Þjóðviljinn - 16.11.1977, Blaðsíða 5

Miðvikudagur 16. nóvember 1977 i'ÞJóÐVILJINN — StÐA 5
af eriendum vettvangi
ÁTÖKIN
í EÞÍÓPÍU
Liðsmenn úr bændahernum, sem eþlðpskir ráðamenn buðu Ut gegn
í sænska timaritinu Komment-
ar, 5.-6. hefti 1977, birtist grein
um byltinguna i Eþiópiu eftir Su-
sanne Sommer. Verður efni
greinar hennar enn rakið stutt-
lega. (Skammstafanir visa til
heita viðkomandi stofnana og
samtaka á ensku.)
I.
Nýju vinnumálasamþykktinni
mun hafa verið vel tekið, og hún
mun jafnvel hafa vakið meiri
vonir á meðal verkafólks en efni
stóðu til. Annað mál bar samt
hærra i ársbyrjun 1977. Innan Al-
eþiópsku sósialistahreyfingarinn-
ar (AESM) voru uppi raddir um,
að óþarft væri að draga uppsetn-
ingu samyrkjubúa i langinn. And-
mæli við að vinda bráðan bug að
stofnun þeirra heyrðust ekki að-
eins frá Byltingarflokki
eþiópskra þjóða (EPRP), heldur
einnig innan samtaka hermanna.
Tók herstjórnarráðið fljótlega af
skarið og lýsti yfir, að þessa hluti
yrðu bændur sjálfir að gera upp
við sig.
Úr veröbólgu hafði ekki dregið,
frá þvi að samtök hermanna tóku
stjórnartaumana I sinar hendur.
Siðla vetrar varð I bæjum þurrð á
sumum vörum. Um var kennt
gróðabralli kaupmanna og
hamstri þeirra, sem auraráð
höfðu. Meö tilskipun kom her-
stjórnarráðið á verðlagseftirliti
og lagði bann við hvers kyns spá-
kaupmennsku. Þeir, sem brotleg-
ir urðu við tilskipunina, sættu
þungum refsingum og voru I út-
varpi og blöðum úthrópaðir efna-
hagslegir skemmdarvargar. I lok
september var skipt um gjald-
miðil.
Samtök hermanna settu 21.
april fram markmið sin i yfirlýs-
ingu, Stefnuskrá lýðræöislegu
eþiópsku byltingarinnarog kunna
þá að hafa tekið mið af kosning-
um til stjórna bæjar- og sveitar-
félaganna nýju, sem fram áttu að
fara i júli. Um þær sömu mundir
tók skipulagsstofnun fólksins til
starfa. 1 þessari stefnuskrá sinni
kváðust samtök hermanna vinna
að upptöku lýðræðislegra
stjórnarhátta og stofnun alþýðu-
lýðveldis og hétu jafnframt að
skerða ekki sjálfsforræði, sem
einstakar þjóðir landsins hefðu
notið fyrir byltinguna. Tveimur
dögum eftir birtingu stefnuskrár-
innar fóru andstæðingar samtaka
hermanna og Aleþlópsku
sósialistahreyfingarinnar I hóp-
göngu um Addis Ababa, I orði
kveðnu til að krefjast breytinga á
mannaskipan I menntamálaráðu-
neytinu. Lauk göngunni I blóðug-
um óeirðum. Rösklega þremur
vikum siðar, 16. mai, birti her-
stjórnarráðið tillögur i 9 liðum að
sáttagerð i Eritreu.
Þegar undirbúningúr undir
væntanlegar kosningar til stjórna
bæjar- og sveitarfél. var að hefj-
ast snemma sumars, frestaði
herstjórnarráðið kostningunum
um nokkrar vikur. Bar það við,
að gagnbyltingarmenn heföu
hreiðrað um sig i hverfisstjórnum
sumra bæjar- og sveitarfélaga og
að þeir mundu hindra lýðræðis-
lega framfylgd kosninganna.
(Allur þorri kjósenda er ólæs og
óskrifandi.) Skipti það engum
togum, aö herinn hratt mönnum
þessum úr stöðum þeirra. A hinn
bóginn færðist herinn undan af-
skiptum af undirbúningi kosning-
anna i sveitum, þótt hann léti þær
sums staðar til sin taka. Kosn-
ingarnar fóru fram siösumars. 1
þeim fengu samtök hermanna og
Aleþiópska sósiaiistahreyfingin
mikinn meirihluta fulltrúa viðast
hvar. Litlu siðar voru stofnuð
bæjarvarðlið. Upp I það voru
teknar sjálfsvarnarsveitir, sem
Aleþióipska sósialistahreyfing-
in (AESM) hafði komið sér upp.
