Þjóðviljinn - 12.11.1972, Blaðsíða 6

Þjóðviljinn - 12.11.1972, Blaðsíða 6
6 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Sunnudagur 12. nóvember 1972 UODVIUINN MÁLGAGN SÓSÍALISMA, VERKALÝÐSHREYFINGAR OG ÞJÓÐFRELSIS Ctgefandi: Útgáfufélag Þjóöviljans Framkvæmdastjóri: Eiöur Bergmann Ritstjórar: Kjartan Ólafsson Svavar Gestsson (áb.) Auglýsingastjóri: Heimir Ingimarsson Ritstjórn, afgreiösla, auglýsingar: Skólav.st. 19. Simi 17300 (5 linur). Askriftarverö kr. 223.00 á mánuði Lausasöluverð kr. 15.00. Prcntun: Blaöaprent h.f. AMH.mi) OG GRÍMAN Það voru athyglisverð skrif, sem gaf að lita i leiðara Morgunblaðsins um miðja siðustu viku. Borin var fram sú gamla skoðun, sem Sjálfstæðisflokkurinn hefur löngum byggt stefnu sina á, að allir erfið- leikar i þjóðarbúskapnum stöfuðu einfald- lega af þvi, að kaupið hjá láglaunafólki væri svo hátt. Rikisstjórnin er ásökuð um blekkinga- starfsemi og skömmuð fyrir að halda fram nokkrum öðrum ástæðum fyrir efna- hagsvanda en þessum einu gömlu, kaupið er of hátt hjá verkafólki. Og Morgunblaðið bendir á, að timakaup verkafólks i fiskvinnslu hafi á valdatima núverandi rikisstjórnar hækkað um hvorki meira né minna en 35,7%, og full- yrðir að útgjöld atvinnuveganna vegna vinnulaunakostnaðar hafi aukizt um full 40%. Morgunblaðið segir: ,,Sá vandi, sem at- vinnuvegirnir standa frammi fyrir i dag, stafar af þvi, að þeir hafa verið knúnir til að taka á sig aukin útgjöld, sem þeir ekki gátu með nokkru móti staðið undir”. Hér er Morgunblaðið við sitt gamla hey- garðshorn og ritstjórarnir ekki að gráta neinum krókódilstárum, heldur að sýna brot af þeim harmi, sem Sjálfstæðis- flokkurinn hefur alla tið borið i brjósti yfir illri meðferð verkalýðsins á vesalings at- vinnurekendunum. Hvort sem timakaup verkafólks hefur verið 100,- kr. eða 1,36 kr. þá hafa Sjálf- stæðisflokkurinn og Morgunblaðið alltaf talið það of hátt. Það þarf þvi engan að undra, þó setn- ingin, sem vitnað var i hér áðan, úr leið- ara Morgunblaðsins nú i vikunni, sé mjög lik annarri, sem birtist i Morgunblaðinu fyrir 40 árum, þann 4. september 1932: „Atvinnuleysið stafar fyrst og fremst af þvi, að sósialistabroddarnir hafa sprengt kaupgjald manna svo hátt að afrakstur vinnunnar, fiskafurðir,t.d., geta ekki með núverandi verðlagi endurgreitt vinnu- launin”. Þá voru það sósialistabroddarnir, sem sprengt höfðu upp kaupið, en nú er það rikisstjórnin. Þó að margt hafi breytzt á 40 árum, þá er eitt vist — Morgunblaðið og Sjálfstæðis- flokkurinn hafa sömu hagsmuna að gæta og áður, þegar deilt er um skiptingu arðs-. ins af starfi vinnandi fólks á íslandi. Morgunblaðið segir að núverandi rikis- stjórn kunni ekki að stjórna, af þvi húr beitti sér fyrir þvi að fly tja til fjármuni frá atvinnurekendum og gróðalýð yfir til verkalýðs og launþega. Kaupið i fisk, vinnunni hefur hækkað, — stjórnin verðui að segja af sér. Þannig er málflutningur Morgunblaðsins. Þarf nokkur að efast um, hvernig Sjálf- stæðisflokkurinn og útibú hans á Gylfa- stöðum myndu leysa efnahagsvanda- málin. Verkin frá valdaárum fyrr og siðar, og siendurtekin beiting rikisvalds- ins til að skerða kjör verkafólksins, sýna hver úrræði þessara manna væru i dag. En áróðurinn frá stjórnarandstöðunni, sem nú er hafður uppi i Morgunblaðinu, er oftast blandinn þeirri