Þjóðviljinn - 10.10.1973, Blaðsíða 9

8 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Miðvikudagur 10. október 1973.
Miðvikudagur 10. október 1973. ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 9
Frásögn af
kappræðufundinum
um landhelgismálið
Þjóðviljinn birti i gær fram-
söguræðu Lúðviks Jósepssonar
sjávarútvegsráðherra frá kapp-
ræðufundinum um landhelgis-
máliö sem haldinn var s.l. sunnu-
dag, fyrir troðfullu húsi i Súlna-
sal Hótel Sögu, en fundurinn var
haldinn að tilhlutan Stúdenta-
félags Háskólans.
Hér verður nú sagt nokkuð frá
gangi umræöna á fundinum.
Siðari framsögumaður var
Gunnar Thoroddsen formaður
þingflokks Sjálfstæðisflokksins.
Gunnar hóf ræðu sina með þvi,
að lýsa nokkuð hátterni Breta á
islenskum fiskimiðum á 15.öld,
kröfum íslendinga þá um að út-
lendingum yrði bægt frá fiski-
miðum við landiö og tilmælum
Eiriks af Pommern, sem þá var
þjóðhöfðingi íslendinga, til Eng-
Sagði ræðumaður, að stefna Lúð-
viks i friðunarmálum hafi veikt
okkur út á við, enda hafi Lúðvik
látið stöðva frumvarp fiskveiði-
laganefndarinnar á siðasta al-
þingi.
Nú tók Gunnar Thoroddsen að
brýna röddina, og benti fundar-
mönnum á, að Lúðvik Jósepsson
og Þjóðviljinn hefðu ekki linnt
iátum að niða Sjálfstæðismenn
lifs og liðna (Ólaf Thors og
Bjarna Benediktsson) fyrir
samninginn 1961, en nú væri
reynt að kæfa alla gagnrýni með
múgsefjun, svo að hans herra-
dómur Lúðvik Jósepsson mætti
rikja einn. Lét Gunnar að þvi
liggja, aö ef Islendingar teldu sig
geta sent fulltrúa á hafréttarráð-
stefnuna,án þess að skuldbinda
sig fyrirfram til að hlita niöur-
Stúdentafélag Reykjavíkur efndí til umræðufundar um Jandbelgismáiið á Hótei Sögu á sunnudag-
inn. Fruinmælendur voru þeir Gunnar Thoroddsen alþingísmaður og Lúðvik Jósepsson sjávarútvegs-
ráðherra. Mikiar og f jörugar umræður urðu á fundinum, sem var mjög fjölsöttur.
Þessi mynd frá kappræðufundinum birtist i Morgunblaðinu I gær. Textinn undir myndinni er allt sem
Morgunblaöið hafði um þennan merka fund að segja, fyrir utan litla skætingsklausu eftir frú Auöi Auð-
uns. Fróðlegt verður nú að sjá hvort Morgunblaöiö réttir Gunnari hendi.
rauðari en Lúðvik” , sagði
Markús, og vil enga samninga
við Breta meðan togarar þeirra
eru enn innan viö 50 milur. En það
er ekki hægt að skella skuldinni á
Lúðvik fyrir rányrkju íslendinga
sjálfra eins og Gunnar Thorodd-
sen reyndi. 1960 var Faxaflóinn
opnaður fyrir snurvoö. Á árabili
i tíð viðreisnarstjórnarinnar voru
framin hér 760 landhelgisbrot þar
af voru 700 innlend en 60 erlend.
Islenskir landhelgisbrjótar voru
yfirleitt náðaðir af þáverandi
valdamönnum. Ekki voru það
Lúðvik eða Ólafur Jóhannesson,
sem réðu þvi
Þessi Morgunblaðsmaður
hefur setið hér á Kvia-
bryggju
Mér sárnar það oft að lita yfir
Morgunblaðið, sagðiMarkús. Það
blað er ekki alltaf að vanda tii
heimildármanna. Breskur skip-
stjórnarmaður heitir Dick
Taylor. Þessi maður hefur setið
hér á bæði Kviabryggju og Litla-
Hrauni fyrir landhelgisbrot.
