Þjóðviljinn - 01.07.1975, Blaðsíða 13

Þriöjudagur 1. júli 1975. ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 13
Minning
Gísli M.
Olafsson
F. 13.10. 1933 - D. 23.6. 1975
Svona bliöri sumarstund
sárt væri af að missa
þér að gjöra glatt i lund
og grát af augum kyssa.
Himingeimur, haf og storð
hljóma af fuglakvaki
Til að kveða ástarorð
eins og þeir ég vaki
Þannig kvað Páll Ólafsson afa-
bróðir hans Gisla þess er við
minnumst i dag og oft vitnaði
Gisli i hann. Vist er það að marg.
oft gjörði Gisli meðbræðrum glatt
i lund og ófáar eru þær visur er
hann fór með fyrir mig og aðra á
löngum þreytandi vöktum að ég
minnist nú ekki á umræðuefnin
okkar um alit milli himins og
jarðar og þá má ekki gleyma
náttúrulýsingum og veiðisög-
um. Ég held satt að
segja að ég hafi aldrei kynnst
nokkrum manni um æfina' sem
hafði jafn næmt skyn fyrir um-
hverfi sinu og mönnum og bar
mikla virðingu fyrir lifinu. Hann
Gisli gat verið fastur fyrir og
fylginn sér, en hann var jafnan
fundvis á kjarna hvers máls og
flutti ætið mál sitt af stakri prúð-
mennsku og hlustaði á rök ann-
arra — þess hins sama vænti hann
af öðrum. I tólf ár hef ég átt þvi
láni að fagna að vinna með Gisla,
en frá þvi við vorum báðir smá-
pollar og slitum skónum á Há-
teigsveginum i Hvik. fórum i
Austurbæjarskólann saman og
rákum kýrnar á Klambratúninu
og sofnuðum stundum i heyinu
hjá honum Tryggva á Sunnuhvoli
— þá hef ég þekkt Gisla. Leiðir
okkar lágu um tima i sundur, er
við fórum til annarra starfa, við
nám, giftumst, eignuðumst börn
og buru, en að lokum hittumst við
aftur og þá við störf hjá Veðurst.,
það tel ég eina mestu gæfu mina
að hafa fengið að njóta þessa þó
alltof skömmu samvistar með
Gisla. Siðustu 4 árin höfum við þó
unnið 2 saman á vöktum og urðu
þá kynni okkar óneitanlega mun
persónubundnari. Með hverjum
degi sem leið mat ég Gisla meir —
þar bar aldrei skugga á. Ég veit
að hann hafði margar hugmyndir
um ýmsa þætti starfsins er betur
máttu fara og var sifellt fullur á-
huga á úriiótum og framþróun —
en þótti hægt miða. Gisli var ein-
stakt ljúfmenni og maður sam-
ræðunnar, störf sin rækti hann af
alúð og stakri vandvirkni, fegurri
rithönd hef ég vart séð. Mér er
erfitt að finna orð til þéss að lýsa
þeirri tilfinningu er yfirþyrmdi
mig er ég frétti lát hans að
morgni þess 23. júni. Fyrir aðeins
þrem dögum hittumst við á Borg-
arspitalanum, Gisli sem endra-
nær bjartsýnn og léttur i tali,
hrókur alls fagnaðar og veitandi
— já veitandi af sinni sérstæðu
höfðingslund. Með mér var litil
dóttir min og ég man að hún sagði
þegar við vorum að fara út — og
ég sá hann Gisla i siðasta sinn,
AFERLENDUM
BÓKAMARKAÐI
Handbuch der empirischen
Sozialforschung 1-4.
Herausgegeben von Réné König.
Peutscher Taschenbuch Verlag
1973-74.
Félagsfræðin er fremur ung
grein; sumir ,vilja nefna hana
„visindagrein”. Lengi vel stóðu
Þjóðverjar framarlega i þessari
grein, t.d. Marx og Weber og
margir fleiri. Eins og vitað er
varð menningarhrun i Þýska-
landi við valdatöku nasismans,
menntir koðnuðu niður á Þýska-
landi, flótti menntamanna hófst
úr landi og menningarviðleitnin
varð skopstæling og fiflska.
Bandarikjamenn áttu fyrrum
merka félagsfræöinga,Veblen og
Morgan, og fyrsta félagsfræði-
deildin var stofnuð snemma við
háskólann i Chicago, en nýtt skeið
félagsfræðilegs blóma hófst eftir
styrjöldina i Bandarikjunum,
Saga 1974
Ársrit Sögufélagsins, Saga 1974,
cr nýkomiö út. i ritstjórn ritsins
eru: Björn Sigfússon, Iijörn
Tcitsson og Einar Laxncss, en út-
gcfandi er Sögufélagið. Það félag
var stofnaö 1902, einkum til
cflingar rannsóknum á sögu is-
lendinga. Félagiö gefur út hækur
um sagnfræðileg efni og á þessu
ári eru væntanlcgar tvær bækur:
Menning og meinscmdir, rit-
gerðasafn eftir Jón Stcffcnsen
prófessor og Afmælisrit dr.
