Þjóðviljinn - 09.12.1976, Blaðsíða 13

Þjóðviljinn - 09.12.1976, Blaðsíða 13
Fimmtudagur 9. desember 1976 ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 13 hann fékk komið i verk. Frá hendi hans hefur komiö umjidlfur ann- ar tugur bóka frumsaminna, fjöl- margar ritgeröir, nokkrar ágætar þýöingar og útgáfur rita. A siö- ustu starfsárum sinum i háskól- anum tókst hann á hendur mikla rannsókn á lesefni barna bæöi skyldulesefni i skólum og frjálsu tómstundalesefni Hafa niðurstöö- ur þessarar rannsóknar birtzt i tveimur allstórum bindum. Seinna bindið kom út nú fyrir fá- um vikum, eftir að höfundurinn var lagstur banaleguna. Þetta siöasta fræöiverk dr. Simonar er mikið og gagnlegt verk og næsta óvenjulegt aö aldraöur maöur, sem ekki gekk heill til skógar, ráðist i slikt stórvirki. Til þess þarf þrek og kjark Honum var og ljóst að skafnmur timi var til um- ráöa, og það var honum áhyggju- efni, ef hann þyrfti að ganga frá þessu starfi óloknu, eins og raun- ar voru nokkrar horfur á um skeið. Ég veit, aö þaö var honum til léttis á siðustu stundunum að hafa skilað þvi heilu i höfn. Dr. Simon Jóhannes Agústsson fæddist 28. september áriö 1904 og var þvi rúmlega 72 ára, er hann andaðist. Hann lauk áriö 1936 doktorsprófi i heimspeki frá Parisarháskóla, og nefndist doktorsrit hans La doctrine d’éducation de Georg Kerschensteiner. Er þaö mikiö rit og vandaö og vitna erlendirfræöi- menn gjarnan til þess sem mikilsverðrar heimildar. Eftir að heimkomhófdr.Simon störf sem ráðunautur barnaverndarnefnd- ar Reykjavikur og til hinztu stundar vann hann að barna- verndarmálum, lengstum sem ráðunautur Barnaverndarráös Islands. Ahugi hans á barna- verndarmálum og málefnum barna og ungmenna birtist og i ýmsum ritum hans (Leikir og leikföng, 1938, Þroskaleiöir, 1938, Um ættleiðingu 1964, Börn og bækur I-II.b 1972, 1976 og þýöing- amar Frá vöggu til skóla (Susan Isaacs) og Fyrstu árin (J.B. Watson). Dr. Simon var skipaður prófessor í heimspeki áriö 1945 og tók hann við embætti dr. Agústs H. Bjarnasonar. Sama ár kom út bók hans Mannþekking, sem áöur er getiö. I þvi riti er fjallaö um helztu viðfangsefni almennrar sálarfræöi. Höfundur setti sér þaö mark, að semja rit, er væri hvort tveggja i senn aðgengilegt fróö- leiksfúsum almenningi og kennslubók i forspjallsvisindum. Þaö er til nokkurs marks um vandvirkni höfundar og áhuga hansá að fylgjast með framvindu fræðigreinar sinnar, aö hann endursamdi þessa bók tvívegis (Hagnýt sálarfræði 1956 og Sálar- fræði 1967). Rit þetta er mikil náma fróðleiks og er þar aö finna mikinn fjölda ágætra nýyröa, en i smiði þeirra var dr. Simon flest- um öörum hagvirkari. Arið 1953 birtist bókin List og fegurö. Litið . rit aö blaösiöutali, eneinkarvpl samiö og greinilega ritaö af ást á viðfangsefninu og djúpstæöri þekkingu. Þar fjallar höfundurinn um kenningar og skoðanir fræöimanna á eðli og uppruna listar. Margir telja, aö þetta rit sé meðal þess bezta, sem frá hendi höfundar hefur komið, enda vafalaust sprottiö af djúpri rót listræns áhuga og fræöalöng- unar. Hér verður ekki frekar fjallaö um einstök ritverk dr. Simonar. Hann var vissulega ágætlega rit- fær maður. Mál hans var jafnan auöskilið og aögengilegt, látlaust og sviphreint. Smekkvisi hans og vandvirkni var viðbrugðið. Hon- um var sú listin lagin aö færa er- lend orð og hugsanir i islenskan búning og hefur hann þar unniö fræðigrein sinni gott og gagn- merkt starf. íslensk sálarfræöi hefur nú missteinn af frumherjum sinum. Einn þeirra, sem ruddi brautina fyrir þá, sem á eftir fara. Ég þakka honum hið mikla og ósér- plægna starf hans. Meö söknuöi er góður