Þessi maður er stundum einn
helsti heimildarmaður Morgun-
blaðsins.
Er Markús hafði þetta mælt dró
hann úr vasa sinum og sýndi
fundarmönnum úrklippu úr
Morgunblaðinu með mynd og
umsögnum Dick þessa Taylors
Hannes Jónsson, blaðafulltrúi
rikisstjórnarinnar, hefði unnið
gott starf (en einhverjir Heim-
dellinganna höfðu hnýtt i Hannes
Jónsson). En Pétur kvaðst vilja
minna menn á að Hannes Jóns-
son heföi ekki fé til kynningar-
starfsá borð við fjármuni breska
heimsveldisins. Pétur sagði, að
hér hefðu menn talað um, að þeir
vissu ekki hvar þeir hefðu Lúðvik
Jósepsson, en ræðumaöur sagðist
vilja vona, að Lúðvik reyndist ein
mitt meiri kafbátur og meiri
refur en þeir ensku og þýsku
refir, sem hann ætti eftir að
takast á við.
Hannes Jónsson, blaðafulitrúi
rikisstjórnarinnar, talaði næstur.
Hann kvaðst ekki geta setið undir
órökstuddum fullyrðinum um, að
hann og Jónas Árnason hefðu
reynst óþurftarmenn við kynn-
ingu á málstað Islands i land-
helgismálinu erlendis. Sagði
Hannes, að Jónas Árnason hefði
alveg tvímælalaust unnið eitt
allra mikilvægasta kynningar-
starf, sem unnið hefur verið fyrir
okkur i Bretlandi, og ætti Jónas
allt annað skilið en slikar órök-
studdar dylgjur, eins og tveir
fundarmenn hefðu haft frammi.
Slikur rógur gæti ekki stafað af
öðru en afbrýðisemi.
Siðan drap Hannes á það helsta,
sem gert hefur veið af hálfu opin-
berra aðila hér til kynningar á
okkar málstað á erlendum vett-
og ekki hafi mikla þýðingu þótt
reviuhöfundur frá Islandi sýni sig
þar. Ég get reyndar sagt þessum
ungu mönnum, að ég hef ekki
komið á Rauða ljónið i Grimsby
siðan ég var togarasjómaður fyr-
ir allmörgum árum. Hitt má vel
vera, að hyggilegra sé að senda
aðra menn en mig til að mæta
Austin Laing i sjónvarpsþáttum i
Bretlandi. Má vera að einhverj-
um detti i hug aö t.d. formaður
Alþýðuflokksins sé betur til þess
fallinn, eða jafnvel þessir ungu
Heimdellingar, sem hér göspruðu
um að litið gagn væri að reviu-
höfundi, en vilja þá máske frekar
bjóða upp á reviuþættina sjálfa.
— Þar með voru ekki fleiri á
mælendaskrá.
Haag verndari smáþjóð-
anna „þartil upphófst þessi
rógur frá kommúnistum"
Gunnar Thoroddsen fékk orðið
aftur sem frummælandi. Sagði
hann nú, að rikisstjórnin ætlaði
sér að gera svipaðan samning við
Breta og Sjálfstæðisflokkurinn
væri sakaður um að hafa gert
1961, en sá samningur hafi verið
staðfestur af islensku þjóðinni I
alþingiskosningunum 1963. Bret-
ar hafi 1961 fallist á, að láta
Haagdómstólinn skera úr i deilu-
málum við Island um landhelgina
i framtiðinni. Það hafi alltaf verið
litið svo á, aö Haagdómstóllinn
væri verdnari smáþjóðanna, þar
■

Gunnar Thoroddsen tekinn upp í fræðunum
Þeir veifa Morgunblaðinu í London
landskonungs um aö stööva
þennan veiðiskap.