Þótt herinn gripi inn I undir-
búning kosninganna, munu engan
veginn allir meðlimir her-
stjórnarráðsins hafa verið þvi
samþykkir. Um sumarið varð
lýðum ljóst, að ráöið var að skipt-
ast upp i hægri og vinstri arm. Og
munu ýmsir úr hægri armi þess
hafa átt I viðræðum við forystu-
menn Byltingarflokks eþiópskra
þjóða (EPRP) um samstarf
þeirra á milli. Þessi uppskipting
herstjórnarráðsins varð enn
skýrari á öðrum vettvangi um
sumarið.
Um vorið hafði verið boðið út
liði á meðal búenda, einkum I
fylkjunum Tigraj og Welle. Liðið
var fátæklega búið vopnum, sem
sum hver urðu rakin til innrásar-
hers Itala 1937. Eftir skamma
þjálfun var liðið sent I herför til
Eritreu. Þar barðist það við
skæruliða, sem flestir munu hafa
verið úr Frelsisfylkingu Eritreu
(ELF). I júni hófust samninga-
viðræður á milli herstjórnarráðs-
ins og Alþýðulegu frelsisfylkingu
Eritreu (EPLF), var þá tekið að
senda liösveitir bænda heim. 1
heimahögum sinum urðu liðs-
menn þeirra kjarni svonefnds
varðliðs bænda, sem myndað var,
hvar sem þvi var við komið. Um
heimkvaðningu bændanna og
skipulagningu varðliðs þeirra sá
Atnefu Abate, annar vara-for-
maður herstjórnarráðsins.
Um það leyti sem herstjórnar-
ráðið hóf samningaviðræður
við Alþýðlegu frelsisfylkingu
Eritreu (EPLF), var kominn upp
ágreiningur milli þess og yfirfor-
ingja hersins I Eritreu,
Getachew, sem grunaður var um
samningamakk við herflokka
Eþfópska lýðræöisbandalagsins
(EDU) og Frelsisfylkingu
Eritreu (ELF). Getrachew hers-
höfðingi er sagöur hafa haft sam-
ráð við Sissaj Habte, formann
stjórnmálanefndar herstjórnar-
ráðsins. 1 júli voru Getachew og
Sissaj Habte handteknir og skotn-
ir, sakaðir um að hafa gengiö
gagnbyltingunni á hönd.
Að svo komnum málum greip
Byltingarflokkur eþiópskra þjóða
(EPRP) til hryðjuverka á ný. Og
var flokkurinn lýstur I bann 11.
september. 1 september réðu til-
ræðismenn hans af dögum Fikre
Merid, annan höfuðleiðtoga Al-
eþiópsku sósialistahreyfingarinn-
ar (AESM), og hinn 23. septem-
ber sýndu þeir banatilræði Men-
gistu Haile Mariam, fyrsta vara-
formanni herstjórnarráðsins, en
hann særðist einungis litillega á
fótlegg. Um haustið kvaðst herinn
hafa komist yfir lista, sem gekk á
milli tilræöismanna flokksins og
sem á voru nöfn þeirra forystu-
manna Aleþiópsku sósialista-
hreyfingarinnar (AESM) sem
þeir skyldu ryöja úr vegi.
I herstjórnarráöinu jukust
flokkadrættir, þegar leið á árið.
Fyrir hægri arminum var Tafari
Banti, formaður ráðsins, en fyrir
vinstri arminum Mengistu Haile
Mariam, fyrsti vara-formaður
þess. Hægri armurinn vildi leita
sátta við Byltingarflokk
eþiópskra þjóða (EPRP) og
Eþiópska lýðræöisbandalagið
(EDU), sem mátti sin miklu
meira. Gegn þeim áformum stóð
vinstri armurinn. I desember
reyndi hægri armurinn að
þrengja að hinum vinstri. Fékk
hann þvi framgengt, að tekin var
upp þriskipting herstjórnaráös-
ins. Fyrir bragðið varð valdsvið
Mengistu Haile Mariam minna en
áður, þótt hann hreppti titil, sem
svaraöi til nafnbótarinnar for-
sætisráðherra. Tafari Banti var
áfram formaður herstjórnarráðs-
ins, og þá um leiö rikisforseti, og
æðsti yfirmaður hersins.
