Þjóðviljinn - 15.10.1975, Qupperneq 16

16 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Miövikudagur 15. október 1975.
Miðvikudagur 15. október 1975. ÞJÓÐVILJINN — StÐA 17
» ENGA SAMNINGA UM LANDHELGINA
Megum
ekki
versla
með
toll-
fríðindi
og
land-
helgina
— Pagurinn, þegar landhelgin
verður færð úti 200 mílur verður
að sjálfsögðu hátiðisdagur á is-
landi, ekki sist hjá sjómönnum,
sagði Ólafur Þorgeirsson 2. vél-
stjóri á Ársæli Sigurðssyni GK, en
hann hittum við niðri á bryggju I
Grindavfk, þar sem hann var að
fara um borð i skip sitt.
— Hvað um samninga?
— Ég tel ekki ráðlegt að semja
um undanþágur innan landhelg-
innar. Hitt er annað, ef það reyn-
ist nauðsynlegt að semja, sem ég
vona að komi ekki til, þá kemur
að minu áliti ekki til mála að
semja um annað en það sem við
viljum sjálfir, okkar vilji i þeim
efnum VERÐUR að fá að ráða.
Þetta vil ég skýrt taka fram.
— Óttastu þorskastrið?
— Ég á von á þvi að bretar
reyni að svnast svona til að byrja
með. Þeir munu eflaust senda
hingað herskip ef samningar tak-
ast ekki, en eins og fyrr stöndum
við i þeim og þeir munu fyrr en
siðar gefast upp á að veiða undir
herskipavernd, geta hvergi leitað
hafnar i hinum ótryggu vetrar-
veðrum við tsland, nei, ég held að
við þurfum ekkert að óttast i þeim
efnum.
— Hitter miklu alvarlegra að ég
fæ ekki séð að við getum varið
sagði Ólafur
Þorgeirsson
vélstjóri
landhelgina eins og nú er i pottinn
búið. Það þarf að halda varðskip-
unum meira úti, fjölga skipúm og
þá ekki sist'flugvélum landhelgis-
gæslunnar. Það er ekki til neins .
að tala um 200 milna landhelgi ef
við erum ekki menn til að verja
hana. þá verður landhelgi okkar
ekki annað en nafnið tómt.
Þá vil ég einnig taka skýrt fram
að þeim rökum sem færð hafa
verið fram um nauðsyn á samn-
ingum vegna tollafriðinda hjá
EBE tek ég með varúð. Mér
finnst að þessi tollfriðindi séu
ekki það stórmál, að það komi til
greina að versla með þau og land-
helgina. S.dór
sagði Jóhannes
Jónsson sjómaður
á Þorsteini
Gíslasyni GK
helgisgæslan er efld, þannig að
hún geti sinnt þvi sem henni ber.
Fiskveiðar eru undirstöðuat-
vinnuvegur þjóðarinnar og það er
ekki til neins að ráðast i dýrar
virkjunarframkvæmdir og annað
i landi, ef fiskimiðin eru látin
drabbast niður vegna þess að við
erum ekki menn til að verja þá
landhelgi sem við höfum helgað
okkur og eigum með rétti. Virkj-
anjr koma að litlu gagni ef fiski-
miðin við landið eyðast. —S.dór
segir Ásgeir
Magnússon
stýrimaður
komið að gagni fyrir islenska sjó-
menn?
-Um það þarf vist ekki að deila,
hún hefur gert það. Þvi þrátt fyrir
mtnnkandi aflamagn, þá getum
viðrétt imyndað okkur ástandið ef
erlendu togararnir væru skark-
andi hér uppað 4 milum eins og
var fyrir 1958. Slfkt ástand vjldi
ég ekki upplifa.
-Hitt er svo annað mál, að við
islendingar þurfum að taka
sjálfum okkur tak og það rækilegt
i sambandi við smáfiskadrápið
fyrir norðan og austan. Það er
okkur til skammar og verður að
linna. -S.dór
Grindavik er einn allra
stærsti útgerðarbær lands-
ins og á eftir að verða enn
stærri á komandi árum
eftir þá stækkun og lag-
færingu hafnarinnar þar,
sem nú fer senn að Ijúka.