Siðan sneri Gunnar sér að nútim-
anum og hélt þvi fram að það
væri létt verk og löðurmannlegt
aö lýsa yfir 12 mllna landhelgi,
eins og gert hefði verið 1958, og 50
milna landhelgi nú 1972. Hins
vegar hafi það veriö verk viö-
reisnarstjórnarinnar að koma á
12milna landhelgi i raun, en það
hafi verið gert með samningun-
um við Breta og Vestur-Þjóðverja
1961. Gunnar bætti þó við, að
útfærslan I 50. milur þann 1.
sept. 1972 hefði þó gert ,,veru-
legt gagn” (hefur það nokkurn
timann veriö viðurkennt i Morgun
blaðinu? — innsk. Þjv.), töluverð
friðun hafi átt séð staö og erlend
veiðiskip séu nú miklu færri.
Ræðumaður taldi ekki nema
sjálfsagt fyrir rikisstjórnina að
vera að mörgu leyti ánægð með
sinn hlut, en sagði að það væri þó
fyrst og fremst almenn þróun i
umhverfisverndarmálum, sem
létt hefði okkur róöurinn á al-
þjóðavettvangi.
Tekur mörg ár að fá 200
milur viðurkenndar sem
alþjóðalög
Gunnar sagði, aö þótt hann
hefði 1972 viljað miða útfærsluna
við 400 metra dýptarlinu teldi
hann nú að miða ætti viö a.m.k.
1000 metra og færa ætti út i 200
milur fyrir árslok 1974, og væri
það nauðsynlegt vegna loðnu, kol-
munna, grálúðu og fleiri fisk-
tegunda. Taldi hann öruggt að á
hafréttarráðstefnunni mundi
meirihluti þjóða samþykkja rétt
til 200 milna auðlindalögsögu og
jafnvel 2/3, en tók fram, að það
gæti tekið mörg ár aö fá slíka
samþykkt fullgilta sem alþjóða-
lög, þó gerðyrði með 2/3 hluta at-
kvæða. Sneri nú Gunnar máli
sinu til Lúðviks og sagðist vilja,
að Lúövik yrði ekki aö athlægi á
hafréttarráðstefnunni með þvi
að minnast þar á 50 mflur en ekki
200, en Lúðvik teldi vist að land-
helgismálið væri hans einkaeign
og kærði sig þvi ekkert um af-
skipti samráðherra sinna eða
annarra af þvi. Hélt Gunnar þvi
fram, að Lúðvik teldi það eitt
næga friðun, að fækka hér er-
lendum veiðiskipum, en sin
skoðun væri sú, að lika þyrfti að
friöa fyrir islenskum veiðiskap.
stöðum hennar, þá væri alveg
eins hægt aö senda fulltrúa til
dómstólsins i Haag. Ennþá væri
enginn dómur kominn frá Haag,
aðeins „leiðarvisun” og niður-
stöður hennar hefðu orðið allt
aðrar, ef rikisstjórnin hefði haft
„manndóm” til að senda fulltrúa
til Haag.
Viðurkenndi að hótun um
stjórnmálaslit hefði áhrif
Gunnar sagöist ekki vilja ræða
mikið um orsakir þess, að herskip
Breta eru nú farin úr islenskri
. landhelgi, en gera mætti ráð
fyrir, að yfirlýsingin um stjórn-
málaslit hafi átt verulegan þátt i
þvi, en ekki mætti gleyma NATO.
Ræöumaður taldi það einlæga ósk
islensku þjóðarinnar að deilan
við Breta leystist meö samn-
ingum, en þvi miður mætti eiga
von á þvi, að i viðræðum ólafs
Jóhannessonar og forsætisráð-
herra Breta yrði lítið fjallað um
efnisatriði málsins, þvi að skilja
mætti á Lúðvik Jósepssyni, að
þegar að efnisatriðunum kæmi,
þá kæmi til hans kasta. (Sem
sagt það er Lúðvik, sem kemur i
veg fyrir samninga).
Gunnar lauk svo máli sinu með
að lýsa þeiri von sinni, að áður en
langt um liði gætum við staöið
saman um að nota okkur meðbyr
til að færa út i 200 milur.
Pétur Guftjónsson talaði fyrstur
að loknum framsöguræöum.
