Þjóðviljinn - 26.08.1975, Blaðsíða 4

4 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN
MOÐVIUINN
MÁLGAGN SÖSJALISMA
VERKALÝÐSHREYFINGAR
OG ÞJÓÐFRELSIS
Útgefandi: Útgáfufélag Þjóöviljans
Framkvænidastjóri: Eiður Bergmann
Ritstjórar: Kjartan ólafsson
Svavar Gestsson
Fréttastjóri: Einar Karl Haraldsson
Umsjón með sunnudagsblaði:
Arni Bergmann
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar:
Skólavörðust. 19. Simi 17500 (5 linur)
Prentun: Blaðaprent h.f.
KAUPMÁTTUR LAKARI EN 1970 SÉ MIÐAÐ VIÐ ÞJÓÐARTEKJUR
Frá þvi er skýrt i forystugrein Timans á
sunnudaginn var, að kaupmáttur dag-
vinnutimakaups verkamanna hafi á
fyrsta ársfjórðungi þessa árs verðið orð-
inn lægri en fyrsta heila ár vinstri stjórn-
arinnar 1972, þ.e. 114,3 stig nú, en var 117,4
stig þá (miðað við að kaupmátturinn sé
talinn 100 árið 1971). Um þetta kemst rit-
stjóri Timans svo að orði, að það ,,sé góð-
ur árangur, að ekki hafi orðið meiri rýrn-
un á kaupmætti verkamannakaupsins”.
Þeir fóstbræður Geir Hallgrimsson og
Ólafur Jóhannesson hafa sem sagt ástæðu
til þess að vera stoltir af þeim kjörum,
sem verkafólki á Islandi eru boðin, að
dómi Þórarins Þórarinssonar, og er það
vissulega i samræmi við boðskapinn um
að engu máli skipti, hvort hér sé hægri eða
vinstri stjórn.
En litum nánar á dæmi Þórarins um
kaupmáttinn. Sé miðað við að kaupmáttur
dagvinnutimakaups verkamanna hafi
verið 100, þegar vinstristjórnin tók við um
mitt ár 1971, þá var hann samkvæmt töfl-
um kjararannsóknarnefndar kominn upp i
120,8 tveimur árum seinna, þ.e. hafði
hækkað yfir 20%.
Við kjarasamningana i byrjun árs 1974
hækkar svo dagvinnukaupmáttur verka-
manna enn samkvæmt sömu heimild og
verður 134,4 stig á öðrum ársfjórðungi
1974. Þá koma stjórnarskiptin og breyt-
ingin til hins verra varðandi kjör verka-
fólks lætur ekki á sér standa. A nokkrum
mánuðum er kaupmátturinn hjá þeim
lægst launuðu færður niður úr 134,4 stigum
i 114,3 stig samkvæmt þeim heimildum,
sem ritstjóri Timans byggir skrif sin á.
Það er ekki aðeins að kaupið sé lækkað
niður i það, sem var fyrir kjarasamning-
ana snemma árs 1974, heldur er gengið
lengra og farið heil þrjú ár aftur i timann,
— og þar með strikað yfir mjög verulegan
hluta hins mikla árangurs, sem vinstri
stjórnin náði i bættum kjörum almenn-
ings.
En viðskiptakjörin hafa versnað svo
mikið, segir Þórarinn Þórarinsson, guð-
faðir rikisstjórnar Geirs og Ólafs. — Við-
skiptakjörin eru reyndar aðeins einn þátt-
urinn af fleiri við mat á þróun þjóðar-
tekna. Nær er þvi að lita á dæmið i heild.
Rétt er það, að á árum vinstri stjórnar-
innar hækkaði kaupmáttur verkafólks
meira en nam hækkun þjóðartekna á föstu
verðlagi. Hér var þó aðeins um það að
ræða, að verið var að vinna upp fyrir
verkafólkið brot af þvi, sem kaupmáttur
þess hafði dregist aftur úr þróun þjóðar-
teknanna á viðreisnarárunum.
