Þjóðviljinn - 27.08.1976, Blaðsíða 4

4 StÐA —ÞJÓÐVILJINN Föstudagur 27. ágúst 1976
DJÚÐVILJINN
MÁLGAGN SÖSÍALISMA,
VERKALÝÐSHREYFINGAR
OG ÞJÓÐFRELSIS.
(Jtgefandi: Útgáfufélag Þjóöviljans.
Framkvæmdastjóri: Eiöur Bergmann
Ritstjórar: Kjartan Ólafsson
Svavar Gestsson
Fréttastjóri: Einar Karl Haraldsson
Umsjón meö sunnudagsblaöi:
Arni Bergmann
Ritstjórn, afgreiösla, auglýsingar:
Skólavöröust. 19. Sfmi 17500 (5 linur)
Prentun: Blaöaprent h.f.
EINKAAÐFERÐ MORGUNBLAÐSINS
Morgunblaðið hefur fundið leið til þess
að spara rikisútgjöldin og bæta stöðu
ríksissjóðs.
Aðferðin er ekki fólgin í því að ætla þeim
hundruðum fyrirtækja sem sleppa með
skattgreiðslur að greiða tekjuskatt.
Aðferðin er ekki fólgin i þvi að leggja
skatta á þá framteljendur af ýmsu tagi
sem hafa möguleika á þvi að skammta sér
tekjur sjálfir með einhverjum hætti.
Aðferðin er ekki fóígin i þvi aö spara
rekstrarútgjöld rikissjóðs.
Aðferðin er hvorki fólgin i þvi að skera
niður fjárframlög i allskonar vitleysu á
vegum opinberra aðila, né i þvi að beita
aðhaldi i þvi hvernig fé rikisins er notað.
Aðferðin er ekki fólgin i neinni þeirra
leiða sem öllum almenningi dytti helst i
hug að gripa til við slikar aðstæður.
Aðferðin er þvert á móti séreign
Morgunblaðsins — hún hefði aldrei getað
komið fram í neinu öðru blaði en Morgun-
blaðinu — sem er vel að merkja málgagn
heilbrigðis- og tryggingaráðherra með
meiru.
Aðferðin er fólgin i þvi að veita sérstakt
aðhald við greiðslu á bótum almanna-
trygginga. 1 leiðara Morgunblaðsins á
miðvikudag er hvatt til þessa. Og raunar
er gengið mun lengra, þvi að þar er býsn-
ast yfir þátttöku rikisins i kostnaði við
lyfjakaup sjúklinga. Sjúkir og aldraðir eru
þeir sem þarf að veita aðhald i efnahags-
málum að dómi Morgunblaðsins. Þar á að
spara, þar á að byrja, ráðast á garðinn
þar sem hann er lægstur en að hlifa há-
körlunum.
Þegar vinstristjórnin kom til valda 1971
setti hún bráðabirgðalög um tafarlausa
framkvæmd tekjutryggingar handa
öldruðum og öryrkjum. Það var i fyrsta og
eina sinn sem sett hafa verið á íslandi
bráðabirgðalög um að bæta kjör launa-
manna. Með þessum lögum og öðrum að-
gerðum vinstristjórnarinnar batnaði
kaupmáttur launa viðskiptamanna al-
mannatrygginga um 60%.
Frá þvi að núverandi rikisstjórn tók við
hefur þessi kaupmáttur rýrnað að mun og
er það andstætt þvi sem gerist allsstaðar
annars staðar, þar sem reynt er að gera
ráðstafanir til þess að bæta kjör aldraðra
og öryrkja og sjúklinga i þjóðfélaginu. En
hér á Islandi horfir málið öðru visi við —
og aðalmálgagn rikisstjórnarinnar finnur
þá leið helsta út úr efnahagsvandanum að
skera niður greiðslur almannatrygginga.
Það er reisn yfir þessari efnahagsstefnu
Ihaldsns. _«
I SOKN SEM FRETTABLAÐ
A undanförnum árum hefur Þjóðviljinn
sifellt sótt fram sem fréttablað. Þjóðvilinn
fer ekki dult með pólitískt ætlunarverk sitt
og hefur aldrei gert — en jafnframt hinu
pólitiska hlutverki blaðsins er það frétta-
miðill sem gegnir þýðingarmiklu hlut-
verki.
Nýjustu dæmin um þetta eru fersk — úr
blaðinu þessa vikuna. Snemma i vikunni
birti Þjóðviljinn fyrstur blaða fréttir um
að klak allra nytjafiska hér við land hefði
tekist frábærlega vel. Allir aðrir fjöl-
miðlar tóku þessa frétt siðan upp eftir
Þjóðviljanum — sumir þó mjög um siðir.
Annað nýlegt dæmi er frétt Þjóðviljans i
fyrradag um mengun frá fyrirhugaðri
verksmiðju Elkem og íslenskra aðila á
Grundartanga. I fréttinni kom fram að
ekki er talið unnt að endumýta úrgangs-
ryk frá verksmiðjunni, en þessi staðreynd
hefði iför með sér stórfellda mengun fyrir
allt umhverfi og hættu á skemmdum lif-
rikis. En þessa frétt hafa aðrir fjölmiðlar
ekki tekið upp. Hún er þess vegna eitt að
ótal dæmum um það i gegnum sögu Þjóð-
viljans sem senn verður 40 ára hvernig
blaðið hefur sagt frá staðreyndum sem
aðrir vilja fela — hvernig Þjóðviljinn hef-
ur i raun verið eini f jölmiðillinn sem er ó-
háður og frjáls andspænis rikisvaldi og
auðvaldi á Islandi.
En þessi tvö dæmi i blaðinu þessa viku
sýna að Þjóðviljinn er i sókn sem frétta-
blað.
—s.