Hann tók það fram I byrjun, aö
hann væri Sjálfstæðismaður en
það væru ekki allir Sjálfstæðis-
menn á sama máli og þingflokkur
og forysta flokksins eða Morgun-
blaðið. Sagði Pétur aö Morgun-
blaðið væri nú eins og hvert annað
privat fyrirtæki úti i bæ, sem
Sjálfstæöismenn almennt gætu
enga ábyrgð boriö á. Sá „modus
vivendi” sem áöur rikti löngum
milli Sjálfstæðisflokksins og
Morgunblaöisins geti þvi ekki gilt
lengur.
Gunnar Thoroddsen hafi talað um
að rlkisstjórnin þyldi illa gagn-
rýni, en það ætti ekki öll gagnrýni
upp á pallboröið hjá Morgun-
blaöinu. Sagði Pétur að ljóst væri,
að til að komast i 200 milur yröi
fyrst að ná 50 miluin. Rakti hann
siðan sögu laridhelgismálsins
nokkuð, og hvernig Bretar heföu
ýmist reynt að beita okkur við-
skiptaþvingunum eða beinum
hernaöaraðgerðum. Pétur minnti
á, aö engin þjóð tæki i mál aö
leggja lifshagsmunamál sin undir
Haagdómstólinn. Hann sagðist
reyndar vera nýkominn frá Haag,
þar sem hann heföi kynnt sér eitt
og annað varðandi dómstólinn, og
hann hefði m.a. komist að þvi, að
þessi dómstóll nyti reyndar ekki
meira álits en svo, að hann hefði
ekki haft nokkurn skapaðan hlut
að gera langtimum saman, uns
þeir loks fengu lanhelgismál
okkar til að ráðskast meö.
Pétur sagði að dómstóllinn væri
hálfgert vandræðabarn fyrir hol-
lensk stjórnvöld, þvi að alltaf
væri á feröinni eilift vesen út af
þvi, hvar þessir æruverðugu
dómarar ættu að sitja i matar-
veislum. Sagði Pétur það furðu
gegna, að nokkur stjórnmála-
maður vildi leggja landhelgis-
málið okkar, lifshagsmunamál, i
hendur þessarar erlendu stofn-
unar.
Morgunblaðið neitar Pétri
um sama rétt og breskum
togaramönnum
Pétur Guðjónsson sneri sér þá
að samskiptum sinum við
Morgunblaðið og sagði: Það vita
allir, sem til þekkja,að ég skrifa
ekki ótilneyddur i Timann eða
Alþýðublaðið. En Morgunblaðiö,
sem stórveidið I blaðaheiminum
notfærir sér stöðugt aðstöðu sina
til að loka fyrir umræöur á siðum
blaðsins, ef skrif falla ekki I
kramið hjá ritstjórum þess, en
ritstjórar Morgunblaöisins hafa
haldið uppi ofstækisfullum
árásum á þá menn, sem kjörnir
hafa verið til að fara með land-
helgismálið, og viðhaft sifellt
bölvað nag á hverju sem hefur
gengiö.
„Ég ásaka ritstjóra og útgáfu-
stjórn Morgunblaösins fyrir að
gefa breskum togaraútgerðar-
mönnum kost á að koma áróðri
slnum gegn okkur tslendingum á
framfæri á siðum Morgunblaðs-
ins I formi greiddra auglýsinga,
en neita mér Sjálfstæöismann-
inum, Pétri Guöjónssyni, um
þennan sama rétt”.
Pétur áréttaði nú, að Morgun-
blaðiö hafi meö öllu neitað aö
birta skrif sín um landhelgis-
málið, jafnvel þótt hann byðist til
að greiða fyrir plássið, eins og um
auglýsingu væri aö ræða, þ.e.
neitað sér um sama rétt og
bresku togaraútgerðinni (en heil-
siðukynning þeirra birtist i
Morgunblaðinu fyrir nokkru).
Hann hefði þvi talið sig tilknúinn
að leita til annarra blaða, enda
þótt hann hafi aldrei verið i öðr-
um flokki en Sjálfstæðis-
flokknum.
Það er einokun á fréttamiðlun,
sem þarna er á ferð, sagði Pétur,
óþolandi einokun.