Með aðgerðum núverandi rikisstjórnar
er aftur búið að koma málum i það horf,
að kaupmátur dagvinnutimakaups verka-
manna er nú lakari miðað við þjóðartekj-
ur, en hann var árið 1970, siðasta viðreisn-
arárið. Séu þjóðartekur taldar 100 árið
1971 þá voru þær 87,8 árið 1970 samkvæmt
skýrslum Þjóðhagsstofnunar en hins veg-
ar 116 á siðasta ári, — þ.e. hækkun 32% frá
1970-1974.
Sé kaupmáttur dagvinnutimakaups
verkamanna talinn 100 árið 1971, þá var
hann 93,10 stig árið 1970, samkvæmt
Kjararannsóknanefnd, en hins vegar 114,3
stig á fyrsta ársf jórðungi þessa árs. — eða
hækkun aðeins 23% meðan þjóðartekjur á
föstu verðlagi hafa hækkað um 32% eins
og áður sagði.
Hér hefur að sjalfsögðu verið tekið fullt
tillit til breytinga á viðskiptakjörum fram
til siðustu áramóta og koma þærbreytinga
fram i þróun þjóðartekna á föstu verðlagi
ásamt öðrum þáttum, sem þar skipta máli
og ráða þvi, hvað mikið kemur til skipta
milli þegnanna á hverjum tima.
Staðreyndin er þvi sú, að það sem guð-
faðir hægri stjórnarinnar og formaður
þingflokks Framsóknarflokksins telur á-
stæðu til, að hrósa rikisstjórn sinni fyrir
að bjóða verkafólki upp á, eru verri kjör
miðað við þjóðartekjur en viðreisnar-
stjórnin lét i té árið 1970.
Já, þeir eru stundum litillátir „hófsömu
miðflokkarnir”, eins og Timinn kallar
Framsóknarflokkinn nú, þegar stjórn-
málasamtök gróðastéttanna telja sig
þurfa að beita þeim fyrir vagn sinn.
k.
KLIPPT...
Kratar og
maóistar
sameinast
Það hlakkar nú i mörgum i-
haldsfjölmiðlinum vegna þess
að áhrif kommúnista virðast
fara dvinandi i Portúgal. Visir
segir frá þvi i gær að portú-
galskir fjölmiðlar skrifi nú um
það sem þeim sýnist og skýring-
in er þessi:
..Kommúnistar, sem hafa
misst töluvert af þeim stuðn-
ingi, sem herinn veitti þeim
fyrsta árið eftir byltinguna,
hafa glatað undirtökunum, sem
þeir höfðu i 800 manna blaða-
mannafélagi Portúgals. Að
stjórn þess standa nú jafnaðar-
menn og maoistar. — Þetta hef-
ur haft sitt að segja.”
Semsagt: Maoistar eru ekki
lengur taidir til kommúnista.
Hvað skyldi Maó Tse Tung
segja um þessa skoðun Vísis?
En að öllu gamni slepptu væri
það kannski lausn á vandamál-
um krata á Islandi að þeir færu
að dæmi skoðanabræðra sinna i
Portúgal og tækju upp samstarf
við islenska maóista.
Skrifin um
ósjálfstœði
Framsóknar
Aðstoðarmaður Þórarins, Al-
freð Þorsteinsson, hefur fundið
á þvi skýringu hversvegna önn-
ur blöð en Timinn eru alltaf að
klifa á ósjálfstæði framsóknar-
manna i pólitik. öfugt við a.þ.,
sem ávalt er uppfullur af tima-
mótamarkandi hugmyndum, til
þess að skrifa um hafa hin blöð-
in ekkert annað að skrifa um en
ósjálfstæði framsóknar. Klippt
og skorið birtir hér skarpa rök-
semdafærslu aðstoðarmanns-
ins. (
„Blaðið Ný þjóðmál er farið að
koma út á ný eftir nokkurra
vikna hvild. Ekki virðist hvildin
Alfreð Þorsteinsson.
