Þjóðviljinn - 05.01.1975, Qupperneq 4

4 StQA — ÞJÓÐVILJINN* Sunnudagur 5. janúar 1975.
DWÐVIUINN
MÁLGAGN SÓSÍALISMA
VERKALÝÐSHREYFINGAR
OG ÞJÓÐFRELSIS
Ctgefandi: Ctgáfufélag Þjóöviljans Fréttastjóri: Einar Karl Haraldsson
Framkvæmdastjóri: Eiöur Bergmann Ritstjórn, afgreiösla, auglýsingar:
Ritstjórar: Kjartan ólafsson, Skólavöröust. 19. Simi 17500 (5 llnur)
SvavarGestsson Prentun: Blaöaprent h.f.
ÞEIR VILDU HALLA SÉR TIL HÆGRI
Talsmenn Framsóknarflokksins hafa
mjög átt i vök að verjast á undanförnum
vikum og mánuðum við að réttlæta þátt
foringja flokksins i þvi að brjóta helstu fé-
sýsluöflum þjóðfélagsins leið til valda.
1 Timanum hefur þvi jafnan verið haldið
fram, að Framsóknarflokkurinn hafi
eiginlega neyðst til að afhenda foringjum
Sjálfstæðisflokksins stjórnartaumana,
þar sem enginn annar möguleiki á
stjórnarmyndun hafi verið fyrir hendi. 1
nauðvörn sinni við að telja vinstra fólki trú
um þessa bábiljuhefur Þórarinn Þórarins-
son, formaður þingflokks Framsóknar-
flokksins löngum reynt að rangtúlka og
slita úr samhengi ummæli, sem Ragnar
Arnalds, formaður Alþýðubandalagsins
lét falla á sinum tima um takmarkaðan
áhuga Gylfa Þ. Gislasonar, þáverandi for-
manns Alþýðuflokksins á stuðningi við
vinstri stjórn. Með þessu hefur Þórarinn
viljað hvitþvo Framsóknarflokkinn af
allri sök á þvi, að hafa hafnað vinstra
samstarfi en hlaupið upp i sængina hjá
ihaldinu.
Ragnar Arnalds fjallar i áramótagrein
sinni, sem birtist hér i Þjóðviljanum á
gamlársdag m.a. um stjórnarmyndunar-
tilraunirnar, sem fram fóru i sumar, og
segir þar m.a.:
„Alþýðuflokkurinn átti að fá að velja á
milli hægri og vinstri. Ef flokkurinn
reyndist ekki tilleiðanlegur að ganga inn i
vinstri stjórn, átti að láta reyna á það
hvort hann styddi ekki minnihluta stjórn.
Það hefði flokkurinn vafalaust gert — ella
hefði komið til nýrra kosninga — og ekkert
óttuðust Alþýðuflokksmenn meira en að
verða þurrkaðir út af þingi i nýjum kosn-
ingum.
Ef ákveðinn vilji hefði verið fyrir hendi
hjá fráfarandi stjórnarflokkum þremur að
gefast ekki upp á vinstra samstarfi,
meðan enn var nokkur von, hefði að sjálf-
sögðu verið haldið þannig á málum. En
það var ekki gert. Forystumenn Fram-
sóknar voru bersýnilega komnir i aðrar
hugleiðingar að kosningum loknum og
miðuðu allar gerðir slnar fyrst og fremst
við það, að opna leiðir til hægri.þegar
samningaviðræður um stjórnarmyndun
hófust, reyndust þeir Framsóknarmenn
óvenjulega stifir og ósveigjanlegir i flest-
um málum, öfugt við það, sem verið hafði
þremur árum áður. Alvarlegast var, að
þeir hlupu strax frá stefnu fráfarandi
stjórnar i tveimur mikilvægum mála-
flokkum, landhelgismálinu og herstöðva-
málinu, og stilltu sér upp við hlið Alþýðu-
flokksmanna gegn fyrri bandamönnum,
Alþýðubandalaginu og Samtökunum. —
Undansláttarstefna Alþýðuflokksins i
landhelgismálinu var nú orðin stefna
Framsóknarflokksins, — það mátti ekki
útiloka, að samningurinn við Breta yrði
framlengdur, eða að gerður yrði nýr
samningur við Vestur-Þjóðverja, og ekk-
ert ákveðið mátti segja um útfærslu land-
helginnar i 200 milur. í herstöðvamálinu
lögðu þeir Einar Agústsson og Benedikt
Gröndal fram sameiginlega tillögu, sem
miðuð var við óskir Alþýðuflokksins.