1 lok máls sins minnti Pétur
Guðjónsson á, að ef viðreisnar-
stjórnin hefði I raun verið i þann
veginn að færa út landhelgina,
þegar hún fór frá völdum, eins og
nú væri haldið fram, þá hefði
ver ið ærin ástæða til að búa betur
að landhelgisgæslunni en gert var
viðreisnarárin tólf. Sagði Pétur
að landhelgisgæslan hefði unnið
þrekvirki þrátt fyrir erfiöar að-
stæður og ætti allan stuðning
skilinn.
Lúðvik á hug og hjarta
margra Sjálfstæðismanna
Sagðist Pétur óska Lúðvik
Jósepssyni gæfu og gengis i
ábyrgðarmiklu og erfiðu starfi og
sagðist þess fullviss, að Lúðvik
ætti i raun hug og hjarta stórs
hluta þeirra sem stutt hefðu
Sjálfstæðisflokkinn.
Að lokinni ræðu Péturs, sem
fékk hinar bestu undirtektir
fundarmanna, komu i ræöustól
nokkrir ungir Heimdellingar,
sem greinilega höfðu tekið sig
saman um að láta ljós sitt skina,
ef verða mætti til liðsinnis Gunn-
ari.
Hannes Gizurarson talaði
fyrstu þeirra. Hann kvaðst hafa
skrifað grein i Morgunblaðið i
sumar en siðan þá hefði hann
„tekið sinnaskiptum” og teldi nú
Gunnar Thoroddsen hafa rétt
fyrir sér i einu og öllu. Sagðist þó
varla þora að tala eftir aö hafa
hlýtt á mál Péturs Guöjónssonar,
sem hann kallaöi „hernaöarsér
fræöing Lúðvíks”. Sagði Hannes
að menn ættu ekki aö láta stjórn-
ast af skapsmunum og tilfinn-
ingum, við værum ábyrg þjóð, —
Lúðvík vildi láta sverfa til stáls,
en Gunnar skynsamlega athugun.
„Ég var lika gripinn ofstæki”
sagði Heimdellíngurinn, en nú
áfellist ég ekki lengur forystu
Sjálfstæðisflokksins eða Morgun-
blaðiö þó að blaðið taki ekki við
öllu sem „allt að þvi
kommúnisti” eins og Pétur Guð-
jónsson skrifar. — „Ég hef nú
skipt um skoðun og styð Gunnar
Thoroddsen”. Siðan gerði Hannes
grein fyrirsinnaskiptum sinum
og sagði m.a., að rikisstjórnin
hefðiákveöið að rjúfa gerða samn-'
inga frá 1961, ekki væri haft nægi-
legt samráð við stjórnar-
andstöðuna, þingsköp hafi verið
brotin þegar lýst var ákvörðun
um stjórnmálaslit við Breta,
reviuhöfundurinn Jónas Arnason
hafi verið sendir til Englands,
málin hafi ekki verið tekin nægi-
lega upp hjá NATO, ráðherrar
orðið að athlægi á alþjóðavett-
vangi o.s.frv.
Haukur Hjaltason talaði
næstur. Var hann stuttorður.
Taldi fiskistofnana I stórhættu og
taldi að skuttogarakaupin hefðu
ekki oröið til að auka samúð með
okkur erlendis.
Róbert A. Hreiðarsson var
næsti ræðumaður. Sagðist hann
telja að vernda ætti landhelgina
með öllum tiltækum ráðum.Sagði
hann að ungir Sjálfstæðismenn
hefðu sent frá sér ályktun, þar
sem kvatt væri til endurskoðunar
á afstööunni til NATO, ef hern-
aöarbandalagið beitti okkur ekki
stuðning, Nú hefði NATO komið
okkur til hjálpar og það væri sök
Breta, ef Islendingar neyddust til
að segja sig úr NATO. Taldi
hótun um stjórnmaálaslit rétt-
lætanlega.
Sem sjálfstæðismaður verð
ég þó að hnýta í Lúðvík
Sem gjálfstæðismaður kvaðst/5
Róbert þó telja sér skylt að hnýta
eitthvaö i Lúðvlk og sagðist vilja
benda ráðherranum á, að hann
hefði tilkynnt frá Neskaupstað á
sinum tima að taka ætti togara,
en enginn togari hafi verið tekinn.