hafa notast aðstandendum þess
vel, þvi að eftir hana hefur blað-
ið það helst til málanna að
leggja, að Framsóknarflokkur-
inn sé mjög þægur Sjálfstæðis-
flokknum i stjórnarsamstarf-
inu. Þetta er ekki annað en upp-
tugga úr Þjóðviljanum, og hjá
Þjóðviljanum var það upptugga
úr Morgunblaðinu, sem hélt þvi
fram, að kommúnistar réðu öllu
i rikisstjórn Ólafs Jóhannesson-
ar. Og ekki var þetta heldur
neitt frumlegt hjá núverandi
ritstjórum Morgunblaðsins, þvi
að nákvæmlega það sama mátti
lesa i Morgunblaðinu fyrir 50
árum um þá Jónas Jónsson og
Tryggva Þórhallsson. Þá áttu
þeir að vera alveg i vasanum
hjá sósialistum. Framsóknar-
menn munu nú sem þá láta
þennan áróður i léttu rúmi
liggja. Hann er af sama toga
spunninn og jafn ástæðulaus i
bæði skiptin. En eitthvað veröa
þeir að segja, sem ekkert hafa
til að skrifa um.”
Frjáls verslun
vill enga
samninga
1 nýjasta hefti Frjálsrar
verslunar ritar Markús örn
Antonsson um stækkun land-
helginnar i 200 milur og virðist
stefna þessa borgarráðsmanns
Sjálfstæðisflokksins vera i
beinni andstöðu við stjórnar-
stefnuna.
„Um likt leyti og forsætisráð-
herrann gerði rikjaleiðtogum i
Evrópu og Ameriku þannig
grein fyrir nauðsyn þessa máls,
bárust hingað áskoranir frá yf-
irvöldum og talsmönnum
sjávarútvegs nokkurra þeirra
þjóða, sem fiskveiðar stunda við
Island, um skjótar. viðræður um
undanþáguheimildir til veiða
innan landhelgi. Rikisstjórn Is-
lands hefur lýst sig fúsa til
slikra viðræðna og ráðherrarnir
hafa sett upp einhvern vonleys-
issvip um leið og þeir virðast
telja útfærslu i 200 milur óger-
lega án undanþága.
Þetta viðhorf er ekki i sam-
ræmi við þjóðarviljann nú. ts-
lendingar hafa beðið alltof lengi
eftir niðurstöðum alþjóðlegra
ráðstefna um hafréttarmál og
gripið til einhliða aðgerða i
landhelgismálum vegna hörmu-
legs seinagangs þessara fjöl-
þjóðlegu funda, þar sem frum-
kvæði og ástundun virðist hafa
verið kaffærð i pappirsflóði og
skriffinnsku.
Það verður ekki beðið lengur.
Svo alva'rlegt er ástand fisk-
stofna við landið orðið. Það leyf-
ir heldur engán veginn að inn i
landhelgina sé hleypt þeim fjöl-
þjóðlega fiskiskipaflota, sem á
okkur sækir nú. Undanþágur af
þvi tagi yrðu hættulegt fordæmi,
sem búast má við að yrði endan-
lega innsiglað i siðbúnum niður-
stöðum hafréttarráðstefnunnar.
tslendingar ætla ekki að sitja
uppi með fiskveiðiflota Breta,
Þjóðverua, Rússa, Belga, Pól-
verja, og Færeyinga i íslenzkri
landhelgi til frambúðar. Þessar
fiskveiðiþjóðir telja sig áreiðan-
lega ekki vera að semja til fárra
ára nú, þó að dagsetningar i
samningum gæfu kannski tilefni
til að ætla hið gagnstæöa. Þær
ætla þvert á móti að samnings-
binda „hefð” sina á tslandsmið-
um og það ekki til bráðabirgða.
Bretar hafa fengið sinn aðlög-
unartima með bráðabirgða-
samningum. Þeir munu sizt
sýna á sér fararsnið af tslands-
miðum, ef samið verður við þá
aftur. Þjóðverjar hafa verið fá-
dæma ruddalegir, hafnað sam-
komulagi um veiðar innan 50
milna, sett löndunarbann á is-
lenzk fiskiskip i þýzkum höfnum
og hvatt „bræðraþjóðir” slnar i
Efnahagsbandalagi Evrópu til
að beita okkur viðskiptaþving-
unum. Til hvers að vera að
semja við slika ribbalda?