Þessi afstaða Framsóknar i viðræðun-
um auðveldaði Gylfa, að ná aftur tökum á
flokksstjórn Alþýðuflokksins, og við
samningaborðið lagði Gylfi eins lítið til
málanna og hugsast gat, með tilvisun til
þess, að ágreiningurinn væri mestur milli
hinna flokkanna þriggja, en beið hins veg-
ar eftir þvi einu, að fá tilefni til að sigla
þessum viðræðum i strand. Og ekki leið á
löngu þar til ólafur Jóhannesson rétti hon-
um tilefnið á silfurfati.”
Siðar segir Ragnar:
„Vitað er að hægri öflin I Framsókn,
bæði forystuliðið i SÍS og ýmsir ákafir
stuðningsmenn áframhaldandi hersetu,
,höfðu lagt hart að forystumönnum flokks-
ins að söðla um til hægri. Enda þótt flokks
forystan teldi sér skylt að kanna fyrst af
öllu, hvaða möguleikar væru á endur-
nýjuðu vinstra samstarfi, þá var stefna
strax tekin á hægri stjórn. Einmitt þess
vegna var haldið á málum, eins og fyrr
var lýst, af hálfu forystumanna Fram-
sóknar i viðræðum um vinstri stjórn, að
þeir vildu eiga sem auðveldast með að
halla sér til hægri, þegar búið væri með
hæfilega löngu samningaþjarki að gera út
af við vonir kjósenda um áframhaldandi
vinstri samvinnu.
Við Alþýðubandalagsmenn sáum sem
sagt ekki mikið af þessum margfræga
sveigjanleika Framsóknar i viðræðunum i
sumar. En þegar samningar um hægri
stjórn hófust, kom á daginn, að Framsókn
var siður en svo búin að glata þessum
eiginleika. Samkomulag um málefna-
samning Framsóknarflokksins og Sjálf-
stæðisflokksins tókst á aðeins tveimur
dögum, enda var hann i meginatriðum
miðaður við óskir annars aðilans,
Sjálfstæðisflokksins, en eftir það var svo
togast á um ráðherrastólana I rúma
viku.”
Eins og hér hefur verið vitnað til dregur
Ragnar Arnalds i áramótagrein sinni upp
mjög skýra mynd af óheilindum Fram-
sóknarforingjanna við tilraunir til mynd-
unar vinstri stjórnar I sumar. Sú mynd
hefur siðan verið staðfest með verkum
rikisstjórnarinnar, sem Framsókn ber
fulla ábyrgð á til jafns við Sjálfstæðis-
flokkinn.
Þá mynd þarf allt félagshyggjufólk, að
festa sér vel i minni.
Tennurnar eru höggnar af fllnum meöexi. Veröiö hefur
sautjánfaldast á skömmum tlma.
Fflabeinsbirgöir f Mombasa sem geröar hafa veriö upptœkar hjá
veiöiþjófum.
Fílamorð í Austur-Afríku
Þeir sem fylgst hafa meö fil- hæfni þeirra til aö sigrast á erf-
um Austur-Afriku kunna marg- iöleikum, mæta nýjum aöstæö-
ar sögur aö segja af furöulegri um i Hfsbaráttunni. En þessum
Sex tonna risi er hæföur miiii augnanna og hnigur til jaröar. Margir I
veiöiþjófar hafa vopn sem ekkert heyrist f.
