Þjóðviljinn - 18.09.1976, Blaðsíða 9

8 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Laugardagur 18. september 1976.
Laugardagur 18. september 1976. ÞJÓDVILJINN — SIÐA 9
Sveinn Adolfsson og Magnús Björgvinsson (Ljósm. —eik)
Snorri Jóhannsson, Trausti Þórðarson og Trausti Óskarsson steina niöur um borö i Hagbaröi KE.
(Ljósm —eik)
Bráðabirgðalög ríkisstjórnarinnar
gegn sjómönnum
í þeirra augum
Sjómennirnir þrir, þeir Trausti
Óskarsson, Trausti Þórðarson og
Snorri Jóhannsson.voru aö steina
niöur netum borö í Hagbaröi þeg-
ar okkur Þjóöviljamenn bar aö
garði.
Það var Trausti Þóröarson,
sem haföi orð fyrir þeim félög-
um:
— Þaðer yfirgegnilegt að setja
slik lög san þessi, sagði hann er
við spurðum þá félaga um álit á
bráðabirgðalögum rikisstjórnar-
innar gegn sjómönnum þar sem
kaup þeirra og kjör eru bundin
með lögum fram til næsta vors.
— Lögin eru samin nákvæm-
legaeftir þeim samningum, sem
sjómenn höfðu fellt tvisvar sinn-
um i atkvæðagreiðslu, sagði
Trausti ennfremur, og meðan
ekkert lá fyrir um verkfall hjá
sjómönnum var engin ástæða til
að setja slik lög.
— Hvert er ykkar álit á sam-
tökum sjómanna?
— Þetta eru sundurlaus og
gjörsamlega ónýt samtök, svar-
aði Trausti. — Ónýti þessara
samtaka stafar að minu viti hve
mest af þvi að samstöðu vantar
meö félögum undirmanna og yfir-
manna, félögum vélstjóra og ann-
arra félagasamtaka, sem sjó-
menn hafa komiö sér upp.
— Það er yfirgengilegt að setja slik lög sem þessi,
sögðu þrir sjómenn um borð i Hagbarði KE, sem iá i
höfninni i Njarðvik, en sjómennirnir voru að steina
niður net, þvi ætlunin var að fara á netaveiðar i
vikulokin. Hagbarður hefur legið við festar i allt
sumar eða siðan vetrarvertíð lauk.
Hörmung
— Það er heil hörmung að
hugsa til þessarar lagasetningar,
sagði Magnús Ingólfsson, vél-
stjdri á Hagbarði, er við spurðum
hann eftir hans áliti á bráða-
birgða lögunum.
— Hverju er um að kenna?
— Eindæma samstöðuleysi sjö-
manna, svaraði hann. — Þetta
samstöðuleysi má reka beint til
föðurhúsanna, það er að segja til
forystumanna i félagasamtökum
sjömanna. Þeir eru alls ekki hlut-
verki sinu vaxnir og þvi ekki
nándar nærri nógu góðir forystu-
menn.
Otímabær lög
Kristján Ingibergsson, sjómað-
ur, skipstjóri og útgerðarmaður
Skagarastar KE, sagði aðsetning
bráðabirgðalaganna væri meö
öllu ótimabær. Hitt hefði veriö
spurning hvort þurft hefði að
setja slik lög ef útlit hefði verið
fyrir stöðvun meðan vetrarver-
tiðin stæöi yfir.
— Það er helvitis svinari að
þurfa að stoppa á meðan vertiöin
stendur sem hæst. Miljónum er
kastað I súginn, og eftir stoppið i
fyrravetur virðist slikt stopp ekki
vera sjómönnum til góðs. Þaö er
alvarlegur skripaleikur sem leik-
inn er I kring um kjaramál sjó-
manna, skripaleikur, sem ekki
getur haldið áfram.
Hvað ótti að gera?
— Hvaðátti aö gera? Þaðvarð
að gera eitthvað, sagöi Magnús
Bjarnason, stýrimaður á Ársæli
KE er við spurðum hann sömu
spurninga og aðra þá, sem frá er
ságt hér aö framan.
— Vinnufriður verður aö hald-
ast á vetrarvertíðinni. Hvorki ég
né aðrir sjómenn hafa efni á þvi
að tapa stórfé vegna tilgangs-
lausra verkfalla eins og gerðist á
siöustu vertið.
Astandið i sjómannafélögunum
á að minu viti orsakir aö rekja til
þess ma. að sjómenn á togurun-
um eru innan sömu samtaka og
bátasjómenn, en eiga þar alls
ekki heima, þvi þeirra hags-
munamál fara ekki saman við
hagsmunamál bátasjómanna.
