Þjóðviljinn - 15.08.1976, Side 9

Sunnudagur 15. ágúst 1976 ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 9
Sýning úr safni Gunnars Sigurðssonar í
myndlistarhúsinu á Klambratúni. Eftirtaldir
listamenn eiga þar verk: Einar G. Baldvins-
son, Eiríkur Smith, Hafsteinn Austmann,
Hjörleifur Sigurðsson, Hörður Ágústsson,
Jóhannes Geir, Jóhannes Jóhannesson, Jón
Gunnar Árnason, Karl Kvaran, Kjartan Guð-
jónsson, Kristján Davíðsson, Nína Tryggva-
dóttir, Sigurður Sigurðsson, Skarphéðinn
Haraldsson, Skúli Thoroddsen, Snorri Arin-
bjarnar, Sverrir Haraidsson, Valtýr Péturs-
son og Þorvaldur Skúlason.
EINKASAFN
Mynd eftir Ninu Tryggvaaouur
Mynd eftir Kjartan Ouöjónsson
Greinarhöfundur hefur orðið
þess áþreifanlega var að sifellt
fer stækkandi sá hópur ungs fólks
sem snýr sér að söfnun af ein-
hverju tagi, og þá ekki sist þeirri
söfnun sem prýðir veggi heimilis-
ins. Hér er örugglega um að ræða
meðvitað andsvar gegn sóunar-
kapphlaupi og ofneyslu, andsvar
gegn innihaldslitlum varningi
skrums og færibands, jafnframt
eðlilegri þörf til persónulegrar
umhverfismótunar. Fólk er i
siauknum mæli farið að skynja
töfra hins máöa og slitna; hand-
verkið frá liðnum timum land-
búnaðar og sjávarútvegs, þeirrar
menningar sem blómstraði i ein-
faldleik lifsins. Þessi þróun er at-
hyglisverð, og þegar höfð er til
samanburðar niðurrifsstefna
kaupfélaganna og heildsalanna,
en þeir höföingjar bjóða sveita-
fólkinu (i staðir.n fyrir gömlu
munina) plastrokka með áföstum
öskubakka, lambsfót með hita-
mæli, dádýrshöfuð úr plasti
o.s.frv.
Söfnun myndlistarverka stjórn-
ast af ýmsum hvötum svo sem al-
þjóð veit; peningamenn með mis-
jafnan smekk sanka að sér verk-
um látinna „meistara”; fjár-
sterkir einstaklingar gefa til
safna; fagurkerar fórna öllu fyrir
eignarhald á myndum; listamenn
skipta við kollegana: galleristjór-
ar taka myndir upp i leigur. En
hvað sem aðferðum liöur og þeim
tilhneigingum sem stjórna söfn-
uninni, þá er það hagur mynd-
listarþróuninni að sem flestir
eignist myndir.
Margir islendingar hafa orðið
þjóðkunnir af söfnum sinum:
ívar Markússon, Ragnar i
Smára, Þorvaldur Guðmundsson,
Storr-hjónin, Bjarnveig Bjarna-
dóttir, Gunnlaugur Þórðarson,
Jón Þorsteinsson, Sverrir Sig-
urðsson, Margrét Jónsdóttir og
Gunnar Sigurðsson. Aðrir eru
frægari af verkum sinum og um-
svifum: Ragnar Kjartansson,
Björn Th Björnsson og Aðalsteinn
Ingólfsson. En þeir eru lika til
sem ekki vilja láta vitnast hvað
þeim áskotnast, t.d. náunginn
sem keypti allar myndirnar á
minningarsýningu Kjarvals
siðastliðið ár, og konan sem fjár-
festi i trékössum úr flugvélinni
sem fórst á Vatnajökli, — hún sat
uppi með ómetanlegt safn postu-
linsmuna frá liðnum öldum.
Gunnar Sigurðsson
Þann 7. ágúst siðastliðinn var
opnuð sýning i myndlistarhúsinu
á Klambratúni þar sem saman
var safnað 91 verki úr eigu
Gunnars Sigurðssonar i Geysi. 1
myndarlegri sýningarskrá ritar
Björn Th. Björnsson aðfararorð
og segir m.a.: ,,Það er eins og
hver ný bylgja i listum eignist
sinn hauk i horni, impressionist-
arnir menn eins og tollvörðinn
Victor Choquet. Nabismálararnir
Nathansonsbræðurna. kúbistarn-
ir Apollinaire og Stein-systkinin.
og þannig mætti áfram telja.