Björns Sigfússonar, en i þaö rita
17 fræðimcnn um sagnfræöileg
efni, bókmcnntasögu og bóka-
safnsfræði. Þá er Sögufélagiö að-
iliað útgáfu Þjóöhátiöarsögunnar
en tvö bindi cru komin út. Einnig
gaf félagiö út Rcykjavik i 1100 ár i
með nokkuð nýju sniði sem ein-
kenndist af félagsfræðilegu mold-
viðri, langsömu þrefi um einföld-
ustu samfélagsstaðreyndir og
gagnslausu fjasi. Fræðigreinina
drabbaði niður i ófrjóa skýrslu-
gerð, samtining smáaatriða og
sérhæfðra eininga; þess var og er
gætt að hylma yfir flest það, sem
miður fer,og engin tilraun gerð til
þess að sýna fram á spillinguna
og mútuþægnina i bandariskum
stjórnmálum, sem ætti nú að vera
orðið timabært eftir Watergate og
fleira af sliku góðgæti. Félags-
fræðin virðist vera kjörin auglýs-
ingagrein fyrir vissar félagasam-
steypur, sem geta undir yfirskyni
félagslegra rannsókna komið upp
staðreyndum, sem geta orðið
þeim til talsverðs fjárhagslegs á-
bata. Aðferðir nútima félagsfræði
byggjast mjög á samtölum og
spurningalistum, sem viss ,,úr-
tök” eru látin svara, siðan eru
dregnar af þessu prósentuálykt-
komin út
samvinnu viö borgina.
Timaritið Saga 1974 flytur að
þessu sinni f jölbreytt efni. Má þar
m.a. nefna grein eftir Hörð
Agústsson: „Meistari Brynjólfur
byggir ónstofu.” Gisli Jónsson
nefnir grein sina „I rikisráði”,
Jón Guðnason birtir bréf Valtýs
Guðmundssonar til Skúla
Thoroddsens. Kolbeinn Þorleifs-
son fjallar um kenningar Einars
Pálssonar um trú og landnám Is-
lands til forna. Birt eru andmæli
Björns Þorsteinssonar við
doktorsvörn Aðalgeirs Kristjáns-
sonar. Auk þess eru ritfregnir og
ritaaukaskrá i heftinu og Björn
Þorsteinsson formaður Sögu-
félagsins birtir minningargrein
um Guðna Jónsson prófessor.
„pabbi mikið er hann Gisli góður,
hann gaf mér nærri allan
mentholbrjóstsykurinn sinn” —
já bragð er að þá barnið finnur,
svona var Gisli, hann var með
stórt, stórt hjarta og börn sem
fullorðnir fundu það. Ég minnist
með þakklæti allra þeirra stunda
er ég átti með þessum góða dreng
ég ætla jafnframt að halda loforð
mitt eins og hann stóð svo sannar-
lega við sitt. Við hétum þvi nefni-
lega að gera vart við okkur hvor
sem færi á undan til „fjarlægra
stranda” Ennfremur: 1 veiði-
túrnum „sem aldrei var farinn”,
en við ætluðum i á næstunni skal
ég og á fluguna læra. Gislavatn er
til og það munu min veiöivötn
heita I huga mér honum til heið-
urs. Ég vil svo að lokum biðja
Guð að blessa minningu þessa
látna starfsbróöur, en ennfremur
vottum viö fjölskyldan þér, Erla
min, og börnum þinum, foreldr-
um og öörum aðstandendum inni-
legustu samúö, en minnast þess
þótt skamma stund skiljumst.
Deyr fé,
deyja frændr
deyr sjálf it sama;
en orðstirr
deyr aldregi
hveim er sér góðan getr.
tsleifurM. Bergsteinsson.
anir. Þær rannsóknir sem stund-
aðar eru i greininni við banda-
riska háskóla verða tæplega til
nokkurs gagns fyrir samfélagið
sem heild, þvi að allt það sem
stangast á við efnahagslegan
blóma fyrirtækja og einstaklinga,
sem standa undir rekstri háskól-
anna, er ekki tekið til rannsóknar.
Þvi verður bandarisk félagsfræði
steingeld og það er þessi félags-
fræði sem mótar þá evrópsku.