ruglandi, sem loddurum er erfitt að komast hjá, þegar þeir gerast málsvarar gjörsamlega and- stæðra hagsmuna. Morgunblaðið segir i leiðara siðasta miðvikudag, að rikisstjórnin hafi hækkað vinnulaunakostnað atvinnurekenda um 40%, og það mótmælir harðlega, en siðar i sömu grein segir, að rikisstjórnin áformi að lækka kaupið, skila atvinnurekendum aftur 10 af þessum 40 prósentum og Morgunblaðið mótmælir lika af fyllstu hörku. Svona málflutningur dæmir sig auðvitað sjálfur. Vafalaust væri Morgunblaðinu sjálfu fyrir beztu, að halda sér við leistann sinn, sem málgagn þeirra aðila i þjóð- félaginu, sem alltaf hafa talið kaup verka- fólks of hátt. Hitt ættu Morgunblaðið og Sjálfstæðisflokkurinn að láta vera, að bjóðast i hinu orðinu til að sjá fyrir báti verkalýðshr ey f ingar innar. Slik loddarabrögð verða aðeins til þess, að minna launafólk enn frekar á, hvers það hefði t.d. nú mátt vænta, ef Sjálf- stæðisflokkurinn væri við völd. Verkin tala, og úlfseyrun verða ekki falin, þó a£ moldin rjúki. ný þingmál Þingmenn Alþýðuflokksins leggja til: Gögn og gæði landsins verði alþjóðareign Breyting laga um Hæstarétt Lagt hefur verið fram stjórnar- frumvarpum breytingará lögum um hæstarétt. Frumvarpið er samið af dómendum Hæstaréttar og i athugasemdum með þvi segir að efni þess sé ,,að mæla fyrir um fjölgun dómenda i Hæstarétti og kveða á um breytta starfstilhög- un, sem dómendafjölgun gerir kleift að ráðast i”. bá gerir frum- varpið ráð fyrir breytingum á á- kvæðum varðandi áfrýjunarupp- hæð og áfrýjunarfrest. Frumvarp til búfjárlaga Lagt hefur verið fram stjórnar- frumvarp til nýrra búfjárræktar- laga. Frumvarpið er samið af milliþinganefnd, sem kosin var á búnaðarþingi 1971, en frá þvi var endanlega gengið<fram eins og þingið samykkti það. endanlega gengið á búnaðar- þingi 1972 og er frumvarpið lagt fram eins og þingið samþykkti það. 1 athugasemdum segir að meg- inbreytingar frumvarpsins stefni að þvi ,,að kynbótastarfsemin og búfjárræktin öll i landinu aðlagist og færi sér fullkomlega i nyt nýja tækni, aukna þekkingu og bætta aðstöðu, sem skapazt hefur að undanförnu”. Ennfremur segir i atþuga- semdum að kostnaðarauki vegna frumvarpsins, ef að lögum verð- ur, miðaðviðsvipaða starfsemi og veriö hefur, sé talinn vera um 3—4 miljónir kr. á ári. Gögn og gæði landsíns verði semeign þjóðarinnar Þingmenn Alþýðuflokksins flytja þingsályktunartillög þar sem lagter til að rikisstjórnin láti semja „frumvarp eða\ frumvarp að lögum um eignaráð og eignar- réttindi yfir byggðu landi sem ó- byggðu, stööuvötnum i byggð og óbyggðum, fallvötnum, jarðhita og hverskónar námum og vinnslu verðmæta úr jörðu. t tillögugreininni segir að við samningu frumvarps eða frum- varpa að lagagerð þessari skuli m.a. gætt eftirfarandi: 1. ,,Allt hálendi landsins og ó- byggðir, að svo miklu leyti sem skýlausar eignarheimildir ann- arra aðila en rikisins liggja ekki fyrir, sé lýst alþjóðareign, og skýrt sé kveðið á um mörk þessarar rikiseignar. 2. Sú grundvallarregla verði mörkuð, að stefnt skuli að þvi, að allt land verði með timanum alþjóðaeign (eign rikis eða sveitarfélaga), en bújarðir megi ganga kaupum og sölum til búrekstrar, meðan bændur kjósa þann hátt á, fremur en hafa lönd sin á erfðafestu. Riki og sveitarféiögum sé þó tryggður forkaupsréttur á öllu landi. 