Við höfum talið okkur eiga
samleið með Kanadamönnum I
landhelgismálum. Fyrir nokkru
blöskraði þeim svo uppivöðslu-
semi Rússa á fiskimiðum við
austurströnd Kanada, að þeir
veita rússneskum skipum ekki
lengur þjónustu i höfnum sinum
og fara um leið á mið við drjúg-
ar tekjur, sem þeir hafa haft af
Rússunum i landi. Svo er á fiski-
stofna við Kanada gengið, að
þarlendir hafa af brýnni nauð-
syn teflt djarflega i samskiptum
sinum við Sovétmenn.
A sama hátt getum við sýnt
erlendum veiðiþjófum miklu
meiri hörku en nokkru sinni hef-
ur verið gert hingað til. Sýnum
fulla einurð og látum það sann-
ast, að við ætlum i alvöru að
færa fiskveiðilögsögu okkar j
200 milur i haust.”
Veggur milli
vina
Hér kemur saga úr Suður-
nesjatiðindum.
„Það er margt skritið i ver-
öldinni. Það eru til menn sem
ekki mega hvorn annan sjá og
svo eru hinsvegar aðrir, sem
ekki mega hvor af öðrum sjá.
A einum stað i bænum eru tvö
hús sem standa hlið við hlið og
virðist sem eigendur þeirra til-
heyri siðari flokknum þvi þeir
hafa báðirskrifað yfirvöldum út
af veggjum, sem gera það að
verkum að þeir geta ekki séð
hvorn annan. I fyrra ætlaði ann-
að húseigandinn að byggja vegg
á milli húsanna, en þá fór hinn
til yfirvalda og fékk þvi til leiðar
komið að þeim fyrri var meinað
að byggja sinn vegg eins og fyr-
irhugað hafði verið. Virtust nú
báðir vera ánægðir og ekkert
gerðist markvert, þar til nú fyr-
ir stuttu, að sá er mótmælti
veggnum i fyrra, byggir sinn
eiginn vegg, en þá skrifar hinn
að sjálfsögðu hið snarasta til yf-
irvalda og kvartar yfir veggn-
um. Vegna sumarfria undanfar-
ið hafa ekki verið bæjarstjórn-
arfundir og hefur nágranninn
þvi enn skrifað og saknar
greinilega vinar I stað, þvi hann
vill fá vegginn burt hið skjót-
asta. Ekki er vitað á hvern hátt
bæjarstjórn og skipulagsyfir-
völd leysa þetta mál, en til
dæmis væri hægt að samþykkja
að alls enginn veggur yrði á
milli þessara nágrannna, þvi
þegar á allt er litið, þá virðist
það vera það, sem þeir helzt
vilja. Jafnvel gætu þeir fengið
þvi framgengt, ef þeir skrifuðu
nú skipulagsyfirvöldum bréf
sameiginlega, að innangengt
mætti vera á milli húsanna.
Veggina ættu þeir að minnsta
kosti að fá að rifa, svo þeir gætu
notið sólarinnar i sameiningu á
baklóðum sinum.”
Konur i bœnda-
samtökin?
Bóndi er bústólpi, segir mál-
tækið og er þar átt við karl-
menn. En sjálfsagt neitar eng-
inn bóndi þvi að konur hafa um
aldir gengið til allra verka i
sveit og ekki yrði búið án þeirra.
Samt sem áður hefur Stéttar-
samband bænda starfað i 30 ár
án þess að konur ættu þar aðild
að.
Timinn skýrir frá þvi i fyrri
viku að á 30 ára afmælisþingi
Stéttarsambands bænda, sem
haldið verður á Laugarvatni um
helgina, eigi að taka það til at-
hugunar hvort konum verði
heimiluð aðild að sambandinu.
Gunnar Guðbjartsson, formað-
ur Sambandsins, lýsir þeirri
skoðun sinni, að verði þetta nið-
urstaða, sé eðlilegt að Búnaðar-
félag tslands fylgi I kjölfarið.
Fróðlegt verður að fylgjast
með hvernig karlasamkoman á
Laugarvatni fjallar um þetta
mál. Það er vissulega timi til
kominn að konur fái að láta til
sin taka i bændasamtökunum.
____________________—ekh^
... OG SKORIÐ