Þjóðviljinn - 06.01.1974, Side 8

8 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Sunnudagur 6. janúar 1974
Meö kafla félagsfræöinnar um starfsval.
Yfir fyrirsögninni Atvinnuhættir — atvinnuvegir.
A sama hátt i kaflanum um
starfsval; áhugamál og hæfi-
leika:
„Börnin leika störf og athafnir
fullorðna fólksins sér til gamans.
Stúlkur leika t.d. störf húsmóður,
hjúkrunarkonu, simastúlku eða
setja jafnvel upp hárgreiðslustofu
eða nýlenduvöruverslun i barna-
herberginu. Piltar leika aftur á
móti bifreiðarstjóra, kaupmenn,
brunaverði eða flugmenn”.
Myndir eru auðvitað i samræmi
við textann: Það er pilturinn, sem
er sjómaður, vélvirki og keyrir
traktor með kaflanum um at-
vinnuhætti — atvinnuvegi. Og of-
an við kaflann um starfsval er
mynd af strák og stelpu, sem
snúa hnökkum saman og mæna
hvort i sina áttina (til framtiðar-
starfanna?). Hann sér karlmenn
við landbúnaðarstörf, sjó-
mennsku og logsuðu. Hún sér
flugfreyju, hárgreiðslukonu og
hjúkrunarkonu.
I kaflanum „Hollar lifsvenjur”
er m.a. fjallað um notkun nautna-
lyfja, einkum tóbaksnotkun og
bent á, hve hættulegar reykingar
eru þroska barna og unglinga.
Þar er sérstaklega tekið fram:
„Stúlkur, sem vilja lita vel út,
ættu ekki að reykja. Tóbakið hef-
ur smám saman áhrif á litarhátt
þeirra og*þær ófrikka.”
Það er greinilega reiknað með,
að hégómagirnd sé kennd, sem
hægt sé að höfða til hjá stúlkum
sérstaklega.
Kvennastörf og
karlastörf
Höfundar starfsfræðinnar virð-
ast hafa góðan vilja og segja
t.a.m. i bókinni — að visu aftar-
lega, að ekki sé rétt að skipta
störfunum i sérstök kvenna- eða
karlastörf og flest störf geti bæði
karlmenn og konur unnið jöfnum
höndum, þótt reyndin sé sú, uð
sum störf séu unnin nær einvörð-
ungu af konum og önnur af körl-
um. Þess vegna tali sumir enn um
kvenna- og karlastörf, en það
stafi að mestu af gömlum við-
horfum og hefð, sem óðum sé að
breytast.
En þvi miður tekst höfundunum
ekki sjálfum að losa sig fullkom-
lega við gömlu hefðina og við-
horfin, segir starfshópurinn um
kennslubækur, og bendir t.d,- á
kaflana um hússtjórnarstörfin,
þar sem talin eru upp störf á
heimilinu og enda öll starfsheitin
á -kona, -stúlka eða -freyja:
„Aðstoðarstúlka, húsfreyja,
kaupakona, ráðskona, starfs-
stúlka, vinnukona, þvottakona.”
Námsbrautin „Hússtjórnar-
störf” er lika greinilega aðeins
ætlað stúlkum:
,A landinu eru nú 11 húsmæðra-
skólar, allt eins vetrar skólar,
nema Hallormsstaðarskóli, sem
starfar i tvo vetur. Skólarnir
veita stúlkum hagnýta fræðslu
um heimilisstörf, hússtjórn og
barnauppeldi.
Inntöku i skólana geta stúlkur
fengið, sem orðnar eru 17 ára og
lokið hafa skyldunámi”.
,,í öllu starfi skóla skal
þess gætt, að konur og
karlar njóti jafnréttis í
hvívetna, jafnt kennarar
sem nemendur".
Þannig hljóðar hún, 7. greinin i
frumvarpinu um skólakerfi, sem
lagt var fram jafnhliða grunn-
skólafrumvarpinu, og við vænt-
um okkur svo mikils af, ef að lög-
um verður. I grein á þessari siðu
6. desember s.l. var lýst núver-
andi „jafnrétti” skólakerfisins
hvað snertir stöður og verka-
skiptingu starfsfólks skólanna og
mismunandi námsgreinar og
kennslu drengja og stúlkna á
skyldunámsstiginu, sem nýju lög-
in hlytu að leiða til endurskoðun-
ar á.