3. Stöðuvötn i afréttum og öll fall- vötn veröi lýst alþjóðareign, þar i falin virkjunarréttur. Rik- ið eitt geti leyft og leigt fisk- ræktar- og veiðirétt, svo sem viðkomandi sveitarfélögum og öðrum félagslegum samtökum, en greiddur sé arður til land- eigenda samkvæmt arðskrá. 4. Allur jarðvarmi undir 100 m dýpi og aðstoðar hins opinbera þarf til að bora eftir og virkja verði lýstur alþjóðareign. 5. öll verðmæti i jörðu, á landi og landgrunni, sem finnast fyrir atbeina rikisins eða leyfis rikis- ins þarf til að leita eftir, skuli teljast rikiseign og háð valdi þess. 6. Glöggt sé kveðið á, hvernig landareign og iandnytjar færist úr einkaeign i eign rikis eða sveitarfélaga og hvernig bætur skuli reiknast fyrir. 7. Kveðið skal á um umgengis- skyldur við landið og viðurlög við spjöllum”. Þingmenn Alþýöuflokks- ins hafa lagt fram þings- ályktunartillögu, þar sem lagt er til að sú grund- vallarstefna verði mörkuð með setningu sérstakra laga, „að allt land verði með tímanum alþjóöareign (eign rikis eða sveitar- félaga) en bújarðir megi ganga kaupum og sölum til búrekstrar meðan bændur kjósa þann hátt á, fremur en hafa lönd sl í erfðafestu. Ríki og sveitarfélögum sé þó tryggður forkauparéttur á öllu landi". I athugasemdum við tillöguna segir m.a.: „Þessi tillöguflutn- ingur er gerður að vandlega at- huguðu máli og að áeggjan fjöl- margra landsmanna....” (Og siðar) „Flutningsmenn lita svo á, að það striði gegn hagsmunum al- þjóðar og réttarkennd alls þorra landsmanna, að land- og lóða- eigendur geti án minnstu hlut- deildar þeirra sjálfra stórhagnazt á aðgerðum hins opinbera, svo sem skipulagningu þéttbýlis á landareign þeirra, gatnagerð, vatnstöku, flugvallargerð, vega- lagningu o.fl. i þágu almennings. Sama gildir um virkjun fallvatna, að fráleitt er, að landeiganda eða landeigendum, sem engin tök hafa á að nýta vatnsorku af eigin rammleik, skuli geta haldizt uppi að varna ibúum heilla byggðar- laga, jafnvel landshluta, notkun fallvatna til orkuframleiðslu. Enn er að geta þess háska fyrir landbúnaðinn, sem leynist i kapp- hlaupinu um veiðiárnar og jarðir, sem veiðiréttindi lúta undir. Er svo komið i sumum byggðarlög- um, t.d. á sunnanverðu Snæfells- nesi, að fjáraflamenn i höfuð- borginni eiga lönd með heilum veiðiám, hirða litt eða ekki um búsetu jarðanna né nýtingu og valda þannig uppflosnun i áður blómlegri byggð. Ekkert virðist heldur þvi til hindrunar, að erlendir auðkýfingar geti með islenzkan staðgengil að yfirvarpi keypt upp jarðir meðfram veiði- ám, og munu þeir þá litt hirða um, hvort búið verður vel eða illa á eftir i þeim sveitum. Enn annars staðar stunda veiðibændur okurútleigu á veiði- dögum i ám, svo að þorra lands- manna gerist það fristunda- gaman ofviða að skreppa i lax eða silung, en erlendir auðmenn sitja að þeim gæðum. Þá ber að hafa i huga, að ætla má, að fiskeldi i ám og vötnum geti innan tiðar orðið blómleg at- vinnugrein i landinu, og þá er mikilsvert að hafa i tima komið i veg fyrir ýmis konar hagsmunaá- rekstra, sem einkaeign á ám og vötnum kallar á, en rikiseign eða rikisyfirráð útiloka”. \M ÍSLENZKRA HUÚMUSTARMAIUIVA #útvegar yður hljóðfœraleikara °g hljómsveitir við hverskonar tre.kifæri iinsamlcqast hringið í 20255 milli kl. 14-17

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.