til af perlustedni.
I skýrslu þeirra fiélaga seg-
ir, að búin hafd verið tilplata
úr blöndu af perlusteini og
semeeti, sem var pressuð í
mót við 2-3 kg7om2 þrýsting,
„Þetta sýnishotm virðist okk-
ur benda tii þess, að fram-
leiða mætti söluvöru, ef hér-
lendis væri framileiddur þan-
inn perlusternn“. seigir i
skýrslu þremennimgannia. Binn-
ig var perlusteinninn blandað-
ur öðrum efnum, t.a.m. gtpsá og
methylceMulose. Noklkrar plöt-
ur hafa eimmig verið búnartil
úr perusteini og polyester.
Þetta sýnir að perlusteinn er
iðnaðarvarning og bygginga-
hluta úr þessu hráefni.
I skýrsluinni segir orðrétt:
„Þær rannsóknir á perlu-
steinl og vikri sem gerðar
voru, hetfur R.l. kostað og
varið til þess verudegum ur>p-
hæðum af venjulegu rekstrar-
fé siniu. Nú er svo komið,
að stofnunin getur efcki viairið
medru fé til þessara rannsófcna
og hefur þvi verið gert hlé
á flyrrgireinidum rannsóknum
meðan verið er að finna fljér-
hagsgrundvöll“. Ennfremur
segir í skýrslunni orðrétt:
„Rétt er að benda á ogund-
irstrika strax, að jafn um-
fangsmifclar rannsófcnir og
framkvæma þarf á ísilenztoum
goseftnium áður en unnt er að
leggfla fram endanlega fram-
leiðsluéætílanir, verða seint
unnar nema ffleiri stoðum sé
rennt undir þessar athuganir
og ejgiusm við þá váö aðnar
stofnanir sem ætla mælti að
hefðu áihuga á verkefninu“
TAKA ÞARF ÁKVÖRDfJN
Og enn segir í skýrslunni:
„Eftirfaraindi atriði er nauð-
synlegt að gera sér Ijós og
flraimtovæma í réttri röð.
a) Taka þarf ákvörðun um,
hvort sinna á þessu verk-
efni £ alvöru og ef slík á-
kvörðun verður tekin, að út-
vega fjármagn.
b) Sérfræðingar Rannsókn-
arstofnunar iðnaðarins fari í
kynnisferð til Rússiands, Ung-
verjalands og ef til viil til
fleiri landa.
c) Húsnæði að Keldnaholti
fyrir tefcnisikar tilraunir.
di) Hefjast handa með
útvegun tækja og undirbún-
ing tilrauna.
e) Sett verði á stofn sam-
starfsnefnd, er vinni að því,
að þœr tilraunir, sem gefa
játovæðar niðurstöður verði
hagnýttar og hafa samvinnu
við erlenda aöila um tæfcni-
aðstoð og hugsanlega fram-
ledðslu. Vel má hugleiða, cf
niðurstöður gefá tilefni til
slíks, að samstairfsnefndiin, í
umboði ríkisvaJdsins, setti af
stað tílnaíuinaivieirlkismiðju, sem
síðar mætti væntanlega selja
þeim sem áhuga og . getu
hefðu til þess að halda áfram
slíkum atvinnurekstri".
BOÐ FRA SOVÉT
Við könnun ritgerða og
einkaleyfa varðandi notkun á
perlusteini í iðnaðd, hafa þeir
félagarnir komizt að því, að
Armeníumenn, Ungverjar og
Japanir eru komnir langt á
þessu sviði.
Viðsfciptaifiuilltrúi Sovétríkj-
anna hér á landi hefiur fyrix
hönd ríkisstjiórnar sinnar boð-
izt til að taka persónulaga á
móti 2 — 3 mönnum til að
kynna sér perlusteinsiðnað i
Armeníu. Hefur R.I. skrifað
iðnaðarráðuneytinu beiðni um
slíka kynnisferð, en ekkert
svar hefur borizt við þeirri
beiðni. Segir í skýrslunni, að
slík kynnisiferð mundi spara
mikla vinnu og fljármagn.
Eins og af finamangreindu
má sjá. þá virðist perlusteins-
iðnaður og annar hliðstæður
iðnaður eiga framtíðarmögu-
leika hér á landi og því mætti
telja það skynsaml^ga fjár-
festingu að leggja í kostnað
við rannsóknir þar að lútandi.
- rl.
erlend
Móðir finnur son
sinn eftir 20 ár
1 maí 1945 stireymdi flótta-
fólk urn þjóðvegina í Þýzka-
landi, stríðið var tapað, borg-
irnar hrundar, sulturmn knúði
dyra. Hermannsekkjan Dor-
othea Efzrodt flúði með börn
sín f jögur úr heimaborg sinni,
Dresden, sem hafði verið lögð
í rúst nokkrum mánuðum áð-
ur. Þau gengu í hóp ásamt
mörgum öðrum, en allt íeinu
voru börnin eklki nema þrjú.