En jafnréttisákvæðið ætti einn-
ig að stuðla að endurskoðun á
námsefninu sjálfu, kennslubók-
unum, sem margar eru morandi
af fordómum og úreltum hugsun-
arhætti varðandi verkaskiptingu
kynjanna i þjóðfélaginu, á heimili
og vinnustað, og eðli og hæfileika
karla og kvenna.
Þótt opinberir aðilar virðist
ekki hafa rankað við sér i þessum
efnum hafa ýmsir orðið til að
vekja athygli á þessu ástandi
skólabókanna i timaritsgreinum,
einkum kennarar, helst konur. Og
i fyrravetur sagði rauðsokkahóp-
ur úr gagnfræðaskóla skemmti-
lega frá skyndikönnun, sem hann
gerði á kennslubókunum, á opn-
um fundi i Norræna húsinu.
t þessum starfshópi voru þær
Anna Þorbjörg Guðjónsdóttir,
Oddný Sen, Margrét Steinars-
dóttir og Sigrún Jónsdóttir og lásu
þær upp dæmi úr fjórum bókum,
sem þær höfðu lesið á gagnfræða-
stiginu. Og þótt þær séu nú hættar
i gagnfræðaskólanum og komnar
i menntaskóla eru dæmin enn i
fullu gildi, þvi bækúrnar fiórar.
Starfsfræði handa gagnfræða-
skólum, Félagsfræði handa ung
lingaskólum og enskunámsbæk-
urnar Present Day English for
F'oreign Students og Question and
Answer, eru enn kenndar i ung-
lingaskólunum.
Enskubækurnar verstar
Einna verstar i sambandi við
kynskiptingu starfa og úrelt við-
horf taldi hópurinn enskunáms-
bækurnar, einkum þær, sem
gefnar eru út i Englandi sjálfu, en
eru einmitt af kennurum taldar
góðar til kennslu við beinu að-
ferðina svokölluðu, þar sem
byggt er upp á tali og hugsun á
málinu, sem verið er að læra. Og
getur undirrituð, sem starfað hef-
ur sem enskukennari, vissulega
tekið undir þessa skoðun þeirra.
A hinn bóginn bentu þær á, að
einu kennslubækurnar, sem alveg
Starfshópur rauðsokka um kennslubækur. Frá vinstri: Anna Þorbjörg Guðjónsdóttir, Oddný Sen,
Margrét Steinarsdóttir og Sigrún Jónsdóttir (Ljósm. A.K.)
JAFNRÉTTI SKÓLABQKA:
KYNSKIPT STÖRF
í ATVINNULÍFI
OG Á HEIMILUM
Sagtfrá
skyndikönnun
rauðsokka-
starfshóps
Margt er um að velja heitir kafli starfsfræðinnar, sem hefst á
þessari mynd.
væru lausar við svona fordóma,
væru námsbækur i öðru tungu-
máli, þ.e. dönskunámsbækurnar.
Meira að segja i vélritunarbók-
inni væri talað um hvenær karl-
menn byrjuðu að vinna og gengið
útfrá, að þeir væru fyrirvinnur
heimilanna.
Og þær sem vilja
líta vel út...
1 félagsfræðinni gagnrýndi hóp-
urinn fyrst og fremst kafla, þar
sem fjallaðer um atvinnuhætti og
verkaskiptingu og kaflann um
starfsval. T.d. er i kaflanum um
verkaskiptingu gengið út frá sér-
stökum störfum fyrir karla og
öðrum fyrir konur, en hvorki bent
á, að þannig sé þetta ekki endi-
lega lengur, né þurfi að vera, með
núverandi lifsháttum, hvað þá, að
hvatt sé til jafnræðis i þessu efni.
Dæmi (leturbreytingar Þjv.):
„Verkaskipting ýmiss konar
hefur þekkst hér á landi frá alda
öðli. Sum störf hafa nær undan-
tekningarlaust verið unnin af
karlmönnum, en önnur af kon-
um. .. Við sjómennsku er algeng-
ast, að karlmenn veiði fiskinn, en
konur vinni að verkun aflans.
Karlmenn eru leigubilstjórar og
stunda byggingavinnu, konur
annast aftur á móti matseld og
hjúkrunarstörf”.