Rit þetta er handbók 1 greininni
og aðferðum hennar, 1600 þétt-
prentaðar blaðsiður og mestur
hlutinn er útlistun vissra aðferða
við gerðir spurningalista og töku
úrtaka með tilheyrandi úr-
vinnsluaðferðum og mögulegum
tölulegum niðurstöðum. Bókin er
ágæt sem handbók og gæti orðið
að miklu gagni þeim, sem beittu
aðferðunum til þess að komast að
staðreyndum, sem væru til ein-
hvers þjóðfélagslegs gagns.
The Psychopathology of
Everyday Life.
Sigmund Frcud. The Pelican
Freud Library Vol. 5. Translatcd
from thc German by Alan Tyson.
Edited by James Strachey, A.
Richards and A. Tyson. Penguin
Books 1975.
Bók þessi kom i fyrstu út 1901
og var beinlinis skrifuð sem upp-
lýsingarit fyrir almenning um
sálfræði. Það hefur vafist fyrir
mönnum að þýða suma hluta
þessarar bókar, þar sem orða-
leikirog ýms hugtök eru illþýðan-
leg, þvi hefur sú leið verið valin,
að þýða og prenta þau orð frum-
textans, sem erfitt er að ná i
ensku, i svigum, svo að merking-
in komi til skila. Það er i fyrsta
sinn sem þessi bók kemur út i
heild i enskri þýðingu. inngangur
að Pelican útgáfu Freuds er
prentaður með þessu bindi. Freud
var stöðugtað bæta við þessa bók,
alls komu út um 11 útgáfur á
þýsku og nokkrar á ensku og er
þessi útgáfa lokaútgáfan með öll-
um viðbótum og breytingum.
HVER ER
SINNAR
ÆFU SMIDUR
^ SAMVINNUBANt^lNN
ÚTBOÐ
Sjúkrahús á Akureyri
Heildartilboð óskast i frágang á fokheldri
viðbyggingu við Fjórðungssjúkrahúsið á
Akureyri.
Útboðsgögn eru afhent á skrifstofu vorri
og skrifstofuf bæjarverkfræðingsins á
Akureyri gegn skilatryggingu kr.
10.000.—.
Tilboð verða opnuð 22. júli 1975, kl. 11.00
f.h.
INNKAUPASTOFNUN RIKISINS
BOBGABTUNI 7 SIV.I 26344
Styrkir fr4 S. þ.
Sameinuðu þjóðirnar bjóða fram styrki til
rannsóknar á ýmsum málefnum er varða
mannréttindi.
Styrkirnir eru einkum ætlaðir lögfræðing-
um, félagsfræðingum og embættismönn-
um, sem sinna mannréttindamálum.
Sérstök nefnd á vegum Sameinuðu þjóð
anna veiur styrkþega úr hópi umsækjenda
og metur hversu hár styrkur sjtuli vera i
hverju tilfelli. Venjulega nemur styrkur
öllum kostnaði, sem styrkþegi hefur af
rannsókn, þ.á m. hugsanlegum ferða-
kostnaði og dvalarkostnaði i 4—6 vikur.
Umsóknum um styrki þessa skal komið til
menntamálaráðuneytisins, Hverfisgötu 6,
Reykjavik, fyrir 11. júli.
Umsóknareyðublöð fást i ráðuneytinu.
Menntamálaráðuneytið
28. júni 1975.
L a uga rda Is völlur
islandsmót 1. deild
í kvöld kl. 8
leika Valur og
Valur
Fram
AUGLÝSING
frá fjármálaráðuneytinu
1 yfirlýsingu, er rikisstjórn íslands gaf 26.
mars 1975, til að greiða fyrir samningum
um kaup og kjör milli samtaka launafólks
og vinnuveitenda eru svohljóðandi ákvæði
um innheimtu opinberra gjalda:
„Rikisstjórnin mun beita sér fyrir þvi, að
innheimtu opinberra gjalda ársins 1975
verði dreift yfir lengri tima en ella hjá
þeim launþegum, sem i ár hafa sömu eða
lægri peningatekjur en i fyrra. Að þvi
verður stefnt, að afdráttur opinberra
gjalda frá launagreiðslum hvers launþega
fari ekki fram úr 40% af tekjum hans i
heild á hverjum tima enda sé hann ekki i
vanskilum með opinber gjöld frá fyrri ár-
um.”
Þeir gjaldendur, sem telja sig eiga rétt á
takmörkuðum afdrætti launa skv. þessari
yfirlýsingu, skulu senda viðkomandi
skattstjóra umsókn þar að lútandi, og
metur skattstjóri, hvort skilyrðum sé full-
nægt.
Fjármálaráðuneytið, 27. júni 1975.