Svo er einnig hitt, að stjórnendur
Magnús Ingólfsson. (Ljósm. —eik)
sómannafélaganna hafa sýntsig i
þvi að vera ófærir um aö stjórna
þeim.
Ánægður með
V élstjórafélagið
Sveinn Adolfsson rær á sama
báti og Magnús Bjarnason. Þeir
voru að koma af sumarloðnunni
og voru að þrifa stiuborðin á
dekkinu. Næsta verkefni þeirra
félaga er að fara á sildveiðarnar
sem hefjast fyrir suðurströndinni
seinnipartinn i þessum mánuði.
Sveinn sagðist ekki vera á-
nægður með bráðabirgðalögin,þó
taldi hann fulla ástæðu til að gera
eitthvað til þess að koma i veg
fyrir að vertiðin eyðilegöist fyrir
sjómönnum eins og i fyrra.
Taldi hann að tilkoma bráða-
birgöalaganna væri sprottin af
ónógri samstöðu með sjómönn-
um, en tók þó fram, að hann væri
ánægður með innlegg Vélstjóra-
félags Suðurnesja
Hversu mikið?
Ekki kemst afsjóaður blaða-
maður hjá þvi að spyrja sig, eftir
slfk samtöl við starfandi sjó-
menn, hversu oft og hversu mikið
megi ganga á hlut sjómanna til
þess að þeim sé nóg boðið?
Ja, hversu oft og hversu mikið?
Hve oft hefur ekki verið með
lagaboöi tekinn samningsbundinn
hlutur af sjómönnum? Hversu oft
hefur ekki verið gengið á þeirra
hlut af rikisvaldi útgerðar?
Hver er meinsemdin? Er hún i
sjómannasam tökunum einum? Er
hún kannski viðar?
Það tjóir ekki fyrir sjómenn að
kenna slælegri forystu um allt.
Hún er i mörgum tilvikum herfi-
leg, rétter það,en hverjum er um
að kenna nema sjómönnum sjálf-
um?
En þar kemur fleira til. Ein-
hvernveginn i fjáranum hefur
tekist að flækja svo samninga-
gerð að samningar eru litt skilj-
anlegir nema sérlærðum fræði-
mönnum. Einhvern veginn hefur
samtökum fiskverkenda tekist að
koma fleyg á milli sjómanna og
útgerðarmanna, sem vissulega
hafa sameiginlegra hagsmuna að
gæta I flestum tilvikum, hags-
muna sem lúta að kjörum
þeirra sem a sjó vinna.
Abendingar. Til hvers i ósköp-
unum eru þær, þegar ekki er vilji
til þess að fara eftir þeim hjá
þeim þó, sem bæði hafa aðstööu
og efni til þess að gera það?
Staðreyndin virðist þvi miður
vera sú, að ekkertannaðen algjör
uppstokkun á skipulagi sjó-
mannasamtakanna verði aö eiga
sérstað,uppstokkuná forystuliði,
gjörbylting í allri upplýsingagjöf
til sjömanna og næstum i þaö ó-
endanlega fleir a og fleira upp tal-
ið sem að mætti finna.
En hvenær á að gera þetta og
hverjir eiga aö gera það?
Þetta þarf að gera nú, þvi ef
ekki, þá ef til vill aldrei. En þaö
þarf að gerast af mönnum sem
sjá lengra nefi si'nu, sem vita
hvert lokamarkið er, en ekki af
tækifærissinnuöum lukkuriddur-
um, sem dæmi eru af að reynt
hafi en vegna vanvisku mistókst,
sem betur fer.
Og ekki skal þetta gerast né
gert verða af neinum öðrum en
sjómönnum sjálfum. —úþ
Trausti Þórðarson. (Ljósm. —eik)
Kristján Ingibergsson (Ljósm. —eik)
Norrœna félagið
Gróska í starfi
félagsins á
þessu sumri
Tvœr nýjar félagsdeildir
hafa verið stofnaðar
Gróska hefur verið i starfsemi
Norræna félagsins á þessu sumri.
Tvær nýjar félagsdeildir hafa
verið stofnaðar önnur á Fá-
skrúðsfirði með Birgi Stefánsson
skólastjóra sem formann,en hin á
Patreksfirði með Sigurð G. Jóns-
sonlyfsala sem formann. Þá var
blásið nýju lifi i félagsdeildina á
Seyðisfirði og tók Bjarni Þor-
steinssonútsölustjóri þar við for-
mennsku. Þaö einsdæmi gerðistá
Patreksfirði að næstum 10% ibúa
staðarins sátu stofnfundinn og
gerðust félagar i deildinni, en það
mun algert norðurlandamet.