Þetta væri misræmi. Spurði
siðan, hvernig ætti að bregðast
viö, ef herskipin kæmu aftur, og
hvort varðskipin hefðu fyrirmæli
um aö halda að sér höndum.
Kristinn Jónsson kom næstur i
ræðustól og spurði Lúðvik hvort
hann teldi það virkilega vænlegt
til árangurs að senda Jónas
Arnason á „pubbana” i Grimsby.
Markús B. Þorgeirsson, sjó-
maður á togaranum Júni frá
Hafnarfiröi, var næstur á mæl-
endaskrá og komu nú fram önnur
viöhorf en hjá Heimdellingunum,
sem töluðu næst á undan. „Ég er
um stööuna i landhelgismálinu og
bætti við: „Ég llmdi hérna 200
milna merkið við hann:
Siðan sagði Markús: Við
munum sigra i landhelgismálinu
Sjálfstæðismenn og kratar eru
láta undan fyrir þrýstingi frá
þjóöinni. Meö leyfi fundarstjóra
óska ég eftir því, aö fundarmenn
risi úr sætum og veiti þar með
virðingu sina Halldóri Hallfreðs-
syni, vélstjóra á Ægi, hinum
fyrsta islenska sjómanni, er látið
hefur lifið vegna landráðasamn-
inganna frá 1961.
Risu fundarmenn úr sætum.
Þorvaldur Mawby var næsti
ræðumaður og greinilega Heim-
dellingur. Hann sagði það óvist,
að nokkur hefði falliö frá, ef
Sjálfstæðismenn hefðu haldið um
stjórnvölinn. Við vitum aldrei,
hvar viö höfum Lúðvik, sagöi
Mawby, en ég veit að Lúðvik er
greindur.
Kvaðst ræðumaður reyndar
ekki vera neitt sérlega ánægður
með Morgunblaðið og jafnvel til-
búinn að stofna nýtt blað meö
Pétri Guðjónssyni á morgun.
Hann kvaðst vilja spyrja
Gunnar, hvers vegna ekkert var
gert I 12 ára viðreisnarstjórn en
svo nú allt i einu heilar 200 milur,
en Lúðvik kvaðst hann vilja
spyrja hvort hann styddi 200
milur, og i öðru lagi, hvort ekki
væri timabært að núverandi
rikisstjórn segði af sér.
Jóhann Siggeirsson talaði
næst. fáein orð og kvaðst vilja
leggja til að Islendingar sendu
hóp manna til að fylgja forsætis-
ráðherranum til London. Ekki
kom fram hjá ræðumanni, hvort
þessi hugmynd var byggð á van-
trausti á forsætisráðherra eða
hugsuð honum til heiðurs.
Halldór Ármann Sigurðsson
formaður Stúdentaráðs há-
skólans var næstur. Sagðist
Halldór vilja láta það koma fram
að það væri stúdentafélagið en
ekki Stúdentaráö, sem héldi
þennan fund. Afstaöa Stúdenta-
ráðs, sem væri skipaö skjörnum
fulltrúum stúdenta almennt.væri
hins vegar mjög ákveðin i
málinu. Stúdentar veittu rikis-
stjórninni fullan stuðning varö-
andi öll meignatriöi landhelgis-
málsins.
Vill vona að Lúðvik reynist
meiri „refur" en breskir
Pétur Guöjónsson tók nú aftur
til máls. Sagöist hann telja að
vangi. Minnti á hundruð viðtala
ráðherra og embættismanna við
erl. blaðamenn. Málflutning
okkar fulltrúa á ótal fundum og
ráöstefnum, útgáfu kynningar-
rita, dreifirita og greinargerða,
gerða kvikmynda o.s.frv. Vegna
alls þessa starfs m.a., sagði
Hannes, hefur meira verið
skrifað um landhelgismál okkar
viða um heim en flesta grunar.