. sögum fækkar ört. Filaskoöarar
finna ekki lengur vel skipulagö-
ar hjaröir, heldur veröa þeir I æ
rikari mæli varir viö tauga-
veiklun og sundurþykkju meöal
þessara frægu dýra.
Hnignunin á sér þá útskýr-
ingu, aö nú um hriö og þó sér-
staklega á tveim árum hafa
veiöiþjófar gerst mjög frekir til
fjörs fila. Nefna má sem dæmi,
,aö á einum degi aðeins fundu
eftirlitsmenn eins af þjóögörö-
um Tansaniu, Tsavo, 25 dauða
fila. Og þegar þeir strax á eftir
geröu þjófaleit i nálægum þorp-
um fundu þeir 286 filatennur —
og gera ekki ráö fyrir þvi aö
hafa fundiö nema tiunda hlut-
ann af feng veiöiþjófa þar um
slóöir i þann tima.
Þegar um aldamót höföu hvit-
ir veiöimenn útrýmt stórum
hjöröum fila. Nú hafa afriku-
menn sjálfir tékiö viö. Þeir hafa
margir riffla úr einhverju af ó-
teljandi úreltum vopnabúrum
heimsins. En sumir hafa eftir
óþekktum leiöum fengiö full-
kominn útbúnaö erlendis frá —
hljóölausar byssur sem aöeins
svæfa fflana og yekja ekki at-
hygli eftirliismanna. Siöan er
gengiö aö filunum þar sem þeir
liggja i dái og unniö á þeim með
öxum.
Veiðiþjófarnir leggjast helst á
stærstu dýrin, þvi af þeim er
mest filabein aö hafa. Þaö sem
rekur þá áfram er að sjálfsögöu
gróöavon — á skömmum tima
hefur verö á filabeini sautján-
faldast i heimi sem er þreyttur
orðinn á gerviefnum og snýr sér
i auknum mæli að þvi sem er
„ekta”. Þar með er hægt aö fá
um hálfa miljón króna fyrir
tennur úr stórum fII. Og það eru
einmitt slikir filar sem viö eðli-
legar aðstæöur taka forystu i
hjöröinni.
Hlutverkaskipting i fílahjörð
er flókin. Forystufill og sá sem
siöast fer, ákveöa stefnu og
hraöa sem hjörðin tekur á ferö
sinni um beitilönd. 1 miðjum
hópnum eru svonefndir ,,ró-
andi” filar, sem taka að sér
leiðsögn fyrir áhyggjulausu og
fákunnandi ungviðin og taka við
hættumerkjum frá forystufíl og
þeim sem lestina rekur. Þegar
hættumerkin koma bera ,,ró-
andi” filar þau áfram til ungfil-
anna og ákveða hvert flýja
skuli.
Svonefndir „skógarhöggsfil-
ar”, sérfræöingar ágætir i sinu
fagi, fella tré þau sem hópurinn
þarf sér til framfæris.
Mikið og traust samband er
meðal eldri og yngri fila I hjörö
sem hefur þróast viö eölileg
skilyröi. En þegar moröæöi
manna rýfur þessi bönd kemst
ringulreiö á allan hópinn. Friö-
samleg „óbreytt” dýr taka að
fella tré I grið og erg i meining-
arlausu æöi og þar meö spilla
landinu. Og ef aö ekki tekst að
finna nýja foringja flakkar
hjöröin áfram um i einhverju
ráöleysi og samhengisleysi. Við
eölilegar aöstæöur deyja um
30% ffla áöur en þeir nái fimm
ára aldri. En sérfræöingar telja
sig vissa um aö dánartalan fari
upp i 60% þegar búiö er að
skjóta þau dýr sem venjulega
fara með forystuna.
Fílum hnignar ört þegar þeir sterkustu og reyndustu eru af velli lagðir