vinur kvaddur. Eftirlif- andi eiginkonu og syni sendi ég hugheilar samúöarkveðjur. Sigurjón Björnsson Síðbúin kveðja til vinar Þaö vildi svo til aö þann dag, sem vinur okkar, Helgi Kristjáns- son, vélstjóri frá Siglufirði, var jarðsettur, gátum við hjónin ekki fylgt honum slðasta spölinn. Eru þó fáir menn sem við hefðum frekar viljað kveðja aö leiðar- lokum sökum áratuga langrar vináttu og tryggöar I garð okkar fjölskyldu. Okkar kynni hófust á Siglufirði þegar við keyptum gamla sildar- braggann hans Óskars Halldórs- sonar, fjórar fjölskyldur, breytt- um honum i ibúöir og bjuggum þar saman i mörg ár. Þar voru engir burgeisar á feröinni og auraráöin ekki upp á marga fiska. En þarna upphófst sambýli sem ég ætla að ekki eigi sér margar hliöstæöur. Ekki minnist ég þess aö einn mælti styggöar- yrðiiannarsgarö, öll þauársem við áttum þar heima, — var þó fullt hús af börnum, ærið lífs- glööum og þó nokkuö miklum fyrir sér. Fannst mér alltaf aö viö Níræður: ,,Frá barnæsku var ég bókaorm- ur og bækurnar þekkja sina... Þaö reynist mér best, sé regn og stormur, að rýna i doðranta mina. Og þegar ég frétti um fágætan pésa, þá fer um mig kitlandi ylur. Aö eigin bækur sé best að lesa er boðorð — sem hjartað skilur”. D.St. Niræöur varð á fullveldisdag- inn móðurbróðir minn, Guö- mundur Pálsson, Jaöri, Skaga- strönd. Hann fæddist aö Syöri- Leikskálaá i Köldukinn, sonur hjónanna Páls Ólafssonar og Sig- riðar Jóhannesdóttur. Guömundur fluttist meö for- eldrum sinum og systkinum til Skagastrandar áriö 1895. Þar hef- værum nánast ein stór fjölskylda, þó hver byggi aö sinu. Aftur lágu leiðir fjölskyldna okkar Helga saman. Báöar lentu i Kópavogiog stutt á milli. Þaö eru ógleymanlegar stundir sem viö áttum á heimili þeirra hjóna og kom þar margt til. Eindrægni fjölskyldunnar var til fyrirmynd- ar, gestrisnin upp á gamla, góöa mátann og hæfileikinn til að gleðjast og gleöja alveg sérstak- ur. Helgi var enginn hversdags- maður. Hann var mjög vel greindur og fróöur um marga. hluti, enda vel lesinn. Hann var róttækur i skoöunum, hataði ranglæti og kúgun og talaöi ekk- ert tæpitungumál þegar honum fannst ráðamenn þjóöarinnar ekki ganga uppréttir heldur hoknir i hnjánum. Ég held ab Helgi hafi verið gæddur sérlega rikri réttlætistilfinningu og aldrei hvikaö frá þvi sem hann taldi rétt. Hann haföi skemmtilegt ur hann átt heima siðan. Ásamt sjósókn og verkamannavinnu hafði hann lengst af nokkurn bú- skap, siðast að Karlsminni, og var kenndur viö þann bæ. A yngri árum var Guömundur mjög öruggur feröamaöur, ratvis og harögerr. Hann var traustur verkmaöur I hverju starfi á sjó og landi. Vel aö manni og ósérhlif- inn. Hann var einn af stofnendum Verkalýösfélags Skagastrandar og lét sér mjög annt um velgengni þess i hvivetna. Sem þakklætis- vott heiöraöi félagiö hann meö skjali og góðri bókagjöf á 30 ára afmæli sinu. Guðmundur á gott safn skáld- verka, hefur lesiö þau af natni og kann vel aö meta góða bók, hvort sem um er að ræöa kvæöi eða sög- ur. skopskyn enda hrókur alls fagnabar á góðri stund. Honum léku öll verk i hendi og mun hann hafa veriö listfengur i meira lagi, þótt sá hæfileiki hans hafi aldrei notiö sin til fulls. Lifsbarátta þeirra hjóna var áreiðanlega erfiö, eins og margra annarra, en þau létu baslið ekki smækka sig. Helgi stóö heldur ekki einn. Kristin er frábær manneskja, eins og allir vita sem haba þekkja. Mér hefur alltaf fundist að hjá þeim báöum hafi farið saman gæfa og gjörvuleiki meir en algengt er. Ef Jón gamli Arason hefur nú hittnaglann á höfuðið þegar hann þurfti ekki aö láta Sveinka segja sérað lif væri eftir þetta lif, þykir mér