Þangað lögðum við leið
okkar og ræddum við
nokkra menn sem á vegi
okkar urðu á hafnarsvæð-
inu. Það var samdóma álit
þessara manna að samn-
ingar um veiðiheimild til
handa útlendingum innan
landhelginnar kæmi ekki
til greina, alls ekki innan
50 milnanna og þvi aðeins á
milli 50 og 200 mílnanna að
farið verði i einu og öllu
eftir fyrirmælum okkar
islendinga i því efni. Þeir
eru vissulega til innan hóps
ráðamanna þessarar
þjóðar sem vilja umfram
allt semja við beta og V-
þjóðverja. Og maður fær
ekki betur séð en að þeir
telji sig tala fyrir munn
margra þegar þeir halda
þessu fram. Þess vegna
hlýtur það að koma þess-
um mönnum á óvart hve
eindregin afstaða manna i
svo stórum útgerðarbæ
sem Grindavik er gegn þvi
að samið verði um undan-
þágu veiðiheimildir innan
landhelginnar. Manni
býður í grun að afstaða
fólks i öðrum sjávarpláss-
um sé svipuð. Ætli það væri
því ekki full ástæða fyrir
ráðamenn að endurskoða
afstöðu sina til samninga,
þeir hafa greinilega ekki
kannað hug fólks í sjávar-
plássunum, þess fólks sem
öðrum fremur á allt sitt
undir sjávarútvegi, þess
fólks sem skapar þau verð-
mæti sem við öll byggj-
um afkomu okkar á.
ENGA SAMNINGA
INNAN 50 MÍLNA
— Við höfuin verið á trolli i
sumar en ósköp litið haft upp.
Ætli við liölduni ekki eitthvað
áfram á trollinu en skiptum svo
yfir á net i haust sagði Jóhannes
Jónsson skipverji á Þorsteini
Gislasyni GK en hann var að gera
við trollið niðri á bryggju i
Grindavik, en báturinn i sniávið-
gerð i slippnum. Við báðum Jó-
hannes um álit hans á útfærslunni
i 20« milur:
— Auðvitaðfagna ég henni, það
gera allir islendingar.
— Hvað um undanþágusamn-
inga innan hennar?
— Samningar um undanþágur
innan 50 milnanna koma ekki til
greina að minu viti, ekki undir
neinum kringumstæðum. En ég
tel að við verðum að semja um
einhverjar veiðiheimildir á milli
50 og 200 milnanna en þá verður
lika okkar vilji að fá að ráða.
— Hvernig viltu láta efla land-
helgisgæsluna?
— Já, þar kemurðu inná mál,
sem ekki þolir neina bið. Við
verðum að efla hana, það er ekki
til neins að færa landhelgina út i
200 milur, ef við getum ekki varið
50 milurnar, en það höfum við alls
ekki getað gert, bæði vegna van-
búnaðar gæslunnar og vanstjórn-
ar á henni.
— Mitt álit er það, að við eigum
að láta fjárfrekar framkvæmdir i
landi biða eitthvað, meðan land-
Tíminn
vinnur
með
okkur ef
til þorska
stríðs
kemur
— Helst vildi ég alls enga
samninga um undanþágur til
handa útlendingum um veiðar
innan landhelginnar, en ef það
hinsvegar reynist nauðsynlegt
fyrir okkur að semja þá koma
samningar um veiðar innan 50
milnanna ekki til greina, sagði
Vilmundur Ingimarsson hafnar-
vörður í Grindavik.
— Þetta er min skoðun og ég
hygg að fólk i sjávarplássum á Is-
landi sé allt einhuga i þvi að
samningar innan 50 milnanna
komi ekki til greina og að samn-
ingar þar i milli 50 til 200 milna,
lúti i einu og öllu okkar vilja.
— Óttastu þorskastrið ef ekki
semst?
— Það má reikna með þvi,
bretar reyna eflaust að herja á
okkur með þvi að senda herskip
sagði Vilmundur
Ingimarsson
hafnarvörður
í Grindavík
til verndar togurunum, en ég ótt-
ast það i sjálfu sér ekki neitt. Þeir
hafa tvivegis reynt þetta áður og i
bæði skiptin mistekist og svo mun
einnig fara nú ef þeir reyna það.
Timinn vinnur alltaf með okkur i
þessu máli.
— Og þá komum við að mjög
brýnu máli, en það er efling land-
helgisgæslunnar frá þvi sem nú
er. Það þarf að fjölga varðskipun-
um og fjöiga áhöfnum til muna,
þannig að alltaf sé til skiptiáhöfn
og að skipin þurfi ekki að liggja
bundin við bryggju i Reykjavik
vegna þess að ekki eru til skipti-
áhafnir. Það er enginn vandi að
ná þvi marki að stórefla land-
helgisgæsluna með þvi að fresta
einhverjum frjárfrekum fram-
kvæmdum i landi um stund
meðan verið er að efla gæsluna.