Þá undirbjó skrifstofa félagsins
dvöl 14 islendinga sem dvöldust
sem gestir Norræna félagsins i
Norrbotten I Sviþjóö við sænsku-
nám i Framnaslýðháskóla og við
kynnisferðir um norður-Sviþjóð
og viðar. Einnig sá skrifstofan
um undirbúning fýrir ferð 17 is-
lenskra kennara er boðnir voru til
náms- og kynnisdvalar i Dan-
mörku i þrjár vikur.
Auk þessa hafa 5 Islendingar sótt
námskeið og ráðstefnur i Sviþjóð
á vegum félagsins með styrk frá
framiagi sænska rikisins til is-
lensk-sænskrar menningarstarf-
semi, en sænska og islenska nor-
ræna félagið sjá um úthlutun
þessa framlags.
A næstunni sækja svo 3 Is-
lendingar ráöstefnur i Finnlandi
og flytja þar erindi um islensk
málefni.
Framkvæmdastjórafundur
norrænu félaganna var hér í
Reykjavik i mai og formanna- og
framkvæmdastjórafundur i' Fær-
Hjálmar ólafsson
eyjum i júli. Færeyjaferðir Jýor-
ræna félagsins hafa þó ekki verið
eins vel sóttar og vonir stóðu til,
en þeir sem fóru eru mjög
ánægðir með dvölina á eyjunum
og alla fyrirgreiösiu þar, og þeir
sem tóku á móti islensku gestun-
um eru einnig mjög ánægðir með
þá sem komu.
Samskipti islendinga og fær-
eyinga aukast stöðugt. t sumar
komst á vinabæjasamband milli
Siglufjarðar og Eyðis á Austurey.
i þvi tilefni heimsóttu 24 Ibúar á
Eiði Siglufjörð og voru gestir
Norræna félagsins á Siglufirði
ásamt fulltrúa frá skrifstofu Nov-
ræna félagsins og fulltrúum frá
stjórn Norræna félagsins á Ólafs-
firði.
Félag járniðnaðarmanna:
Stuðningur við starfs-
fólk í mjólkurbúðum
A fundi I trúnaðarmannaráði
Félags járniðnaðarmanna, sem
haldinn var i fyrradag, var gerð
samþykkt á þessa leið:
„Fundur i trúnaðarmannaráði
Félags járniðnaðarmanna, hald-
inn 16. sept. 1976, lýsir fyllstu
samstöðu með A.S.B. í baráttu
þess fyrir hagsmunum og rétti
félagskvenna, vegna breytinga á
lögum um smásölu mjólkur.
Trúnaðarmannaráðiö telur að
breytingar þær á mjólkursölu-
málum, sem fyrirhugaðar eru.
eigi ekki að framkvæma með
snöggum hætti á fyrirfram tiltek-
inni dagsetningu. Eðlilegra og
réttara er aðbreytingar varöandi
smásölu 1.1 jólkur komi til fram-
kvæmda á nokkrum aðlögunar-
tima, t.d. 2-3 árum. Jafnframt, að
starfstútkur I mjólkurbúðum,
sem ekki fá störf viö sitt hæfi,
sökum aldurs, fái greiðslur úr
viökomandi lifeyrissjóði fyrr en
eila, vegna röskunar á atvinnu-
háttum þeirra.”
NÝ AÐALDEILD
HJÁ SAMBANDINU
Geir Magnússon nýr framkvœmdastjóri
Fyrsta október verður Fjár-
máladeild gerð aö einni af aðal-
deildum Sambandsins og ráðinn
að henni framkvæmdastjóri. Við
þvi starfi tekur Geir Magnússon.
Hann lauk Samvinnuskólaprófi
árið 1961 og hefur siðan unnið hjá
Fjármáladeild Sambandsins og
þar af sem aðstoðarmaður og
fulltrúi aðalféhirðis frá ’67. Frá
sama tima lætur Þórhallur
Björnsson af starfi sem aðalfé-
hiröir Sambandsins. Þórhallur
hefur gegnt þvi starfi sl. 9 ár, en
áður var hann kaupfélagsstjóri
hjá Kf. Noröur-Þingeyinga á
Kópaskeri árið 1947 til 66. Þór-
hallur tekur við nýju starfi sem
fulltrúi forstjóra Sambandsins,
og mun hann aðallega hafa með
málefni Sambandskaupfélaganna
að gera.