ósköp vænt um að eiga von þins hlýja og innilega handtaks þegar við verðum aftur orðnir ná- grannar. Karl Sæmundarson. Guðmundur Pálsson Einarður hefur hann veriö i besta lagi og ekki látiö skammta sér skoðanir, en haldiö i heiðri, eins og sæmdarmanni sæmir, alúðlegri, islenskri gestrisni. Eftir að hann hætti búskap hef- ur hann átt athvarf hjá systur- dóttur sinni, Elisabetu Frimanns- dóttur og manni hennar, Birni Sigurössyni frá Mánaskál. Ég þakka frænda minum allt, sem hann hefur veriö mér og minu fólki. Aldrei er fullþökkuö sú viska sem miðlað er bernsku- árum og þótt varfærni æskunnar ætti erfitt með að trúa öllum undrum tilverunnar þá sannaöist mér siðar, að uppfræöslan haföi veriö i besta lagi. Steindór Árnason. BLAÐBERAR Vinsamlega komiö á afgreiösluna og sækið rukkunarheftin. ÞJÓÐVILJINN Guðmundur Pálsson Jaðri, Skagaströnd 7.00 Morgunútvarp Veöur- fregnir kl. 7.00 8.15 og 10.10 Morgunleikfimi kl. 7.15 og 9.05 Fréttir kl. 7.30, 8.15 (og forustugr. dagbl.). 9.00 og 10.00 Morgunbæn kl. 7.50 Morgunstund barnanna kl. 8.00: Sigrún Sigurðardóttir les spánskt ævintýri „Prinsessan sem fór á heimsenda” i þýðingu Magneu J. Matthiasdóttur. Fyrri hluti. Tilkynningar kl. 9.30. Þingfréttir kl. 9.45. Létt lög milli atriöa. Viö sjó- inn kl. 10.25: Ingólfur Stefánsson sér um þáttinn. Tónleikar 'Morguntónleikar kl. 11.00: Georges Barboteu og Genevieve Joy leika á horn og pianó Adagio og Allegro op. 17 eftir Schu- mann / Edward Power Biggs og Columbiu sinfómu- hljómsveitin leika sónötur fyrir orgel og hljómsveit eftir Mozart: Zolan Roznuai stjórnar / Alfred Brendel leikurá píanó Sónötu nr. 23 I f-moll op. 57, „Appas- sionata” eftir Beethoven. 12.00 Dagskráin. Tónleikar. Tilkynningar. 12.25 Veðurfregnir og fréttir. Tilkynningar. A frivaktiiuii Margrét Guömundsdóttir kynnir óskalög sjómanna. 14.30 Brautin rudd: — þriöji þáttur Umsjón: Björg Einarsdóttir. 15.00 Miðdegistónleikar Michel Béroff og hljómsveit leika Konsert fyrir pianó og blásturshljóðfæri eftir Stravinskí: Seiji Ozawa stj. Konunglega filharmoniu- sveitin i London leikur Kon- sert fyrir hljómsveit eftir Béla Bartók: Rafael Kube- lik stjórnar. 16.00 Fréttir. Tilkynningar. (16.15 Veöurfregnir). Tón- leikar. 16.40 Lestur úr nýjum barna- bókum Umsjón: Gunnvör Braga. Kynnir: Sigrún Sigurðardóttir. 17.00 Tónleikar. 17.30 Lagiö mitt Anne-Marie Markan kynnir óskalög barna innan tólf ára aldurs. 18.00 Tónleikar. Tilkynningar. 18.45 Veöurfregnir. Dagskrá kvöldsins. 19.00 Fréttir. Fréttaauki Til- kynningar. 19.35 Landsleikur i handknatt- leik'Þýzka alþýðulýöveldiö — Island Jón Asgeirsson lýsir fyrri leiknum frá Aust- ur-Berlin. 20.00 Daglegt mál Helgi J. Halldórsson flytur þáttinn. 20.05 Leikrit Leikfélags Akur- eyrar: „Glcrdýrin" eftir Tennessee Williams Þýb- andi: Gisli Asmundsson. Leikstjóri: Gísli Halldórs- son. Persónur og leikendur: Tom...Aðalsteinn Bergdal. Amada...Sigurveig Jóns- dóttir Lára...Saga Jónsdóttir, Jim...Þórir Steingrimsson 22.00 Fréttir 22.15 Veöurfregnir Kvöld- sagan: „Minningabók Þor- valds Thoroddsens” Sveinn Skorri Höskuldsson les (20). 20.40 Illjómplöturabb Þorsteinn Hannessonar. 23.30 Fréttir. Dagskrárlok. Fatamarkaöur Drengjabuxur á 7-14 ára Drengjaskyrtur og slauf ur. Loðfóðraðir drengja- jakkar. Telpnakápur, loð- VESTURBÚÐ, Vesturgötu megin s fóðraðar með hettu. Mittisúlpur, peysur, sokkar og margt f leira. Enskir leðurjakkar í mitti á kr. 16.500. Garðastræti 2 imi 20141. Blikkiðjan Garðahreppi önnumst þakrennusmfði og uppsetningu — ennfremur hverskonar blikksmíði. Gerum föst verðtilboð. SÍMI 53468

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.