Efling hennar á að ganga fyrir
öllu öðru.
Ég hef
aldrei
viljaö
samninga
um land-
helgina
-Ég hef aldrei viljað neina
samninga uni undanþágur innan
landhelginnar og þvi vil ég þær
ekki frekar nú. í minum huga
koma alls engir samningar til
greina um undanþágur til handa
útlendingum um veiðar innan 200
milanna, sagði Kjartan
Kristjánsson I. vélstjóri á Hrafni
Sveinbjarnsyni 3. i Grindavík.
-Menn eru að tala um tollfriðindi
sem við fáum ef við semjum. Það
hefur hvergi komið fram að við
græðum á þvi þegar allt kemur til
alls. Mér heyrist að það séu
aðeins þeir sem eru með
undanslátt i landhelgismálinu og
vilja semja, er minnast á þessa
tolla. Og ég dreg i efa aö við
græðum neitt á þessum tollfrið-
indum. Menn eru að nefna upp-
hæðir sem greiða þarf i tolla af
Kristjánsson
sagði Kjartan
vélstjóri
íisksölum i Bretlandi. Þessir
sömu menn hafa aldrei lagt fram
tölur um hve mikils virði þessi
sami fiskur,er við seljum bretum
óunninn, væri efvið tækjum hann
sjálfir til vinslu og seldum þannig
úr landi. Það þarf að koma fram.
-Svo er annað mál sem ekki þolir
bið, það er efling landhelgis-
gæslunnar. Það þarf að endur-
skipuleggja hana frá grunni. Hún
er stjórnlaus eins og er og alger-
lega máttvana að verja 50 milna
landhelgi, hvað þá 200milna. Það
þarf að fjölga skipum, flugvélum
og áhöfnum, við verðum að leggja
allt i sölurnar til þess að land-
helgisgæslan okkar geti sinnt
hlutverki sinu, hún á að hafa for-
gang meðan verið er að byggja
hana upp. —S.dór
VARSAMDÓMA
ÁLIT ÞEIRRA
MANNASEM RÆTT
VAR VIÐ UM
ÞETTA MÁLí
GRINDAVÍK
Eigum ekki að Ijá
máls á samningum
-Ég fæ ekki betur séð i þvi fiski-
leysi sem nú er á Islandsmiðum
en að okkur veiti ekkert af
þessum „pöddum” er enn fást úr
sjónum innan við 200 milna-
mörkin, þannig að ég er á móti
öllum samningum, frá landi og
úti 200 milur, sagði Ásgeir
Magnússon stýrimaður á Hrafni
Sveinbjarnarsyni 3.
-Menn benda á þau tollfriðindi
sem við fáum hjá EBE löndunum
ef við semjum. Ég skal viður-
kenna að ég þekki ekki þau mál
og allar tölur i sambandi við það
nógu vel til þess að dæma um það
mál, en af þvi sem maður hefur
heyrt og lesið um málið, fæ ég
ekki kéð að það sé svo stórvægi-
legt að það sé þess virði að skipta
á tollfriðindum og undanþagú-
veíðum innan landhelginnar.
-Óttastu þorskastrið?
-Vel má vera að til þess komi ef
ekki verður samið. en bretar
halda það ekki lengur út en þau
tvö sem þeir hafa lagt i og gefist
upp á. Nú, þá er þess og að geta
að bretar sjálfir eru að fara fram
á 200 milna efnahagslögsögu og
það verður erfitt fyrir þá að sam-
ræma þau tvö mál, að herja á
okkar 200milnalandhelgi og setja
siöan sjálfum sér slika lögsögu.
Það ætti þvi ekki að vera hætta á
neinni alvöru frá bretum i sam-
bandi við þorskastrið.
-Ifefur 12 og 50 milna útfærslan
útfærsla og vörn land-
helginnar, hlýtur að koma
sjómönnum meira við en
öðrum stéttum þjóðfélags-
ins, jafnvel þótt fiskveiðar
séu undirstöðuatvinnuveg-
ur þjóðarinnar og komi því
hverju mannsbarni á
islandi við. Og þegar slík-
ur atburður gerist, sem
útfærsla landhelginnar í
200 mílur, liggur beint við
að leita álits sjómanna á
henni, svo og alits þeirra á
hvort semja beri við aðrar
þjóðir um undanþágur til
veiða innan landhelginnar
og vörslu hennar.