Hver tekur
mark á okkur?
Bjartsýni
sjávarútvegs-
ráðherrans
Matthias Bjarnason, sjávar-
útvegsráöherra, segir i Morg-
unblaðinu i gær, að nú sé ástæða
til þess að vera bjartsýnni en
þeir varfærnustu. Þetta segir
hann í ljósi frétta um að klak
helstu nytjafiska okkar hafi tek-
ist sérstaklega vel i vor. Sfðan
segir ráðherrann:
„Ég hef leyft mér að taka
mikið tillit til fiskifræðinga en
þeirra visindagrein er ekki enn
komin svo langt að hægt sé að
byggja algjörlega á athugunum
þeirra.”
Þetta er þó ekki alveg rétt hjá
ráöherranum. Stjórnmálamenn
og ekki sist ráðherrann sjálfur
hafa ætið verið reiðubúnir aö
fara i einu og öllu eftir ráðlegg-
ingum fiskifræðinga þegar um
það hefur verið að ræða að auka
aflahámark. Það er aöeins ef
það á að draga úr afla, sem nið-
urstöður þeirra hafa veriö vé-
fengdar, og ráðlegra talið aö
treysta á guð og lukkuna.
Þaö stóö ekki á ráðherrum
frekar en öðrum að ber ja breta i
hausinn með svartsýnisspám
fiskifræðinga, þegar viðræður
stóðu yfir við þá um landhelgis-
samninga. Útreikningar
breskra fiskifræöinga voru vé-
fengdir og talið ganga þjóðar-
moröi næst, að veiða meira en
280 þúsund tonn af þorski I ár.
Þessi skoðun byggð á niður-
stöðu visindamanna islenskra,
hafði áhrif á sjónarmið breta og
almenningsálitið, enda stóðu
Dregur saman með
Ford og Carter
Þessi fyrirsögn úr Dagblaðinu
gæti gefið tii kynna að kærleik-
urinn milli forsetaframbjóðend-
anna tveggja i Bandaríkjunum
væri farinn að náigast öfug-
uggahátt, eða að Carter væri
farinn að stiga i vænginn við frú
Ford. Hið rétta er aö Ford er að
sækja á i almenningsálitinu og
ekki munar eins miklu á þeim
og áður.
ráðherrar stjórnarflokkanna
fast á henni útávið. Það er þvi
ekki að furða að breski þing-
maðurinn John Prescott skuli
benda á það, aö nú hafi íslensk
stjórnvöld ákveðið að veidd
verði amk. 320 þúsund tonn af
þorski á Islandsmiðum i ár.
Hann segist sjálfur hafa verið
farinn að trúa þvi að islenskt
efnahagslif gæti beðið óbætan-
legt t jón ef farið yrði fram úr 280
þúsund tonnum. Nú virtust is-
lensk stjórnvöld hafa tekið upp
sjónarmið breskra fiskifræð-
inga og upp frá þessu tæki hann
persónulega litið mark á full-
yrðingum islendinga um veiði-
þol þorskstofnsins.
Það kann ekki góðri lukku að
stýra að nota niðurstöður fiski-
fræöinga útávið, en véfengja
þær heimafyrir.
Að standa í stað
Enn hefur það sannast að
mengunarvandi stóriðju er ekki
úr sögunni þrátt fyrir allar
tækniframfarir og fé sem varið
er i rannsóknir að sögn forráða-
manna auðhringa. Alverk-
smiðjan, Sementsverksmiðjan,
Aburöarverksmiðja og Klsiliðj-
an eru miklir mengungarvaldar
og þrátt fyrir loforð um úrbæt-
ur, virðist seint ætla að ganga
að takmarka mengunina.
Nú kemur i ljós aö þrátt fyrir
fullyrðingar forráöamanna
Union Carbide um að unnt yrði
að endurnýta allt úrgangsryk
frá Járnblendiverksmiðjunni á
Grundartanga telja ráðamenn
Elekm-Spiegerverket, arftakar
bandariska auðhringsins sig
engin not hafa fyrir úrgangs-
rykið. Nauðsynlegt sé að binda
það i kúlur með stórhættulegum
bindiefnum og keyra þvi á haug.
Og það er ekki neinir smá-
ræðis haugar, sem um er rætt.
Gert er ráð fyrir að úr meðal-
verksmiöju falli til milli 10 og 20
þúsund tonn af ryki á ári. Það er
haugur upp á 30 til 60 þúsund
rúmmetra, og er hann að stærð
á við 150 ibúða blokk, þar sem
hver ibúð væri 400 rúmmetrar.
Vitaö er að fullkomnar meng-
unarvarnir á gömlu stóriöjurn-
ar sem hér eru i gangi eru svo
dýrar, aö forráðamenn þeirra
telja þær varla koma til greina.
Kostnaðurinn við það að eyöa
eiturskýinu frá áburðarverk-
smiðjunni i Gufunesi var ein-
hverntima sagður jafngilda
verði nýrrar verksmiðju. Sama
yröi vafal. uppi á teningnum,
ef hefta ætti rykmyndun I Se-
mentsverksmiðjunni, bæði inn-
anhúss og utan. Hún er þegar
oröin mjög hvimleið Akurnes-
ingum og óþægileg starfsmönn-
um, auk þess sem Ingólfur
Daviösson, grasafræöingur,
hefur bent á hættulega gróöur-
eyðingu af hennar völdum.
Og nú viröist eiga að ráðast i
stóriðju á Grundartanga án þess
að mengunarvandamálið hafi
verið leyst. Einhverntima var
sagt aö mönnum væri bágt aö
standa i stað, og miðaði annað-
hvort áfram eöa afturábak.
Stóriðjufrömuðum veitist það
greinilega létt að standa I sömu
sporum. —ekh.