Við eigum nú i stjórnarráðinu 11
þykk bindi með úrklippum úr
erlendum blööum um okkar land-
helgismál. Og það er fróöleg eign.
En i þessu mikla safni kemur þvi
miður mjög skýrt I Ijós, hvernig
tónninn fellur saman hjá ýmsum
erlendum blöðum, sem okkur eru
andstæð, og hins vegar sumum
innlendu blöðunum. Og ég öfunda
ekki Morgunblaðið af þess hlut,
þegar sagnfræðingar framtiðar-
innar taka að rannsaka blöð og
heimildir varðandi þróun land-
helgismálsins. Auðvitað eru
Bretar þvi fegnastir ef við sjálfir
förum i hár saman. Þá telja þeir
sig ekki þurfa að flýta sér að
semja.
Þeir draga upp úrklippur úr
Morgunblaðinu
Jónas Arnason alþingismaður
var nú næstur i röðinni og talaði
siðastur áður én kom að lokaorö-
um frummælenda.
Jónas sagði m.a.: Ég hef
nokkrum sinnum hitt i Bretlandi
Austin Laing, framkvæmdastjóra
breskra togaraeigenda og einn
helsta heimildarmann Morgun-
blaðsins i landhelgismálinu. Við
höfum átt umræöur um málin i
breskum fjölmiðlum. Maður fer
smám saman að kunna á þessa
menn og átta sig á þvi, aö fyrir
slika þætti vcrður maður að at-
huga vel, hvað Morgunblaðið hef-
ur veriö að skrifa. Þvi reynsla
min er sú, að meðan á sllkum
þáttum stendur er það nokkurn
veginn viss passi, að Austin Laing
dregur upp þýddar úrklippur úr
Morgunblaðinu og dengir þeim
framan i mann. Og sama bragð
lék Dick Taylor, sem hér var
nefndur áðan og gisti á Litla-
Hrauni,i sjónvarpsþætti i Leeds.
Það er sem sagt stundum eins og
maöur sé ekki aö eiga orðaskipti
við Austin Laing og Dick Tayior
þarna i Bretlandi, heldur við
Eyjólf Konráð Jónsson og Geir
Hallgrimsson. Það er sagt að ég
hafi verið tiður gestur á „pubbun-
um” i Grimsby að undanförnu,
til upphófst „þessi rógur frá
kommúnistum”. Sagðist Gunnar
vera sannfærður um að viö ynn-
um máliö i Haag, ef islenska
rikisstjórnin hefði manndóm til.
Gunnar sagði, að ekkert væri tek-
ið fram um það i samningunum
frá 1961, hvort hugsanleg land-
helgisútfærsla ætti að koma til
framkvæmda meðan málið væri
fyrir dómstólnum, en þáverandi
utanrikisráöherra Islands
(Guðmundur I. Guömundsson)
hafi hins vegar lýst þvi yfir á
alþingi, að svo væri!! Gunnar lét I
ljós þá skoðun, að Hannes Jóns-
son hafi unnið gott starf en það
yrði að gera meira af að kynna
málið m.a. hjá Haagdómstólnum.
Taldi ræðumaður það sök is-
lensku rikisstjórnarinnar, að
dómstóllinn úrskurðaði Bretum
heimildir til að veiða hér 170.000
tonn á ári.
Gunnar dró nú saman aðalat-
riði máls sins. Sagði meginat-
riðið, að nú tækiast að ná sam-
komulagi við Breta. Kynna yrði
málstað okkar betur, en þaö hafi
mjög verið vanrækt. Lúðvik
Jósepsson hafi haft forystu um
að koma I veg fyrir friðunaraö-
gerðir gegn veiðum Islenskra
skipa og stöðvað frumvarp fisk-
veiðilaganefndar. Færa eigi út i
200 milur.
Var nú orðið mjög áliöiö dags
ogfékk Lúðvlk Jósepssonnú orðið
á ný til andsvara.