II.
Formaður herstjórnarráðsins,
Tafari Banti, gerði grein fyrir
stefnu þess I útvarpsræðu 29.
janúar 1977 og aftur á fjöldafundi
i Addis Ababa daginn eftir. 1 orð
hans var lagður sá skilningur, að
herstjórnarráðið æskti sátta og
samstarfs við Byltingarflokk
eþiópskra þjóða (EPRP) og
Eþiópska lýðræðisbandalagið
(EDU) (Keesing’s Contemorary
Archives 1. júli 1977).
A fundi i herstjórnarráðinu 3.
febrúar kom til uppgjörs á milli
hægri armsins og hins vinstri.
Munu herst jórnarráösmenn
óvinum isuðri og norðri.
hafa skipst á skotuin, þegar leið á
fundinn, en fregnir af honum eru
ekki samhljóða. 1 þeirri viðureign
munu hafa fallið átta her-
stjórnarráðsmenn úr hægri arm-
inum, en fjórir úr hinum vinstri.
A fundinum eða rétt eftir hann
var Tafari Banti skotinn til bana.
Að átta dögum iðnum var
Mengistu Haile Mariam kjörinn
formaður herstjórnarráðsins, en
Abenafu Abate fyrsti vara-for-
máður þess.
Eftir þessi málalok reið yfir ný
alda hryðjuverka. Meðal þeirra,
sem ráðnir voru af dögum á
næstu þremur mánuöum voru
framkvæmdastjóri nýs sambands
verkalýðsfélaganna, sem stofnað
hafði verið 8. janúar 1977, for-
maður sáttanefndar á leið til
Eritreu, framkvæmdastjóri
félags flutningaverkamanna og
Negussie Negassa herstjórnar-
ráðsmaður.
Sfðla vetrar tóku sómalskir
skæruliðar i Ogaden-auöninni að
hafa sig mjög I frammi, en I
nokkur ár höfðu þeir látið á sér
bæra. I mars kom Fidel Castro,
forseti Kúbu, á sáttafundi i Aden
á milli Mengistu Haile Mariam
og Siyad Barre, forseta Somaliu,
meðan hann var i opinberri heim-
sókn i landinu. Fór sá fundur út
um þúfur.
1 sumarbyrjun, áður en I austri
hófst hin mikla sókn sómölsku
skæruliðanna I Ogaden-auðninni,
átti herinn I vestri I höggi við her-
flokka Eþiópska lýðræðisbanda-
lagsins (EDU) á landamærum Súd-
ans og I fylkinu Begemdir, sem
þjálfaöir höfðu verið I Súdan, og I
norðri, i Eritreu, við tvær fylking-
ar þarlendra skæruliða, Frelsis-
fylkingu Eritreu (ELF) og Alþýð-
legu frelsisfylkinguna (EPLF),
einkum hina fyrrnefndu. í þess-
um vanda greip herstjórnaráðiö
til þess ráðs að bjóða út nýjum
bændaher og setja á hann trausí
sitt. 7.11.1977 H.J.
ITT
LITSJÓNVARPSTÆKI
ITTsjónvörp eru að sjálfsögðu með köldu kerfi.
VIDOM KERFI ITT byggir litsjónvarpstæki sín upp á einingum og við hverja einingu
er tengt Ijós. Þegar bilun verður í einingu slökknar ljósið. Þetta auðveldar mjög
viðgerðir, þannig að 90% viðgerða fer fram í heimahúsum.
ITT hefur í sinni þjónustu 25.000 manns sem eingöngu vinna við rannsóknir
og tilraunir. Þetta tryggir að nýjasta tækni er ávallt notuð í tækjum frá ITT.
ITT hefur á litsjónvarpstækjum sínum sérstakan takka, sem sjálvirkt, samræmir bestan
lit og skarpleika myndar.
ITT er búið sjálfvirku öryggi.sem virkar þannig að ef rafmagnsspennan fer upp eða
niður fyrir æskilega spennu, þá slökknar á tækinu,
og fer það ekki í gang aftur fyrr en spennan er orðin eðlileg. Þetta kemur
í veg fyrir að viðkvæmir hlutir skemmist.

U BRÆÐRABORGARSTÍG1
F SÍMI20080