Klaus litli, 5 ára, hafði orðið
viðskila við móður sina og
systkind. Hvemig sem leitað
var fannst ha-nn ekki. En 27
árum síðar kemur blað upp i
hendurnar á frú Dórótheu,
sem enn býr í Dresden, og þar
gat að líta ungan dreng í
framandi einkennisbúndngi-
Þetta var Klaus. Myndinhafði
birzt skömmu áður í Komso-
molskæa Pravda og var fcom-
in frá sovézkri hjúfcrunar-
konu, sem ekki @at gleymt
litla drengnum er herdeild
hennar tók að sér í Þýzka-
landi í stríðslok. Yfirmaður
herdeildarinnar, Viktor Selj-
oní, tók sjálfur á sig ábyrgð
á hinum fundna dreng, tók
hann með sér hedm til Úkra-
ínu og ól hamn þar upp. Ur
Klaus Etzrodt varð Wolodja
Selonf, og hann kunni efcki
annað í þýzku, en það, sem
hann hafði lært f stoóla. En
hann mundi eftir móður sinni,
og var fljótur til andsvara en
hún auglýsti eftír drengnum
sínum í sovézkum biöðum.
Og um nýárið í vetur koarn
Wolodja ásamt konu sinni og
dóttur í heimsókn til móður
sinnar í Dresden. En hann var
útlendiingur í eigtn landi.
Sovétríkin voru ofðin heim-
kynni hans, en þar hafði fað-
ir hans fallið á austurvíg-
stöðvunum árið 1942.
Móðurskip
heimsveldisins
Drottningin á Englandi er
um þessar mundir á ferðalagi
með hann Pusa sinn um fyrr-
verandi nýlendur Breta í Aust-
urlöndum, og komu þau um
daginn m.a. til Maldive-eyja.
Þetta eru ótail margar lágar
kóraleyjar á Indlandshafi og
nær eyjafclasinn suður fyrir
miðbauig. Vonandi hafa skötu-
hjúin skemmt sér vel í boði
forseta þeirra Maidivemanna.
Ibraihim Nasir, a.m.k. er talið
að allir fbúar höfuðborgar-
innar Male, tvö þúsund að
tölu, hafi safnazt saman við
komu þeirrai. En Nasir þessi
er annars talin hinn vers-ti
fiantur og stjómarfar hans er
með endemum. Minnsta gagn-
rýni á fbirsetann er höfuð-
glæpur sem er refsað með
nauðungarvinnu við að brjóta
kóral til húsagerðar. 1 þingi
landsins hafa fuiltrúamir að-
eins leyfi til að segja já, en
efcki nei. Annars fara menn í
kóralinn. Nasir er eihkar þef-
vís á öli skírlífisbrot. Þau
böm er fæðast fyrr en 9 mán-
uðum og 9 dögum eftir hjú-
skaparstofnun, teljast óskil-
getin og refsdng fyrir slíkt
saurlífi er ftenging fyrir bæði
hjúin og fangavist að auki
fyrir fcarimanninn. Her þess-
arar 110 þúsund mianna þjóð-
ar hefur, eftir að hún hlaut
sjáifstæði 1985, verið búinn
nýtízku rússnesfcum vopnum.
Auk þess hafa Bretar flota-
stöð á Gan, einni syðstu eyj-
unni, en hún er eins og aðr-
ar kóraleyjar mjög líttl * um
sig og er líkt við strandað
fluigvélamóðurskip. Og auð-
\ntað fóru þau drottningm og
Pusi einnig í heimstílkn
til þessa fluigvélamóður-
skips heimsveldisins.
Falla fyrir
eigin hendi
Umgverjar settu heimsmet í
sjálfsmorðum árið 1971, 35 á
hverja 100 þúsund íbúa. I
hinu víðfræga landi „spilling-
arinnar", Svíþjóð, var sjálfs-
morðstailan ekki nema 22 á
100 þúsund, svo að nefnt sé
dæmi til samanburðar. Helztu
orsakir sjálflsmorðanna í Ung-
verjalandi eiru talin svofiram
af yfirvöldunum: Drykkju-
skapur, atvininuileysii vegna
nýgerðra endurbióta í efna-
haigsmálum, uppliausn æsk.
unnar og dofnandi trúhneigð.
Þess má geta, að síðan farið
var að halde skrá um sjálfs-
morð í vestrænum menning-
arlöndum. laust fyrir síðustu
aldamót, hafa Ungverjar jafn-
an verið með fremstu þjóðum
á þessu sviði.
„Hún bölvar
meira en égy/
I Kalifomíuríki í Banda-
nlkjunum er karlmönnum
bannað að viðlöigðum refsing-
um að viðhafa ruddalegt orð-
bragð í viðurvist kvenna og
bama. Nú hefur þingmaður-
inn Jim Keyser lagt fram
frumvarp á fylkisþinginu sem
veitir karlmönnum rétt til að
bölva og ragna framnji fyrir
kvenfólki. „Konan m£n bölv-
ar meira en ég“, segir Jimmi
Hins vegar vill hann ekki að
farið sé með neitt ljótt fyrir
bömin.
1