Dómstóilinn líka vald
,/meöan á málsmeðferð
stæði" samkvæmt samn-
ingum 1961
Lúðvik tók fram, að ekki gæfist
timi til að gera skil öllum þeim
atriðum er fram höfðu komiö, en
sagðist vilja snúa sér að mál-
flutningi Gunnars varöandi
samningana frá 1961 og Haag-
dómstólinn. Ég skil vel, sagði
Lúðvik, að maöureins og Gunnar
berjist um i þvi búri, sem hann og
aðrir er að þeim samningum
stóðu settu sjálfa sig i. En menn
verða þó að viðurkenna það sem
óumdeilanlega liggur fyrir. Það
þýðir ekki að halda þvi fram, að
við hefðum getað fært út óhindrað
þrátt fyrir samninginn og án þess
aö segja honum upp. Um þetta
liggja fyrir óyggjandi gögn, m.a.
frá dómstólnum sjálfum, og þessi
gögn hefur Gunnar Thoroddsen i
höndunum ekkert siður en ég. I
greinargerð dómstólsins með úr-
Framhald á bls. 15.
Gegnir Sjálfstæðismenn fá ekki sama rétt og breskir togaraeigendur
Konráð Gíslason sjötugur
Alltaf með
kompásinn
í hausnum
Konráð Gislason, kompása-
smiður, er sjötugur i dag. Konráð
er sósialistum að göðu kunnur, en
hann hefur um áraraðir verið
starfandi i röðum þeirra. Þá er
hann ekki siöur að góöu kunnur
innan félagsskapar skipstjóra og
stýrimanna, var um áraraðir for-
maður Skipstjórafélags Reykja-
vikur meöan það var við liði og
einnig i forystusveit skip-
stjóra— og stýrimannafélagsins
öldunnar um árarabil en Konráð
var i eina tið sjósóknari.
25. nóvember I haust hefur Kon-
ráð starfað 45 ár við viðgerðir á
kompásum og kompásasmiði, en
kompásasmiði lærði Konráð i
Englandi, og þangað er hann
floginn j dag að erinda ýmislegt
varðandi starf sitt.
”Ég er alltaf með kompásinn i
hausnum, lika þegar ég fer til
Englands. Það er ekki nema
þegar ég fer i lax, að ég gleymi
honum” t sagði Konráð er við
litum inn til hans á mánudags-
kvöldið, en þá var hann að koma
fyrir stjörnu I kompás. ”Og það
hefur svo sem ýmislegt komið
fyrir mig á allri þessari æfi, en ég
hef þó aldrei séð drauga”.
Þjóðviljinn árnar Konráði
heilla á afmælisdaginn og um ó-
kominn tima. — (JÞ (Ljósm.
A.K.)
Barnaheimilið í Fella- og
Hólahverfi byggt af RKÍ?
Til greina kemur, að
Rauði krossinn byggi fyrir-
hugað dagheimili borgar-
innarí Fella- og Hólahverfi
og noti þartil f jármuni ætl-
aða til félagslegrar upp-
byggingar fyrir Vest-
mannaeyinga. I staðinn
ættu Vestmannaeyingar
aðgang að dagheimilum
borgarinnar almennt.
1 siðustu fundargerö borgar-
ráðs, 5. okt., kemur fram, að það
hefur fyrir sitt leyti fallist á drög
að samningi við Rauða kross Is-
lands um byggingu og rekstur
þessa dagheimilis. Er gert ráö
fyrir, að húsið sem heimilið
verður I veröi flutt inn likt og Við-
lagasjóðshúsin.
Takist samningar verður húsið
keypt fyrir fé, sem ætlað er til fé-
lagslegrar uppbyggingar fyrir
Vestmannaeyinga, þ.á.m. bygg-
ingar dagheimila fyrir börn frá
Eyjum i nokkrum sveitarfélögum
og er siöan ætiunin aö sveitarfé-
lögin endurgreiði heimilin aö
fullu til uppbyggingar i Vest-
mannaeyjum sjálfum, þegar þar
aö kemur.
Ekki er fyrirhugað, að Vest-
mannaeyjabörnum i Reykjavik
verði safnað saman i dagheimilið
i Fellahverfi, heldur ættu þau út á
þetta framlag aðgang að dag-
heimilunum almennt eftir búsetu,
sagði félagsmálastjóri. h