Hér heima eignaðist bylgja
abstraklmálverksins einnig sinn
NÍELS HAFSTEIN
SKRIFAR
UM MYNDLIST
mann, og hann furðu likan hinum
frægu forverum sinum: Gunnar
Sigurðsson i Geysi. Slikir menn,
— og það veit ég af eigin raun um
Gunnar, nálgast listina af djúpri
eðlisþörf, og sú birting samtim-
ans sem i henni felst, hversu ögr-
andi sem hún er öðrum, er þeim
eins og sjálfstjáning. Þvi leita
þeir heldur aldrei aftur fyrir sig.
Það sem er liðið, er ekki lengur á
dagskrá, og hneykslun er ekki til i
þeirra orðabók, nema á þvi sem
illa er gert eða með hálfqm huga.
Þeir eru i senn opnir fyrir hverri
nýlundu og skeleggir gagnrýn-
Gunnar Sigurðsson. Mvndirnar
eru úr einkasafni hans
endur, þeir eru innan veggja, og
listmæti verka skiptir þá öllu
máli.”
Vettvangur Gunnars Sigurðs-
sonar varð Listvinasalurinn á
horni Mimisvegar og Freyjugötu,
hús og vinnustofa Asmundar
Sveinssonar, þar sem núna er
starfandi Myndlistaskólinn i
Reykjavik. 1 þessu húsi hefur
löngum sprottið fram mörg nýj-
ungin; á árunum 1949-1955 var þar
höfuðvigi abstraktstefnunnar og
uppúr 1967 rikti þar poppstefnan
og útisýningarnar frægu. Þar
hafa skáld lesið úr verkum
sinum og pianóleikari töfrað á-
heyrendur. Gunnar Sigurðsson
mun eins og aðrir galleristjór
ar, hafa tekiö myndir upp i
leigur. Jafnframt þvi keypti
hann verk og þáði að gjöf
frá þakklátum listamönnum
sem virtu hann fyrir stuðninginn,
...vitandi að betra heimkynni
yrði þeim ekki kosið. Þannig er
þetta safn Gunnars Sigurðssonar
ekki slikt sem auðmaðurinn —
konnisörinn — fyllir eftir kerfi og
drepur I skörðin: Það er miklu
fremur lifandi dókúment skamms
en mikils umbrotaskeiðs i list
okkar.” Svo mælti Björn Th.
Björnsson, og skilgreinir safn
Gunnars Sigurðssonar i fáeinum
orðum.
Nú kemur það hvergi fram
hversu stórt safn Gunnars er, en
heiti sýningarinnar gefur til
kynna að einhverju hafi verið
skotið undan og þá væntanlega til
þess aö rjúfa ekki þá heildar-
mynd sem sýningin gefur.
Burðarstólpar i safni Gunnars á
Klambratúni eru: Jóhannes
Jóhannesson, Nina Tryggvadótt-
ir, Þorvaldur Skúlason og Snorri
Arinbjarnar; þeirra verk eru per-
sónulegust og jafnbest og gefa
nokkuð góða sýn á framleiðslu
þeirra. Valtýr Pétursson og
Kristján Daviðsson eru að visu
höfundar fjölda mynda, en erfitt
revnist að taka þá alvarlega, sér-
staklega hinn siöarnefnda sem
alla tið hefur verið ofurseldur
áhrifum erlendra meistara (t.d.
Jean Dubuffet og Picasso).
Skarphéðinn Haraldsson, Sigurð-
ur Sigurðsson, Hörður Agústsson,
Jóhannes Geir og Einar G. Bald-
vinsson eiga þarna ágætar mynd-
ir.
Yfirbragð sýningarinnar er
mjög heillegt og sannfærandi en
skortir helst ákveðnar áherslur
eða högggefandi verk til þess að
orka sem skýrsla um yfirstand-
andi timabil, — of margar ,,sæt-
ar” myndir eru i safninu. At-
hyglisvert er einnig hversu
myndlausnir málaranna eru lik-
ar; einn tekur við þar sem annar
endar. Breiddin er mjög litil i
verkefnavali málaranna, og er
það kannski að vonum þegar haft
er i huga hve takmörkuð
abstraktlist er til persónulegrar
tjáningar. En þrátt fyrir þessar
aðfinnslur ,,segir sýningin satt og
rétt frá” og undirstrikar orð
B.Th. sem vitnað var i hér að
framan.
Mynd eftir Þorvald Skúlason